Kolumbiya Nehri ya da Columbia Nehri (İngilizce Columbia River), Kuzey Amerika'da Pasifik Kuzeybatısı'nın en büyük nehridir ve uzunluğu 2,000 km'dir. ABD'nin dördüncü en büyük nehridir. Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Rocky Dağlarında doğan nehir, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletine geçer ve Oregon eyaletiyle sınır oluşturduktan sonra Büyük Okyanus'a dökülür. Drenaj havzası kabaca Fransa büyüklüğündedir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yedi eyaletine ve bir Kanada eyaletine kadar uzanır. Hacim bakımından Amerika Birleşik Devletleri'nin dördüncü büyük nehri olan Kolumbiya, Pasifik'e dökülen Kuzey Amerika nehirleri arasında en büyük debiye sahip olanıdır. Kolumbiya, dünyadaki nehirler arasında 36. en büyük debiye sahiptir.
Kolumbiya Nehri ve kolları binlerce yıldır bölgenin kültür ve ekonomisinin merkezinde yer almaktadır. Antik çağlardan beri ulaşım için kullanılmış ve bölgenin birçok kültürel grubunu birbirine bağlamıştır. Nehir sistemi, tatlı su habitatları ile Büyük Okyanus'un tuzlu suları arasında göç eden birçok anadrom balık türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu balıklar -özellikle de somon türleri- yerli halkların temel geçim kaynağını oluşturmuştur.
Kolumbiya Nehri'nin Avrupalılar tarafından belgelenen ilk keşfi, 'nın 1775 yılında nehrin ağzını görmesiyle gerçekleşmiştir. 11 Mayıs 1792'de Boston'dan Kaptan Robert Gray yönetimindeki "Kolumbiya Rediviva" adlı özel bir Amerikan gemisi nehre giren ilk yerli olmayan gemi oldu. Daha sonra 1792'de İngiliz Kraliyet Donanması'ndan , 'nin bir parçası olarak 'a komuta etti ve 'nı geçerek nehrin 100 mil yukarısına, şimdiki Vancouver, Washington'a ulaştı. Sonraki yıllarda kürk ticareti yapan şirketler, Kolumbiya'yı önemli bir ulaşım yolu olarak kullandılar. 19. yüzyılın sonlarında nehir boyunca uzanan demiryolları sayesinde bağlantı sağlandı ve ulaşım kolaylaştı.
19. yüzyılın sonlarından bu yana, kamu ve özel sektör nehri kapsamlı bir şekilde geliştirmiştir. Gemi ve mavna seyrüseferine yardımcı olmak için aşağı Kolumbiya ve kolları boyunca kilitler inşa edilmiş ve tarama çalışmaları nakliye kanallarını açmış, bakımını yapmış ve genişletmiştir. 20. yüzyılın başlarından bu yana nehir boyunca enerji üretimi, navigasyon, sulama ve taşkın kontrolü için barajlar inşa edilmiştir.
Adlandırma
Güney Amerika'daki Kolombiya (Colombia) adı doğrudan Kristof Kolomb'un adına dayanırken, Kuzey Amerika'daki Kolumbiya (Columbia) adı gemi kaptanı 'in (1755 – 1806) deniz kürk ticaretinde kullanılan gemisinin (Columbia Rediviva) adından gelir. ile Hudson's Bay Company dönemlerinde kürk ticareti ilçesi olan (Columbia District) adını bu nehirden alır. Bu ilçe daha sonra ikiye bölünmüş, kuzey kısmı Britanya Kolumbiyası (British Columbia) adıyla Büyük Britanya'ya (sonra da Kanada'ya), güney kısmı ise ya da Amerikan Kolumbiyası (American Columbia) veya Güney Kolumbiyası (Southern Columbia) adlarıyla Amerika'ya bırakılmış ve sonradan burası Oregon, Montana, Washington, Idaho, Wyoming eyaletlerine bölünmüştür.
Bölgenin yerlisi olan Kızılderililerin verdiği adlar: Çinukça Wimahl, Nch’i-Wàna («büyük nehir»)
Yerli halklar
Kolumbiya Nehri havzası 15.000 yıldır insan yerleşiminde olup 3.500 yıl önce Pasifik sombalığı (Oncorhynchus) türlerine dayanan yerleşik avcılık düzenine geçildiği hesap ediliyor.
Dillerine göre bölgenin yerlisi olan Kızılderililer:
- Atabask dillerini konuşanlar: Kwalhioqua–Tlatskanai dili, Tsutinaca
- Saliş dillerini konuşanlar: , , , Colville halkı, , Coeur d'Alene halkı,
- konuşan
- Penuti dillerinden Sahaptin dillerini konuşanlar: Nimipular, , Paluslar, , Cowlitz halkı (Saliş kökenli),
- Penuti dillerinden Çinuk dillerini konuşanlar:
- konuşan
- Uto-Aztek dillerini konuşanlar:
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Largest Rivers in the United States" (PDF). USGS. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2012.
- ^ National Research Council (U.S.) (2004). Managing The Columbia River: Instream Flows, Water Withdrawals, and Salmon Survival. National Academies Press. s. 18. ISBN . Erişim tarihi: 3 Nisan 2008. URL is to the Google Book Search version.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kolumbiya Nehri ya da Columbia Nehri Ingilizce Columbia River Kuzey Amerika da Pasifik Kuzeybatisi nin en buyuk nehridir ve uzunlugu 2 000 km dir ABD nin dorduncu en buyuk nehridir Kanada nin Britanya Kolumbiyasi eyaletindeki Rocky Daglarinda dogan nehir Amerika Birlesik Devletleri nin Washington eyaletine gecer ve Oregon eyaletiyle sinir olusturduktan sonra Buyuk Okyanus a dokulur Drenaj havzasi kabaca Fransa buyuklugundedir ve Amerika Birlesik Devletleri nin yedi eyaletine ve bir Kanada eyaletine kadar uzanir Hacim bakimindan Amerika Birlesik Devletleri nin dorduncu buyuk nehri olan Kolumbiya Pasifik e dokulen Kuzey Amerika nehirleri arasinda en buyuk debiye sahip olanidir Kolumbiya dunyadaki nehirler arasinda 36 en buyuk debiye sahiptir Kolumbiya Nehri ve drenaj sahasiColumbia River Gorge Kolumbiya Nehri ve kollari binlerce yildir bolgenin kultur ve ekonomisinin merkezinde yer almaktadir Antik caglardan beri ulasim icin kullanilmis ve bolgenin bircok kulturel grubunu birbirine baglamistir Nehir sistemi tatli su habitatlari ile Buyuk Okyanus un tuzlu sulari arasinda goc eden bircok anadrom balik turune ev sahipligi yapmaktadir Bu baliklar ozellikle de somon turleri yerli halklarin temel gecim kaynagini olusturmustur Kolumbiya Nehri nin Avrupalilar tarafindan belgelenen ilk kesfi nin 1775 yilinda nehrin agzini gormesiyle gerceklesmistir 11 Mayis 1792 de Boston dan Kaptan Robert Gray yonetimindeki Kolumbiya Rediviva adli ozel bir Amerikan gemisi nehre giren ilk yerli olmayan gemi oldu Daha sonra 1792 de Ingiliz Kraliyet Donanmasi ndan nin bir parcasi olarak a komuta etti ve ni gecerek nehrin 100 mil yukarisina simdiki Vancouver Washington a ulasti Sonraki yillarda kurk ticareti yapan sirketler Kolumbiya yi onemli bir ulasim yolu olarak kullandilar 19 yuzyilin sonlarinda nehir boyunca uzanan demiryollari sayesinde baglanti saglandi ve ulasim kolaylasti 19 yuzyilin sonlarindan bu yana kamu ve ozel sektor nehri kapsamli bir sekilde gelistirmistir Gemi ve mavna seyruseferine yardimci olmak icin asagi Kolumbiya ve kollari boyunca kilitler insa edilmis ve tarama calismalari nakliye kanallarini acmis bakimini yapmis ve genisletmistir 20 yuzyilin baslarindan bu yana nehir boyunca enerji uretimi navigasyon sulama ve taskin kontrolu icin barajlar insa edilmistir AdlandirmaGuney Amerika daki Kolombiya Colombia adi dogrudan Kristof Kolomb un adina dayanirken Kuzey Amerika daki Kolumbiya Columbia adi gemi kaptani in 1755 1806 deniz kurk ticaretinde kullanilan gemisinin Columbia Rediviva adindan gelir ile Hudson s Bay Company donemlerinde kurk ticareti ilcesi olan Columbia District adini bu nehirden alir Bu ilce daha sonra ikiye bolunmus kuzey kismi Britanya Kolumbiyasi British Columbia adiyla Buyuk Britanya ya sonra da Kanada ya guney kismi ise ya da Amerikan Kolumbiyasi American Columbia veya Guney Kolumbiyasi Southern Columbia adlariyla Amerika ya birakilmis ve sonradan burasi Oregon Montana Washington Idaho Wyoming eyaletlerine bolunmustur Bolgenin yerlisi olan Kizilderililerin verdigi adlar Cinukca Wimahl Nch i Wana buyuk nehir Yerli halklarKolumbiya Nehri havzasi 15 000 yildir insan yerlesiminde olup 3 500 yil once Pasifik sombaligi Oncorhynchus turlerine dayanan yerlesik avcilik duzenine gecildigi hesap ediliyor Dillerine gore bolgenin yerlisi olan Kizilderililer Atabask dillerini konusanlar Kwalhioqua Tlatskanai dili Tsutinaca Salis dillerini konusanlar Colville halki Coeur d Alene halki konusan Penuti dillerinden Sahaptin dillerini konusanlar Nimipular Paluslar Cowlitz halki Salis kokenli Penuti dillerinden Cinuk dillerini konusanlar konusan Uto Aztek dillerini konusanlar Ayrica bakinizDunyanin en uzun nehirleriKaynakca Largest Rivers in the United States PDF USGS 2 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2012 National Research Council U S 2004 Managing The Columbia River Instream Flows Water Withdrawals and Salmon Survival National Academies Press s 18 ISBN 0 309 09155 1 Erisim tarihi 3 Nisan 2008 URL is to the Google Book Search version