Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Koroner arter hastalığı, koroner arterlerin duvarlarında oluşan plaklardan ötürü ortaya çıkan bir hastalıktır. Koroner kalp hastalığı veya kısaca CHD (Coronary Heart Disease) olarak da adlandırılır.
| Koroner Arter Hastalığı | |
|---|---|
| Diğer adlar | Aterosklerotik kalp hastalığı, aterosklerotik vasküler hastalık, koroner kalp hastalığı |
 | |
| Koroner arterde aterosklerozu gösteren çizim. | |
| Uzmanlık | Kardiyoloji, |
| Belirtiler | Göğüs ağrısı, nefes darlığı |
| Komplikasyon | Kalp yetmezliği, anormal kalp ritimleri |
| Nedenleri | kalbin arterlerinde ateroskleroz |
| Risk faktörü | Yüksek kan basıncı, tütün içmek, şeker hastalığı, egzersiz yoksunluğu, obezite, |
| Tanı | Elektrokardiyogram, , , |
| Korunma | , düzenli egzersiz, kiloyu sağlıklı düzeyde koruma, tütün içmeme |
| Tedavi | , koroner arter baypas cerrahisi |
| İlaç | Aspirin, beta blokörler, , statinler |
| Sıklık | 110 milyon (2015) |
| Ölüm | 8.9 milyon (2015) |
Koroner arterler, aort damarından sağ ve sol ana korenerler olarak çıkan kalp dokusuna temiz kan taşıyan damarlardır. Kalbin seyrederler ve bu anadallardan çıkan daha küçük damarlarla kalp hücrelerine ulaşırlar. Sağ koroner arter bir tek anadal olarak seyrederken sol ana koroner arter aortadan çıktıktan yaklaşık 2 cm sonra sol ön inen arter ve sirkümfleks arter olarak ikiye ayrılmaktadır. Sol ön inen arter sol ventrikülün ön yüzünde seyrederken kalbin arkasında seyretmektedir. Koroner Arterler arasında kollateral arter olarak isimlendirilen ara bağlantılarda bulunmaktadır. Koroner arterler ana atar damar olan aortadan aldıkları oksijenden zengin temiz kanı kalp hücrelerine taşımakla görevlidirler. Koroner damarlarda kan akımı esas olarak diastol dönemi denilen kalbin gevşeme döneminde olmaktadır. Koroner damarlar da diğer damarlar gibi , ve oluşan üç tabakadan meydana gelmektedir.
Ateroskleroz damar duvarında lipid parçacıkların birikimi ile oluşan ve damarların lümenini (boşluğunu) tıkayarak normal kan akımını engelleyen patolojik bir süreçtir. Aterosklerozun koroner arterlerde meydana gelmesi ile oluşan hastalığa koroner arter hastalığı denilmektedir. Koroner ateroskleroz yıllar boyu süren bir süreç olup bebeklik döneminden itibaren başlamaktadır. Hastalık boyutuna genelde dördüncü onyıldan sonra gelmektedir.
Ateroskleroz gelişiminde kişisel ve çevresel faktörler rol oynamakta olup kişisel faktörler birinci derece akrabalarda koroner arter hastalığı olması, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı olması, yaş ve açıklığa kavuşturulamamış genetik faktörlerdir. Çevresel veya sonradan edinilen risk faktörleri ise sigara kullanımı, yüksek kolesterol içerikli beslenme, stresli ve pasif yaşam şeklidir.
Zamanla koroner arterler içerisinde gelişen lipid birikimleri damarlardaki kan akımını engelleyerek kalp kasının beslenmesini bozarak hastanın şikayetleri başlatmaktadır. Şikayetleri ilk önce yokuş çıkmak, koşmak, stresli anlar gibi kalbin kan ihtiyacının arttığı durumlarda oluşmaktadır, darlığın ilerlemesi ve yeterli kan akımın sağlanamaması ile ilerleyen dönemde istirahat anında bile şikayetler oluşmaktadır. En fazla görülen şikayet göğüs ağrısıdır, bunun dışında göğüste daralma, sıkışma, yanma da oluşturabilmektedir. Koroner arterdeki daralma ani şekilde oluşur ve kan akımı başka bir yerden sağlanamazsa (miyokard enfarktüsü) oluşmaktadır. Koroner arter hastalığının tanısında hastanın hikâyesi, EKG, efor testi, nükleer tıp tetkikleri, ve kullanılmaktadır. Tıkanmanın yerini ve miktarını belirlemede ve kesin tanıda en etkili tetkik koroner anjiyografidir. Tedavisinde ilaçlar, cerrahi (baypas) ve (balon, stent) kullanılmaktadır. Hangisinin uygulanacağına koroner anjiyografide tespit edilen darlığın yeri ve miktarı, hastanın durumu ve hasta ile doktorun alacağı karara göre belirlenmektedir. Hangi tedavi şekli seçilirse seçilsin ömür boyu tedavi gerektiren bir hastalıktır. Dünyada şu an en fazla ölüme neden olan hastalık koroner arter hastalığıdır.
Kaynakça
- ^ . Southern Cross Healthcare Group. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2013.
- ^ Faxon DP, Creager MA, Smith SC, Pasternak RC, Olin JW, Bettmann MA, Criqui MH, Milani RV, Loscalzo J, Kaufman JA, Jones DW, Pearce WH (Haziran 2004). "Atherosclerotic Vascular Disease Conference: Executive summary: Atherosclerotic Vascular Disease Conference proceeding for healthcare professionals from a special writing group of the American Heart Association". Circulation. 109 (21): 2595-604. doi:10.1161/01.CIR.0000128517.52533.DB
![image]()
. (PMID) 15173041. - ^ "Coronary heart disease". NIH. 12 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2013.
- ^ "What Are the Signs and Symptoms of Coronary Heart Disease?". 29 Eylül 2014. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
- ^ "Coronary Artery Disease (CAD)". 12 Mart 2013. 2 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
- ^ a b Mendis, Shanthi; Puska, Pekka; Norrving, Bo (2011). Global atlas on cardiovascular disease prevention and control (1.1url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2011/9789241564373_eng.pdf?ua=1 bas.). Cenevre: World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. ss. 3-18. ISBN . 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF)
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor (). - ^ Mehta PK, Wei J, Wenger NK (Şubat 2015). "Ischemic heart disease in women: a focus on risk factors". Trends in Cardiovascular Medicine. 25 (2): 140-51. doi:10.1016/j.tcm.2014.10.005. (PMC) 4336825 $2. (PMID) 25453985.
- ^ "How Is Coronary Heart Disease Diagnosed?". 29 Eylül 2014. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ "How Can Coronary Heart Disease Be Prevented or Delayed?". 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ a b "How Is Coronary Heart Disease Treated?". 29 Eylül 2014. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ GBD 2015 Disease Injury Incidence Prevalence Collaborators (Ekim 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. (PMC) 5055577 $2. (PMID) 27733282.
- ^ GBD 2015 Mortality Causes of Death Collaborators (Ekim 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459-1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. (PMC) 5388903 $2. (PMID) 27733281.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koroner arter hastaligi koroner arterlerin duvarlarinda olusan plaklardan oturu ortaya cikan bir hastaliktir Koroner kalp hastaligi veya kisaca CHD Coronary Heart Disease olarak da adlandirilir Koroner Arter HastaligiDiger adlarAterosklerotik kalp hastaligi aterosklerotik vaskuler hastalik koroner kalp hastaligiKoroner arterde aterosklerozu gosteren cizim UzmanlikKardiyoloji BelirtilerGogus agrisi nefes darligiKomplikasyonKalp yetmezligi anormal kalp ritimleriNedenlerikalbin arterlerinde aterosklerozRisk faktoruYuksek kan basinci tutun icmek seker hastaligi egzersiz yoksunlugu obezite TaniElektrokardiyogram Korunma duzenli egzersiz kiloyu saglikli duzeyde koruma tutun icmemeTedavi koroner arter baypas cerrahisiIlacAspirin beta blokorler statinlerSiklik110 milyon 2015 Olum8 9 milyon 2015 Koroner arterler aort damarindan sag ve sol ana korenerler olarak cikan kalp dokusuna temiz kan tasiyan damarlardir Kalbin seyrederler ve bu anadallardan cikan daha kucuk damarlarla kalp hucrelerine ulasirlar Sag koroner arter bir tek anadal olarak seyrederken sol ana koroner arter aortadan ciktiktan yaklasik 2 cm sonra sol on inen arter ve sirkumfleks arter olarak ikiye ayrilmaktadir Sol on inen arter sol ventrikulun on yuzunde seyrederken kalbin arkasinda seyretmektedir Koroner Arterler arasinda kollateral arter olarak isimlendirilen ara baglantilarda bulunmaktadir Koroner arterler ana atar damar olan aortadan aldiklari oksijenden zengin temiz kani kalp hucrelerine tasimakla gorevlidirler Koroner damarlarda kan akimi esas olarak diastol donemi denilen kalbin gevseme doneminde olmaktadir Koroner damarlar da diger damarlar gibi ve olusan uc tabakadan meydana gelmektedir Ateroskleroz damar duvarinda lipid parcaciklarin birikimi ile olusan ve damarlarin lumenini boslugunu tikayarak normal kan akimini engelleyen patolojik bir surectir Aterosklerozun koroner arterlerde meydana gelmesi ile olusan hastaliga koroner arter hastaligi denilmektedir Koroner ateroskleroz yillar boyu suren bir surec olup bebeklik doneminden itibaren baslamaktadir Hastalik boyutuna genelde dorduncu onyildan sonra gelmektedir Ateroskleroz gelisiminde kisisel ve cevresel faktorler rol oynamakta olup kisisel faktorler birinci derece akrabalarda koroner arter hastaligi olmasi hipertansiyon kolesterol yuksekligi seker hastaligi olmasi yas ve acikliga kavusturulamamis genetik faktorlerdir Cevresel veya sonradan edinilen risk faktorleri ise sigara kullanimi yuksek kolesterol icerikli beslenme stresli ve pasif yasam seklidir Zamanla koroner arterler icerisinde gelisen lipid birikimleri damarlardaki kan akimini engelleyerek kalp kasinin beslenmesini bozarak hastanin sikayetleri baslatmaktadir Sikayetleri ilk once yokus cikmak kosmak stresli anlar gibi kalbin kan ihtiyacinin arttigi durumlarda olusmaktadir darligin ilerlemesi ve yeterli kan akimin saglanamamasi ile ilerleyen donemde istirahat aninda bile sikayetler olusmaktadir En fazla gorulen sikayet gogus agrisidir bunun disinda goguste daralma sikisma yanma da olusturabilmektedir Koroner arterdeki daralma ani sekilde olusur ve kan akimi baska bir yerden saglanamazsa miyokard enfarktusu olusmaktadir Koroner arter hastaliginin tanisinda hastanin hikayesi EKG efor testi nukleer tip tetkikleri ve kullanilmaktadir Tikanmanin yerini ve miktarini belirlemede ve kesin tanida en etkili tetkik koroner anjiyografidir Tedavisinde ilaclar cerrahi baypas ve balon stent kullanilmaktadir Hangisinin uygulanacagina koroner anjiyografide tespit edilen darligin yeri ve miktari hastanin durumu ve hasta ile doktorun alacagi karara gore belirlenmektedir Hangi tedavi sekli secilirse secilsin omur boyu tedavi gerektiren bir hastaliktir Dunyada su an en fazla olume neden olan hastalik koroner arter hastaligidir Kaynakca Southern Cross Healthcare Group 3 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2013 Faxon DP Creager MA Smith SC Pasternak RC Olin JW Bettmann MA Criqui MH Milani RV Loscalzo J Kaufman JA Jones DW Pearce WH Haziran 2004 Atherosclerotic Vascular Disease Conference Executive summary Atherosclerotic Vascular Disease Conference proceeding for healthcare professionals from a special writing group of the American Heart Association Circulation 109 21 2595 604 doi 10 1161 01 CIR 0000128517 52533 DB PMID 15173041 Coronary heart disease NIH 12 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2013 What Are the Signs and Symptoms of Coronary Heart Disease 29 Eylul 2014 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2015 Coronary Artery Disease CAD 12 Mart 2013 2 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2015 a b Mendis Shanthi Puska Pekka Norrving Bo 2011 Global atlas on cardiovascular disease prevention and control 1 1url http whqlibdoc who int publications 2011 9789241564373 eng pdf ua 1 bas Cenevre World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization ss 3 18 ISBN 9789241564373 17 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Mehta PK Wei J Wenger NK Subat 2015 Ischemic heart disease in women a focus on risk factors Trends in Cardiovascular Medicine 25 2 140 51 doi 10 1016 j tcm 2014 10 005 PMC 4336825 2 PMID 25453985 How Is Coronary Heart Disease Diagnosed 29 Eylul 2014 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2015 How Can Coronary Heart Disease Be Prevented or Delayed 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2015 a b How Is Coronary Heart Disease Treated 29 Eylul 2014 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2015 GBD 2015 Disease Injury Incidence Prevalence Collaborators Ekim 2016 Global regional and national incidence prevalence and years lived with disability for 310 diseases and injuries 1990 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1545 1602 doi 10 1016 S0140 6736 16 31678 6 PMC 5055577 2 PMID 27733282 GBD 2015 Mortality Causes of Death Collaborators Ekim 2016 Global regional and national life expectancy all cause mortality and cause specific mortality for 249 causes of death 1980 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1459 1544 doi 10 1016 S0140 6736 16 31012 1 PMC 5388903 2 PMID 27733281 Dis baglantilar