IV. Bagrat (Gürcüce: ბაგრატ IV) (1018 – 24 Kasım 1072), Bagrationi Hanedanı'nın bir üyesidir. 1027 ile 1072 yılları arası Gürcistan Krallığı yapmıştır. Uzun ve olaylı hükümdarlığında Gürcistan'ın hükümdarlığını Bizans İmparatorluğu ve Selçuklu Hanedanı'ndan korumak için çalışmıştır.
IV. Bagrat Gürcüce: გიბაგრატ IV | |
---|---|
Ateni Sioni Kilisesinde IV. Bagrat gösteren bir bir fresk parçası. | |
Gürcü Kralı | |
Hüküm süresi | 16 Ağustos 1027 – 24 Kasım 1072 |
Önce gelen | I. Giorgi |
Sonra gelen | II. Giorgi |
Doğum | 1018 |
Ölüm | 24 Kasım 1072 |
Defin | Chkondidi Manastırı |
Eş(ler)i | Helena Argyre Alanialı Borena |
Çocuk(lar)ı | II. Giorgi Maria Bagrationi Mariam |
Hanedan | Bagrationi hanedanı |
Babası | I. Giorgi |
Annesi | Vaspurakanlı Mariam |
Bir sıra iç çatışma sonucu, Bagrat en güçlü vasalları ve Liparitid hanedanından rakiplerini yenmeyi, dışa kapalı birçok feodali kontrolü altına almayı ve Lorri ve Kakheti Kralları ile Tiflis Emirinin etkisinin azaltmayı başarmıştır. Diğer birçok Kafkas hükümdarı gibi, nobelissimos, Kuropalatis ve sebastos gibi birçok Bizans unvanına sahiptir.
Hükümdarlığının erken dönemi
Gürcistan Kralı I. Giorgi'nin (h. 1014-1027) ilk karısı Vaspurakanlı Mariam'ın oğludur. 1022 yılında Bizans İmparatorluğuna karşı yapılan savaşın kaybedilmesi üzerine, babası tarafından Bizans İmparatoru II. Basileios'a (h. 976-1025) üç yaşında rehine olarak verilmiştir. Genç Bagrat üç yılını İmparatorluk başkenti Konstantinopolis'te bulunan Bizans sarayında geçirmiş ve 1025 yılında serbest bırakılmıştır. Hala Bizans topraklarındayken Basileios ölmüş, yerine VIII. Konstantinos (h. 1025-1028) imparator olmuştur. Konstantinos, genç prensin geri getirilmesini emretmiştir ancak Bagrat çoktan Gürcü Krallığına ulaştığı için onu yakalamak mümkün olmamıştır.
I. Giorgi'nin 1027 yılında ölümünden sonra, Bagrat sekiz yaşında tahta geçmiştir. Annesi Mariam taht naibi olmuştur. Mariam naipliği soylular Trialeti Dükü IV. Liparit ve Kartli Dükü Ivane ile paylaşmıştır.
Hanedan savaşları
Bagrat'ın tahta geçmesinden kısa bir süre sonra, VIII. Konstantinos, Klarjetili Gürgen'in oğlu Bagrationi prensi Demetre'nin adına Artanuji kalesini (modern Ardanuç, Türkiye) almak için bir ordu yolladı. Klarjetili Gürgen, IV. Bagrat'ın büyükbabası III. Bagrat tarafından erken 1010'lu yıllarda atadan miras Artanuji tımarından atılmıştı. Birçok Gürcü soylusu Bizanslılara iltica etti fakat Bagrat'a bağlı kalan asiller inatçı bir savaş başlattı.
Konstantinos'un 1028 yılında ölümü Bizans işgalini kesti ve 1030 yılında Kraliçe Mariam yeni imparator III. Romanos'u (h. 1028-1034) ziyaret etti. Yeni bir barış anlaşması imzalandı ve 1032 yılında oğlu için yüksek bir Bizans unvanı olan "Kuropalatis" ile ülkesine döndü. Mariam, ayrıca oğluna eş olarak bir Bizans prensesi Helena'yı getirdi. Helena, İmparatorun erkek kardeşi 'un kızıydı ve evlilik stratejik iş birliği kurmak için harcanan diplomatik bir çabaydı. Fakat, Helena, Kutaisi'de bulunan saraya girmesinden kısa bir süre sonra öldü. Bunun üzerine bir başka diplomatik çaba başlatılarak Kuzey Kafkasya'sa Hristiyan bir krallık olan Alania'nın Kralının kızı Borena ile evlendi.
1033 yılında, saray, bu sefer I. Giorgi'nin ikinci karısı Alanialı Alda ile evliliğinden oğlu olan Demetre ile bir başka hanedan problemi karşılaştı. Demetre ve Alda I. Giorgi'den miras kalan Abhazya'da bir kale olan Anakopia'da yaşıyorlardı. Bazı soyluların Demetre’yi, Bagrat'ın hükümdarlığına muhalefet olarak tahta geçirme teşebbüsleri boşa çıktı. Gürcü sarayının, Demetre'nin bağlılığını kazanma teşebbüsünde boşa çıktı. Bagrat'ın tehdidi üzerine, Ana Kraliçe Alda, Bizans'a sığındı ve Anakopia'yı, oğluna "magistros" unvanı veren III. Romanos'a teslim etti.
1039 yılında, Demetre Bizans birlikleri ile birlikte Gürcistan'a geri döndü. Bu sefer Gürcistan'ın en güçlü soylusu Liparit hanedanından IV. Liparit onu destekliyordu.
Liparit, Trialeti Dükü'ydü ve sonradan kraliyet orduları komutanı olmuş, 1030'ların başında çocuk kral Bagrat'ın koruyucusu olarak ortaya çıkmıştı. Liparit askeri maharetini 1034 yılında tekrar göstermiş, Şeddadiler'e karşı Arran'da Gürcü-Ermeni ortak ordusunun komutanı olarak başarı kazanmıştı.
1038 yılında, Liparit, 8. yüzyıl'dan beri Tiflis Emirliği'nin elinde olan Eski Gürcü başkenti Tiflis'in sınırına yaklaşıp, ele geçirmek istedi. Liparit'in artan gücünden korkan Gürcü soyluları Bagrat'ı ikna edip, Liparit'in ordusunu geri çektirip, planın bozulmasına neden oldular. Sonuçta, Liparit, kralın yeminli bir düşmanı oldu ve Bagrat ve onun soylularından intikam almak için Bizanslılar ile aktif bir şekilde iş birliği yaptı.
Demetre adına, Liparit, Bagrat'a karşı bir seri başarı kazandı. Demetre'nin 1042 yılında ölümü ile Liparit Bizanslılar ve I. David Anhoghin ile müttefik olarak savaşa devam etti. Sasireti savaşında, Bagrat'ın yenilmesi ile Batı vilayetlerine çekildi. 1048 yılında Anadolu'ya yapılan Selçuklu seferleri sırasında Bizans tarafında yer aldı. Pasinler Muharebesi'nde esir alındı. Bu durum Bagrat'a avantaj sağladı ve Doğu vilayetlerine dönmesini sağladı. Liparit'in esaretten dönemsi ile Kralın şansı çok çabuk tersine döndü. Asi dük, Bagrat'ın Konstantinopolis'e sığınmaya zorladı. Sonuçta Liparit, Bagrat'ın olmadığı 1050–1053 yılları arasında Gürcistan'ın gerçek yöneticisi oldu, hatta Bagrat’ın oğlu Giorgi'yi kral ilan etti ve kendisini naip ilan etti. Bagrat’ın dönüşünden sonra, Liparit ona karşı savaşı tekrar başlattı. En sonunda 1060 yılında, destekçilerinin ihaneti ile Dük, Bagrat'a teslim edildi ve bir manastıra kapanmaya zorlandı.
Bu durum, Bagrat'a hanedan prenslerinin gücünü sınırlamak, Lorri ve Kakheti Kralları ile Tiflis Emiri etkisizleştirmek için fırsat yarattı.
Selçuklu saldırıları
1060'larda, Bagrat daha büyük bir sorun ile karşılaştı: Alp Arslan yönetiminde Selçuklular Gürcistan'ın sınır bölgelerine saldırmaya başlamışlardı. Yeğenini Alp Arslan ile evlendirerek barış sağlamak zorunda kaldı.
Selçuklu tehdidi, Gürcü ve Bizans hükûmetlerini yakın iş birliği yapmaya zorladı. İttifakı güven altına almak için, Bagrat'ın kızı Maria 1066 ile 1071 yılları arası bir zaman Bizans ortak imparatoru VII. Mihail ile evlendi. Gürcü prensesin seçimi teamüller aykırıydı ve Bagrat tarafında Gürcistan'ın diplomatik bir başarısı olarak görüldü.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Bagrat IV of Georgia ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b Lynda Garland & Stephen Rapp. Mary 'of Alania': Woman and Empress Between Two Worlds, pp. 94-5. In: Lynda Garland (ed., 2006), Byzantine Women: Varieties of Experience, 800-1200. Ashgate Publishing, Ltd., .
- ^ Holmes, Catherine (2005), Basil II and the Governance of Empire (976-1025), p. 482. Oxford Üniversitesi Yayımevi, .
- ^ Alemany, Agusti (2000). Sources of the Alans: A Critical Compilation, p. 222. Brill Publishers, .
- ^ a b c Robert Bedrosian, "Liparit IV Orbēlean", p. 586. In: Joseph Reese Strayer (1983), Dictionary of the Middle Ages. Scribner, .
- ^ Ronald Grigor Suny (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition, p. 33. ,
- ^ John Andrew Boyle, William Bayne Fisher (ed., 1991), The Cambridge History of Iran, p. 62. Cambridge Üniversitesi Yayımevi, .
- ^ Lynda Garland with Stephen H. Rapp Jr. (2006). Mart'a-Maria 'of Alania' 7 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. An Online Encyclopedia of Roman Emperors. Retrieved on December 24, 2007.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: I. Giorgi | Gürcü Kralı 1027–1072 | Sonra gelen: II. Giorgi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Bagrat Gurcuce ბაგრატ IV 1018 24 Kasim 1072 Bagrationi Hanedani nin bir uyesidir 1027 ile 1072 yillari arasi Gurcistan Kralligi yapmistir Uzun ve olayli hukumdarliginda Gurcistan in hukumdarligini Bizans Imparatorlugu ve Selcuklu Hanedani ndan korumak icin calismistir IV Bagrat Gurcuce გიბაგრატ IVAteni Sioni Kilisesinde IV Bagrat gosteren bir bir fresk parcasi Gurcu KraliHukum suresi16 Agustos 1027 24 Kasim 1072Once gelenI GiorgiSonra gelenII GiorgiDogum1018Olum24 Kasim 1072DefinChkondidi ManastiriEs ler iHelena Argyre Alaniali BorenaCocuk lar iII Giorgi Maria Bagrationi MariamHanedanBagrationi hanedaniBabasiI GiorgiAnnesiVaspurakanli Mariam Bir sira ic catisma sonucu Bagrat en guclu vasallari ve Liparitid hanedanindan rakiplerini yenmeyi disa kapali bircok feodali kontrolu altina almayi ve Lorri ve Kakheti Krallari ile Tiflis Emirinin etkisinin azaltmayi basarmistir Diger bircok Kafkas hukumdari gibi nobelissimos Kuropalatis ve sebastos gibi bircok Bizans unvanina sahiptir Hukumdarliginin erken donemiIV Bagrat in 1060 ile 1072 arasi basilan parasi Gurcistan Krali I Giorgi nin h 1014 1027 ilk karisi Vaspurakanli Mariam in ogludur 1022 yilinda Bizans Imparatorluguna karsi yapilan savasin kaybedilmesi uzerine babasi tarafindan Bizans Imparatoru II Basileios a h 976 1025 uc yasinda rehine olarak verilmistir Genc Bagrat uc yilini Imparatorluk baskenti Konstantinopolis te bulunan Bizans sarayinda gecirmis ve 1025 yilinda serbest birakilmistir Hala Bizans topraklarindayken Basileios olmus yerine VIII Konstantinos h 1025 1028 imparator olmustur Konstantinos genc prensin geri getirilmesini emretmistir ancak Bagrat coktan Gurcu Kralligina ulastigi icin onu yakalamak mumkun olmamistir I Giorgi nin 1027 yilinda olumunden sonra Bagrat sekiz yasinda tahta gecmistir Annesi Mariam taht naibi olmustur Mariam naipligi soylular Trialeti Duku IV Liparit ve Kartli Duku Ivane ile paylasmistir Hanedan savaslariIV Bagrat in tuzugu 1060 1065 Bagrat in tahta gecmesinden kisa bir sure sonra VIII Konstantinos Klarjetili Gurgen in oglu Bagrationi prensi Demetre nin adina Artanuji kalesini modern Ardanuc Turkiye almak icin bir ordu yolladi Klarjetili Gurgen IV Bagrat in buyukbabasi III Bagrat tarafindan erken 1010 lu yillarda atadan miras Artanuji timarindan atilmisti Bircok Gurcu soylusu Bizanslilara iltica etti fakat Bagrat a bagli kalan asiller inatci bir savas baslatti Konstantinos un 1028 yilinda olumu Bizans isgalini kesti ve 1030 yilinda Kralice Mariam yeni imparator III Romanos u h 1028 1034 ziyaret etti Yeni bir baris anlasmasi imzalandi ve 1032 yilinda oglu icin yuksek bir Bizans unvani olan Kuropalatis ile ulkesine dondu Mariam ayrica ogluna es olarak bir Bizans prensesi Helena yi getirdi Helena Imparatorun erkek kardesi un kiziydi ve evlilik stratejik is birligi kurmak icin harcanan diplomatik bir cabaydi Fakat Helena Kutaisi de bulunan saraya girmesinden kisa bir sure sonra oldu Bunun uzerine bir baska diplomatik caba baslatilarak Kuzey Kafkasya sa Hristiyan bir krallik olan Alania nin Kralinin kizi Borena ile evlendi 1033 yilinda saray bu sefer I Giorgi nin ikinci karisi Alaniali Alda ile evliliginden oglu olan Demetre ile bir baska hanedan problemi karsilasti Demetre ve Alda I Giorgi den miras kalan Abhazya da bir kale olan Anakopia da yasiyorlardi Bazi soylularin Demetre yi Bagrat in hukumdarligina muhalefet olarak tahta gecirme tesebbusleri bosa cikti Gurcu sarayinin Demetre nin bagliligini kazanma tesebbusunde bosa cikti Bagrat in tehdidi uzerine Ana Kralice Alda Bizans a sigindi ve Anakopia yi ogluna magistros unvani veren III Romanos a teslim etti 1039 yilinda Demetre Bizans birlikleri ile birlikte Gurcistan a geri dondu Bu sefer Gurcistan in en guclu soylusu Liparit hanedanindan IV Liparit onu destekliyordu Liparit Trialeti Duku ydu ve sonradan kraliyet ordulari komutani olmus 1030 larin basinda cocuk kral Bagrat in koruyucusu olarak ortaya cikmisti Liparit askeri maharetini 1034 yilinda tekrar gostermis Seddadiler e karsi Arran da Gurcu Ermeni ortak ordusunun komutani olarak basari kazanmisti 1038 yilinda Liparit 8 yuzyil dan beri Tiflis Emirligi nin elinde olan Eski Gurcu baskenti Tiflis in sinirina yaklasip ele gecirmek istedi Liparit in artan gucunden korkan Gurcu soylulari Bagrat i ikna edip Liparit in ordusunu geri cektirip planin bozulmasina neden oldular Sonucta Liparit kralin yeminli bir dusmani oldu ve Bagrat ve onun soylularindan intikam almak icin Bizanslilar ile aktif bir sekilde is birligi yapti Demetre adina Liparit Bagrat a karsi bir seri basari kazandi Demetre nin 1042 yilinda olumu ile Liparit Bizanslilar ve I David Anhoghin ile muttefik olarak savasa devam etti Sasireti savasinda Bagrat in yenilmesi ile Bati vilayetlerine cekildi 1048 yilinda Anadolu ya yapilan Selcuklu seferleri sirasinda Bizans tarafinda yer aldi Pasinler Muharebesi nde esir alindi Bu durum Bagrat a avantaj sagladi ve Dogu vilayetlerine donmesini sagladi Liparit in esaretten donemsi ile Kralin sansi cok cabuk tersine dondu Asi duk Bagrat in Konstantinopolis e siginmaya zorladi Sonucta Liparit Bagrat in olmadigi 1050 1053 yillari arasinda Gurcistan in gercek yoneticisi oldu hatta Bagrat in oglu Giorgi yi kral ilan etti ve kendisini naip ilan etti Bagrat in donusunden sonra Liparit ona karsi savasi tekrar baslatti En sonunda 1060 yilinda destekcilerinin ihaneti ile Duk Bagrat a teslim edildi ve bir manastira kapanmaya zorlandi Bu durum Bagrat a hanedan prenslerinin gucunu sinirlamak Lorri ve Kakheti Krallari ile Tiflis Emiri etkisizlestirmek icin firsat yaratti Selcuklu saldirilari1060 larda Bagrat daha buyuk bir sorun ile karsilasti Alp Arslan yonetiminde Selcuklular Gurcistan in sinir bolgelerine saldirmaya baslamislardi Yegenini Alp Arslan ile evlendirerek baris saglamak zorunda kaldi Selcuklu tehdidi Gurcu ve Bizans hukumetlerini yakin is birligi yapmaya zorladi Ittifaki guven altina almak icin Bagrat in kizi Maria 1066 ile 1071 yillari arasi bir zaman Bizans ortak imparatoru VII Mihail ile evlendi Gurcu prensesin secimi teamuller aykiriydi ve Bagrat tarafinda Gurcistan in diplomatik bir basarisi olarak goruldu KaynakcaWikimedia Commons ta Bagrat IV of Georgia ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b Lynda Garland amp Stephen Rapp Mary of Alania Woman and Empress Between Two Worlds pp 94 5 In Lynda Garland ed 2006 Byzantine Women Varieties of Experience 800 1200 Ashgate Publishing Ltd ISBN 075465737X Holmes Catherine 2005 Basil II and the Governance of Empire 976 1025 p 482 Oxford Universitesi Yayimevi ISBN 0199279683 Alemany Agusti 2000 Sources of the Alans A Critical Compilation p 222 Brill Publishers ISBN 9004114424 a b c Robert Bedrosian Liparit IV Orbelean p 586 In Joseph Reese Strayer 1983 Dictionary of the Middle Ages Scribner ISBN 0684167603 Ronald Grigor Suny 1994 The Making of the Georgian Nation 2nd edition p 33 ISBN 0253209153 John Andrew Boyle William Bayne Fisher ed 1991 The Cambridge History of Iran p 62 Cambridge Universitesi Yayimevi ISBN 052106936X Lynda Garland with Stephen H Rapp Jr 2006 Mart a Maria of Alania 7 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Online Encyclopedia of Roman Emperors Retrieved on December 24 2007 Resmi unvanlarOnce gelen I Giorgi Gurcu Krali 1027 1072 Sonra gelen II Giorgi