Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.
| Kuzey Afrika Cephesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birleşik Krallık Amerika Birleşik Devletleri Özgür Fransa İngiliz Hindistanı Avustralya Güney Afrika Birliği Yeni Zelanda Polonya Çekoslovakya Yunanistan Krallığı |  Almanya İtalya Vichy Fransası | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Dwight D. Eisenhower Claude Auchinleck Archibald Wavell | Albert Kesselring Erwin Rommel Pietro Badoglio Ugo Cavallero François Darlan | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Özgür Fransa | Almanya: | ||||||
İlk Silah'ın Sesleri
İtalya'nın 10 Haziran 1940'ta Almanya safında savaşa girmesiyle savaş Kuzey Afrika'ya da sıçramış oldu. Zaten Libya, Eritre ve Somali İtalyan kontrolündeydi.
İtalya'nın Kuzey Afrika'da operasyon alanı olarak belirlediği bölge, Nil Nehri ve Tunus arasında kalan Batı Çölü'ydü. 1939 yılı ortalarında itibaren Mısır'daki İngiliz Orta Doğu Kuvvetleri, Libya'daki İtalyan kuvvetlerini yoklama taarruzlarıyla taciz etmekteydi. General Creagh komutasındaki askerleri bu çatışmalarla "Desert Rats (Çöl Fareleri)" olarak anılacaktır.
Libya’daki İtalyan kuvvetleri Mareşal Graziani komutasında 7 tümenlik ve 300 tanklık bir kuvvetle 13 Eylül 1940'ta İngilizlere saldırmışlar, Mısır topraklarında az biraz ilerledikten sonra, ciddi bir direnişle karşılaşmamalarına karşın Sidi Barrani'de duraklayıp savunma sistemleri oluşturmaya koyuldular. Aralık ayında henüz Nil Irmağına ulaşamadan Wavell’in komutasındaki birlikler tarafından durduruldular. Çarpışmalar sonunda İtalyanlar Bingazi’nin ötesine püskürtüldü.
7 Aralık 1940 gecesi, General O'Connor komutasındaki bir İngiliz birliği İtalyan mevzilerine saldırdılar. Sidi Barrani'nin İngiliz kuvvetlerinin eline geçmesiyle İtalyan birlikleri dağılmışlardır.
İngiliz Karşı Saldırısı
3 Ocak 1941'de yeniden taarruza geçen O'Connor, 22 Ocak da Tobruk limanına ulaştı ve ileri harekâtını sürdürdü. 7 Şubat 1941'de Bingazi'ye ulaşmıştır. İtalyan birliklerinin Kuzey Afrika'da pozisyonlarını korumaları iyiden iyiye güçleşmişken, İtalya hükûmetinin dikkatinin Balkanlar'a yönelmesi nedeniyle Kuzey Afrika'daki harekât durmuştur.
Afrika Kolordusu Kuruluyor
12 Şubat 1941'de General Erwin Rommel Kuzey Afrika'da yeni oluşturulan Afrika Kolordusu'un komutanı olarak Trablusgarp'a ulaşmıştır. Rommel, 31 Mart 1941 günü El Ageyla'daki İngiliz birliklerine sürpriz bir baskın düzenleyerek kenti ele geçirir. 2 Nisan 1941 de, Almanya'nın Balkan Cephesini açmasından iki gün sonra Bingazi yönünde ilerlemesine devam eden Rommel, İngiliz 2. Zırhlı Tümenini kuşatma altına alıp teslim olmak zorunda bırakmıştır.
Rommel'in birlikleri Batı Çölü'nde 600 km. kadar ilerlemişler, fakat Tobruk limanı İngilizlerin elinde kalmıştır. Nisan 1941 ayı içinde Rommel iki kez Tobruk'a yüklense de sonuç alamaz.
Operasyon Brevity
15 Mayıs 1941 sabahı İngiliz birlikleri Alman hatlarına "Brevity Harekatı" kodadıyla bilinen bir taarruzda bulunurlar. Halfaya Geçidi'ni ele geçirmelerine karşın Almanların karşı taarruzları sonucu Brevity Harekâtı başarısız olmuştur.
Savaş Baltası Operasyonu
14 Haziran 1941 gecesi İngiliz birlikleri ikinci bir taarruza giriştiler. "Savaş Baltası Operasyonu" kod adlı bu harekâtda İngiliz birlikleri, Halfaya Geçidi'ne ve Rommel'in merkezdeki garnizonuna saldırırlar. Halfaya Geçidi, her iki tarafın askerleri arasında "Cehennem Geçidi" olarak adlandırılacaktır bundan böyle. Her iki taarruz da İngilizler açısından başarısız olur. Harekâtın üçüncü günü başlarken Rommel, tüm birliklerini, İngilizlerin geri çekilme hattını tutmak amacıyla Halfaya Geçidi'nin yanından ileri sürecektir. Bu tırpan hareketi durdurulamayınca İngilizler geri çekilmek zorunda kalırlar.
Haçlı Operasyonu
Tobruk'taki köprü başına ulaşma yönünde İngilizlerin üçüncü girişimi, "Crusader Harekatı" olarak kayıtlara geçmiştir. 18 Kasım 1941'de başlatılan harekât bu kez başarılı olur. 4 Aralık 1941'de Rommel, Tobruk önlerinden de çekilmek zorunda kalmıştır. Rommel, daha önce savunma hatları oluşturduğu Gazala Hattı'na çekilmiştir ama, 13 Aralık 1941'deki İngiliz saldırısı karşısında geri çekilmek zorunda kalır, İngilizlerin 200 tankına karşılık elinde kullanılır durumda 30 tankı vardır.
27 Aralık 1941 tarihinde Rommel, birkaç gün önce ulaşan 30 tanklık takviye kuvvetini kullanarak İngiliz hatlarını yeniden 'na kadar ileri itmiştir.
21 Ocak 1942'de Rommel yeniden taarruza geçmiştir. Bu harekât İngiliz birliklerini Bingazi'ye kadar geri atacaktır.
Afrika 1941-1943 Rommel, 1941 yılının büyük kısmını kendi organizasyonunu oluşturmak ve Tuğgeneral Richard O'Connor komutasındaki İngiliz kuvvetlerine karşı bir dizi mağlubiyet alarak dağılmış olan İtalyan birliklerini toparlamakla geçirdi. Aslen buradaki savunmaya yardım amacıyla gönderilen Rommel kendinden birkaç kat üstün İngiliz kuvvetleri önüne katmış ve El Alamein'e kadar kovalamıştır. Kendisine ünlü Çöl Tilkisi (Desert Fox) lakabı da bu yaptıklarından sonra takılmıştır.
Pek çok şaşırtmaca kullanmıştır. Bunlardan bazıları; tankların ve araçların arkasına çalı çırpı bağlatarak tozu dumana katmasıdır, ki bunu gören İngilizler çok büyük bir gücün kendilerine saldırdığını sanarak geri çekilmişlerdir. 88'lik topların yarısını toprağa gömdürmüş, yaklaşan İngilizlere acı bir sürpriz yaşatmıştır. Mayın dedektörlerini yanıltmak için her mayının yanına konserve kutuları gömdürmüştür. Bazen araçları tahtadan tank haline getirip, şaşırtmaca da kullanmıştır.
Başarılı bir saldırıyla İngiliz birlikleri Libya'nın dışına çıkarıldı ancak Mısır'a az bir mesafede saldırı tükendi ve çok önemli Tobruk limanı kuşatılmış olduğu hâlde Avustralyalı general Leslie Morshead komutasındaki Müttefik kuvvetlerinin elinde kaldı. Müttefik Kuvvetler Komutanı General Archibald Wavell'in kuşatmayı kırmak amacıyla yaptığı iki saldırı (Brevity Harekâtı ve Savaş Baltası Harekâtı) başarısızlıkla sonuçlandı.
Pahalıya malolan Savaş Baltası Harekâtı'nın başarısızlığı sonrası Wavell'ın yerine Hindistan İngiliz Birlikleri Komutanı General Claude Auchinleck atandı. Auchinleck, Tobruk'u kurtarmak için 18 Kasım 1941 tarihinde büyük bir taarruz başlattı (Haçlı Harekâtı) ve başarılı da oldu.
Crusader, Rommel için bir bozgun olmuştur, 7 Aralık 1941 günü tüm birliklerine geri çekilme emri verecektir. Alman ve İtalyan birliklerinin Tobruk civarından çekilmekte olduklarını gören Auchinleck, başarıyı genişletmek amacıyla bu birlikleri izlemeye karar verecektir. Birlikleri düzenli bir biçimde çekilmekte olan Rommel, 20 Ocak 1942 tarihinde birliklerini geri çevirerek kendilerini izleyen müttefik kuvvetlerine bir karşı taarruz düzenler. İngiliz kuvvetleri, bu beklenmedik saldırı karşısında Tobruk'a geri çekilerek savunma pozisyonu almak zorunda kalmışlardır.
Klasik bir Yıldırım savaşı taktiği ile Rommel, 24 Mayıs 1942 günü taarruza geçerek, Gazala'da İngiliz kuvvetlerini kanadının dışından dolanan bir çevirme harekâtına girişmiştir. Bu çevirme harekâtı, Bir-Hakem'deki kuvvetli birliklerini, pozisyonlarını savunamayacak duruma düşürmüştür. Bunun üzerine İngiliz birlikleri, kaçınılmaz görünen kuşatmadan kurtulabilmek için hızla geri çekilmek zorunda kaldılar.
Rommel'in bu saldırısı sonucunda Tobruk, kuşatılmış bir vaziyette Afrika Kuvvetleriyle Mısır arasındaki tek engel olarak kaldı.
Ocak 1942'de Rommel'in direktifi ile bir haber el altından, Rommel'in karargâhından İtalyan Kuzey Afrika Başkomutanlığına doğru sinsice yayıldı: 'Rommel çekilmeye hazırlanıyor'.İtalyan Komutanlar ve kurmay subayları hayretler içinde kalmıştı. 18 Ocak'ta Kahire'de duyulan bu haber hayret uyandırmakla beraber İngiliz Başkomutanı Auchinleck buna pek de inanmamıştı. Auchinleck ısrarla Londra'dan daha fazla bilgi istiyor, herkes merakla cevabı bekliyordu. Ajanlar ufacık bir bilgiyi bile havada kapacak konumda bekliyorlardı. Herkes bu soruları sorarken 21 Ocak günü Rommel emrini orduya dağıttı.Düşmanı imha maksadıyla taarruza geçilecekti. 21 Ocak 1942 günü Merselbrega'daki İngiliz İleri Karakolları saat 08.30'da Alman tanklarının olanca hızıyla kendilerine doğru geldiğini görünce hayretten ağızları açık kalmıştı.
21 Haziran 1942'de hızlı, koordine ve başarılı bir kombine saldırı ile Tobruk, 33.000 askerle birlikte teslim oldu. Daha önce sadece Singapur'un düşüşünde bu büyüklükte bir İngiliz askerî birliği teslim olmuştu. Müttefikler tartışmasız bir şekilde yenilmişti ve haftalar içinde Mısır'a kadar çekilmek zorunda kaldılar. Rommel'in, İngilizlerin "Çöl Fareleri" karşısındaki keskin başarıları onu yaşayan bir efsane haline getirdi ve "Desert Fox" (Çöl Tilkisi) lakabını kazandı ve Afrika savaşları boyunca bu isimle anıldı.
Rommel'in saldırısı, Kahire'ye 90 Km mesafedeki El-Alameyn'de durdu. Birinci El-Alemeyn Savaşı, bazı ikmal problemleri ve müttefiklerin inşa ettiği mevziler nedeniyle Rommel'in aleyhine sonuçlandı. Müttefikler, arkalarını duvara yaslamış, destek hatlarına çok yakın olduklarından sürekli ikmal yapabiliyor ve yeni birliklerle mevzilerini güçlendirebiliyorlardı. Auchinleck'in zayıf İtalyan birliklerine sürekli ve tekrarlayan saldırıları Rommel'i Alman Afrika Birliklerini (Deutsches Afrikakorps) bir tür ilk yardım ekibi gibi kullanmak zorunda bıraktı. Bu da inisiyatifi Müttefiklere verdi. Rommel'in Alam Halfa Savaşında Müttefik hatlarını kırma girişimi Afrika'ya yeni gönderilen Tümgeneral Bernard Montgomery tarafından kararlı bir şekilde püskürtüldü. Bunun nedeni bölgenin haritasını çıkarmaya çalışan Alman keşif kollarının çölde aslen İngilizler tarafından patlatılmış bir keşif aracının içinde buldukları ve gerçek haritaların basıldığı İngiltere'de bir karargahta basılan haritaydı. Harita o kadar gerçekti ki üzerinde seri numarası bile vardı. Ancak Rommel yine de karamsar davrandıysa da kurmaylarının ısrarıyla buna kandı ve belki de tüm savaş boyunca en büyük hatasını yapmış oldu. Harita öylesine ustaca yapılmıştı ki, bütün yollar Almanları İngilizlerin olduğu yöne doğru sevk ediyordu. Yolların yerinde kum tepeleri, düzlüklerin yerinde de yükseltiler mevcuttu.Haritaya göre geçilmesi mümkün olmayan yerlerde düzgün yollar ve patikalar bulunuyordu.
Almanlar bunu ancak saldırıya başladıkları 30 Ağustos günü fark edebilmişlerdi. Bunun sonucunda kendilerini piyade tümenleri yerine tanksavar tümenlerinin, İngiliz tanklarının karşısında bulan Alman panzerleri hedeflerine ulaşamamıştır.Tanklar mayınlar yüzünden çok yavaş ilerliyor ve yoğun düşman ateşi altında kalıyordu. Rommel en sonunda 1 Eylül'de yenilgiyi kabul etti ve ilk başlangıç noktasına çekildi.
İkmal hatlarının Malta üzerinden sürekli baltalanması ve çölde katetmek zorunda kaldıkları uzun mesafeler nedeniyle Rommel'in El-Alameyn'i uzun süre elinde tutması mümkün değildi. Yine de Rommel'in kuvvetlerini geri çekilmeye zorlamak için İkinci El-Alameyn Muharebesi gibi büyük çaplı bir operasyon gerekti. Hitler ve Mussolini'nin bütün baskılarına rağmen Rommel'in kuvvetleri Tunus'a girene kadar bir daha durup savaşmadı. O zaman bile İngiliz Sekizinci Ordusuyla değil Amerikan 2. Kolordusuyla savaştılar. Rommel, Kasarin Geçidi Savaşında Amerikan birliklerine ağır bir darbe indirdi.Kendisi 1.000 asker ve 20 tank kaybederken Amerikalılara 6.000 asker, 183 tank ve 200 top gibi ağır bir kayıp verdirdi.
Rommel birliklerini Tunus'a kadar geri çekerek Hitler'in Tobruk zaferinden daha büyük zaferler elde etme hayaline darbe vurmuş olsa da, Stalingrad'da Hitler'in emirlerine uyup ordusunun yok olmasına neden olan Friedrich Paulus'un aksine o, birliklerini kurtarmış oldu.
Rommel'in kuzey afrikadaki başarılarından sonra, 1942 yılında Winston Churchill avam kamarasında yaptığı konuşmada şöyle demiştir: "Singapur'u kaybettik, doğudaki topraklarımız elden gidiyor, ama savaşın tüm karışıklığına rağmen şunu diyebilirim ki, en azından karşımızda (Rommel'i kast ederek) çok cesur ve yetenekli bir general var."
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ 8-11 Kasım 1942. Vichy, silahlı tarafsızlık politikasını resmen sürdürdü ve Mihver ile Müttefikler'den gelen silahlı saldırılara karşı askeri eylemler gerçekleştirdi. Fransız Kuzey Afrikası'ndaki Vichy birliklerinin Müttefikler'e bağlılık sözü Mihver'i Vichy'ye güvenilemeyeceğine ikna ederek bu politikaya devam etmesini sağladı, bu yüzden bu kukla devleti işgal etti (Anton Harekâtı).
Kaynakça
- ^ Playfair, Volume IV, p. 460. 12 Kasım 1942'den itibaren ABD kayıpları
- ^ Feldgrau website. "Feldgrau Statistics and Numbers". 5 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ Playfair, Volume IV, p. 460. Number captured is from the fighting in Tunisian only
- ^ Brigadier C. N. Barclay, British Army (Retired). . 12 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuzey Afrika Cephesi Libya Misir Cezayir Tunus ve Fas ta Muttefik Devletler ve Mihver Devletler arasinda gecen savaslar dizisidir Cephedeki savaslar daha cok Almanya ve Birlesik Krallik arasinda gecmistir Kuzey Afrika collerinde yapilan tank savaslari II Dunya Savasi nin kaderini degistirmistir Kuzey Afrika CephesiII Dunya SavasiTarih10 Haziran 1940 16 Mayis 1943BolgeLibya Misir Cezayir Tunus FasSonucMuttefikler in zaferi Italya nin Libya yi kaybi Mihver guclerinin Kuzey Afrika dan Italya ya cekilmesi Muttefikler in Sicilya yi ve Italya Yarimadasi ni isgale baslamasiTaraflarBirlesik Krallik Amerika Birlesik Devletleri Ozgur Fransa Ingiliz Hindistani Avustralya Guney Afrika Birligi Yeni Zelanda Polonya Cekoslovakya Yunanistan KralligiAlmanya Italya Vichy FransasiKomutanlar ve liderlerDwight D Eisenhower Claude Auchinleck Archibald WavellAlbert Kesselring Erwin Rommel Pietro Badoglio Ugo Cavallero Francois DarlanKayiplarOzgur Fransa 16 000 olu yarali veya esir Ingiliz Imparatorlugu 53 000 Olu Yarali veya Esir kaynak belirtilmeli Birlesik Devletler 2 715 olu 8 978 yarali 6 528 kayipAlmanya 12 808 olu Bilinmeyen yaralilar 101 784 esir edilmis Toplam Mihver 950 000 toplam zayiyatlar 8 000 yok edilen ucaklar veya esir dusenler 6 200 yok edilen silahlar veya ele gecirilenler 2 500 yok edilen tanklar veya silahlarDAK komutani Tankci Orgeneral Erwin Rommel Ekim 1942 de Maresalliga yukseltildi Bernard Montgomery Archibald Wavell ve Claude AuchinleckBernard MontgomeryKuzey Afrika da Alman zirhli arabalarindan SdKfz 231 1942Matilda Mk II piyade tanklari El Alamein Ilk Silah in SesleriItalya nin 10 Haziran 1940 ta Almanya safinda savasa girmesiyle savas Kuzey Afrika ya da sicramis oldu Zaten Libya Eritre ve Somali Italyan kontrolundeydi Italya nin Kuzey Afrika da operasyon alani olarak belirledigi bolge Nil Nehri ve Tunus arasinda kalan Bati Colu ydu 1939 yili ortalarinda itibaren Misir daki Ingiliz Orta Dogu Kuvvetleri Libya daki Italyan kuvvetlerini yoklama taarruzlariyla taciz etmekteydi General Creagh komutasindaki askerleri bu catismalarla Desert Rats Col Fareleri olarak anilacaktir Libya daki Italyan kuvvetleri Maresal Graziani komutasinda 7 tumenlik ve 300 tanklik bir kuvvetle 13 Eylul 1940 ta Ingilizlere saldirmislar Misir topraklarinda az biraz ilerledikten sonra ciddi bir direnisle karsilasmamalarina karsin Sidi Barrani de duraklayip savunma sistemleri olusturmaya koyuldular Aralik ayinda henuz Nil Irmagina ulasamadan Wavell in komutasindaki birlikler tarafindan durduruldular Carpismalar sonunda Italyanlar Bingazi nin otesine puskurtuldu 7 Aralik 1940 gecesi General O Connor komutasindaki bir Ingiliz birligi Italyan mevzilerine saldirdilar Sidi Barrani nin Ingiliz kuvvetlerinin eline gecmesiyle Italyan birlikleri dagilmislardir Ingiliz Karsi Saldirisi3 Ocak 1941 de yeniden taarruza gecen O Connor 22 Ocak da Tobruk limanina ulasti ve ileri harekatini surdurdu 7 Subat 1941 de Bingazi ye ulasmistir Italyan birliklerinin Kuzey Afrika da pozisyonlarini korumalari iyiden iyiye guclesmisken Italya hukumetinin dikkatinin Balkanlar a yonelmesi nedeniyle Kuzey Afrika daki harekat durmustur Afrika Kolordusu Kuruluyor12 Subat 1941 de General Erwin Rommel Kuzey Afrika da yeni olusturulan Afrika Kolordusu un komutani olarak Trablusgarp a ulasmistir Rommel 31 Mart 1941 gunu El Ageyla daki Ingiliz birliklerine surpriz bir baskin duzenleyerek kenti ele gecirir 2 Nisan 1941 de Almanya nin Balkan Cephesini acmasindan iki gun sonra Bingazi yonunde ilerlemesine devam eden Rommel Ingiliz 2 Zirhli Tumenini kusatma altina alip teslim olmak zorunda birakmistir Rommel in birlikleri Bati Colu nde 600 km kadar ilerlemisler fakat Tobruk limani Ingilizlerin elinde kalmistir Nisan 1941 ayi icinde Rommel iki kez Tobruk a yuklense de sonuc alamaz Operasyon Brevity15 Mayis 1941 sabahi Ingiliz birlikleri Alman hatlarina Brevity Harekati kodadiyla bilinen bir taarruzda bulunurlar Halfaya Gecidi ni ele gecirmelerine karsin Almanlarin karsi taarruzlari sonucu Brevity Harekati basarisiz olmustur Savas Baltasi Operasyonu14 Haziran 1941 gecesi Ingiliz birlikleri ikinci bir taarruza giristiler Savas Baltasi Operasyonu kod adli bu harekatda Ingiliz birlikleri Halfaya Gecidi ne ve Rommel in merkezdeki garnizonuna saldirirlar Halfaya Gecidi her iki tarafin askerleri arasinda Cehennem Gecidi olarak adlandirilacaktir bundan boyle Her iki taarruz da Ingilizler acisindan basarisiz olur Harekatin ucuncu gunu baslarken Rommel tum birliklerini Ingilizlerin geri cekilme hattini tutmak amaciyla Halfaya Gecidi nin yanindan ileri surecektir Bu tirpan hareketi durdurulamayinca Ingilizler geri cekilmek zorunda kalirlar Hacli OperasyonuTobruk taki kopru basina ulasma yonunde Ingilizlerin ucuncu girisimi Crusader Harekati olarak kayitlara gecmistir 18 Kasim 1941 de baslatilan harekat bu kez basarili olur 4 Aralik 1941 de Rommel Tobruk onlerinden de cekilmek zorunda kalmistir Rommel daha once savunma hatlari olusturdugu Gazala Hatti na cekilmistir ama 13 Aralik 1941 deki Ingiliz saldirisi karsisinda geri cekilmek zorunda kalir Ingilizlerin 200 tankina karsilik elinde kullanilir durumda 30 tanki vardir 27 Aralik 1941 tarihinde Rommel birkac gun once ulasan 30 tanklik takviye kuvvetini kullanarak Ingiliz hatlarini yeniden na kadar ileri itmistir 21 Ocak 1942 de Rommel yeniden taarruza gecmistir Bu harekat Ingiliz birliklerini Bingazi ye kadar geri atacaktir Afrika 1941 1943 Rommel 1941 yilinin buyuk kismini kendi organizasyonunu olusturmak ve Tuggeneral Richard O Connor komutasindaki Ingiliz kuvvetlerine karsi bir dizi maglubiyet alarak dagilmis olan Italyan birliklerini toparlamakla gecirdi Aslen buradaki savunmaya yardim amaciyla gonderilen Rommel kendinden birkac kat ustun Ingiliz kuvvetleri onune katmis ve El Alamein e kadar kovalamistir Kendisine unlu Col Tilkisi Desert Fox lakabi da bu yaptiklarindan sonra takilmistir Pek cok sasirtmaca kullanmistir Bunlardan bazilari tanklarin ve araclarin arkasina cali cirpi baglatarak tozu dumana katmasidir ki bunu goren Ingilizler cok buyuk bir gucun kendilerine saldirdigini sanarak geri cekilmislerdir 88 lik toplarin yarisini topraga gomdurmus yaklasan Ingilizlere aci bir surpriz yasatmistir Mayin dedektorlerini yaniltmak icin her mayinin yanina konserve kutulari gomdurmustur Bazen araclari tahtadan tank haline getirip sasirtmaca da kullanmistir Basarili bir saldiriyla Ingiliz birlikleri Libya nin disina cikarildi ancak Misir a az bir mesafede saldiri tukendi ve cok onemli Tobruk limani kusatilmis oldugu halde Avustralyali general Leslie Morshead komutasindaki Muttefik kuvvetlerinin elinde kaldi Muttefik Kuvvetler Komutani General Archibald Wavell in kusatmayi kirmak amaciyla yaptigi iki saldiri Brevity Harekati ve Savas Baltasi Harekati basarisizlikla sonuclandi Claude Auchinleck Pahaliya malolan Savas Baltasi Harekati nin basarisizligi sonrasi Wavell in yerine Hindistan Ingiliz Birlikleri Komutani General Claude Auchinleck atandi Auchinleck Tobruk u kurtarmak icin 18 Kasim 1941 tarihinde buyuk bir taarruz baslatti Hacli Harekati ve basarili da oldu Crusader Rommel icin bir bozgun olmustur 7 Aralik 1941 gunu tum birliklerine geri cekilme emri verecektir Alman ve Italyan birliklerinin Tobruk civarindan cekilmekte olduklarini goren Auchinleck basariyi genisletmek amaciyla bu birlikleri izlemeye karar verecektir Birlikleri duzenli bir bicimde cekilmekte olan Rommel 20 Ocak 1942 tarihinde birliklerini geri cevirerek kendilerini izleyen muttefik kuvvetlerine bir karsi taarruz duzenler Ingiliz kuvvetleri bu beklenmedik saldiri karsisinda Tobruk a geri cekilerek savunma pozisyonu almak zorunda kalmislardir Klasik bir Yildirim savasi taktigi ile Rommel 24 Mayis 1942 gunu taarruza gecerek Gazala da Ingiliz kuvvetlerini kanadinin disindan dolanan bir cevirme harekatina girismistir Bu cevirme harekati Bir Hakem deki kuvvetli birliklerini pozisyonlarini savunamayacak duruma dusurmustur Bunun uzerine Ingiliz birlikleri kacinilmaz gorunen kusatmadan kurtulabilmek icin hizla geri cekilmek zorunda kaldilar Rommel in bu saldirisi sonucunda Tobruk kusatilmis bir vaziyette Afrika Kuvvetleriyle Misir arasindaki tek engel olarak kaldi Ocak 1942 de Rommel in direktifi ile bir haber el altindan Rommel in karargahindan Italyan Kuzey Afrika Baskomutanligina dogru sinsice yayildi Rommel cekilmeye hazirlaniyor Italyan Komutanlar ve kurmay subaylari hayretler icinde kalmisti 18 Ocak ta Kahire de duyulan bu haber hayret uyandirmakla beraber Ingiliz Baskomutani Auchinleck buna pek de inanmamisti Auchinleck israrla Londra dan daha fazla bilgi istiyor herkes merakla cevabi bekliyordu Ajanlar ufacik bir bilgiyi bile havada kapacak konumda bekliyorlardi Herkes bu sorulari sorarken 21 Ocak gunu Rommel emrini orduya dagitti Dusmani imha maksadiyla taarruza gecilecekti 21 Ocak 1942 gunu Merselbrega daki Ingiliz Ileri Karakollari saat 08 30 da Alman tanklarinin olanca hiziyla kendilerine dogru geldigini gorunce hayretten agizlari acik kalmisti 21 Haziran 1942 de hizli koordine ve basarili bir kombine saldiri ile Tobruk 33 000 askerle birlikte teslim oldu Daha once sadece Singapur un dususunde bu buyuklukte bir Ingiliz askeri birligi teslim olmustu Muttefikler tartismasiz bir sekilde yenilmisti ve haftalar icinde Misir a kadar cekilmek zorunda kaldilar Rommel in Ingilizlerin Col Fareleri karsisindaki keskin basarilari onu yasayan bir efsane haline getirdi ve Desert Fox Col Tilkisi lakabini kazandi ve Afrika savaslari boyunca bu isimle anildi Rommel in saldirisi Kahire ye 90 Km mesafedeki El Alameyn de durdu Birinci El Alemeyn Savasi bazi ikmal problemleri ve muttefiklerin insa ettigi mevziler nedeniyle Rommel in aleyhine sonuclandi Muttefikler arkalarini duvara yaslamis destek hatlarina cok yakin olduklarindan surekli ikmal yapabiliyor ve yeni birliklerle mevzilerini guclendirebiliyorlardi Auchinleck in zayif Italyan birliklerine surekli ve tekrarlayan saldirilari Rommel i Alman Afrika Birliklerini Deutsches Afrikakorps bir tur ilk yardim ekibi gibi kullanmak zorunda birakti Bu da inisiyatifi Muttefiklere verdi Rommel in Alam Halfa Savasinda Muttefik hatlarini kirma girisimi Afrika ya yeni gonderilen Tumgeneral Bernard Montgomery tarafindan kararli bir sekilde puskurtuldu Bunun nedeni bolgenin haritasini cikarmaya calisan Alman kesif kollarinin colde aslen Ingilizler tarafindan patlatilmis bir kesif aracinin icinde bulduklari ve gercek haritalarin basildigi Ingiltere de bir karargahta basilan haritaydi Harita o kadar gercekti ki uzerinde seri numarasi bile vardi Ancak Rommel yine de karamsar davrandiysa da kurmaylarinin israriyla buna kandi ve belki de tum savas boyunca en buyuk hatasini yapmis oldu Harita oylesine ustaca yapilmisti ki butun yollar Almanlari Ingilizlerin oldugu yone dogru sevk ediyordu Yollarin yerinde kum tepeleri duzluklerin yerinde de yukseltiler mevcuttu Haritaya gore gecilmesi mumkun olmayan yerlerde duzgun yollar ve patikalar bulunuyordu Almanlar bunu ancak saldiriya basladiklari 30 Agustos gunu fark edebilmislerdi Bunun sonucunda kendilerini piyade tumenleri yerine tanksavar tumenlerinin Ingiliz tanklarinin karsisinda bulan Alman panzerleri hedeflerine ulasamamistir Tanklar mayinlar yuzunden cok yavas ilerliyor ve yogun dusman atesi altinda kaliyordu Rommel en sonunda 1 Eylul de yenilgiyi kabul etti ve ilk baslangic noktasina cekildi Ikmal hatlarinin Malta uzerinden surekli baltalanmasi ve colde katetmek zorunda kaldiklari uzun mesafeler nedeniyle Rommel in El Alameyn i uzun sure elinde tutmasi mumkun degildi Yine de Rommel in kuvvetlerini geri cekilmeye zorlamak icin Ikinci El Alameyn Muharebesi gibi buyuk capli bir operasyon gerekti Hitler ve Mussolini nin butun baskilarina ragmen Rommel in kuvvetleri Tunus a girene kadar bir daha durup savasmadi O zaman bile Ingiliz Sekizinci Ordusuyla degil Amerikan 2 Kolordusuyla savastilar Rommel Kasarin Gecidi Savasinda Amerikan birliklerine agir bir darbe indirdi Kendisi 1 000 asker ve 20 tank kaybederken Amerikalilara 6 000 asker 183 tank ve 200 top gibi agir bir kayip verdirdi Rommel birliklerini Tunus a kadar geri cekerek Hitler in Tobruk zaferinden daha buyuk zaferler elde etme hayaline darbe vurmus olsa da Stalingrad da Hitler in emirlerine uyup ordusunun yok olmasina neden olan Friedrich Paulus un aksine o birliklerini kurtarmis oldu Rommel in kuzey afrikadaki basarilarindan sonra 1942 yilinda Winston Churchill avam kamarasinda yaptigi konusmada soyle demistir Singapur u kaybettik dogudaki topraklarimiz elden gidiyor ama savasin tum karisikligina ragmen sunu diyebilirim ki en azindan karsimizda Rommel i kast ederek cok cesur ve yetenekli bir general var Ayrica bakinizTunus Zaferi Col Zaferi Salerno isyaniNotlar 8 11 Kasim 1942 Vichy silahli tarafsizlik politikasini resmen surdurdu ve Mihver ile Muttefikler den gelen silahli saldirilara karsi askeri eylemler gerceklestirdi Fransiz Kuzey Afrikasi ndaki Vichy birliklerinin Muttefikler e baglilik sozu Mihver i Vichy ye guvenilemeyecegine ikna ederek bu politikaya devam etmesini sagladi bu yuzden bu kukla devleti isgal etti Anton Harekati Kaynakca Playfair Volume IV p 460 12 Kasim 1942 den itibaren ABD kayiplari Feldgrau website Feldgrau Statistics and Numbers 5 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Playfair Volume IV p 460 Number captured is from the fighting in Tunisian only Brigadier C N Barclay British Army Retired 12 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi