Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mandalina (Citrus reticulata), ılıman iklimde yetişmekte olan Turunçgiller (Rutaceae) familyasına ait bir meyve türüdür. Turuncu, sarı renklerde olan mandalina, etli ve sulu bir yapıya sahiptir. Mandalina, portakala nazaran daha yumuşak olan kabuğu soyulduktan sonra yenebildiği gibi suyu sıkılarak da içilebilir.
| Mandalina | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Citrus reticulata |
Tangerina, nova, kinnow, fremond, klausellina, robinson, okitsu, satsuma, ankor, , fortune, yerli, lee, fairchild marisol, minneola, ortanik, kara, gibi çeşitleri vardır.
Türkiye'de en çok Akdeniz'de, Ege bölgesinin kıyı kesimlerinde ve kısmen Karadeniz Bölgesinde yetiştirilir.
Etimoloji
Mandalina kelimesi, Türkçeye İtalyanca "mandarino" kelimesinden geçmiş, Batı kökenli bir sözcüktür. Bu sözcüğün kökeni de -geçmişte bazı Çinli devlet adamlarının giydiği sarı renkli kaftana atfen- Mandarin sözcüğüdür.
İklim isteği
Tüm Turunçgiller gibi sıcağı sever. Ama özellikle Satsuma (Rize Mandalinası) gibi belirli türlerin soğuğa dayanıklılığı portakal, limon gibi diğer turunçgillerden daha yüksektir.
Bu ağacın yetiştiriciliğinin yapıldığı yerde sıcaklıklar -3, -4 derecenin altına düşmemelidir. -9, -10 derecenin altına düşen sıcaklıklarda mandalina ağaçları donup ölebilir. Dayanamayacağı en yüksek sıcaklıklar ise, 45 derece ve üzeridir.
Botanik
Citrus reticulata orta boyda bir ağaçtır ve yaklaşık 7,6 metre (25 ft) boyundadır. Ağacın gövdesi ve büyük dalları dikenlidir. Yaprakları parlak, yeşildir ve oldukça küçüktür. kısa, hemen hemen kanatsızdır veya hafif kanatlıdır. Çiçekler yaprak koltuklarında tek tek veya küçük gruplar halinde bulunur. Narenciye genellikle (İngilizce:self-fertile)(aynı çiçek içinde polen'i taşımak için yalnızca bir arı'ya ihtiyaç duyar) veya (tozlaşma'ya ihtiyaç duymaz ve dolayısıyla örneğin )'daki gibi çekirdeksizdir. Olgun bir mandalina ağacı 79 kilogram (175 lb) meyve verebilir.
Meyve
Mandalina meyveleri küçüktür 40-80 milimetre (1,6-3,1 in). Renkleri , sarı-turuncu veya kırmızı-turuncudur. Kabuğu incedir ve kolayca soyulur. Kolay soyulmaları, mandalinaların diğer turunçgillere göre önemli bir avantajıdır. Tıpkı diğer turunçgillerde olduğu gibi, (iç eti) bölümlere ayrılır, bunlar da çok sayıda uzun hücreden oluşur. Meyveler olabilir veya az sayıda tohum içerebilir. Mandalina meyveleri tadı 'dır ve meyve suyu yapmak için bütün olarak veya sıkılarak yenebilir.
Üretim
| Mandalina, , satsuma Üretim, 2019 (milyon ton) | |
|---|---|
 Çin | 19.7 |
 İspanya | 1.8 |
 Türkiye | 1.4 |
 Fas | 1.4 |
 Mısır | 1.1 |
| Dünya toplamı | 35.4 |
| Kaynak: Gıda ve Tarım Örgütü | |
2019'da dünya mandalina üretimi ('a raporuna göre mandalina, klementin ve satsuma ile birlikte) 35,4 milyon ton idi ve küresel toplamın (tablo) %56'sı ile Çin lider üreticiydi. 2019'da her biri bir milyon tondan fazla üretim yapan ülkeler İspanya, Türkiye, Fas ve Mısır'dı.
Türkiye'de çeşitleri
- Gümüldür mandalinası (Gümüldür mandarini) 18.08.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve İzmir için coğrafi işaret almıştır.
- Havran mandalinası 09.08.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Balıkesir için coğrafi işaret almıştır.
- Seferihisar mandalinası 04.07.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve İzmir için coğrafi işaret almıştır.
-
![image]()
Çiçek Yapısı -
![image]()
Ağaçtaki olgun meyveler -
![image]()
Meyveler
Kaynakça
- ^ . 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2011.
- ^ TDK[]
- ^ "mandarin." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Turuncgiller hangi iklimde yetişir, bahce.biz[]
- ^ a b c d e f g h i Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;mortonisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;mbgisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Tango mandarin; Citrus reticulata Blanco". Citrus Variety Collection. College of Natural and Agricultural Sciences, University of California Riverside. 2010. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2019.
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;karpisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b "Mandarin orange production in 2017". FAOSTAT Corporate Statistical Database. UN Food and Agriculture Organization. 2017. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2019.
