Oslo (1624 - 1878 arasında Christiania, 1878 - 1924 arasında Kristiania), Norveç'in başkenti ve en büyük şehridir. Oslo aynı zamanda şehrin bulunduğu eyaletin adıdır. Kopenhag ve Stockholm'ün ardından İskandinavya'nın dördüncü büyük şehridir. Dünyanın en pahalı şehirleri arasındadır. 673.469 nüfusa sahip şehrin yüzölçümü 454 km²'dir.
Oslo | |
---|---|
Bayrak Arma | |
Slogan: Multikültür şehri | |
Oslo Oslo'nun Norveç'teki konumu | |
Ülke | Norveç |
İl | Oslo |
Şehir | 1048 |
Alt idari birimler | Liste |
İdare | |
• Belediye başkanı | (SV) |
Nüfus (2018) | |
• Başkent | 673,469 |
• Yoğunluk | 1.400/km² |
• Kent | 1,000,467 |
• Kent yoğunluğu | 3,300/km² (8.000/mil²) |
• Metropol | 1,588,457 |
• Metropol yoğunluğu | 160/km² (400/mil²) |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Resmî site www.oslo.kommune.no |
Tarih
Oslo, Norveç destanlarına göre, 1049'da Harald Hardråde (III. Harald) tarafından açık denizden 120 km içeride Oslo fiyordu'nun en iç noktasında kurulmuş ise de taş devrinden beri kullanılan bir yerleşim yeri olduğu bilinmektedir. Son dönemlerdeki arkeolojik çalışmalar, Lo deresinin denize karıştığı yerde (Oslo ismi bir teoriye göre "Lo deresi ağzı", daha çok kabul gören başka bir teoriye göre de sırtını dayadığı Ekeberg adlı "tepenin yamacı" anlamındaki sözcüklerden oluşmuş) 1000 yılı öncesine ait Hristiyan gömüleri ortaya çıkarıldığından, 2000 senesinde Oslo'nun kuruluşunun 1000. yılı şerefine kutlamalar yapılmıştır.
Oslo, kentte kalıcı olarak ikâmet eden ilk kral olan 'in (1299-1319) hanedanlığı itibarıyla başkent olarak kabul edilmişti. Håkon V bu dönemde, günümüzde de Oslo limanında yer alan ünlü Akershus Kalesi'nin yapımını başlatmıştı. Bundan bir yüzyıl kadar sonra Norveç, Danimarka ile olan birliğinde kuvvetten düşünce kralların ikametgâhı da Kopenhag'a kaydı. Böylece önemini yitiren Oslo, uzunca bir süre sıradan bir idari yönetim birimi duruma indirgendi.
Oslo, tarih boyunca yangınlarda büyük zarar görmüş bir kenttir. 1567'de İsveç ordusu işgali, 1611'de 13. ve 1624'te 14. büyük yangın felaketinin ardından, o dönemdeki Danimarka ve Norveç kralı , 1624'te yanındaki koyda yani 2 km daha batıda kentin tümünün yanmaz duvarlarla ve şehir sınırlarının rönesans usulü dışı çukurlu, üzeri top bataryalı burçlarla çevrili duvarlar ile yeniden kurulmasını emretmiş ve kente Christiania adını vermişti. Kentin 1624 yılı sonrasında inşa edilen kısmı kaleden cadde boyu top atışına uygun dik kesişen caddeleri yüzünden Kvadraturen olarak adlandırıldı. Christiania böylece, ticaret için daha güvenli, askeri ve idari kurumlar için (garnizon, meclis, saray, darphane, mahkeme) daha uygun konumu ile daha önce elinden kaçırdığı önemi yeniden kazanmış ve Norveç'te önemli bir ticaret ve kültür merkezi haline gelmiştir. 1814 yılında Danimarka ile kurulan birliğin sonuna gelindiğinde, kent bir kez daha gerçek bir başkent olacaktı. Kentteki Kraliyet Sarayı (1825-1848), (Parlamento binası) (1861-1866), Oslo Üniversitesi, Ulusal Tiyatro, Oslo Borsası gibi göze çarpan önemli binaların çoğu bu dönemde inşa edildi. Ayrıca, Christiana bu dönem boyunca Henrik Ibsen ve Knut Hamsun gibi yazarlara da ev sahipliği yapıyordu.
Kent, Norveç'in diğer bir önemli kenti olan Bergen karşısında da güçlenince, Norveç'in en popüler kenti haline gelmişti. 1878' de yeni bir isim değişikliği ile Kristiania olarak adlandırılan kent, bugünkü adı olan Oslo ismini 1925 yılında yani 300 yıl sonra yeniden aldı.
İklim
Ülke Kuzeyde yer almasına rağmen nemli ve oldukça ılık olan okyanussal iklim hüküm sürer. Atlas okyanusundan batı rüzgarları ile gelen Körfez Akıntısı sıcak su akıntısı kıyı kesimlerde kışın sıcaklığın düşmesini engeller. Nitekim Bergen de ocak ayı ortalarında sıcaklık 5 C üzerindedir. Buna karşılık iç kısımlarda yer alan Oslo -5 C yakındır. Kışları ülkenin genelinde karlı bir hava hüküm sürmektedir.
Oslo (1991-2020) iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 10,4 | 13,7 | 21,5 | 25,4 | 31,1 | 31,9 | 34,6 | 31,5 | 26,4 | 19,1 | 16,1 | 12,6 | 34,6 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 0,1 | 1,1 | 5,3 | 11,0 | 16,7 | 20,4 | 22,7 | 21,3 | 16,4 | 9,6 | 4,4 | 0,8 | 10,8 |
Ortalama sıcaklık (°C) | −2,3 | −1,9 | 1,3 | 6,2 | 11,4 | 15,3 | 17,6 | 16,5 | 12,1 | 6,5 | 2,1 | −1,5 | 9,9 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −4,7 | −4,7 | −2,1 | 2,1 | 6,8 | 10,8 | 13,4 | 12,5 | 8,6 | 3,8 | −0,0 | −3,9 | 8,3 |
En düşük sıcaklık (°C) | −20,5 | −20,7 | −16,9 | −7,3 | −1,8 | 3,0 | 6,5 | 4,2 | −1 | −8 | −12,1 | −19,7 | −20,7 |
Ortalama yağış (mm) | 57,1 | 44,9 | 40,2 | 47,2 | 59,0 | 78,7 | 85,9 | 101,8 | 81,5 | 91,7 | 83,1 | 53,2 | 824,3 |
Kaynak: Norveç Meteoroloji Enstitüsü |
Oslo'daki turist uğrağı yerler
- Operahuset (): Beyaz mermerden eğimli yüzeyi deniz yüzeyinden tepe noktasına kadar yürünebilir.
- Akershus Festning (Akershus Kalesi): Oslo'nun büyümesi ve başkentliğinin sebebi, 6 kez muhasara görmüş (en son 1716'da Osmanlı himayesinde 5 yıl kalmış olan Demirbaş Şarl tarafından), hiç fethedilememiş kale.
- Norsk Folkemuseum (Norveç Kültürel tarih Müzesi): 'de yer alır. Eski binalar içerir. Açık hava Müzesidir.
- Forsvarsmuseet (Savunma Müzesi):
- (Oslo Belediye Meclisi Binası): Nobel Barış Ödülü töreni burada yapılıyor.
- , (Nobel Barış Merkezi): Nobel ödülleri ile ilgili konularda devamlı yenilenen ilginç sergiler sunar.
- Historisk Museum (Tarih Müzesi)
- Astrup Fearnley Museet (Modern Sanatlar Müzesi): Adını bağışçı aileden almış
- Ekebergparken (Ekeberg/Meşelitepe Parkı): Patikaları hibe edilmiş modern sanat eserleriyle süslü merkezi ormanlık yamaç
- (Irmak): "Oslo'nun haritadaki gülümsemesi" denen, gölden denize 10 km tamamen şehir içinde, yanı boyu yürünebilen şelaleli akarsu.
- Holmenkollbakken (Holmenkollen Kayak Atlama Pisti): 1952 Kış Olimpiyatları ve Holmenkollen ski festival'in yapıldığı yer.
- Holmenkollen Ski Museum (Holmenkollen Kayak Müzesi):
- Kon-Tiki Müzesi, 'de Thor Heyerdahl'ın 1947'de Peru'dan Polinezya'ya pasifik okyanusunu 101 günde aştığı salın müzesi
- Munch Müzesi: Ressam Edward Munch'un tablolarının sergilendiği müze)
- Nasjonalgalleriet (Oslo Ulusal Galerisi): Sanat dünyasından tanınmış klasik tablolar ve heykeller
- Norsk Maritimt Museum (Norveç Denizcilik Müzesi) 'de
- Fram Museum (Norveç'in Roald Amundsen önderliğindeki kutup keşiflerinde kullandığı Fram adlı geminin sergilendiği müze)
- Oslo bymuseum (Oslo Şehir Müzesi): Oslo'nun şehir olarak gelişimini konu edinen müze
- Det kongelige slott (Kraliyet Sarayı):
- Henie Onstad Kunstsenter: Norveç olimpik paten şampiyonu Hennie Onstad ve armatör kocası Niels Onstad'ın koleksiyonların sergilendiği müze.
- Oslo domkirke (Oslo Katedrali): Kralın ölümü, prensin düğünü gibi olaylara sahne olan merkezi büyük kilise.
- Norsk Teknisk Museum (Norveç Bilim ve Teknoloji Müzesi): Özellikle çocuklara hitap eden içeriği ile tanınır.
- Zoologiske og geologiske museum (Zooloji ve jeoloji Müzeleri), Botanisk hage (botanik bahçeleri), Palmehuset (palmiyeler binası) 19 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Stortinget (parlamento binası): 1814den beri 4 yılda bir seçilen 169 temsilcinin Norveç hükûmet ve kanunlarını düzenledikleri yer.
- Vigeland Park (Gustav Vigeland'ın bir ömür harcayarak yaptığı yüzlerce heykelin yer aldığı park) 'de
- , Viking mezar höyüklerinden çıkarılma büyük gemilerin sergilendiği müze) 'de
- Dört yanında orman, göl ve kayak merkezleri olan, Oslo'nun en yüksek noktasındaki telekomünikasyon kulesi.
- (Büyükada) Tarifeli gemi seferleri olan ve bir manastır harabesi içeren, yakın Oslo fjord adalarının en büyüğü
- , Oslo'nun 1918-1926 arasında inşa edilmiş işçi kooperatifi yapımı bahçeli evleri.
- Oslo Fiyordu ve adaları
Kardeş şehirler
Kaynakça
- ^ What is the Capital of Norway? 1 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Map Universal
- ^ seklima.met.no
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oslo 1624 1878 arasinda Christiania 1878 1924 arasinda Kristiania Norvec in baskenti ve en buyuk sehridir Oslo ayni zamanda sehrin bulundugu eyaletin adidir Kopenhag ve Stockholm un ardindan Iskandinavya nin dorduncu buyuk sehridir Dunyanin en pahali sehirleri arasindadir 673 469 nufusa sahip sehrin yuzolcumu 454 km dir OsloBaskentBayrakArmaSlogan Multikultur sehriOsloOslo nun Norvec teki konumuUlkeNorvecIlOsloSehir1048Alt idari birimlerListeIdare Belediye baskani SV Nufus 2018 Baskent673 469 Yogunluk1 400 km Kent1 000 467 Kent yogunlugu3 300 km 8 000 mil Metropol1 588 457 Metropol yogunlugu160 km 400 mil Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Resmi site www oslo kommune noTarihChristiania 1814 Oslo Norvec destanlarina gore 1049 da Harald Hardrade III Harald tarafindan acik denizden 120 km iceride Oslo fiyordu nun en ic noktasinda kurulmus ise de tas devrinden beri kullanilan bir yerlesim yeri oldugu bilinmektedir Son donemlerdeki arkeolojik calismalar Lo deresinin denize karistigi yerde Oslo ismi bir teoriye gore Lo deresi agzi daha cok kabul goren baska bir teoriye gore de sirtini dayadigi Ekeberg adli tepenin yamaci anlamindaki sozcuklerden olusmus 1000 yili oncesine ait Hristiyan gomuleri ortaya cikarildigindan 2000 senesinde Oslo nun kurulusunun 1000 yili serefine kutlamalar yapilmistir Oslo kentte kalici olarak ikamet eden ilk kral olan in 1299 1319 hanedanligi itibariyla baskent olarak kabul edilmisti Hakon V bu donemde gunumuzde de Oslo limaninda yer alan unlu Akershus Kalesi nin yapimini baslatmisti Bundan bir yuzyil kadar sonra Norvec Danimarka ile olan birliginde kuvvetten dusunce krallarin ikametgahi da Kopenhag a kaydi Boylece onemini yitiren Oslo uzunca bir sure siradan bir idari yonetim birimi duruma indirgendi Oslo tarih boyunca yanginlarda buyuk zarar gormus bir kenttir 1567 de Isvec ordusu isgali 1611 de 13 ve 1624 te 14 buyuk yangin felaketinin ardindan o donemdeki Danimarka ve Norvec krali 1624 te yanindaki koyda yani 2 km daha batida kentin tumunun yanmaz duvarlarla ve sehir sinirlarinin ronesans usulu disi cukurlu uzeri top bataryali burclarla cevrili duvarlar ile yeniden kurulmasini emretmis ve kente Christiania adini vermisti Kentin 1624 yili sonrasinda insa edilen kismi kaleden cadde boyu top atisina uygun dik kesisen caddeleri yuzunden Kvadraturen olarak adlandirildi Christiania boylece ticaret icin daha guvenli askeri ve idari kurumlar icin garnizon meclis saray darphane mahkeme daha uygun konumu ile daha once elinden kacirdigi onemi yeniden kazanmis ve Norvec te onemli bir ticaret ve kultur merkezi haline gelmistir 1814 yilinda Danimarka ile kurulan birligin sonuna gelindiginde kent bir kez daha gercek bir baskent olacakti Kentteki Kraliyet Sarayi 1825 1848 Parlamento binasi 1861 1866 Oslo Universitesi Ulusal Tiyatro Oslo Borsasi gibi goze carpan onemli binalarin cogu bu donemde insa edildi Ayrica Christiana bu donem boyunca Henrik Ibsen ve Knut Hamsun gibi yazarlara da ev sahipligi yapiyordu Kent Norvec in diger bir onemli kenti olan Bergen karsisinda da guclenince Norvec in en populer kenti haline gelmisti 1878 de yeni bir isim degisikligi ile Kristiania olarak adlandirilan kent bugunku adi olan Oslo ismini 1925 yilinda yani 300 yil sonra yeniden aldi IklimUlke Kuzeyde yer almasina ragmen nemli ve oldukca ilik olan okyanussal iklim hukum surer Atlas okyanusundan bati ruzgarlari ile gelen Korfez Akintisi sicak su akintisi kiyi kesimlerde kisin sicakligin dusmesini engeller Nitekim Bergen de ocak ayi ortalarinda sicaklik 5 C uzerindedir Buna karsilik ic kisimlarda yer alan Oslo 5 C yakindir Kislari ulkenin genelinde karli bir hava hukum surmektedir Oslo 1991 2020 iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 10 4 13 7 21 5 25 4 31 1 31 9 34 6 31 5 26 4 19 1 16 1 12 6 34 6Ortalama en yuksek sicaklik C 0 1 1 1 5 3 11 0 16 7 20 4 22 7 21 3 16 4 9 6 4 4 0 8 10 8Ortalama sicaklik C 2 3 1 9 1 3 6 2 11 4 15 3 17 6 16 5 12 1 6 5 2 1 1 5 9 9Ortalama en dusuk sicaklik C 4 7 4 7 2 1 2 1 6 8 10 8 13 4 12 5 8 6 3 8 0 0 3 9 8 3En dusuk sicaklik C 20 5 20 7 16 9 7 3 1 8 3 0 6 5 4 2 1 8 12 1 19 7 20 7Ortalama yagis mm 57 1 44 9 40 2 47 2 59 0 78 7 85 9 101 8 81 5 91 7 83 1 53 2 824 3Kaynak Norvec Meteoroloji EnstitusuOslo daki turist ugragi yerlerAkhersus Kalesi OsloOperahuset Beyaz mermerden egimli yuzeyi deniz yuzeyinden tepe noktasina kadar yurunebilir Akershus Festning Akershus Kalesi Oslo nun buyumesi ve baskentliginin sebebi 6 kez muhasara gormus en son 1716 da Osmanli himayesinde 5 yil kalmis olan Demirbas Sarl tarafindan hic fethedilememis kale Norsk Folkemuseum Norvec Kulturel tarih Muzesi de yer alir Eski binalar icerir Acik hava Muzesidir Forsvarsmuseet Savunma Muzesi Oslo Belediye Meclisi Binasi Nobel Baris Odulu toreni burada yapiliyor Nobel Baris Merkezi Nobel odulleri ile ilgili konularda devamli yenilenen ilginc sergiler sunar Historisk Museum Tarih Muzesi Astrup Fearnley Museet Modern Sanatlar Muzesi Adini bagisci aileden almis Ekebergparken Ekeberg Meselitepe Parki Patikalari hibe edilmis modern sanat eserleriyle suslu merkezi ormanlik yamac Irmak Oslo nun haritadaki gulumsemesi denen golden denize 10 km tamamen sehir icinde yani boyu yurunebilen selaleli akarsu Holmenkollbakken Holmenkollen Kayak Atlama Pisti 1952 Kis Olimpiyatlari ve Holmenkollen ski festival in yapildigi yer Holmenkollen Ski Museum Holmenkollen Kayak Muzesi Kon Tiki Muzesi de Thor Heyerdahl in 1947 de Peru dan Polinezya ya pasifik okyanusunu 101 gunde astigi salin muzesi Munch Muzesi Ressam Edward Munch un tablolarinin sergilendigi muze Nasjonalgalleriet Oslo Ulusal Galerisi Sanat dunyasindan taninmis klasik tablolar ve heykeller Norsk Maritimt Museum Norvec Denizcilik Muzesi de Fram Museum Norvec in Roald Amundsen onderligindeki kutup kesiflerinde kullandigi Fram adli geminin sergilendigi muze Oslo bymuseum Oslo Sehir Muzesi Oslo nun sehir olarak gelisimini konu edinen muze Det kongelige slott Kraliyet Sarayi Henie Onstad Kunstsenter Norvec olimpik paten sampiyonu Hennie Onstad ve armator kocasi Niels Onstad in koleksiyonlarin sergilendigi muze Oslo domkirke Oslo Katedrali Kralin olumu prensin dugunu gibi olaylara sahne olan merkezi buyuk kilise Norsk Teknisk Museum Norvec Bilim ve Teknoloji Muzesi Ozellikle cocuklara hitap eden icerigi ile taninir Zoologiske og geologiske museum Zooloji ve jeoloji Muzeleri Botanisk hage botanik bahceleri Palmehuset palmiyeler binasi 19 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stortinget parlamento binasi 1814den beri 4 yilda bir secilen 169 temsilcinin Norvec hukumet ve kanunlarini duzenledikleri yer Vigeland Park Gustav Vigeland in bir omur harcayarak yaptigi yuzlerce heykelin yer aldigi park de Viking mezar hoyuklerinden cikarilma buyuk gemilerin sergilendigi muze de Dort yaninda orman gol ve kayak merkezleri olan Oslo nun en yuksek noktasindaki telekomunikasyon kulesi Buyukada Tarifeli gemi seferleri olan ve bir manastir harabesi iceren yakin Oslo fjord adalarinin en buyugu Oslo nun 1918 1926 arasinda insa edilmis isci kooperatifi yapimi bahceli evleri Oslo Fiyordu ve adalariKardes sehirlerGoteborg Isvec Schleswig Holstein Almanya Sangay Cin Sankt Peterburg Rusya Vilnius Litvanya Varsova Polonya Istanbul TurkiyeKaynakca What is the Capital of Norway 1 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Map Universal seklima met noDis baglantilar