Warez ya da korsan ürün, telif yasaları çiğnenerek ticareti yapılan telif hakkı saklı materyaller. Bu tanım, genelde arkadaşlar arasındaki peer-to-peer dosya paylaşımları veya özel sunucular sayesinde büyük grupların dosya paylaşımlarından çok; telif hakkına sahip materyallerin, organize gruplar tarafından yasa dışı yayınlarını tanımlar. Telifli ürünlerin kopyalanmasını, çoğaltılmasını ve dağıtımını yapan kişilere korsan, yapılan işe korsancılık denmektedir.
İlk başlarda sadece çeşitli yeraltı bilgisayar grupları tarafından kullanılan bu tanım, günümüzde İnternet kullanıcıları ve medya sektöründe de sıkça kullanılır. Başlangıçta sadece yazılımları kapsayan bu tabirler zamanla kitaptan filme birçok telifli ürünü kapsayacak şekilde genişlemiştir.
1990'ların öncesinde, korsan yazılımlar "wares" olarak adlandırılmaktayken, daha sonraları kendi diline sahip yeraltı dünyası İngilizcede çoğul eki olan "s" harfinin yerine "z" harfini getirdi ve "warez" kelimesini tüm korsan yazılımlar için genel bir isim olarak kullanmaya başladı. Bu zamanlarda, büyük dosyaları yavaş modem ve BBS bağlantıları aracılığı ile yollamak çok vakit aldığından, korsanlar diğer korsanlarla birebir ticaret yaparlardı. Dolayısıyla, yazılım korsanları kendilerini, koleksiyonları ile beraber bir nevi satıcı, tüccar vs. olarak benimsiyor ve uygun kelime olarak da "wares"'i kullanıyorlardı.
Terminoloji
Warez kelimesi, İngilizcede genelde "wares" [weə(r)z] şeklinde telaffuz edilse de; bazı zamanlar İspanyolca bir kelime olan Juárez'in [uaɾez] yanlış şekilde telaffuz edilişi olan [warɛs] şeklinde de kullanılmaktadır. yani yazılım kelimesinin çoğulu anlamına gelip, bu kelimeden türetilmiştir.
Warez kelimesi İngilizcede genelde "isim" olarak kullanılmaktadır: "My neighbor downloaded 10 gigabytes of warez yesterday" ("Komşum dün internetten 10 GB yasa dışı yazılım indirdi.") Ancak "fiil" olarak da kullanılabilir: "The new Windows was warezed a month before the company officially released it" ("Yeni Windows'un resmi olarak piyasaya çıkmasına daha bir ay varken, yasa dışı olarak yayınlandı.") Warez topluluklarına ise küresel olarak "warez scene" (warez örgütü) ya da geniş olarak "The Scene" (örgüt) denmektedir.
Tüm bu kelimeler anlam farklılıkları içermektedir, bazıları gerçek anlamında kullanılıp, toplum tarafından kabul edilirken, bazıları da imâ içermekte ve aşağılama amacı ile kullanılmaktadır. Her ne kadar, "korsan yayın" (piracy) belirli kanundışı faaliyetler için kullanılan bir kelime olsa da, doğal içeriğinde "...birinin yaptığını izin almadan tekrar üretmek veya kullanmak" anlamını taşımaktadır. Özgür Yazılım Kurumunun da (Free Software Foundation(FSH)) dahil olduğu bazı gruplar, bu tanıma karşı olup, bunun yerine "hırsızlık" ("theft") kelimesini kullanmaktadır. FSH'ye göre, "Yayıncılar, yasa dışı kopyalamayı korsan olarak tanımlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında yasa dışı kopyalama yapanlar, denizlerde gemilere saldırıp insanları kaçıran ve öldürenlerle etik olarak bir tutuluyor." FSH bu yüzden, korsan olarak tanımlanan kavramın, yasa dışı kopyalama ("prohibited copying") veya izinsiz kopyalama ("unauthorized copying") olarak tanımlanması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan birçok kendini kanıtlamış yazılım korsanı ise, "korsan" tanımından gurur duyuyor, kendilerini filmlerde çizilen romantik korsan portreleri ile özdeşleştiriyor ve aralarında korsan gibi konuşarak şakalaşıyorlar. Tanım tartışılmasına rağmen, "" gibi bazı gruplar tarafından ise zevkle kabul ediliyor.
Bu yazıda kullanılan "korsan" kavramı, geniş anlamı yansıtmakta ve belli bir görüşü desteklememektedir.
Tarihçe
Korsan üretim
Bilgisayarlar ve yazılımlar olmadan önce de korsan kavramı vardı. Her zaman olmasa da çoğunlukla kâr amaçlı olan korsan üretimin, 1980'li yıllar boyunca en ünlü ve önemli hedefi Lacoste ürünleriydi. Hâlen var olan bu korsan üretim, genelde Çin, Tayvan, Tayland, Rusya gibi Doğu Bloğu ve Asya ülkelerindeki suç örgütleri tarafından yapılmaktadır. Bu suç örgütleri yasadışı olarak; milyonlarca tekstil ürününün, elektronik ürünün, mikroçipin, müzik CD'sinin, VHS, CD ve DVD filmlerinin, yazılım uygulamalarının vs. korsan üretimini yapmaktadır.
Çoğu korsan yazılımın üretimi, Asya'daki fabrikalarda yapılmasına karşın, genelde bunların dağıtımı, birinci-dünya ülkesi olan ve birçok uluslararası tescilli yazılım sahibi firmanın konumlandığı ABD ve Batı Avrupa Ülkelerinde başlar. Korsan kopyalar, birçok Güney Amerika, Asya, Orta Doğu ve Doğu Avrupa Ülkesinde sokaklarda rahatça satılmaktadır. Bazı ülkelerde ise korsan kopyalar, orijinal fiyatına satılmakta ve bunun sonucu yılda milyar dolarlarla ifade edilen bir işlem hacmi ortaya çıkmaktadır. Batı ülkelerinde korsan kopyalar genellikle, New York'taki Chinatown ve Toronto'daki gibi özel bölgelerde satılmaktadır. Korsan ürünlerin rahatlıkla mağazalarda satıldığı Asya ülkelerinin aksine, Batı ülkelerinde böyle bir dağıtım çok nadirdir..
Korsan CD nedir?
Korsan yazılıcımlık, ilk ticari yazılımın satışa sunulmasından beri var olan bir konudur. Bilginin kaydedildiği biçim, kaset veya disket iken, yazılım korsanları bunları kopyalamanın bir yolunu bulur ve arkadaşlarına dağıtırlardı. Apple II, Commodore 64, , , ZX Spectrum, Amiga, Atari ST ve diğer kişisel bilgisayarlar üzerine başarılı korsan toplulukları kuruldu. Tüm BBS ağları bir anda bir kişiden diğerine yasa dışı dosya transferi için kullanılmaya başlandı. Amiga ve Commodore gibi kendi uluslararası korsan ağlarına sahip makinelerden, bir ülkede henüz olmayan yazılım BBS ağları aracılığı ile kısa zamanda yayılıyordu.
1980'lerde yazılımların, disket ve e-posta (mail trading) ile dağıtımında oldukça yaygındı. Özellikle Avrupa Kıtası'nda, lider korsan ve grupları, etkileşim kanalı olarak ilk sırada e-posta üzerinden dağıtımı kullanıyorlardı. E-posta üzerinden yapılan bu ticaret, ayrıca Doğu Bloğu ülkelerinde bilgisayarla ilgilenenler içinde önemliydi. Buradaki insanlar bu yöntemi kullanarak, Batı Ülkelerindeki yeni programlara anında sahip olabiliyorlardı.
Önceki sistemlerde, kopya koruma düzenleri, "cracker" adı verilen korsanlara karşı yapılıyordu. Cracker'lar bir oyun piyasaya çıkar çıkmaz, korsan sürümünü korsan topluluklarına dağıtıyorlardı.
Buna rağmen,1990'lı yıların başına kadar, korsan yazılımcılık çok ciddi bir sorun olarak görülmemekteydi. 1992'de , "Don't Copy That Floppy" ("Bu Disketi Kopyalama") isimli reklamla desteklediği kampanyası ile korsan yazılıma karşı savaşına başladı. Korsana karşı mücadele son yıllarda çok genişlemiş olsa da, Software Publishers Association (SPA) ve Business Software Alliance (BSA) hâlen dünya çapındaki en faal kuruluşlardır. SPA ve BSA, Recording Industry Association of America (RIAA), Motion Picture Association of America (MPAA) gibi kuruluşların yanı sıra American Society of Composers, Authors, and Publishers (ASCAP) ve Broadcast Music Incorporated (BMI) gibi kuruluşlarla da yardımlaşmaktadır.
Korsanla mücadele için birçok uluslararası dev örgüt, kurum vs. kurulması, akıllara korsan sektörünün nasıl bu kadar büyüyebildiği sorusunu getirecektir. Korsan sektörünün dünya çapında gelişmiş bir suç alanı olmasındaki ve bu kadar büyümesindeki en önemli etkenleri şöyle sayabiliriz;
Bilgisayarın yaygınlaşması
1990'ların sonuna doğru, Microsoft'un Windows 95'i çıkarmasıyla birlikte, bilgisayar kullanmayı öğrenme süresi oldukça düştü ve bilgisayarlar yaygın bir hale geldi. Windows 95 o kadar etkili oldu ki, gelişmiş ülkelerde orta sınıftaki hemen hemen her ailenin evinde en az bir bilgisayar bulunmaya başladı. Televizyon ve telefonlar gibi bilgisayarlar da bilgi çağındaki her insan için zorunlu bir gereksinim halini aldı. Tabii bilgisayar kullanımının artması ile beraber, korsan yazılımcılık ve sanal suçlar da arttı. Böylece warez, yazılım firmalarının ve firma çalışanlarının gelişimini ve başarısını engelleyen ciddi bir sorun olmaya başladı.
Ağ bağlantılarındaki gelişim
1990'ların ortasında, İnternet kullanıcıları hâlen dial-up bağlantı (çevirmeli ağ üzerinden bağlantı) kullanmakta, ortalama 28,8 ila 33,6 (maksimum 56 kbit/s) hız elde edebilmekteydiler. Eğer bir kişi yaklaşık 20 MB büyüklüğünde bir dosyayı İnternet üzerinden indirmek isterse, bu işlem İnternet'in yoğunluğuna, İnternet Servis Sağlayıcısı'na ve sunucunun hızına bağlı olarak, bir günden fazla sürebiliyordu. 1997 yılında, yüksek Internet hızı sağlayan teknolojisi yaygınlaşması ile, büyüklüğü fazla olan dosyaların transferi sorun olmaktan çıktı, warez iyice yaygınlaştı ve büyük dosyaların gönderimi ile filmleri de animasyonları da etkilemeye başladı. Yeni nesil İnternet ise günlük kullanımda 1,6 Tb/s kadar internet hızı sağlarken, laboratuvar ortamında bu hız 10 Tb/s kadar çıkıyor.
Toplu halde dosya indirme teknolojisinin icadı
Geçmişte dosya indirmek, bir noktadan başka bir noktaya dosya gönderimi olarak gerçekleşiyordu. Bu sistemde dosyanın indirildiği sunucu, bu noktayı dağıtmakla görevli merkez nokta olurken diğer nokta ise dosyayı indiren kişiler oluyordu. Ancak burada altı çizilmesi gereken yer, dosyanın sadece merkez noktadan indirilebilmesidir, yani dosyayı bu merkez dosyadan indiren bir kişi daha sonra merkez görevi göremiyor, dosyayı dağıtamıyordu. Bunun yanında indirilecek dosya popüler bir dosya ise, birçok kişi tarafından aynı anda indirilmek istenmesi ve bu kadar çok isteğin yüksek bant genişliği ihtiyacı nedeniyle, merkez nokta yani sunucu kullanılamaz duruma geliyordu.
Peer-to-peer sistemi ile dosyanın tamamına sahip olan kullanıcılar, sunucu gibi davranıp bu dosyaların kendilerinden indirilmesine izin verse de; mevcut peer-to-peer sistemi içinde aynı kural geçerliydi; dosya ne kadar çok kişi tarafında indiriliyorsa, o kadar yavaş hızla iner.
Toplu halde dosya indirme sisteminin kullanıldığı, ve BitTorrent sistemleri ise dosya paylaşımına çok büyük bir yenilik getiriyordu. Bu sistemde dosyayı indiren kişi bir yandan da yüklemektedir. Dosyayı indirenler hızının bir miktarını yüklemeye ayırmakta ve sunucu konumundaki dosyanın tamamına sahip kullanıcıların yükünü hafifletmektedir. Başka bir deyişle, dosya ne kadar çok kişi tarafından indiriliyorsa, o kadar hızlı iner.
Korsan ürün çeşitleri
Korsan yazılımlar, genel olarak aşağıdaki alt kategorilere ayrılır:
- appz – : Tüm bilgisayar işletim sistemi platformlarında çalışan yazılım paketleri için kullanılır. Bu ibare paketleme tipinin orijinal ürün replikasyonun birebir 'iso' imaj kopyası anlamına gelir.
- crackz – : Değiştirilmiş bir ya da birkaç uygulama (.exe) dosyası ("crack") ile veya bir ya da birkaç yama dosyası ("patch") ile, bir yazılımın deneme sürümünü, orijinal sürümüne çevirmeye ve/veya kopyalama sistemini kırmaya yarayan programlara verilen isimdir.
- gamez – Games: Hem bilgisayar hem de video konsollarındaki oyunlara yoğunlaşır. Günümüzde daha çok ISO imaj dosyaları ve ROM imaj dosyaları için kullanılmaktadır.
- moviez – Movies: Korsan filmler için kullanılır. Orijinal film hâlen gösterimdeyken veya gösteriminden önce çeşitli yollarla piyasaya sürülürler.
- nocd or no cd – Bir veya birkaç dosyanın değiştirilmesi ile, herhangi bir yazılımın, optik sürücüde CD veya DVD olmadan çalışabilmesini sağlar.
- tvripz – Televisions: Televizyon dizilerinin, şovlarının yayınlanır yayınlanmaz, reklamlardan arındırarak, çeşitli görüntü formatlarında piyasaya sürülmesidir.
- mp3z – MP3 audio: Albümlerin, şarkıların ve diğer müzik formatlarının MP3 formunda sıkıştırılarak korsan olarak yayınlanmasıdır.
- bookz/ebookz/e-bookz – Books: Birebir korsan kopyalarının yanı sıra, tarayıcıdan geçirilip e-kitap haline getirilen, kitap ve dergilerin bulunduğu gruptur.
- xxx – Yetişkin içerikler bu başlık altında toplanmıştır. Tüm pornografik film, resim ve bunların değişik paketleme biçimleri bu ad ile anılır.
Yazılım korsancılığı
Korsan yazılım grupları, verimliliklerini arttırmak için üyeleri arasında görev dağılımları yaparlar. Bu üyeler genellikle internet hızının yüksek, güçlü bilgisayarların mevcut olduğu, birinci dünya ülkelerinde yaşarlar. "Kırıcı" gruplar ise küçük gruplardır, çünkü bir yazılımın korumasını kaldırmak veya deneme sürümünü orijinal sürümü haline getirmek için dosya, yama vs. üretmek, yüksek programlama bilgisi ve becerisi gerektirmektedir. Korsan gruplardaki görev dağılımına bir örnek vermek gerekirse; bir alt-grup yazılımın korumasını kaldırırken diğer bir alt-grup dağıtılmasını üstleniyor.
Korsanın ücretsiz ve açık kaynak kodlu yazılımlara etkileri
Korsan, ücretsiz ve açık kaynak kodlu yazılımları da etkilemektedir. Kötü niyetli kişiler ya da gruplar bu yazılımları çeşitli amaçlar için yasa dışı olarak kullanırlar. Yaygın olarak işlenen suçlar ise şöyledir:
Emek hırsızlığı
Genellikle, korsanların ücretsiz yazılımlar üzerinde değişiklikler yaparak, yazılımı kendi yazılımları gibi göstermesidir. Eğer bu yazılım açık kaynak kodlu bir yazılım ise yazılımı gerçekten yazan kişiyi belirten bölümlerin yazılımdan çıkarılması çok daha kolaydır. Daha sonra korsanlar bu yazılımlara kendi isimlerini, logolarını vb. ekleyerek, kullanıcıları yazılımın kendileri tarafından yazıldığına inandırırlar.
Yeniden paketleme ve yeniden satış
Bir önceki bölümde korsanların ücretsiz ve açık kaynak kodlu yazılımlarda değişikler yaparak bunları kendi yazılımları gibi gösterdikleri belirtilmişti. Ancak korsanlar bu işlemi aynı zamanda para kazanmak için de yapmaktadır. Örnek vermek gerekirse, OnlinePcFix isimli bir Kuveyt firması, SpyFerret isimli bir yazılımı pazarlıyordu. Sonraları bu yazılımın iç veritabanının tamamiyle veritabanından çalındığı fark edildi.
Değiştirme ve yeniden satış
Yeniden paketleme kavramına benzer olarak bu tipteki hırsızlık da kâr amacı gütmektedir. Değiştirme ve yeniden satış şeklindeki hırsızlıklar, çoğunlukla kaynak kodu rahatlıkla değiştirilebilen "açık kaynak kodlu" yazılımlarda yapılır. PearPC kodları kullanılarak yazılan buna bir örnektir. CherrOS yazılımını üreten firmanın daha sonra bu kodları kopyaladığı anlaşılmış olsa da, firma resmi olarak kodları çaldığını kabul etmemektedir. Ancak bu eylem PearPC'nin de dahil olduğu, GNU Özgür Belgeleme Lisansı kurallarını ihlal etmiştir.
"Yeniden Paketleme ve Yeniden Satış" ile "Değiştirme ve Yeniden Satış" kavramları birbirine yakın kavramlar olsa da farklılıklar içermektedir. Yeniden paketleme yönteminde bir veya birkaç yazılımdan çalınan kodlara, yeni kodların eklenmesiyle yeni bir yazılım oluşturulmasını tanımlamaktadır. Değiştirme yönteminde ise kaynak kodlar üzerinde ufak değişiklikler yapılarak yeni bir yazılım oluşturulduğu hissi verilmektedir.
P2P yazılımları
Birçok P2P dosya paylaşım yazılımı, internet üzerinden satışa sunulmaktadır. Eğer bu yazılımlar üzerine arama yaparsanız, bunları gerçek sitelerinde ücretsiz olarak bulabilirsiniz. Hâlen birçok P2P yazılımı "Bu yazılım tamamen ücretsizdir, eğer bu yazılım için herhangi bir ödeme yaptıysanız, dolandırılmış olabilirsiniz" ve benzeri ikazlarla kullanıcılarını uyarmaktadır.
Film korsancılığı
1990'ların ortalarına kadar, dial-up bağlantılı internet hızının düşük olması nedeniyle internet üzerinden film dağıtımını çok azdı. Bu nedenle büyük film şirketleri, film korsancılığını imkânsız görüyordu. Korsanların bu yıllarda kullandıkları teknik "sıkıştırma yazılımları" ile filmlerin boyutunu ve görüntü kalitesini düşürmekti. O yıllarda en büyük korsan tehdidi "yazılım korsancılığı" idi.
Ancak, geniş bant internet teknolojisinin 1998 başlarında yükselişi ile, yüksek kalitedeki filmlerin dağıtımının genişlediği görülmeye başlandı. Öyle ki, direkt orijinal DVD'lerden oluşturulan ISO imaj dosyalarının dağıtımı yavaş yavaş en uygun yöntem halini aldı. Günümüzde, film korsancılığı çok yaygın olup, film şirketlerinin ve temsilci gruplarının en büyük sorunu halini almıştır. Bu nedenle, MPAA film tanıtımlarında sık sık çeşitli bilgilendirmeler yaparak, gençlerin izinsiz ve yasa dışı kopyalamadan uzak durmasını sağlamaya çalışmaktadır. iTunes gibi yazılımlarla desteklenen çevrimiçi mağazalara sahip olan müzik sektörünün aksine, film sektörü yasa dışı dağıtımı engellemek için hâlen alternatif bir yöntemin eksikliğini çekmektedir.
Korsan ürün dağıtımı
Organize korsan örgütleri, belli kurallarla yönetilir ve bu kurallar ne tür yayınların, ne tür formatlarda yapılacağını belirler. Bu gruplar ayrıca kendi yayınlarını arşivlemek ve üyelerine dağıtmak ve henüz değiştirilmemiş orijinal sürümlerini üyelerine ulaştırmak gibi şahsi amaçları için özel sitelere sahiptirler. Grup arasındaki iletişim Blowfish, AES gibi SSL güvenlikli, şifreli IRC kanallarından sağlanır. Grubun yayınlarının koordinasyonu için iletişim çok önemlidir. Gruplar genelde belli alanlarda uzmanlaşır ve yayınlarını bu alanlarda yaparlar. Dosyaların transferi için ise adı verilen ve birçok dosya liste halinde barındıran siteleri kullanırlar.
Plansız dağıtım ise genelde P2P vb. dosya paylaşım sistemlerini kullanan ortalama bilgisayar kullanıcıları tarafından yapılır. Bu kullanıcılar yayınları dağıtmak için Usenet haber gruplarından, BitTorrent arayüzünden veya botlarından faydalanırlar. Bu tip yayınlar çok fazla yayılmasa da, neyin, nereden, nasıl yayınlandığının bulunması çok zordur. Organize olmayan bu dağıtım şeklinde yazılım dağıtımı çok nadirdir. Bunun nedeni orijinal bir yazılımı yamalayıp korsan sürümüne çevirmenin uzman yazılımcılık bilgisi gerektirmesidir. Bu tip dağıtım genellikle MP3, kopyalanmış oyun imaj dosyaları ve filmleri kapsamaktadır.
Dağıtım yöntemleri
Korsan ürün grupları yayınlarını dağıtmak için çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. HTTP, FTP, , BitTorrent, Peer-to-peer, Usenet ve gibi yöntemlerin yanı sıra, dosya dağıtımı sadece bu yöntemlerle sınırlı değildir.
Bir korsan dosyanın dağıtımı genellikle şu sırada gerçekleşir:
- Yeni popüler bir ticari yazılımın orijinal sürümü, yazılım şirketi tarafından yayınlanır.
- Bir korsan ürün grubu, DVD ya da CD'nin basıldığı fabrikada ilişkili olduğu bir kişiyi kullanarak, yazılımın önbaskını ele geçirir; ya da yayın tarihinden önce veya yayınlanır yayınlanmaz, yazılımı mağazalardan elde eder.
- Daha sonra yazılım, kopya korumasını kaldıracak olan cracker veya yazılımcıya gönderilir.
- Yazılım uygun formata çevrilir. Genellikle RAR dosyası olarak sıkıştırılıp, küçük paketlere ayrılır. Daha sonra grubun arşivi niteliğindeki özel FTP sunucusuna yüklenir.
- Bu paketler çeşitli "topsite"'lardaki gruplara ait özel sayfalara yüklenir.
- Daha sonra dosyalar tüm dünyadaki birçok küçük FTP sunucuna yüklenir ve herkes tarafından indirilebilir hale gelir.
4, 5 ve 6 numaralı işlemler standart bir korsan dosyanın izlediği yoldur.
Tamamı olmasa da birçok korsan ürün grubu, P2P dosya paylaşımını kullanmazlar ve kullanıcıların korsan dosyalarını P2P sunucularında barındırmasına karşı çıkarlar. Buna rağmen, korsan dosya dağtımının en yaygın olduğu yer, (), (), , (eMule), /Gnutella2 network (LimeWire, Bearshare, Shareaza, , etc.) ve Soulseek gibi programların bulunduğu P2P platformudur. P2P sayesinde korsan ürün tüm toplumun kullanımına açık hale gelmektedir.
Son yıllarda gelişen başka bir dosya transfer yöntemi ise, dosya barındırma (file hosting) şirketlerini kullanmaktır. RapidShare, MegaUpload, vb. büyük firmaların yanı sıra, internette her geçen gün onlarca yeni dosya barındırma şirketi açılmaktadır. Türkiye'de , , gibi dosya barındırma şirketleri bulunmaktadır. Bu şirketler tamamen yasaldırlar ve amaçları herhangi bir kişinin dosyasını yükleyerek başka insanlarla paylaşmasıdır. Ancak korsan ürün grupları ve ortalama bilgisayar kullanıcıları bu hizmeti, telif hakları olan dosyaları sunuculara yükelemek suretiyle, yasa dışı olarak kullanmaktadır. Her ne kadar dosya barındırma şirketleri, telif hakkı olan bir dosyanın yüklenmesi durumunda, dosyayı sunucusundan silse de, bu silme işlemi gerçekleşene kadar dosya binlerce, hatta milyonlarca kişi tarafından çoktan indirilmiş olur.
Korsan dosya biçimleri
Günümüzde korsan dosyaları petabytelarla ifade edilmekte ve bu yüzden bunların kontrolünü sağlamak için verimli bir sistem gerekmektedir. Standart bir CD yayını 700 MB'a büyüklüğe kadar veri taşıyabildiğinden, bu büyüklükte bir veriyi internetten yollamak zorluk çıkarabilecektir. Özellikle internet bağlantısının dial-up tabanlı olduğu günlerde bu zorluk gerçekten de mevcuttu. Eğer 4.7 GB'a veri içeren çift taraflı bir DVD yayını var ise bu zorluk daha da büyümektedir. Bu nedenle korsan dosyaları çeşitli sıkıştırma formatları kullanılarak (tarihsel olarak sırasıyla , , ARJ, ZIP, RAR ve en yaygın olarak TAR) sıkıştırılır ve ana dosya birçok küçük parçaya ayrılır.
Bu yöntemin tek bir büyük dosya göndermeye karşın birçok avantajı bulunmaktadır;
- Çift yönlü sıkıştırma ile bazen orijinal bir DVD ya da CD imajı, 10 kata kadar sıkıştırılabilir. Dosya boyutu azalır ve dosyanın transferi için ihtiyaç duyulan bant genişliği küçülür.
- Eğer dosyanın transferinde bir problem çıkar ve veri hasar görürse, tüm büyük dosyayı tekrar yollamak yerine, zarar görmüş birkaç RAR dosyasını tekrar yollamak yeterli olacaktır.
- Bu yöntem ayrıca dosyanın birçok kaynaktan çekilmesine imkân tanır.
Genellikle FTP sunucu yazılımlarında kendiliğinden bulunan SFV özelliği ile yüklenen dosyalarda bir veri bozulması olup olmadığı otomatik olarak kontrol edilir. Şaşırtıcı ve düşündürücü olsa da korsan ürün gruplarının kullandığı dağıtım yöntemleri bazen yazılım üreticilerinkinden bile daha etkili ve üstün olabiliyor.
Korsan yazılımlar genelde iki şekilde yayınlanmaktadır. "Tam Sürüm" bir yazılımın orijinal sürümündeki tüm özellikleri barındıran CD veya DVD imaj dosyalarıdır. ( veya ISO dosyaları) "Sıkıştırılmış Sürüm" ("rip version") ise orijinal ve yasal DVD veya CD'deki önemli dosyaları barındırmaktadır. PDF kılavuzları, yardım dosyaları, örnekler ve örnek videolar bu sürümlerde içeriğe dahil edilmez. Sıkıştırılmış sürümlerde genellikle görüntü dosyaları tamamen atılırken, ses dosyaları da oyun oynanmadan önce orijinal şekline dönebilecek şekilde MP3 veya Vorbis formatlarına sıkıştırılır.
Tartışmalar
Korsanlar genellikle kanuni yaptırımlardan kurtulabilmek için, telif hakları konusun uluslararası farklılıklarından ve ülkeden ülkeye değişmesinden faydalanmaktadır. Rusya'da ilk zamanlarda kanunlar, Rusça olmayan bir yazılımı kopyalamaya açık bir şekilde izin vermekteydi. Bu kanun şu an mevcut olmasa da, ülkede hâlen telif hakları ihlalleri üzerine davalar çok nadirdir.
Korsan üretimi ve/veya dağıtımı birçok ülkede yasa dışıdır. Buna rağmen, zayıf ya da hiç olmayan IP takip sistemleri nedeniyle, genellikle gelişmemiş üçüncü dünya ülkelerinde korsan ürün görmezlikten gelinmektedir. Bazı gelişmiş birinci dünya ülkelerinde ise kanunlardaki eksiklikler ve açıklar nedeniyle, P2P ve benzeri sistemler üzerinden korsan ürün dağıtımı neredeyse yasaldır. Son zamanlarda çıkan UHARC adlı sıkıştırma sistemi sayesinde, korsan kullanıcılar 100lerce MB'ı yarı yarıya düşürebilmekte ve bu şekilde inanılmaz bir rip oranına ulaşmaktadırlar. Öyle ki ; Football Manager 2005 adlı 500 MB civarındaki oyun, internette NOCD, NO AUDIO şekilde 30 MB gibi bir boyutla yüklenebilmektedir.
Yasaya uygunluk
Bir telif hakkı ihlali olan korsan ürün çoğunlukla bir insanlık suçu olarak kabul edilmekte ve cezalandırılmaktadır. Korsan ürün faaliyetlerine karşı uygulanan kanunlar ve yaptırımlar ülkeden ülkeye büyük çeşitlilikler gösterebilir. Buna rağmen genel olarak telif hakları ihlalleri dört ana başlıkta toplanır, telif hakkı hâlen geçerli olan bir materyallerin izinsiz üretimi, telif hakkı ihlali, telif hakkının bilerek ihlal edilmesi ve ticari kazan ve/veya güç için telif hakkı ihlali.
Kaynakça
- – Korsan ürün örgütü üzerine bir yazı. (ASCII şifresiz metni ve resim taraması, 2600: The Hacker Quarterly)
- "The Shadow Internet" 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – 'ten günümüz korsan ürün dünyasındaki "top sites" kavramı üzerine bir yazı.
- The Darknet and the Future of Content Distribution 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BSA - Global Piracy Study - 200520 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF)
- BSA - Global Piracy Study - 200420 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF)
- Ordered Misbehaviour – The Structuring of an Illegal Endeavor8 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Korsan ürün örgütü olarak bilinen yaşamadığı altkültür üzerine bir öğreti, Alf Rehn. (PDF)
- ^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, Warez maddesi
- ^ The American Heritage® Dictionary of the English Language: Fourth Edition "Pirate" 29 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "GPL Violations". 15 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2006.
- ^ Patrick M. Kolla (14. April 2005) Here's another database thief 16 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Spybot Search&Destroy.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Defacto2 11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Korsan ürün örgütleri üzerine geniş haberler, nfo, emag ve cracktro veritabanı hakkında kapsamlı tarihsel bilgiler.
- WGOD - WarezM 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Korsan ürün dünyasının içinde olanlardan tarihsel bir belge koleksiyonu.
- - WarezM 5 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Korsan ürün siteleri hakkında dünya genelindeki tüm haberlerin aktivite gösterdiği site
- – 90'ların örgütlerine esprili bir bakış.
- Warez Trading and Criminal Copyright Infringement 14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Korsan ürün ticareti ve hukuk üzerine bir yazı.
- Korsan ürün örgütleri üzerine köstebek raporu.
- –
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Warez ya da korsan urun telif yasalari cignenerek ticareti yapilan telif hakki sakli materyaller Bu tanim genelde arkadaslar arasindaki peer to peer dosya paylasimlari veya ozel sunucular sayesinde buyuk gruplarin dosya paylasimlarindan cok telif hakkina sahip materyallerin organize gruplar tarafindan yasa disi yayinlarini tanimlar Telifli urunlerin kopyalanmasini cogaltilmasini ve dagitimini yapan kisilere korsan yapilan ise korsancilik denmektedir Fotografinin cekildigini fark ettikten sonra korsan CD sergisini toplamaya baslayan bir sokak saticisi Ilk baslarda sadece cesitli yeralti bilgisayar gruplari tarafindan kullanilan bu tanim gunumuzde Internet kullanicilari ve medya sektorunde de sikca kullanilir Baslangicta sadece yazilimlari kapsayan bu tabirler zamanla kitaptan filme bircok telifli urunu kapsayacak sekilde genislemistir 1990 larin oncesinde korsan yazilimlar wares olarak adlandirilmaktayken daha sonralari kendi diline sahip yeralti dunyasi Ingilizcede cogul eki olan s harfinin yerine z harfini getirdi ve warez kelimesini tum korsan yazilimlar icin genel bir isim olarak kullanmaya basladi Bu zamanlarda buyuk dosyalari yavas modem ve BBS baglantilari araciligi ile yollamak cok vakit aldigindan korsanlar diger korsanlarla birebir ticaret yaparlardi Dolayisiyla yazilim korsanlari kendilerini koleksiyonlari ile beraber bir nevi satici tuccar vs olarak benimsiyor ve uygun kelime olarak da wares i kullaniyorlardi TerminolojiWarez kelimesi Ingilizcede genelde wares wee r z seklinde telaffuz edilse de bazi zamanlar Ispanyolca bir kelime olan Juarez in uaɾez yanlis sekilde telaffuz edilisi olan warɛs seklinde de kullanilmaktadir yani yazilim kelimesinin cogulu anlamina gelip bu kelimeden turetilmistir Warez kelimesi Ingilizcede genelde isim olarak kullanilmaktadir My neighbor downloaded 10 gigabytes of warez yesterday Komsum dun internetten 10 GB yasa disi yazilim indirdi Ancak fiil olarak da kullanilabilir The new Windows was warezed a month before the company officially released it Yeni Windows un resmi olarak piyasaya cikmasina daha bir ay varken yasa disi olarak yayinlandi Warez topluluklarina ise kuresel olarak warez scene warez orgutu ya da genis olarak The Scene orgut denmektedir Tum bu kelimeler anlam farkliliklari icermektedir bazilari gercek anlaminda kullanilip toplum tarafindan kabul edilirken bazilari da ima icermekte ve asagilama amaci ile kullanilmaktadir Her ne kadar korsan yayin piracy belirli kanundisi faaliyetler icin kullanilan bir kelime olsa da dogal iceriginde birinin yaptigini izin almadan tekrar uretmek veya kullanmak anlamini tasimaktadir Ozgur Yazilim Kurumunun da Free Software Foundation FSH dahil oldugu bazi gruplar bu tanima karsi olup bunun yerine hirsizlik theft kelimesini kullanmaktadir FSH ye gore Yayincilar yasa disi kopyalamayi korsan olarak tanimlamaktadir Bu acidan bakildiginda yasa disi kopyalama yapanlar denizlerde gemilere saldirip insanlari kaciran ve oldurenlerle etik olarak bir tutuluyor FSH bu yuzden korsan olarak tanimlanan kavramin yasa disi kopyalama prohibited copying veya izinsiz kopyalama unauthorized copying olarak tanimlanmasi gerektigini savunuyor Ote yandan bircok kendini kanitlamis yazilim korsani ise korsan tanimindan gurur duyuyor kendilerini filmlerde cizilen romantik korsan portreleri ile ozdeslestiriyor ve aralarinda korsan gibi konusarak sakalasiyorlar Tanim tartisilmasina ragmen gibi bazi gruplar tarafindan ise zevkle kabul ediliyor Bu yazida kullanilan korsan kavrami genis anlami yansitmakta ve belli bir gorusu desteklememektedir TarihceKorsan uretim Bilgisayarlar ve yazilimlar olmadan once de korsan kavrami vardi Her zaman olmasa da cogunlukla kar amacli olan korsan uretimin 1980 li yillar boyunca en unlu ve onemli hedefi Lacoste urunleriydi Halen var olan bu korsan uretim genelde Cin Tayvan Tayland Rusya gibi Dogu Blogu ve Asya ulkelerindeki suc orgutleri tarafindan yapilmaktadir Bu suc orgutleri yasadisi olarak milyonlarca tekstil urununun elektronik urunun mikrocipin muzik CD sinin VHS CD ve DVD filmlerinin yazilim uygulamalarinin vs korsan uretimini yapmaktadir Cogu korsan yazilimin uretimi Asya daki fabrikalarda yapilmasina karsin genelde bunlarin dagitimi birinci dunya ulkesi olan ve bircok uluslararasi tescilli yazilim sahibi firmanin konumlandigi ABD ve Bati Avrupa Ulkelerinde baslar Korsan kopyalar bircok Guney Amerika Asya Orta Dogu ve Dogu Avrupa Ulkesinde sokaklarda rahatca satilmaktadir Bazi ulkelerde ise korsan kopyalar orijinal fiyatina satilmakta ve bunun sonucu yilda milyar dolarlarla ifade edilen bir islem hacmi ortaya cikmaktadir Bati ulkelerinde korsan kopyalar genellikle New York taki Chinatown ve Toronto daki gibi ozel bolgelerde satilmaktadir Korsan urunlerin rahatlikla magazalarda satildigi Asya ulkelerinin aksine Bati ulkelerinde boyle bir dagitim cok nadirdir Korsan CD nedir MC Double Def the Disk Bu Disketi Kopyalama filminden bir goruntu Korsan yazilicimlik ilk ticari yazilimin satisa sunulmasindan beri var olan bir konudur Bilginin kaydedildigi bicim kaset veya disket iken yazilim korsanlari bunlari kopyalamanin bir yolunu bulur ve arkadaslarina dagitirlardi Apple II Commodore 64 ZX Spectrum Amiga Atari ST ve diger kisisel bilgisayarlar uzerine basarili korsan topluluklari kuruldu Tum BBS aglari bir anda bir kisiden digerine yasa disi dosya transferi icin kullanilmaya baslandi Amiga ve Commodore gibi kendi uluslararasi korsan aglarina sahip makinelerden bir ulkede henuz olmayan yazilim BBS aglari araciligi ile kisa zamanda yayiliyordu 1980 lerde yazilimlarin disket ve e posta mail trading ile dagitiminda oldukca yaygindi Ozellikle Avrupa Kitasi nda lider korsan ve cracker gruplari etkilesim kanali olarak ilk sirada e posta uzerinden dagitimi kullaniyorlardi E posta uzerinden yapilan bu ticaret ayrica Dogu Blogu ulkelerinde bilgisayarla ilgilenenler icinde onemliydi Buradaki insanlar bu yontemi kullanarak Bati Ulkelerindeki yeni programlara aninda sahip olabiliyorlardi Onceki sistemlerde kopya koruma duzenleri cracker adi verilen korsanlara karsi yapiliyordu Cracker lar bir oyun piyasaya cikar cikmaz korsan surumunu korsan topluluklarina dagitiyorlardi Buna ragmen 1990 li yilarin basina kadar korsan yazilimcilik cok ciddi bir sorun olarak gorulmemekteydi 1992 de Don t Copy That Floppy Bu Disketi Kopyalama isimli reklamla destekledigi kampanyasi ile korsan yazilima karsi savasina basladi Korsana karsi mucadele son yillarda cok genislemis olsa da Software Publishers Association SPA ve Business Software Alliance BSA halen dunya capindaki en faal kuruluslardir SPA ve BSA Recording Industry Association of America RIAA Motion Picture Association of America MPAA gibi kuruluslarin yani sira American Society of Composers Authors and Publishers ASCAP ve Broadcast Music Incorporated BMI gibi kuruluslarla da yardimlasmaktadir Korsanla mucadele icin bircok uluslararasi dev orgut kurum vs kurulmasi akillara korsan sektorunun nasil bu kadar buyuyebildigi sorusunu getirecektir Korsan sektorunun dunya capinda gelismis bir suc alani olmasindaki ve bu kadar buyumesindeki en onemli etkenleri soyle sayabiliriz Bilgisayarin yayginlasmasi 1990 larin sonuna dogru Microsoft un Windows 95 i cikarmasiyla birlikte bilgisayar kullanmayi ogrenme suresi oldukca dustu ve bilgisayarlar yaygin bir hale geldi Windows 95 o kadar etkili oldu ki gelismis ulkelerde orta siniftaki hemen hemen her ailenin evinde en az bir bilgisayar bulunmaya basladi Televizyon ve telefonlar gibi bilgisayarlar da bilgi cagindaki her insan icin zorunlu bir gereksinim halini aldi Tabii bilgisayar kullaniminin artmasi ile beraber korsan yazilimcilik ve sanal suclar da artti Boylece warez yazilim firmalarinin ve firma calisanlarinin gelisimini ve basarisini engelleyen ciddi bir sorun olmaya basladi Ag baglantilarindaki gelisim 1990 larin ortasinda Internet kullanicilari halen dial up baglanti cevirmeli ag uzerinden baglanti kullanmakta ortalama 28 8 ila 33 6 maksimum 56 kbit s hiz elde edebilmekteydiler Eger bir kisi yaklasik 20 MB buyuklugunde bir dosyayi Internet uzerinden indirmek isterse bu islem Internet in yogunluguna Internet Servis Saglayicisi na ve sunucunun hizina bagli olarak bir gunden fazla surebiliyordu 1997 yilinda yuksek Internet hizi saglayan teknolojisi yayginlasmasi ile buyuklugu fazla olan dosyalarin transferi sorun olmaktan cikti warez iyice yayginlasti ve buyuk dosyalarin gonderimi ile filmleri de animasyonlari da etkilemeye basladi Yeni nesil Internet ise gunluk kullanimda 1 6 Tb s kadar internet hizi saglarken laboratuvar ortaminda bu hiz 10 Tb s kadar cikiyor Toplu halde dosya indirme teknolojisinin icadi Gecmiste dosya indirmek bir noktadan baska bir noktaya dosya gonderimi olarak gerceklesiyordu Bu sistemde dosyanin indirildigi sunucu bu noktayi dagitmakla gorevli merkez nokta olurken diger nokta ise dosyayi indiren kisiler oluyordu Ancak burada alti cizilmesi gereken yer dosyanin sadece merkez noktadan indirilebilmesidir yani dosyayi bu merkez dosyadan indiren bir kisi daha sonra merkez gorevi goremiyor dosyayi dagitamiyordu Bunun yaninda indirilecek dosya populer bir dosya ise bircok kisi tarafindan ayni anda indirilmek istenmesi ve bu kadar cok istegin yuksek bant genisligi ihtiyaci nedeniyle merkez nokta yani sunucu kullanilamaz duruma geliyordu Peer to peer sistemi ile dosyanin tamamina sahip olan kullanicilar sunucu gibi davranip bu dosyalarin kendilerinden indirilmesine izin verse de mevcut peer to peer sistemi icinde ayni kural gecerliydi dosya ne kadar cok kisi tarafinda indiriliyorsa o kadar yavas hizla iner Toplu halde dosya indirme sisteminin kullanildigi ve BitTorrent sistemleri ise dosya paylasimina cok buyuk bir yenilik getiriyordu Bu sistemde dosyayi indiren kisi bir yandan da yuklemektedir Dosyayi indirenler hizinin bir miktarini yuklemeye ayirmakta ve sunucu konumundaki dosyanin tamamina sahip kullanicilarin yukunu hafifletmektedir Baska bir deyisle dosya ne kadar cok kisi tarafindan indiriliyorsa o kadar hizli iner Korsan urun cesitleriKorsan yazilimlar genel olarak asagidaki alt kategorilere ayrilir appz Tum bilgisayar isletim sistemi platformlarinda calisan yazilim paketleri icin kullanilir Bu ibare paketleme tipinin orijinal urun replikasyonun birebir iso imaj kopyasi anlamina gelir crackz Degistirilmis bir ya da birkac uygulama exe dosyasi crack ile veya bir ya da birkac yama dosyasi patch ile bir yazilimin deneme surumunu orijinal surumune cevirmeye ve veya kopyalama sistemini kirmaya yarayan programlara verilen isimdir gamez Games Hem bilgisayar hem de video konsollarindaki oyunlara yogunlasir Gunumuzde daha cok ISO imaj dosyalari ve ROM imaj dosyalari icin kullanilmaktadir moviez Movies Korsan filmler icin kullanilir Orijinal film halen gosterimdeyken veya gosteriminden once cesitli yollarla piyasaya surulurler nocd or no cd Bir veya birkac dosyanin degistirilmesi ile herhangi bir yazilimin optik surucude CD veya DVD olmadan calisabilmesini saglar tvripz Televisions Televizyon dizilerinin sovlarinin yayinlanir yayinlanmaz reklamlardan arindirarak cesitli goruntu formatlarinda piyasaya surulmesidir mp3z MP3 audio Albumlerin sarkilarin ve diger muzik formatlarinin MP3 formunda sikistirilarak korsan olarak yayinlanmasidir bookz ebookz e bookz Books Birebir korsan kopyalarinin yani sira tarayicidan gecirilip e kitap haline getirilen kitap ve dergilerin bulundugu gruptur xxx Yetiskin icerikler bu baslik altinda toplanmistir Tum pornografik film resim ve bunlarin degisik paketleme bicimleri bu ad ile anilir Yazilim korsanciligi Korsan yazilim gruplari verimliliklerini arttirmak icin uyeleri arasinda gorev dagilimlari yaparlar Bu uyeler genellikle internet hizinin yuksek guclu bilgisayarlarin mevcut oldugu birinci dunya ulkelerinde yasarlar Kirici gruplar ise kucuk gruplardir cunku bir yazilimin korumasini kaldirmak veya deneme surumunu orijinal surumu haline getirmek icin dosya yama vs uretmek yuksek programlama bilgisi ve becerisi gerektirmektedir Korsan gruplardaki gorev dagilimina bir ornek vermek gerekirse bir alt grup yazilimin korumasini kaldirirken diger bir alt grup dagitilmasini ustleniyor Korsanin ucretsiz ve acik kaynak kodlu yazilimlara etkileri Korsan ucretsiz ve acik kaynak kodlu yazilimlari da etkilemektedir Kotu niyetli kisiler ya da gruplar bu yazilimlari cesitli amaclar icin yasa disi olarak kullanirlar Yaygin olarak islenen suclar ise soyledir Emek hirsizligi Genellikle korsanlarin ucretsiz yazilimlar uzerinde degisiklikler yaparak yazilimi kendi yazilimlari gibi gostermesidir Eger bu yazilim acik kaynak kodlu bir yazilim ise yazilimi gercekten yazan kisiyi belirten bolumlerin yazilimdan cikarilmasi cok daha kolaydir Daha sonra korsanlar bu yazilimlara kendi isimlerini logolarini vb ekleyerek kullanicilari yazilimin kendileri tarafindan yazildigina inandirirlar Yeniden paketleme ve yeniden satis Bir onceki bolumde korsanlarin ucretsiz ve acik kaynak kodlu yazilimlarda degisikler yaparak bunlari kendi yazilimlari gibi gosterdikleri belirtilmisti Ancak korsanlar bu islemi ayni zamanda para kazanmak icin de yapmaktadir Ornek vermek gerekirse OnlinePcFix isimli bir Kuveyt firmasi SpyFerret isimli bir yazilimi pazarliyordu Sonralari bu yazilimin ic veritabaninin tamamiyle veritabanindan calindigi fark edildi Degistirme ve yeniden satis Yeniden paketleme kavramina benzer olarak bu tipteki hirsizlik da kar amaci gutmektedir Degistirme ve yeniden satis seklindeki hirsizliklar cogunlukla kaynak kodu rahatlikla degistirilebilen acik kaynak kodlu yazilimlarda yapilir PearPC kodlari kullanilarak yazilan buna bir ornektir CherrOS yazilimini ureten firmanin daha sonra bu kodlari kopyaladigi anlasilmis olsa da firma resmi olarak kodlari caldigini kabul etmemektedir Ancak bu eylem PearPC nin de dahil oldugu GNU Ozgur Belgeleme Lisansi kurallarini ihlal etmistir Yeniden Paketleme ve Yeniden Satis ile Degistirme ve Yeniden Satis kavramlari birbirine yakin kavramlar olsa da farkliliklar icermektedir Yeniden paketleme yonteminde bir veya birkac yazilimdan calinan kodlara yeni kodlarin eklenmesiyle yeni bir yazilim olusturulmasini tanimlamaktadir Degistirme yonteminde ise kaynak kodlar uzerinde ufak degisiklikler yapilarak yeni bir yazilim olusturuldugu hissi verilmektedir P2P yazilimlari Bircok P2P dosya paylasim yazilimi internet uzerinden satisa sunulmaktadir Eger bu yazilimlar uzerine arama yaparsaniz bunlari gercek sitelerinde ucretsiz olarak bulabilirsiniz Halen bircok P2P yazilimi Bu yazilim tamamen ucretsizdir eger bu yazilim icin herhangi bir odeme yaptiysaniz dolandirilmis olabilirsiniz ve benzeri ikazlarla kullanicilarini uyarmaktadir Film korsanciligi 1990 larin ortalarina kadar dial up baglantili internet hizinin dusuk olmasi nedeniyle internet uzerinden film dagitimini cok azdi Bu nedenle buyuk film sirketleri film korsanciligini imkansiz goruyordu Korsanlarin bu yillarda kullandiklari teknik sikistirma yazilimlari ile filmlerin boyutunu ve goruntu kalitesini dusurmekti O yillarda en buyuk korsan tehdidi yazilim korsanciligi idi Ancak genis bant internet teknolojisinin 1998 baslarinda yukselisi ile yuksek kalitedeki filmlerin dagitiminin genisledigi gorulmeye baslandi Oyle ki direkt orijinal DVD lerden olusturulan ISO imaj dosyalarinin dagitimi yavas yavas en uygun yontem halini aldi Gunumuzde film korsanciligi cok yaygin olup film sirketlerinin ve temsilci gruplarinin en buyuk sorunu halini almistir Bu nedenle MPAA film tanitimlarinda sik sik cesitli bilgilendirmeler yaparak genclerin izinsiz ve yasa disi kopyalamadan uzak durmasini saglamaya calismaktadir iTunes gibi yazilimlarla desteklenen cevrimici magazalara sahip olan muzik sektorunun aksine film sektoru yasa disi dagitimi engellemek icin halen alternatif bir yontemin eksikligini cekmektedir Korsan urun dagitimiOrganize korsan orgutleri belli kurallarla yonetilir ve bu kurallar ne tur yayinlarin ne tur formatlarda yapilacagini belirler Bu gruplar ayrica kendi yayinlarini arsivlemek ve uyelerine dagitmak ve henuz degistirilmemis orijinal surumlerini uyelerine ulastirmak gibi sahsi amaclari icin ozel sitelere sahiptirler Grup arasindaki iletisim Blowfish AES gibi SSL guvenlikli sifreli IRC kanallarindan saglanir Grubun yayinlarinin koordinasyonu icin iletisim cok onemlidir Gruplar genelde belli alanlarda uzmanlasir ve yayinlarini bu alanlarda yaparlar Dosyalarin transferi icin ise adi verilen ve bircok dosya liste halinde barindiran siteleri kullanirlar Plansiz dagitim ise genelde P2P vb dosya paylasim sistemlerini kullanan ortalama bilgisayar kullanicilari tarafindan yapilir Bu kullanicilar yayinlari dagitmak icin Usenet haber gruplarindan BitTorrent arayuzunden veya botlarindan faydalanirlar Bu tip yayinlar cok fazla yayilmasa da neyin nereden nasil yayinlandiginin bulunmasi cok zordur Organize olmayan bu dagitim seklinde yazilim dagitimi cok nadirdir Bunun nedeni orijinal bir yazilimi yamalayip korsan surumune cevirmenin uzman yazilimcilik bilgisi gerektirmesidir Bu tip dagitim genellikle MP3 kopyalanmis oyun imaj dosyalari ve filmleri kapsamaktadir Dagitim yontemleri Korsan urun gruplari yayinlarini dagitmak icin cesitli yontemler gelistirmislerdir HTTP FTP BitTorrent Peer to peer Usenet ve gibi yontemlerin yani sira dosya dagitimi sadece bu yontemlerle sinirli degildir Bir korsan dosyanin dagitimi genellikle su sirada gerceklesir Yeni populer bir ticari yazilimin orijinal surumu yazilim sirketi tarafindan yayinlanir Bir korsan urun grubu DVD ya da CD nin basildigi fabrikada iliskili oldugu bir kisiyi kullanarak yazilimin onbaskini ele gecirir ya da yayin tarihinden once veya yayinlanir yayinlanmaz yazilimi magazalardan elde eder Daha sonra yazilim kopya korumasini kaldiracak olan cracker veya yazilimciya gonderilir Yazilim uygun formata cevrilir Genellikle RAR dosyasi olarak sikistirilip kucuk paketlere ayrilir Daha sonra grubun arsivi niteligindeki ozel FTP sunucusuna yuklenir Bu paketler cesitli topsite lardaki gruplara ait ozel sayfalara yuklenir Daha sonra dosyalar tum dunyadaki bircok kucuk FTP sunucuna yuklenir ve herkes tarafindan indirilebilir hale gelir 4 5 ve 6 numarali islemler standart bir korsan dosyanin izledigi yoldur Tamami olmasa da bircok korsan urun grubu P2P dosya paylasimini kullanmazlar ve kullanicilarin korsan dosyalarini P2P sunucularinda barindirmasina karsi cikarlar Buna ragmen korsan dosya dagtiminin en yaygin oldugu yer eMule Gnutella2 network LimeWire Bearshare Shareaza etc ve Soulseek gibi programlarin bulundugu P2P platformudur P2P sayesinde korsan urun tum toplumun kullanimina acik hale gelmektedir Son yillarda gelisen baska bir dosya transfer yontemi ise dosya barindirma file hosting sirketlerini kullanmaktir RapidShare MegaUpload vb buyuk firmalarin yani sira internette her gecen gun onlarca yeni dosya barindirma sirketi acilmaktadir Turkiye de gibi dosya barindirma sirketleri bulunmaktadir Bu sirketler tamamen yasaldirlar ve amaclari herhangi bir kisinin dosyasini yukleyerek baska insanlarla paylasmasidir Ancak korsan urun gruplari ve ortalama bilgisayar kullanicilari bu hizmeti telif haklari olan dosyalari sunuculara yukelemek suretiyle yasa disi olarak kullanmaktadir Her ne kadar dosya barindirma sirketleri telif hakki olan bir dosyanin yuklenmesi durumunda dosyayi sunucusundan silse de bu silme islemi gerceklesene kadar dosya binlerce hatta milyonlarca kisi tarafindan coktan indirilmis olur Korsan dosya bicimleri Gunumuzde korsan dosyalari petabytelarla ifade edilmekte ve bu yuzden bunlarin kontrolunu saglamak icin verimli bir sistem gerekmektedir Standart bir CD yayini 700 MB a buyukluge kadar veri tasiyabildiginden bu buyuklukte bir veriyi internetten yollamak zorluk cikarabilecektir Ozellikle internet baglantisinin dial up tabanli oldugu gunlerde bu zorluk gercekten de mevcuttu Eger 4 7 GB a veri iceren cift tarafli bir DVD yayini var ise bu zorluk daha da buyumektedir Bu nedenle korsan dosyalari cesitli sikistirma formatlari kullanilarak tarihsel olarak sirasiyla ARJ ZIP RAR ve en yaygin olarak TAR sikistirilir ve ana dosya bircok kucuk parcaya ayrilir Bu yontemin tek bir buyuk dosya gondermeye karsin bircok avantaji bulunmaktadir Cift yonlu sikistirma ile bazen orijinal bir DVD ya da CD imaji 10 kata kadar sikistirilabilir Dosya boyutu azalir ve dosyanin transferi icin ihtiyac duyulan bant genisligi kuculur Eger dosyanin transferinde bir problem cikar ve veri hasar gorurse tum buyuk dosyayi tekrar yollamak yerine zarar gormus birkac RAR dosyasini tekrar yollamak yeterli olacaktir Bu yontem ayrica dosyanin bircok kaynaktan cekilmesine imkan tanir Genellikle FTP sunucu yazilimlarinda kendiliginden bulunan SFV ozelligi ile yuklenen dosyalarda bir veri bozulmasi olup olmadigi otomatik olarak kontrol edilir Sasirtici ve dusundurucu olsa da korsan urun gruplarinin kullandigi dagitim yontemleri bazen yazilim ureticilerinkinden bile daha etkili ve ustun olabiliyor Korsan yazilimlar genelde iki sekilde yayinlanmaktadir Tam Surum bir yazilimin orijinal surumundeki tum ozellikleri barindiran CD veya DVD imaj dosyalaridir veya ISO dosyalari Sikistirilmis Surum rip version ise orijinal ve yasal DVD veya CD deki onemli dosyalari barindirmaktadir PDF kilavuzlari yardim dosyalari ornekler ve ornek videolar bu surumlerde icerige dahil edilmez Sikistirilmis surumlerde genellikle goruntu dosyalari tamamen atilirken ses dosyalari da oyun oynanmadan once orijinal sekline donebilecek sekilde MP3 veya Vorbis formatlarina sikistirilir TartismalarKorsanlar genellikle kanuni yaptirimlardan kurtulabilmek icin telif haklari konusun uluslararasi farkliliklarindan ve ulkeden ulkeye degismesinden faydalanmaktadir Rusya da ilk zamanlarda kanunlar Rusca olmayan bir yazilimi kopyalamaya acik bir sekilde izin vermekteydi Bu kanun su an mevcut olmasa da ulkede halen telif haklari ihlalleri uzerine davalar cok nadirdir Korsan uretimi ve veya dagitimi bircok ulkede yasa disidir Buna ragmen zayif ya da hic olmayan IP takip sistemleri nedeniyle genellikle gelismemis ucuncu dunya ulkelerinde korsan urun gormezlikten gelinmektedir Bazi gelismis birinci dunya ulkelerinde ise kanunlardaki eksiklikler ve aciklar nedeniyle P2P ve benzeri sistemler uzerinden korsan urun dagitimi neredeyse yasaldir Son zamanlarda cikan UHARC adli sikistirma sistemi sayesinde korsan kullanicilar 100lerce MB i yari yariya dusurebilmekte ve bu sekilde inanilmaz bir rip oranina ulasmaktadirlar Oyle ki Football Manager 2005 adli 500 MB civarindaki oyun internette NOCD NO AUDIO sekilde 30 MB gibi bir boyutla yuklenebilmektedir Yasaya uygunlukBir telif hakki ihlali olan korsan urun cogunlukla bir insanlik sucu olarak kabul edilmekte ve cezalandirilmaktadir Korsan urun faaliyetlerine karsi uygulanan kanunlar ve yaptirimlar ulkeden ulkeye buyuk cesitlilikler gosterebilir Buna ragmen genel olarak telif haklari ihlalleri dort ana baslikta toplanir telif hakki halen gecerli olan bir materyallerin izinsiz uretimi telif hakki ihlali telif hakkinin bilerek ihlal edilmesi ve ticari kazan ve veya guc icin telif hakki ihlali Kaynakca Korsan urun orgutu uzerine bir yazi ASCII sifresiz metni ve resim taramasi 2600 The Hacker Quarterly The Shadow Internet 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ten gunumuz korsan urun dunyasindaki top sites kavrami uzerine bir yazi The Darknet and the Future of Content Distribution 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde BSA Global Piracy Study 200520 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF BSA Global Piracy Study 200420 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Ordered Misbehaviour The Structuring of an Illegal Endeavor8 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korsan urun orgutu olarak bilinen yasamadigi altkultur uzerine bir ogreti Alf Rehn PDF Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Warez maddesi The American Heritage Dictionary of the English Language Fourth Edition Pirate 29 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde GPL Violations 15 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2006 Patrick M Kolla 14 April 2005 Here s another database thief 16 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spybot Search amp Destroy Ayrica bakinizTurkiye de Korsan Yazilim CD ripper Scene Scene Rules Release Grup Scene Ban Nfo FXP SceneDis baglantilarDefacto2 11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korsan urun orgutleri uzerine genis haberler nfo emag ve cracktro veritabani hakkinda kapsamli tarihsel bilgiler WGOD WarezM 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korsan urun dunyasinin icinde olanlardan tarihsel bir belge koleksiyonu WarezM 5 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korsan urun siteleri hakkinda dunya genelindeki tum haberlerin aktivite gosterdigi site 90 larin orgutlerine esprili bir bakis Warez Trading and Criminal Copyright Infringement 14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Korsan urun ticareti ve hukuk uzerine bir yazi Korsan urun orgutleri uzerine kostebek raporu