- ^ "Gümüldür Mandalinası (Gümüldür Mandarini)". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Havran Mandalinası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Seferihisar Mandalinası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
Dış bağlantılar
- FAO 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ('İngilizce)
 | Narenciye ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Meyveler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mandalina Citrus reticulata iliman iklimde yetismekte olan Turuncgiller Rutaceae familyasina ait bir meyve turudur Turuncu sari renklerde olan mandalina etli ve sulu bir yapiya sahiptir Mandalina portakala nazaran daha yumusak olan kabugu soyulduktan sonra yenebildigi gibi suyu sikilarak da icilebilir MandalinaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Eudicots Iki cenekliler Klad RosidsTakim SapindalesFamilya Rutaceae Sedef otugiller Alt familya Cins CitrusTur C reticulataIkili adlandirmaCitrus reticulata Tangerina nova kinnow fremond klausellina robinson okitsu satsuma ankor fortune yerli lee fairchild marisol minneola ortanik kara gibi cesitleri vardir Turkiye de en cok Akdeniz de Ege bolgesinin kiyi kesimlerinde ve kismen Karadeniz Bolgesinde yetistirilir EtimolojiMandalina kelimesi Turkceye Italyanca mandarino kelimesinden gecmis Bati kokenli bir sozcuktur Bu sozcugun kokeni de gecmiste bazi Cinli devlet adamlarinin giydigi sari renkli kaftana atfen Mandarin sozcugudur Iklim istegiTum Turuncgiller gibi sicagi sever Ama ozellikle Satsuma Rize Mandalinasi gibi belirli turlerin soguga dayanikliligi portakal limon gibi diger turuncgillerden daha yuksektir Bu agacin yetistiriciliginin yapildigi yerde sicakliklar 3 4 derecenin altina dusmemelidir 9 10 derecenin altina dusen sicakliklarda mandalina agaclari donup olebilir Dayanamayacagi en yuksek sicakliklar ise 45 derece ve uzeridir BotanikGirit te bir agacta buyuyen mandalina Citrus reticulata orta boyda bir agactir ve yaklasik 7 6 metre 25 ft boyundadir Agacin govdesi ve buyuk dallari dikenlidir Yapraklari parlak yesildir ve oldukca kucuktur kisa hemen hemen kanatsizdir veya hafif kanatlidir Cicekler yaprak koltuklarinda tek tek veya kucuk gruplar halinde bulunur Narenciye genellikle Ingilizce self fertile ayni cicek icinde polen i tasimak icin yalnizca bir ari ya ihtiyac duyar veya tozlasma ya ihtiyac duymaz ve dolayisiyla ornegin daki gibi cekirdeksizdir Olgun bir mandalina agaci 79 kilogram 175 lb meyve verebilir MeyveFile torbada mandalinalarMandarin tohumlari Mandalina meyveleri kucuktur 40 80 milimetre 1 6 3 1 in Renkleri sari turuncu veya kirmizi turuncudur Kabugu incedir ve kolayca soyulur Kolay soyulmalari mandalinalarin diger turuncgillere gore onemli bir avantajidir Tipki diger turuncgillerde oldugu gibi ic eti bolumlere ayrilir bunlar da cok sayida uzun hucreden olusur Meyveler olabilir veya az sayida tohum icerebilir Mandalina meyveleri tadi dir ve meyve suyu yapmak icin butun olarak veya sikilarak yenebilir UretimMandalina satsuma Uretim 2019 milyon ton Cin 19 7 Ispanya 1 8 Turkiye 1 4 Fas 1 4 Misir 1 1Dunya toplami 35 4Kaynak Gida ve Tarim Orgutu 2019 da dunya mandalina uretimi a raporuna gore mandalina klementin ve satsuma ile birlikte 35 4 milyon ton idi ve kuresel toplamin tablo 56 si ile Cin lider ureticiydi 2019 da her biri bir milyon tondan fazla uretim yapan ulkeler Ispanya Turkiye Fas ve Misir di Turkiye de cesitleriGumuldur mandalinasi Gumuldur mandarini 18 08 2020 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Izmir icin cografi isaret almistir Havran mandalinasi 09 08 2023 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Balikesir icin cografi isaret almistir Seferihisar mandalinasi 04 07 2019 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve Izmir icin cografi isaret almistir Cicek Yapisi Agactaki olgun meyveler MeyvelerKaynakca 28 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2011 TDK olu kirik baglanti mandarin Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Turuncgiller hangi iklimde yetisir bahce biz olu kirik baglanti a b c d e f g h i Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi morton isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi mbg isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Tango mandarin Citrus reticulata Blanco Citrus Variety Collection College of Natural and Agricultural Sciences University of California Riverside 2010 25 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2019 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi karp isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Mandarin orange production in 2017 FAOSTAT Corporate Statistical Database UN Food and Agriculture Organization 2017 12 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2019 Gumuldur Mandalinasi Gumuldur Mandarini Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Havran Mandalinasi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Seferihisar Mandalinasi Turk Patent ve Marka Kurumu 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Dis baglantilarFAO 5 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Narenciye ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Meyveler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz