Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Krikor Ağaton Efendi (Ermenice: Գրիգոր Աղաթոն 1823, İstanbul - 7 Mayıs 1868, Paris), Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı (Bayındırlık Bakanlığı)'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.
| Krikor Ağaton Efendi Գրիգոր Աղաթոն | |
|---|---|
 | |
| Umûr-ı Nâfia Nazırı | |
| Görev süresi 10 Mart 1868 - 7 Mayıs 1868 | |
| Hükümdar | Sultan Abdülaziz |
| Yerine geldiği | İbrahim Halil Paşa |
| Yerine gelen | Davud Garabet Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Krikor Ağaton 1823 Beyoğlu, Kostantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Mayıs 1868 (45 yaşında) Paris, İkinci Fransız İmparatorluğu |
| Defin yeri | Halıcıoğlu Ermeni Mezarlığı, İstanbul |
| Vatandaşlığı | Osmanlı İmparatorluğu |
| Milliyeti | Ermeni |
| Uzmanlık alanı | Ziraat |
| Çocuk(lar) | Yervant Ağaton |
| Bitirdiği okul | Paris-Grignon Ziraat Enstitüsü |
| Mesleği | Öğretmen, ziraatçi, bürokrat, yazar, siyasetçi |
| Ödülleri | Légion d'honneur Nişanı |
İlk yılları ve eğitimi
Krikor Ağaton Efendi, 1823 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti Kostantiniyye'nin Hasköy semtinde doğdu. Alibeyköy çiftliğini kuran ve İmparatorluğa patates tarımını ilk kez getiren 'nin (1757-1849) torunudur. Temel eğitimini Hasköy'deki Nersesyan Okulunda tamamladı. Reform hareketlerinin yeni bir döneme girdiği bir dönemde, kendisine destek olan Amira Mıgırdiç Cezayirliyan'ın yardımlarıyla yüksek öğrenim için Paris'e gönderildi. Paris Elçiliğinde tercümanlık ve müşavirlik görevlerinde bulunan Agop Gırcikyan'ın himayesinde Paris-Grignon Ziraat Enstitüsü'ne girdi ve üç aylık temel eğitimin ardından 1843 yılında iyi derece ile mezun oldu. Eğitimi sırasında dönemin Osmanlı İmparatorluğu'nun Paris Büyükelçisi Mustafa Reşid Paşa, Fransa Kralı Louis-Philippe ile bir görüşmesinde Ağaton Efendi'yi ziraat konusunda gelecek vadeden önemli bir şahsiyet olarak tanıttı. Enstitüde aldığı teorik bilgileri pratik yaparak pekiştirmek isteyen Ağaton Efendi, önce eğitim aldığı Fransa'da ki çiftlikleri gezme fırsatı buldu. Daha sonra İngiltere ve Belçika'ya giderek buradaki çiftlikleri ve ipek böceği üretim tesislerini ziyaret etti.
Kariyeri
Avrupa ülkelerinde edindiği bilgi ve tecrübeyi İmparatorlukta deneyimlemek isteyen Ağaton Efendi, 1847'de İstanbul'a geri döndü. 18. yüzyıl'ın sonlarından itibaren ivme kazanan yenilik hareketleri ve 1839'da başlayan Tanzimat ile birlikte tarım ve ziraatçilik faaliyetleri hız kazandı. 1847'nin başlarında Aya Mama çiftliğine, çevresindeki arazinin bir bölümünün eklenmesiyle talimhane kuruldu ve Ağaton Efendi "Ziraat Talimhânesi" adıyla açılan bu mektepte, Amerikalı uzman Davis'in tercümanı olarak çalışmaya başladı. Ağaton, daha sonra Mustafa Reşid Paşa'nın tavsiyesi ile hocalığa getirildi ve 4000 kuruş maaş ile talimhanenin tek hocası olarak görev yapmaya başladı. 1848 yılının bahar aylarında dokuz Müslüman, beş gayrimüslim olmak üzere toplam 14 öğrencisi ile eğitime başladı ve bu sayı daha sonra 50'ye kadar yükseldi. Öğretmenliği sırasında ziraat ve tarım faaliyetleri ile ilgili Fransızca bir ders kitabı hazırladı ve İmparatorluktaki bu alandaki boşluğu kapatmak için çabaladı. Ayrıca, Kevork İstimaracıyan ile birlikte ipekböcekçiliği hakkında bir eser yayımladı. 1850 yılındaki bir toplantı sonrasında talimhanenin idaresi Umûr-ı Nâfia Nezâreti'ne devredildi. Okulun fiziki olarak elverişsiz koşulları ile ilgili tartışmaların yanı sıra, burasının bazı Ermenilere yüksek maaş vermekten başka bir işe yaramayan bir kurum olduğu iddiaları sonrası Krikor Ağaton Efendi görevinden ayrıldı ve 1851 sonbaharında ise talimhanenin kapatılmasına karar verildi.
