Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kolonya, etil alkol, su ve limon, çiçek veya tütün esansı gibi hoş koku veren maddelerin karışımından oluşan bir tür parfüm. Batıda Eau de Cologne ismi ile de biliniyordu.
Tüm zamanların en yaygın kullanılan tuvalet malzemesi olarak da bilinen kolonya, ilk kez 1709 yılında İtalyan tarafından Köln’de üretilmiştir.
İlk olarak 1709'da Johann Maria Farina (Giovanni Maria Farina) tarafından karıştırılmış, ayrıca türüne bağlı olarak tipik konsantrasyonda %2-5 uçucu yağ'lar veya bitki özleri ve alkol ve su karışımı olmak üzere o zamandan beri daha çok kokulu formülasyonlar için genel bir terim haline gelmiştir.
Seyreltik etanol (%70-90) esaslı kolonya, limon, portakal, mandalina, , bergamot, misket limonu, greyfurt, , turunç ve gibi narenciye yağlarının karışımıdır. Ayrıca lavanta, biberiye, kekik, Keklik otu, (portakal yaprağı), yasemin, zeytin, iğde ve tütün yağlarını da içerir.
Cilde sürüldükten sonra içerisinde bulunan alkolün hızla buharlaşması ve bu sırada buharlaşan alkol moleküllerinin çevrelerinden ısı çekmesi nedeniyle kullanan kişiye serinlik verir ve genelde ferahlamak için kullanılır. Bunun dışında keskin kokusu sebebi ile ayıltıcı özelliği vardır.
Tarihçe
Bir efsaneye göre Macar Suyu olarak bilinen ve ilk defa bir keşiş tarafından Macaristan Kraliçesi Elizabeth için üretilmiş olan koku, kolonyanın atasıdır. Floransa'daki Santa Maria Manastırı rahibelerinin aqua reginae adıyla 14. yüzyıldan itibaren üretmekte oldukları bu koku, bir teoriye göre 17. yüzyılda bir gezgin olarak Floransa'da bulunan İtalyan parfümcü Giovanni Paolo Feminis’in ilgisini çekmiş ve baş rahibeden formülünü öğrenmiştir. Köln’de yaşayan Feminis Floransa’dan döndüğünde bu kokunun içine bergamot, limon ve portakal esansı katarak bugün kolonya denilen kokuyu geliştirdi; önce Eau Admirable" (Hayranlık verici su), daha sonra da "Eau de Cologne" (Köln suyu, Almanca “Kölnisch Wasser”) olarak pazarlamaya başladı.
Artan talep üzerine Feminis’nin yardıma çağırdığı Giovanni Maria Farina adlı bir başka İtalyan parfümcü 1709’da Köln’de kurduğu fabrikada üretime devam etti. Köln Tıp Fakültesi'nin bu kokuyu tıbbi ürün olarak onaylamasının ardından kolonya Avrupa'da yaygınlaştı.
Kolonya ilk geliştirildiği yıllarda tıbbi amaçla kullanılıyordu. O günlerdeki formülüyle biberiye, portakal çiçeği, bergamot ile limondan oluşan ve ferahlatıcı özelliği yüzünden rağbet gören karışım, sindirim sistemi rahatsızlıklarında şeker üzerine damlatılarak alınıyor ya da şaraba karıştırılarak içiliyordu. Antiseptik özelliğinden ötürü ağız çalkalamada, yara temizliğinde kullanılıyor, kas ve eklem ağrıları için harika bir friksiyon solüsyonu oluyordu.
Uzun yıllar tedavi edici özelliğinden yararlanılan bu sıvı, tuvalet amacıyla kullanılmaya başlandıktan sonra bir devrim yüzyılı olan 18. yüzyılda adeta bir çığır açtı. Sınıf savaşının en keskin biçimde yaşandığı yıllarda yükselen burjuvazi karşısında, ağır ve pahalı parfümlerle özdeşleşen aristokrasi yenik düşünce, ağır kokuların da itibarı azalmıştı. Kolonya gibi hafif ve ferahlatıcı kokular sadeliğin, saflığın simgesi haline geldi ve burjuvazinin gözdesi oldu.
Köln’de 1799’da üretilmeye başlanan 4711 adlı kolonya markası, üretimi günümüzde de devam eden en eski kolonya markasıdır.
Kolonya hakkında
- Kolonya sürdükten sonra ferahlık hissedilmesinin sebebi, içindeki etil alkolün uçucu olması ve buharlaşırken vücut ısısını da beraberinde götürmesidir.
- İçine etil alkolden daha ucuz olduğu için metil alkol suyu koyulan kolonyalar, içildiği takdirde görme yetisinin kaybedilmesine (körlüğe) neden olur. Aşırı tüketimi de öldürmektedir.
- Türk ananesinin şeker (lokum) ile birlikte en önemli ikram ürünlerindendir. II. Abdülhamid devrinin ilk yıllarında kolonyanın Osmanlı topraklarına ithal edilmeye başlaması, 1882’de ise yerli üretime geçilmesinden sonra ülkede konuk ağırlama ritüelinin ilk adımı olan gül suyu ikramının yerini kolonya ikramı almıştır.
- COVID-19'dan dolayı kolonya kullanımında ve ihracatında rekor seviyede artış olmuştur.
Kaynakça
- ^ a b c d Yentürk, Aybala ve Nejat. . www.turkishairlines.com/. Skylife Dergisi, Nisan 2001. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016.
- ^ . Royal Central (İngilizce). 12 Mayıs 2019. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
- ^ . Resmi 4711 sitesi. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016.
- ^ "Dezenfektan ve kolonya ihracatında tarihi rekor". NTV. 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
 | Coğrafya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kolonya etil alkol su ve limon cicek veya tutun esansi gibi hos koku veren maddelerin karisimindan olusan bir tur parfum Batida Eau de Cologne ismi ile de biliniyordu Ilk kolonya siseleri uzerinde uretici Giovanni Maria Farina nin imzasini tasirdi Farina kolonya markasinin amblemi kirmizi lale idi Orijinal 4711 sisesi 1885 Tum zamanlarin en yaygin kullanilan tuvalet malzemesi olarak da bilinen kolonya ilk kez 1709 yilinda Italyan tarafindan Koln de uretilmistir Ilk olarak 1709 da Johann Maria Farina Giovanni Maria Farina tarafindan karistirilmis ayrica turune bagli olarak tipik konsantrasyonda 2 5 ucucu yag lar veya bitki ozleri ve alkol ve su karisimi olmak uzere o zamandan beri daha cok kokulu formulasyonlar icin genel bir terim haline gelmistir Seyreltik etanol 70 90 esasli kolonya limon portakal mandalina bergamot misket limonu greyfurt turunc ve gibi narenciye yaglarinin karisimidir Ayrica lavanta biberiye kekik Keklik otu portakal yapragi yasemin zeytin igde ve tutun yaglarini da icerir Cilde suruldukten sonra icerisinde bulunan alkolun hizla buharlasmasi ve bu sirada buharlasan alkol molekullerinin cevrelerinden isi cekmesi nedeniyle kullanan kisiye serinlik verir ve genelde ferahlamak icin kullanilir Bunun disinda keskin kokusu sebebi ile ayiltici ozelligi vardir TarihceBir efsaneye gore Macar Suyu olarak bilinen ve ilk defa bir kesis tarafindan Macaristan Kralicesi Elizabeth icin uretilmis olan koku kolonyanin atasidir Floransa daki Santa Maria Manastiri rahibelerinin aqua reginae adiyla 14 yuzyildan itibaren uretmekte olduklari bu koku bir teoriye gore 17 yuzyilda bir gezgin olarak Floransa da bulunan Italyan parfumcu Giovanni Paolo Feminis in ilgisini cekmis ve bas rahibeden formulunu ogrenmistir Koln de yasayan Feminis Floransa dan dondugunde bu kokunun icine bergamot limon ve portakal esansi katarak bugun kolonya denilen kokuyu gelistirdi once Eau Admirable Hayranlik verici su daha sonra da Eau de Cologne Koln suyu Almanca Kolnisch Wasser olarak pazarlamaya basladi Artan talep uzerine Feminis nin yardima cagirdigi Giovanni Maria Farina adli bir baska Italyan parfumcu 1709 da Koln de kurdugu fabrikada uretime devam etti Koln Tip Fakultesi nin bu kokuyu tibbi urun olarak onaylamasinin ardindan kolonya Avrupa da yayginlasti Kolonya ilk gelistirildigi yillarda tibbi amacla kullaniliyordu O gunlerdeki formuluyle biberiye portakal cicegi bergamot ile limondan olusan ve ferahlatici ozelligi yuzunden ragbet goren karisim sindirim sistemi rahatsizliklarinda seker uzerine damlatilarak aliniyor ya da saraba karistirilarak iciliyordu Antiseptik ozelliginden oturu agiz calkalamada yara temizliginde kullaniliyor kas ve eklem agrilari icin harika bir friksiyon solusyonu oluyordu Uzun yillar tedavi edici ozelliginden yararlanilan bu sivi tuvalet amaciyla kullanilmaya baslandiktan sonra bir devrim yuzyili olan 18 yuzyilda adeta bir cigir acti Sinif savasinin en keskin bicimde yasandigi yillarda yukselen burjuvazi karsisinda agir ve pahali parfumlerle ozdeslesen aristokrasi yenik dusunce agir kokularin da itibari azalmisti Kolonya gibi hafif ve ferahlatici kokular sadeligin safligin simgesi haline geldi ve burjuvazinin gozdesi oldu Koln de 1799 da uretilmeye baslanan 4711 adli kolonya markasi uretimi gunumuzde de devam eden en eski kolonya markasidir Kolonya hakkindaKolonya surdukten sonra ferahlik hissedilmesinin sebebi icindeki etil alkolun ucucu olmasi ve buharlasirken vucut isisini da beraberinde goturmesidir Icine etil alkolden daha ucuz oldugu icin metil alkol suyu koyulan kolonyalar icildigi takdirde gorme yetisinin kaybedilmesine korluge neden olur Asiri tuketimi de oldurmektedir Turk ananesinin seker lokum ile birlikte en onemli ikram urunlerindendir II Abdulhamid devrinin ilk yillarinda kolonyanin Osmanli topraklarina ithal edilmeye baslamasi 1882 de ise yerli uretime gecilmesinden sonra ulkede konuk agirlama rituelinin ilk adimi olan gul suyu ikraminin yerini kolonya ikrami almistir COVID 19 dan dolayi kolonya kullaniminda ve ihracatinda rekor seviyede artis olmustur Kaynakca a b c d Yenturk Aybala ve Nejat www turkishairlines com Skylife Dergisi Nisan 2001 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Royal Central Ingilizce 12 Mayis 2019 20 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Eylul 2019 Resmi 4711 sitesi 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2016 Dezenfektan ve kolonya ihracatinda tarihi rekor NTV 18 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2023 Cografya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz