Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.
| Büyük Kuzey Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Sol üstten saat yönünde:
| |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 İsveç İmparatorluğu  Lehistan (1704-09) Osmanlı İmparatorluğu (1710-14) Kazak Hetmanlığı (1708-1709) |  Rusya Çarlığı Danimarka-Norveç(1700, 1709-)  Saksonya(1700-06, 1709-) Lehistan(1700-04, 1709-) Kazak Hetmanlığı (1700-1708) Prusya (1715-) Hannover (1715-)  Büyük Britanya Krallığı (1717-) | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Demirbaş Şarl (ölü) (ölü) Stanisław Leszczyński III. Ahmed Ivan Mazepa |  Büyük Petro Boris Petroviç Şeremetev IV. Frederik
 I. Friedrich Wilhelm
| ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 77,000-393,400 | En az 360,000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Toplam: Yaklaşık 200 bin İsveçli 25 bin kadarı cephede 175 bin kadarı açlık ve kıtlıktan | Toplam: Belirsiz En az 75 bin Rus cephede 14 bin – 20 bin kadar Lehli ve Saksonyalı 60 bin Danimarkalı | ||||||||
Otuz Yıl Savaşı sırasında II. Gustaf Adolf önderliğinde İsveç orduları Avrupa içlerine dek girmiş, Fransa sınırına dek tüm Alman birliklerini süpürmüştü. İsveç'in bu şaşırtıcı gücü, müttefiki Fransa'yı bile ürkütecek boyuttaydı. Kalabalık ordusu, donanması ve demir madenleri sayesinde İsveç, komşuları aleyhine topraklarını genişletiyordu.
Rusya'nın ileri görüşlü Çarı Deli Petro, İsveç tehdidini bertaraf etmek için harekete geçti. İsveç'in yayılmasından hoşnut olmayan komşuları Rusya, Prusya, Danimarka-Norveç ve Lehistan bir araya gelerek Kuzey İttifakı'nı kurdu.
İsveç'in genç ve dinamik kralı Demirbaş Şarl, ordusunun başına geçerek ittifak güçleriyle savaştı. Aynı yıllarda, Avrupa'nın batısında İspanya Veraset Savaşı sürmekte olduğu için İsveç, Fransa'nın yardımından mahrumdu. Ne var ki Demirbaş Şarl tüm cephelerde zafer kazandı. Rusları da 1700'te 'da ezdi.
Ancak İsveç'in kaynakları, bu kadar düşmana karşı savaşı sürdürmeye yetmedi. 1709'da Poltava'da bozguna uğrayan kral, Osmanlı Devleti'ne sığınınca savaş güneye sıçradı (Prut Savaşı). Osmanlıların Rusları 1711'de Prut'ta yenmesi İsveç'i rahatlattıysa da Osmanlılar savaştan çabuk çekildi.
İsveç savaştan mağlup ayrılmış oldu. Yarım asırdan fazla süredir devam eden İsveç yayılması sona erdi. Ruslar ise Baltık Denizi kıyılarında geniş bir kıyı parçası elde ettiler. Sonrasında dünyanın en büyük devletlerinden biri oldular.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
 | Avrupa tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Polonya tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Kuzey Savasi 1700 1721 Rusya Carligi onderligindeki koalisyonun Isvec Imparatorlugu nun Kuzey Orta ve Dogu Avrupa daki ustunlugune basariyla karsi koydugu catismaydi Isvec karsiti ittifakin bastaki liderleri Rusya Cari I Petro Danimarka Norvec Krali IV Frederik ve Polonya Krali Guclu II Augustus tu IV Frederik ve II Augustus XII Charles komutasindaki Isvec tarafindan maglup edildi ve sirasiyla 1700 ve 1706 da ittifaktan cekildi ancak 1709 da XII Charles in Poltova Muharebesi ndeki yenilgisinden sonra yeniden katildi Buyuk Britanya Krali I George ve Hanover Elektorlugu 1714 te Hanover ve 1717 de Britanya icin ve Prusya Krali I Frederick William 1715 te koalisyona katildi Buyuk Kuzey SavasiSol ustten saat yonunde Narva Muharebesi Duna Muharebesi Poltava Muharebesi Gangut Muharebesi Gadebusch MuharebesiTarih22 Subat 1700 10 Eylul 1721 21 yil 6 ay ve 2 hafta ve 5 gun BolgeKuzey AvrupaOrta AvrupaDogu AvrupaSonucKoalisyon zaferi Rusya Carligi kendini Avrupa da yeni bir guc olarak tesis etti Isvec Imparatorlugu ve Polonya Litvanya Birligi nin zayiflamasiCografi DegisikliklerNystad Antlasmasi Rusya uc dominyon olan Estonya Livonya ve Ingriya nin yani sira Kexholm ve Viborg un bazi kisimlarini elde etti Stockholm Antlasmalari Prusya Isvec Pomeranyasi nin bazi kisimlarini Hannover Bremen Verden i elde etti Frederiksborg Antlasmasi Holstein Gottorp Schleswig Dukaligi kismini Danimarka ya kaybetti Prut Antlasmasi Azak ve bolgesi Osmanli Devleti ne geri verildi Rusya Taganrog gibi stratejik kaleleri yikti Isvec Krali XII Charles 1711 de Turkiye den Isvec e guvenli bir sekilde gecti TaraflarIsvec Imparatorlugu Lehistan 1704 09 Osmanli Imparatorlugu 1710 14 Kazak Hetmanligi 1708 1709 Rusya Carligi Danimarka Norvec 1700 1709 Saksonya 1700 06 1709 Lehistan 1700 04 1709 Kazak Hetmanligi 1700 1708 Prusya 1715 Hannover 1715 Buyuk Britanya Kralligi 1717 Komutanlar ve liderlerDemirbas Sarl olu olu Stanislaw Leszczynski III Ahmed Ivan MazepaBuyuk Petro Boris Petrovic Seremetev IV Frederik II August askeri birlik I Friedrich Wilhelm I GeorgeGucler77 000 393 400En az 360 000 kaynak belirtilmeli KayiplarToplam Yaklasik 200 bin Isvecli 25 bin kadari cephede 175 bin kadari aclik ve kitliktanToplam Belirsiz En az 75 bin Rus cephede 14 bin 20 bin kadar Lehli ve Saksonyali 60 bin Danimarkali Otuz Yil Savasi sirasinda II Gustaf Adolf onderliginde Isvec ordulari Avrupa iclerine dek girmis Fransa sinirina dek tum Alman birliklerini supurmustu Isvec in bu sasirtici gucu muttefiki Fransa yi bile urkutecek boyuttaydi Kalabalik ordusu donanmasi ve demir madenleri sayesinde Isvec komsulari aleyhine topraklarini genisletiyordu Rusya nin ileri goruslu Cari Deli Petro Isvec tehdidini bertaraf etmek icin harekete gecti Isvec in yayilmasindan hosnut olmayan komsulari Rusya Prusya Danimarka Norvec ve Lehistan bir araya gelerek Kuzey Ittifaki ni kurdu Isvec in genc ve dinamik krali Demirbas Sarl ordusunun basina gecerek ittifak gucleriyle savasti Ayni yillarda Avrupa nin batisinda Ispanya Veraset Savasi surmekte oldugu icin Isvec Fransa nin yardimindan mahrumdu Ne var ki Demirbas Sarl tum cephelerde zafer kazandi Ruslari da 1700 te da ezdi Ancak Isvec in kaynaklari bu kadar dusmana karsi savasi surdurmeye yetmedi 1709 da Poltava da bozguna ugrayan kral Osmanli Devleti ne sigininca savas guneye sicradi Prut Savasi Osmanlilarin Ruslari 1711 de Prut ta yenmesi Isvec i rahatlattiysa da Osmanlilar savastan cabuk cekildi Isvec savastan maglup ayrilmis oldu Yarim asirdan fazla suredir devam eden Isvec yayilmasi sona erdi Ruslar ise Baltik Denizi kiyilarinda genis bir kiyi parcasi elde ettiler Sonrasinda dunyanin en buyuk devletlerinden biri oldular Ayrica bakinizPrut Savasi Demirbas Sarl I PetroKaynakca Arsivlenmis kopya 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2010 Arsivlenmis kopya 27 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2010 Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Polonya tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz