Kveli Kalesi Savaşı

Kveli Kalesi Savaşı (Gürcüce: ყველისციხის ბრძოლა; okunuşu: "q'velistsih'is brdzola"), Gürcü ordusu ile Büyük Selçuklular arasında 1080 yılında meydana gelen savaştır. Adını bugün Posof ilçesi sınırları içinde kalan Kveli Kalesi'nden alır.

Kveli Kalesi Savaşı Gürcü kralı II. Giorgi'nin yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Bu yenilgi ya da Selçuklu zaferi, Büyük Selçukluların Gürcistan içlerine yeni seferler yapmasının yolunu açmıştır. Bu seferler Gürcü tarih yazıcılığında Didi Turkoba olarak geçer ve bu terim “Büyük Türk istilası” anlamına gelir.

Arka plan

Gürcü kralı IV . Bagrat 1072 yılında ölünce yerine oğlu II. Giorgi (1072-1089) tahta çıktı. Ağır iç ve dış siyasi bir ortamda devletin sevk ve idaresini yüklenmek durumunda kaldı. Birkaç büyük aznavur fiili olarak kendisine itaat etmeyi reddetti. IV. Bagrat’ın tahta çıktığı 1072 yılında Sultan Alp Arslan ölmüş, yerine idaresi esnasında Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun gücünün zirvesine ulaştıran oğlu Melik Şah (1072-1092) tahta çıkmıştı. 1070'lerde Kral Giorgi Bizans İmparatorluğu’nun zayıf düşmesinden yararlanarak daha önce Bizans'ın ele geçirdiği Şavşeti, Klarceti ve Artaani kalelerini, ayrıca Ermenilerden Kars’ı geri aldı. Bunlar II. Giorgi’nin son başarıları oldu.

Savaş

Malazgirt Savaşı'nda yenilen Bizans imparatoru VII. Mihail Dukas 1074 yılında Büyük Selçuklular ile yaptığı anlaşmayla imparatorluğun doğu bölgelerinin büyük bir kısmını Melik Şah’a bıraktı. Bunun sonucunda Gürcü Krallığı Büyük Selçuklular karşısında yalnız kaldı. 1080 tarihinde Emir Ahmed komutasında büyük bir Selçuklu ordusu Kuveli Kalesi'nde bulunan II. Giorgi’ye ansızın saldırdı. Kral Batı Gürcistan’a kaçarak kendini kurtarabildi. Gürcistan’da böylece Didi Turkoba denilen “Büyük Türk İstilası” başladı. Büyük Selçukluları Didgori Savaşı'nda ağır yenilgiye uğratan Gürcü kralı Kurucu Davit'in tarihçisi Selçukluların Gürcistan’a saldırdığını, “ülkenin her yerine çekirge gibi yayıldıklarını”, Şavşeti, Klarceti, Samtshe, Acara, Argveti, Samokalako, Çkondidi ve Kartli’yi işgal ettiklerini, Klarceti’deki manastırları, Artanuci ve Kutaisi’yi yaktıklarını yazmıştır.

Kaynakça

1. ^ Tao-Klarceti: Tarih ve Kültür Araştırmaları, (Editöler) Buba Kudava ve Goça Saitidze; Türkçeye çevirenler: Hasan Çelik ve Kevser Ruhi; Tiflis, 2018, s. 113, .