1852'den itibaren İstanbul'da çıkan Journal de Constantinople gazetesinde Fransızca olarak tarım yazıları yazdı. Ziraat eğitiminde model bir ülke kabul edilen Fransa'nın çeşitli dergi ve gazetelerinde ziraat ve ticaretle ilgili makaleler yazmaya başladı. Siyaset ve Filoloji alanında haftalık yayımlanan ''Hayasdan'' gazetesinde editörlük yaptı.Ayrıca, Economie Agricole en Turquie (Türkiye'de Ziraî İktisat) adlı bir kitap yazdı ancak bu kitabını yayınlamadı. Bu dönemde, Ermeni cemaatinin önemli isimlerinden Cezayirliyan ailesinin özel işlerinin idaresini üstlendi. Birkaç yılını akademik çalışmalarına ve özel işlerine ayırdı ve Ermeni cemaati içindeki konumunu ve Osmanlı yönetimi ile bağlarını güçlendirdi. 1856'da Ticaret Meclisi Azalığı görevi ile bürokrasiye adım attı. Ekim 1857'de, İmparatorluğun genelinde yol, köprü, kanal, bina ve benzeri bayındırlık işlerini gerçekleştirmekle görevli olan Meclis-i Ma’âbir’e üye olarak seçildi. 5 Temmuz 1858'de, ziraatçılık alanındaki üstün bilgisinden ötürü, Bâb-ı Âli tarafından İmparatorluğu temsil etmesi için Sardinya Krallığı’nın başkenti Torino’da düzenlenen fuara gönderildi. 1860 yılında Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa'nın başkanlığını yaptığı Meclis-i Âli Hazâin (Hazine Meclisi)'e, rütbesi terfi ettirilerek üye olarak seçildi.
Hazine Meclisi’ndeki görevi esnasında tertiplenen iki fuarın çalışma komisyonlarında görev aldı. 1862 yılının Mayıs-Kasım aylarında organize edilen Londra Fuarı için satın alma komisyonu başkanı olarak görevlendirilen Krikor Ağaton Efendi; maden ve taş ürünleri, müzik aletleri, giyim eşyaları ve mobilya ürünlerinin bulunduğu Osmanlı ürünlerinin 25 ayrı stantta sergilenmesini sağladı ve ürünlerinin sergi sonunda 83 madalya ve 44 mansiyon ödülü almasına önemli katkılarda bulundu. Sergicilik ve organizasyon konusundaki deneyim ve gösterdiği başarılar sonucunda İstanbul'da açılan ilk yerli serginin tertip komitesine seçildi. 1863 yılında Sultan Abdülaziz'in emriyle Sultanahmet Meydanı'nda açılan Sergi-i Umûmî-i Osmânî, sergilenen ürünlerin kalitesi ve ucuzluğu ile halktan büyük rağbet gördü. Çalışma ve üstün hizmetleri nedeniyle Sadrazam Keçecizade Fuat Paşa tarafından Temmuz 1862'de Tediye-i Kavaim İdaresi (Borç Ödeme İdaresi) adıyla kurulan komisyonun üyeliğine atandı. Yaklaşık bir yıl sonra Fuad Paşa'nın mali reformlarının bir sonucu olarak kurulmuş olan Divân-ı Muhâsebat üyeliğine getirildi.
Ağaton Efendi, Maliyedeki görevlerinin ardından 1864'te Telgraf Müdürlüğü görevine atandı. Telgrafçılığın büyük bir hızla geliştiği bir dönemde direktörlük görevine tayin edildi. Bu pozisyona getirilen beşinci gayrimüslim bürokrat olan Ağaton Efendi, Billurzade Mehmed Efendi'den sonra bu görevde en uzun kalan ikinci bürokrat oldu. Nisan 1865'te Fransa'nın ev sahipliğinde düzenlenen telgraf kongresine katıldı ve buradaki çalışmaları sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun Uluslararası Telgraf Birliği'ne üye olmasını sağladı. Paris dönüşünde Agâh Efendi'nin nazırlık görevinden ayrılması sonrası, kendi görevine ilaveten Posta ve Telgraf Nazırlığı'na vekâleten atandı. Ağaton Efendi, bu göreve atanan ilk Hristiyan bürokrat oldu. Ağaton Efendi 1867 yılında Uluslararası Posta-Telgraf Kongresi için ikinci kez Paris'e seyahat etti ve kongredeki çalışmalarından ötürü III. Napolyon tarafından kendisine Légion d'honneur Nişanı tevcih edildi. Telgraf hizmetlerinin iyileştirilmesi için mesai harcayan Ağaton Efendi, Sultan Abdülaziz tarafından 5000 kuruşla ödüllendirildi. Paris'te bulunduğu esnada, 10 Mart 1868 tarihinde Bala rütbesi ile Sadrazam Mehmed Emin Âli Paşa tarafından Umûr-ı Nâfia Nezâreti (Bayındırlık Bakanlığı)'na nazır olarak atandı. Krikor Ağaton, bu atama kararı ile gayrimüslimler arasından nazırlık görevine tayin edilen ilk bürokrat oldu. Fakat sağlık durumu iyi olmadığı için fiili olarak bu görevi yerine getirme imkânı bulamadı.
Ölümü
Sağlık durumu iyiye gitmeyen Ağaton Efendi tedavi için Paris'te kalmaya devam etti. Nisan 1868'te Londra Büyükelçisi Kostaki Musurus Paşa, Bâb-ı Âli'ye gönderdiği telgraf ile Ağaton Efendi'nin sağlık durumunun iyice kötüleştiğini bildirdi. Sağlık durumu giderek kötüleşen Ağaton Efendi, 45 yaşında hayatını kaybetti. Cenaze masrafları devlet tarafından karşılanan Ağaton Efendi'nin naaşı Viyana üzerinden İstanbul'a getirildi. Hasköy Surp İsdepanos Kilisesinde düzenlenen cenaze töreninin ardından Halıcıoğlu Ermeni Mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
- ^ Kevork Pamukciyan, Biyografileriyle Ermeniler, Aras Y. 2003, sf. 8.
- ^ Mahmut Akpınar. . Marmara Üniversitesi. 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Volkan Çeşme (2011). (PDF). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 106-107. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Kevork Pamukciyan (2002). Ermeni kaynaklarından tarihe katkılar. Aras Yayıncılık. ISBN . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Mahmut Akpınar (2013). "BİR TANZİMAT BÜROKRATININ PORTRESİ: KRİKOR AĞATON EFENDİ (1823- 1868)". DergiPark. s. 329-354. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Zakarya Mildanoğlu (Ekim 2014). "Ermenice Süreli Yayınlar (1794-2000)" (PDF). Aras Yayıncılık. ISBN . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Doğan Heper (23 Nisan 2015). . Milliyet. 11 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Tuğlacı, Pars (2004). Tarih boyunca Batı Ermenileri. Pars Tuğlacı. s. 294. ISBN . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Altan Tan (14 Ağustos 2020). . The Independent. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ . Türkiye Ermenileri Patrikliği. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Krikor Agaton Efendi Ermenice Գրիգոր Աղաթոն 1823 Istanbul 7 Mayis 1868 Paris Osmanli Ermenisi egitimci ziraatci burokrat yazar ve siyasetci Yurtdisinda aldigi egitim ailesinin ciftcilik faaliyetleri ve yaptigi ilmi calismalarla Osmanli Imparatorlugunda tarimin gelismesinde onemli bir rol oynadi Agaton Efendi gorev yaptigi kurumlarda onemli hizmetlerde bulunarak bazi ilkleri de gerceklestirdi Imparatorlugun ilk ziraat mektebinde tercumanlik ve hocalik yapti Ilk milli serginin tertip komisyonunda yer aldi ve bugunku Sayistay in temelini teskil eden Divan i Muhasebat kurumunun ilk memurlarindan birisi oldu Sultan Abdulaziz doneminde Umur i Nafia Nazirligi Bayindirlik Bakanligi na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kokenli kisi oldu Krikor Agaton Efendi Գրիգոր ԱղաթոնUmur i Nafia NaziriGorev suresi 10 Mart 1868 7 Mayis 1868Hukumdar Sultan AbdulazizYerine geldigi Ibrahim Halil PasaYerine gelen Davud Garabet PasaKisisel bilgilerDogum Krikor Agaton 1823 Beyoglu Kostantiniyye Osmanli ImparatorluguOlum 7 Mayis 1868 45 yasinda Paris Ikinci Fransiz ImparatorluguDefin yeri Halicioglu Ermeni Mezarligi IstanbulVatandasligi Osmanli ImparatorluguMilliyeti ErmeniUzmanlik alani ZiraatCocuk lar Yervant AgatonBitirdigi okul Paris Grignon Ziraat EnstitusuMeslegi Ogretmen ziraatci burokrat yazar siyasetciOdulleri Legion d honneur NisaniIlk yillari ve egitimiKrikor Agaton Efendi 1823 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun baskenti Kostantiniyye nin Haskoy semtinde dogdu Alibeykoy ciftligini kuran ve Imparatorluga patates tarimini ilk kez getiren nin 1757 1849 torunudur Temel egitimini Haskoy deki Nersesyan Okulunda tamamladi Reform hareketlerinin yeni bir doneme girdigi bir donemde kendisine destek olan Amira Migirdic Cezayirliyan in yardimlariyla yuksek ogrenim icin Paris e gonderildi Paris Elciliginde tercumanlik ve musavirlik gorevlerinde bulunan Agop Gircikyan in himayesinde Paris Grignon Ziraat Enstitusu ne girdi ve uc aylik temel egitimin ardindan 1843 yilinda iyi derece ile mezun oldu Egitimi sirasinda donemin Osmanli Imparatorlugu nun Paris Buyukelcisi Mustafa Resid Pasa Fransa Krali Louis Philippe ile bir gorusmesinde Agaton Efendi yi ziraat konusunda gelecek vadeden onemli bir sahsiyet olarak tanitti Enstitude aldigi teorik bilgileri pratik yaparak pekistirmek isteyen Agaton Efendi once egitim aldigi Fransa da ki ciftlikleri gezme firsati buldu Daha sonra Ingiltere ve Belcika ya giderek buradaki ciftlikleri ve ipek bocegi uretim tesislerini ziyaret etti KariyeriAvrupa ulkelerinde edindigi bilgi ve tecrubeyi Imparatorlukta deneyimlemek isteyen Agaton Efendi 1847 de Istanbul a geri dondu 18 yuzyil in sonlarindan itibaren ivme kazanan yenilik hareketleri ve 1839 da baslayan Tanzimat ile birlikte tarim ve ziraatcilik faaliyetleri hiz kazandi 1847 nin baslarinda Aya Mama ciftligine cevresindeki arazinin bir bolumunun eklenmesiyle talimhane kuruldu ve Agaton Efendi Ziraat Talimhanesi adiyla acilan bu mektepte Amerikali uzman Davis in tercumani olarak calismaya basladi Agaton daha sonra Mustafa Resid Pasa nin tavsiyesi ile hocaliga getirildi ve 4000 kurus maas ile talimhanenin tek hocasi olarak gorev yapmaya basladi 1848 yilinin bahar aylarinda dokuz Musluman bes gayrimuslim olmak uzere toplam 14 ogrencisi ile egitime basladi ve bu sayi daha sonra 50 ye kadar yukseldi Ogretmenligi sirasinda ziraat ve tarim faaliyetleri ile ilgili Fransizca bir ders kitabi hazirladi ve Imparatorluktaki bu alandaki boslugu kapatmak icin cabaladi Ayrica Kevork Istimaraciyan ile birlikte ipekbocekciligi hakkinda bir eser yayimladi 1850 yilindaki bir toplanti sonrasinda talimhanenin idaresi Umur i Nafia Nezareti ne devredildi Okulun fiziki olarak elverissiz kosullari ile ilgili tartismalarin yani sira burasinin bazi Ermenilere yuksek maas vermekten baska bir ise yaramayan bir kurum oldugu iddialari sonrasi Krikor Agaton Efendi gorevinden ayrildi ve 1851 sonbaharinda ise talimhanenin kapatilmasina karar verildi 1852 den itibaren Istanbul da cikan Journal de Constantinople gazetesinde Fransizca olarak tarim yazilari yazdi Ziraat egitiminde model bir ulke kabul edilen Fransa nin cesitli dergi ve gazetelerinde ziraat ve ticaretle ilgili makaleler yazmaya basladi Siyaset ve Filoloji alaninda haftalik yayimlanan Hayasdan gazetesinde editorluk yapti Ayrica Economie Agricole en Turquie Turkiye de Zirai Iktisat adli bir kitap yazdi ancak bu kitabini yayinlamadi Bu donemde Ermeni cemaatinin onemli isimlerinden Cezayirliyan ailesinin ozel islerinin idaresini ustlendi Birkac yilini akademik calismalarina ve ozel islerine ayirdi ve Ermeni cemaati icindeki konumunu ve Osmanli yonetimi ile baglarini guclendirdi 1856 da Ticaret Meclisi Azaligi gorevi ile burokrasiye adim atti Ekim 1857 de Imparatorlugun genelinde yol kopru kanal bina ve benzeri bayindirlik islerini gerceklestirmekle gorevli olan Meclis i Ma abir e uye olarak secildi 5 Temmuz 1858 de ziraatcilik alanindaki ustun bilgisinden oturu Bab i Ali tarafindan Imparatorlugu temsil etmesi icin Sardinya Kralligi nin baskenti Torino da duzenlenen fuara gonderildi 1860 yilinda Mutercim Mehmed Rusdi Pasa nin baskanligini yaptigi Meclis i Ali Hazain Hazine Meclisi e rutbesi terfi ettirilerek uye olarak secildi Hazine Meclisi ndeki gorevi esnasinda tertiplenen iki fuarin calisma komisyonlarinda gorev aldi 1862 yilinin Mayis Kasim aylarinda organize edilen Londra Fuari icin satin alma komisyonu baskani olarak gorevlendirilen Krikor Agaton Efendi maden ve tas urunleri muzik aletleri giyim esyalari ve mobilya urunlerinin bulundugu Osmanli urunlerinin 25 ayri stantta sergilenmesini sagladi ve urunlerinin sergi sonunda 83 madalya ve 44 mansiyon odulu almasina onemli katkilarda bulundu Sergicilik ve organizasyon konusundaki deneyim ve gosterdigi basarilar sonucunda Istanbul da acilan ilk yerli serginin tertip komitesine secildi 1863 yilinda Sultan Abdulaziz in emriyle Sultanahmet Meydani nda acilan Sergi i Umumi i Osmani sergilenen urunlerin kalitesi ve ucuzlugu ile halktan buyuk ragbet gordu Calisma ve ustun hizmetleri nedeniyle Sadrazam Kececizade Fuat Pasa tarafindan Temmuz 1862 de Tediye i Kavaim Idaresi Borc Odeme Idaresi adiyla kurulan komisyonun uyeligine atandi Yaklasik bir yil sonra Fuad Pasa nin mali reformlarinin bir sonucu olarak kurulmus olan Divan i Muhasebat uyeligine getirildi Agaton Efendi ye ithaf edilen sutun Agaton Efendi Maliyedeki gorevlerinin ardindan 1864 te Telgraf Mudurlugu gorevine atandi Telgrafciligin buyuk bir hizla gelistigi bir donemde direktorluk gorevine tayin edildi Bu pozisyona getirilen besinci gayrimuslim burokrat olan Agaton Efendi Billurzade Mehmed Efendi den sonra bu gorevde en uzun kalan ikinci burokrat oldu Nisan 1865 te Fransa nin ev sahipliginde duzenlenen telgraf kongresine katildi ve buradaki calismalari sonucunda Osmanli Imparatorlugu nun Uluslararasi Telgraf Birligi ne uye olmasini sagladi Paris donusunde Agah Efendi nin nazirlik gorevinden ayrilmasi sonrasi kendi gorevine ilaveten Posta ve Telgraf Nazirligi na vekaleten atandi Agaton Efendi bu goreve atanan ilk Hristiyan burokrat oldu Agaton Efendi 1867 yilinda Uluslararasi Posta Telgraf Kongresi icin ikinci kez Paris e seyahat etti ve kongredeki calismalarindan oturu III Napolyon tarafindan kendisine Legion d honneur Nisani tevcih edildi Telgraf hizmetlerinin iyilestirilmesi icin mesai harcayan Agaton Efendi Sultan Abdulaziz tarafindan 5000 kurusla odullendirildi Paris te bulundugu esnada 10 Mart 1868 tarihinde Bala rutbesi ile Sadrazam Mehmed Emin Ali Pasa tarafindan Umur i Nafia Nezareti Bayindirlik Bakanligi na nazir olarak atandi Krikor Agaton bu atama karari ile gayrimuslimler arasindan nazirlik gorevine tayin edilen ilk burokrat oldu Fakat saglik durumu iyi olmadigi icin fiili olarak bu gorevi yerine getirme imkani bulamadi OlumuSaglik durumu iyiye gitmeyen Agaton Efendi tedavi icin Paris te kalmaya devam etti Nisan 1868 te Londra Buyukelcisi Kostaki Musurus Pasa Bab i Ali ye gonderdigi telgraf ile Agaton Efendi nin saglik durumunun iyice kotulestigini bildirdi Saglik durumu giderek kotulesen Agaton Efendi 45 yasinda hayatini kaybetti Cenaze masraflari devlet tarafindan karsilanan Agaton Efendi nin naasi Viyana uzerinden Istanbul a getirildi Haskoy Surp Isdepanos Kilisesinde duzenlenen cenaze toreninin ardindan Halicioglu Ermeni Mezarligina defnedildi Kaynakca Kevork Pamukciyan Biyografileriyle Ermeniler Aras Y 2003 sf 8 Mahmut Akpinar Marmara Universitesi 9 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2022 Volkan Cesme 2011 PDF Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 106 107 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2022 Kevork Pamukciyan 2002 Ermeni kaynaklarindan tarihe katkilar Aras Yayincilik ISBN 978 975 7265 54 2 Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Mahmut Akpinar 2013 BIR TANZIMAT BUROKRATININ PORTRESI KRIKOR AGATON EFENDI 1823 1868 DergiPark s 329 354 Erisim tarihi 13 Temmuz 2022 Zakarya Mildanoglu Ekim 2014 Ermenice Sureli Yayinlar 1794 2000 PDF Aras Yayincilik ISBN 978 605 5753 45 0 Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Dogan Heper 23 Nisan 2015 Milliyet 11 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2022 Tuglaci Pars 2004 Tarih boyunca Bati Ermenileri Pars Tuglaci s 294 ISBN 978 975 7423 05 8 Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Altan Tan 14 Agustos 2020 The Independent 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Turkiye Ermenileri Patrikligi 13 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2022