Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alp Arslan (Farsça: آلپ ارسلان ; y. 1029 - 24 Kasım 1072), Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.
| Muhammed Alp Arslan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sultan | |||||
 Alp Arslan'ı tahtta gösteren bir minyatür | |||||
| Büyük Selçuklu Devleti Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 4 Eylül 1063 - 24 Kasım 1072 | ||||
| Önce gelen | Tuğrul Bey | ||||
| Sonra gelen | Melikşah | ||||
| Horasan Selçuklu Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 1060 - 4 Eylül 1063 | ||||
| Önce gelen | Çağrı Bey | ||||
| Sonra gelen | Arslanşah | ||||
| Doğum | Muhammed bin Çağrı y. 1029 | ||||
| Ölüm | 24 Kasım 1072 (42-43 yaşlarında) Merv, Büyük Selçuklu İmparatorluğu (günümüzde Türkmenistan) | ||||
| Eş(ler)i | Aka Hatun Şah Hatun Seferiye Hatun | ||||
| Çocuk(lar)ı | I. Melikşah Tacüddevle Tutuş İzzeddin Arslan Argun Böri Bars Tuğrul Ayaz Togan Arslan Melik Tekiş Sifri Hatun Ayşe Züleyha Fülane Hatun | ||||
| |||||
| Hanedan | Selçuklu Hanedanı | ||||
| Babası | Çağrı Bey | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
Hayatı
Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucularından Horasan Valisi Çağrı Bey'in oğlu ve Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey'in yeğeni olan Alp Arslan, bu devletin kuruluş dönemindeki güç koşullarda yetişti. Doğum tarihini çeşitli kaynaklar 1029 ve 1032 yılları arasında gösterir. Tarih yazarlarının çok yiğit bir savaşçı olarak tanımladıkları hükümdar çok küçük yaşta ata binip ok atmayı öğrendi. İlk gençlik yıllarında arkadaşlarından oluşan kendi birliğiyle katıldığı Dandanakan vb. savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti ve babasının ölümünden sonra Horasan valiliğini üstlendi.
Tuğrul Bey 1063'te ölünce Selçuklu ülkesinde taht kavgaları başladı. Oğlu olmayan Tuğrul Bey, vasiyetinde Çağrı Bey'in oğullarından Süleyman'ın tahta geçmesini vasiyet etmişti. Selçuklu veziri Amîdülmülk bu vasiyeti yerine getirdi ve Rey kentinde Süleyman'ı sultan olarak tahta çıkardı. Ancak Çağrı Bey'in öteki oğlu Alp Arslan ve Arslan Yabgu'nun oğlu Kutalmış ile bazı emir ve şehzadeler Süleyman'ın sultanlığını tanımadılar. Kazvin şehrinde Alp Arslan adına hutbe okundu. Kutalmış'ın Rey önüne gelerek şehri kuşatması üzerine, vezir Amid-ül Mülk, Alp Arslan'dan yardım istediği gibi, hutbeyi de onun adına okuttu. Kutalmış ise, Alp Arslan ile yaptığı Dameğan yakınlarındaki savaşta hayatını kaybetti. Alp Arslan Rey şehrinde Selçuklu Devleti tahtına çıktı. Daha sonra Amid ül-Mülk'ü azlederek, yerine Nizamülmülk'ü tayin etti.
İlk seferini Gürcistan ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne yaptı. Bu seferde oğlu Melikşah ve veziri Nizamülmülk de bulunuyordu. Bizans'ın elinde bulunan Kars ve Ani bölgesine kadar ilerleyerek buraları ele geçirdi. Bu fethi neticesinde Abbasi Halifesi Kaim bin Emrillah, Sultan'a "Ebu'-Feth" (Fetihlerin babası) lakabını vermiştir (1064).
1065 yılı sonlarında Üst-yurd ve Mangışlak taraflarına bir sefer düzenledi. Bölgedeki Kıpçaklarla Türkmenleri idaresi altına aldı. Dedesi Selçuk Bey'in Cend kentindeki mezarını ziyaret edip, Merv kentine döndü (Mayıs 1066). 1067 yılında Kirman meliki olan kardeşi Kavurd'un isyanı sebebiyle Kirman üzerine yürüdü. Melik Kavurd öncü kuvvetleri mağlup olduğu zaman kalesine çekildi ve bir elçi göndererek affedilmesini istedi. Sultan bu isteği kabul ederek. Hatasına rağmen Kavurd'u affetmiştir ve Kirman Meliki olarak kalmasına izin vermiştir. 1068 yılında tekrar isyan eden Kavurd'un üzerine sefer düzenlese de ordudaki askerler arasında Kavurd yandaşlarının olabileceği sezgisiyle geri çekilmiştir.
Anadolu'da ise Tuğrul Bey tarafından yöneltilen Türkmen akınları devam etmekteydi.
Emir Afşin 1067 yılında Kayseri'yi ele geçirdi ve yağmaladı. Bunun üzerine Bizans İmparatoru Romen Diyojen Türkleri Anadolu'dan çıkartmak için 1068 yılında sefer çıktı ve Halep'e kadar ilerledi. Ancak bu hareket Türklerin akınlarının ilerlemesinde engel olmadı, hatta Amorium kenti ele geçirildi. İmparator Diyojen ikinci bir sefere çıktı ve bu sefer Fırat Nehri kenarına kadar ilerledi. Selçuklu akıncıları başka kollardan akınlara devam ederek Malatya'ya hücum ettiler ve Konya'yı tahrip ettiler.
Sultan Alp Arslan 1067 yılında ikinci defa Gürcistan seferine çıkmak zorunda kaldı. Gürcü kralı IV. Bagrat; Alanlar ile birleşerek Müslüman devleti olan Şeddadiler arazisine girmiş Erran'ı istila ve yağma edip, Gence'ye kadar ilerlemişlerdi. Sultan Alp Arslan 1067 yılında Erran'a geldi Şeddâdî emiri Fazl ile Şîrvân emiri Ebu'l-Esvâr itaatlerini bildirdikten sonra Gürcistan'a girdi, Şekki bölgesini aldı. IV. Bagrat ise, Selçuklular ile savaşa cesaret edemeyerek kaçtı. Sultan, Gürcistan'ın her tarafına akıncılar gönderip Tiflis'i ele geçirdi. Sonuç olarak Bagrat aman dileyerek Alp Arslan'a tâbi oldu.
Mekke Şerifi Muhammed b. Ebî Hâşim 1070 yılında Alp Arslan'ın huzuruna gelerek, Mekke'de hutbenin Abbasi Halifesi ve Selçuklu Sultanı adına okunduğunu bildirdi.
Sultan Alp Arslan, Fatımi devleti veziri Nâsır ed-Devle b. Hamdân'dan aldığı bir davet üzerine adı geçen devleti ortadan kaldırmak ve Mısır'ı ele geçirmek maksadıyla bir sefer düzenledi ve önce Bizans topraklarına girdi. Sultan ilk olarak Malazgirt ve Erciş'i ele geçirdi. Diyarbakır bölgesinde Süveyda (Siverek) ve Tulhum başta olmak üzere birçok kaleleri ele geçirdi. Daha sonra 1071 yılında Bizans hakimiyetindeki Urfa'yı kuşattıysa da başarılı olamadı. Urfa'dan Haleb'e hareket eden Sultan burayı kuşatarak Mirdasoğullarından Mahmûd tarafından şehrin anahtarlarını teslim aldı ve onu affederek makamını bağışladı. Şam'a yönelen Sultan; Bizans imparatoru Romen Diyojen'in büyük bir ordu toplayarak Müslüman topraklarına sefere çıktığını haber aldı ve süratle geri döndü. İki ordu Malazgirt Ovasında karşılaştı. Sultan Alp Arslan komutasındaki Selçuklu ordusu kendinden sayıca üstün olan Bizans ordusunu hilal taktiğiyle mağlup etti ve Bizans imparatoru Romen Diyojen'i esir aldı.
Sultan Alp Arslan batıda olduğu kadar doğuda da topraklarını genişletmeye çalışmıştı. Nitekim o zaman anlaşmazlığa düştüğü Karahanlılar üzerine bir sefer düzenledi ve Ceyhun Nehri'ni geçti. Ancak onun ölümü ile bu sefer yarıda kaldı. adlı bir kale kumandanı Sultan'ı hançerleyerek ölümüne sebep oldu.
Bizans'la Savaş
1068'de Bizans İmparatorluğu'na karşı savaş ilan ettikten sonra kazandıkları savaşlar Türkler'i Orta Doğu'ya doğru geri çevirmiş; bu başarılar Bizanslılar'ı, Türkler'i çıkarmak için Malazgirt'e kadar getirmiştir. Alp Arslan 1071 yılında, Türk tarihinin en önemli zaferlerinden biri olan Malazgirt Meydan Muharebesi'ni kazanmıştır.
Bu dönemde Bizans bir nevi fetret devri yaşamıştır. Alp Arslan, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in canını bağışlamış, onu sadece yıllık vergiye bağlayıp bir süre esir tutmuştur. Fidyesi ödenen Romen Diyojen ülkesine döndüğünde, tahtından indirilmiş ve VII. Mihail'in yeni bir Bizans imparatoru olarak tahta çıkmış olduğunu görmüştür. Tahtını geri almak için yaptığı savaşlarda mağlup düşmüş; kaçtığı Kilikya'da küçük bir kalede yakalanarak gözlerine mil çekilmiş; İstanbul'a getirilmiş ve Proti Adasına (Kınalıada'da) sürgün edilmiştir. Gözlerinin kör edilmesinden dolayı oluşan yaranın enfeksiyonu sonucu ölmüştür. Bu nedenle Malazgirt Muharebesi sonunda esir düşen Romen Diyojen'in imzaladığı vergi ödeme vaadi geçersiz kalmıştır.
Türkistan seferi ve ölümü
Sultan Alp Arslan, Karahanlılar arasındaki iç mücadele ve Selçuklu topraklarına yaptıkları baskınları önlemek üzere 1072 yılının Eylül ayı sonlarında 200.000 kişilik büyük bir orduyla Türkistan bölgesine sefere çıktı. Seferde bir süre kuşatma altında tuttuğu Barzam (Berzem) kalesini teslim aldı. Huzuruna çıkan kale kumandanı Yusuf Hârizmi tarafından, çizmesine sakladığı küçük bir hançerle ağır şekilde yaralanan Alp Arslan dört gün sonra da hayatını kaybetti.
Türkmen takviminde 2002 yılından Temmuz 2008'e kadar Ağustos ayı Alp Arslan olarak adlandırılmıştır.
Merv şehrinde olduğu düşünülen mezarın tam yeri bilinmemektedir.
Popüler kültürdeki yeri
- 2019'da yayınlanan Malazgirt 1071 sinema filminde Cengiz Çoşkun tarafından canlandırılmıştır.
- 2020-2021 yılları arası TRT 1'de yayınlan Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinin 1. bölümünde konuk oyuncu olarak Serdar Kılıç tarafından canlandırılmıştır.
- 8 Kasım 2021'de TRT 1'de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Barış Arduç tarafından canlandırılmıştır.
Notlar
Kaynakça
- ^ Kaçın, Bülent (2017). "Büyük Selçuklular'da Evlilik Merasimler". Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 2. DergiPark. ss. 101,105. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- ^ Altunsoy, Nazlı (2019). "Selçuklu-Abbasî Hanedanları Arasında Güç, İktidar Ve Evlilik İlişkisi". Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3 (2). DergiPark. s. 145. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- ^ a b TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Alp Arslan
- ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. s. 52. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ Haldon, John (2001). The Byzantine wars : battles and campaigns of the Byzantine era. Temptus: Stroud. s. 180. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. ss. 51,52,53,54,55. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ the First Crusade, , Cambridge University Press, 1992
- ^ Müverrih Vardan (2017), Türk Fetihleri Tarihi, Hrand Der Andreasyan tarafından çevrildi, İstanbul: Post Kitap, s. 41, ISBN
- ^ . www.haberturk.com. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2021.
- ^ "Sultan Alparslan'ın mezarı bulundu mu?". Milliyet. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
- Kafesoğlu, İbrahim (1989) "Alpaslan", TDV İslam Ansiklopedisi Cilt:2 Sayfa: 526-530. Online:[1] 13 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bookrags.com websitesinde "Alp-aslan" maddesinde biyografi Online: [2] 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Köymen, Mehmet Altay, (2001), Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Cilt 3. Alp Arslan ve Zamanı, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları .
Alp Arslan Doğumu: 20 Ocak 1029 Ölümü: 24 Kasım 1072 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Tuğrul Bey |  Büyük Selçuklu Sultanı 1063 – 1072 | Sonra gelen: Melikşah |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alp Arslan Farsca آلپ ارسلان y 1029 24 Kasim 1072 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu nun ikinci sultani olan ve Turklerin Orta Asya dan Anadolu ya gelislerini ve mucadelesini yoneten askeri komutan ve hukumdardir Dogum adi Muhammed bin Davud Cagri dir 1071 yilinda Bizans Imparatorlugu hukumdari Romen Diyojen ile yaptigi Malazgirt Muharebesi ndeki basarisindan dolayi taninmaktadir Muhammed Alp ArslanSultanAlp Arslan i tahtta gosteren bir minyaturBuyuk Selcuklu Devleti SultaniHukum suresi4 Eylul 1063 24 Kasim 1072Once gelenTugrul BeySonra gelenMeliksahHorasan Selcuklu SultaniHukum suresi1060 4 Eylul 1063Once gelenCagri BeySonra gelenArslansahDogumMuhammed bin Cagri y 1029Olum24 Kasim 1072 42 43 yaslarinda Merv Buyuk Selcuklu Imparatorlugu gunumuzde Turkmenistan Es ler iAka Hatun Sah Hatun Seferiye HatunCocuk lar iI Meliksah Tacuddevle Tutus Izzeddin Arslan Argun Bori Bars Tugrul Ayaz Togan Arslan Melik Tekis Sifri Hatun Ayse Zuleyha Fulane HatunTam adiLakap Adud ud devle Devletin koruyucusu Ebu Suca Cesur yigit Dogum adi Muhammed Alp Arslan Alp Arslan bin Cagri bin Mikail bin Selcuk bin DukakHanedanSelcuklu HanedaniBabasiCagri BeyDiniSunni IslamHayatiBuyuk Selcuklu Devleti nin kurucularindan Horasan Valisi Cagri Bey in oglu ve Selcuklu Sultani Tugrul Bey in yegeni olan Alp Arslan bu devletin kurulus donemindeki guc kosullarda yetisti Dogum tarihini cesitli kaynaklar 1029 ve 1032 yillari arasinda gosterir Tarih yazarlarinin cok yigit bir savasci olarak tanimladiklari hukumdar cok kucuk yasta ata binip ok atmayi ogrendi Ilk genclik yillarinda arkadaslarindan olusan kendi birligiyle katildigi Dandanakan vb savaslardaki basarisiyla dikkati cekti ve babasinin olumunden sonra Horasan valiligini ustlendi Tugrul Bey 1063 te olunce Selcuklu ulkesinde taht kavgalari basladi Oglu olmayan Tugrul Bey vasiyetinde Cagri Bey in ogullarindan Suleyman in tahta gecmesini vasiyet etmisti Selcuklu veziri Amidulmulk bu vasiyeti yerine getirdi ve Rey kentinde Suleyman i sultan olarak tahta cikardi Ancak Cagri Bey in oteki oglu Alp Arslan ve Arslan Yabgu nun oglu Kutalmis ile bazi emir ve sehzadeler Suleyman in sultanligini tanimadilar Kazvin sehrinde Alp Arslan adina hutbe okundu Kutalmis in Rey onune gelerek sehri kusatmasi uzerine vezir Amid ul Mulk Alp Arslan dan yardim istedigi gibi hutbeyi de onun adina okuttu Kutalmis ise Alp Arslan ile yaptigi Damegan yakinlarindaki savasta hayatini kaybetti Alp Arslan Rey sehrinde Selcuklu Devleti tahtina cikti Daha sonra Amid ul Mulk u azlederek yerine Nizamulmulk u tayin etti Ilk seferini Gurcistan ve Dogu Anadolu Bolgesi ne yapti Bu seferde oglu Meliksah ve veziri Nizamulmulk de bulunuyordu Bizans in elinde bulunan Kars ve Ani bolgesine kadar ilerleyerek buralari ele gecirdi Bu fethi neticesinde Abbasi Halifesi Kaim bin Emrillah Sultan a Ebu Feth Fetihlerin babasi lakabini vermistir 1064 1065 yili sonlarinda Ust yurd ve Mangislak taraflarina bir sefer duzenledi Bolgedeki Kipcaklarla Turkmenleri idaresi altina aldi Dedesi Selcuk Bey in Cend kentindeki mezarini ziyaret edip Merv kentine dondu Mayis 1066 1067 yilinda Kirman meliki olan kardesi Kavurd un isyani sebebiyle Kirman uzerine yurudu Melik Kavurd oncu kuvvetleri maglup oldugu zaman kalesine cekildi ve bir elci gondererek affedilmesini istedi Sultan bu istegi kabul ederek Hatasina ragmen Kavurd u affetmistir ve Kirman Meliki olarak kalmasina izin vermistir 1068 yilinda tekrar isyan eden Kavurd un uzerine sefer duzenlese de ordudaki askerler arasinda Kavurd yandaslarinin olabilecegi sezgisiyle geri cekilmistir Anadolu da ise Tugrul Bey tarafindan yoneltilen Turkmen akinlari devam etmekteydi Emir Afsin 1067 yilinda Kayseri yi ele gecirdi ve yagmaladi Bunun uzerine Bizans Imparatoru Romen Diyojen Turkleri Anadolu dan cikartmak icin 1068 yilinda sefer cikti ve Halep e kadar ilerledi Ancak bu hareket Turklerin akinlarinin ilerlemesinde engel olmadi hatta Amorium kenti ele gecirildi Imparator Diyojen ikinci bir sefere cikti ve bu sefer Firat Nehri kenarina kadar ilerledi Selcuklu akincilari baska kollardan akinlara devam ederek Malatya ya hucum ettiler ve Konya yi tahrip ettiler Sultan Alp Arslan 1067 yilinda ikinci defa Gurcistan seferine cikmak zorunda kaldi Gurcu krali IV Bagrat Alanlar ile birleserek Musluman devleti olan Seddadiler arazisine girmis Erran i istila ve yagma edip Gence ye kadar ilerlemislerdi Sultan Alp Arslan 1067 yilinda Erran a geldi Seddadi emiri Fazl ile Sirvan emiri Ebu l Esvar itaatlerini bildirdikten sonra Gurcistan a girdi Sekki bolgesini aldi IV Bagrat ise Selcuklular ile savasa cesaret edemeyerek kacti Sultan Gurcistan in her tarafina akincilar gonderip Tiflis i ele gecirdi Sonuc olarak Bagrat aman dileyerek Alp Arslan a tabi oldu Mekke Serifi Muhammed b Ebi Hasim 1070 yilinda Alp Arslan in huzuruna gelerek Mekke de hutbenin Abbasi Halifesi ve Selcuklu Sultani adina okundugunu bildirdi Sultan Alp Arslan Fatimi devleti veziri Nasir ed Devle b Hamdan dan aldigi bir davet uzerine adi gecen devleti ortadan kaldirmak ve Misir i ele gecirmek maksadiyla bir sefer duzenledi ve once Bizans topraklarina girdi Sultan ilk olarak Malazgirt ve Ercis i ele gecirdi Diyarbakir bolgesinde Suveyda Siverek ve Tulhum basta olmak uzere bircok kaleleri ele gecirdi Daha sonra 1071 yilinda Bizans hakimiyetindeki Urfa yi kusattiysa da basarili olamadi Urfa dan Haleb e hareket eden Sultan burayi kusatarak Mirdasogullarindan Mahmud tarafindan sehrin anahtarlarini teslim aldi ve onu affederek makamini bagisladi Sam a yonelen Sultan Bizans imparatoru Romen Diyojen in buyuk bir ordu toplayarak Musluman topraklarina sefere ciktigini haber aldi ve suratle geri dondu Iki ordu Malazgirt Ovasinda karsilasti Sultan Alp Arslan komutasindaki Selcuklu ordusu kendinden sayica ustun olan Bizans ordusunu hilal taktigiyle maglup etti ve Bizans imparatoru Romen Diyojen i esir aldi Sultan Alp Arslan batida oldugu kadar doguda da topraklarini genisletmeye calismisti Nitekim o zaman anlasmazliga dustugu Karahanlilar uzerine bir sefer duzenledi ve Ceyhun Nehri ni gecti Ancak onun olumu ile bu sefer yarida kaldi adli bir kale kumandani Sultan i hancerleyerek olumune sebep oldu Bizans la SavasAlp Arslan ve esiri Bizans imparatoru Romen Diyojen 1068 de Bizans Imparatorlugu na karsi savas ilan ettikten sonra kazandiklari savaslar Turkler i Orta Dogu ya dogru geri cevirmis bu basarilar Bizanslilar i Turkler i cikarmak icin Malazgirt e kadar getirmistir Alp Arslan 1071 yilinda Turk tarihinin en onemli zaferlerinden biri olan Malazgirt Meydan Muharebesi ni kazanmistir Bu donemde Bizans bir nevi fetret devri yasamistir Alp Arslan Bizans Imparatoru Romen Diyojen in canini bagislamis onu sadece yillik vergiye baglayip bir sure esir tutmustur Fidyesi odenen Romen Diyojen ulkesine dondugunde tahtindan indirilmis ve VII Mihail in yeni bir Bizans imparatoru olarak tahta cikmis oldugunu gormustur Tahtini geri almak icin yaptigi savaslarda maglup dusmus kactigi Kilikya da kucuk bir kalede yakalanarak gozlerine mil cekilmis Istanbul a getirilmis ve Proti Adasina Kinaliada da surgun edilmistir Gozlerinin kor edilmesinden dolayi olusan yaranin enfeksiyonu sonucu olmustur Bu nedenle Malazgirt Muharebesi sonunda esir dusen Romen Diyojen in imzaladigi vergi odeme vaadi gecersiz kalmistir Alp Arslan in ulastigi en genis sinirlar Turkistan seferi ve olumuSultan Alp Arslan Karahanlilar arasindaki ic mucadele ve Selcuklu topraklarina yaptiklari baskinlari onlemek uzere 1072 yilinin Eylul ayi sonlarinda 200 000 kisilik buyuk bir orduyla Turkistan bolgesine sefere cikti Seferde bir sure kusatma altinda tuttugu Barzam Berzem kalesini teslim aldi Huzuruna cikan kale kumandani Yusuf Harizmi tarafindan cizmesine sakladigi kucuk bir hancerle agir sekilde yaralanan Alp Arslan dort gun sonra da hayatini kaybetti Turkmen takviminde 2002 yilindan Temmuz 2008 e kadar Agustos ayi Alp Arslan olarak adlandirilmistir Merv sehrinde oldugu dusunulen mezarin tam yeri bilinmemektedir Populer kulturdeki yeri2019 da yayinlanan Malazgirt 1071 sinema filminde Cengiz Coskun tarafindan canlandirilmistir 2020 2021 yillari arasi TRT 1 de yayinlan Uyanis Buyuk Selcuklu dizisinin 1 bolumunde konuk oyuncu olarak Serdar Kilic tarafindan canlandirilmistir 8 Kasim 2021 de TRT 1 de yayinlanmaya baslayan Alparslan Buyuk Selcuklu dizisinde Baris Arduc tarafindan canlandirilmistir Notlar tam adiyla Adud ud devle Ebu Suca Muhammed Alp Arslan bin Davud Farsca عضد الدوله ابو شجاع محمد آلپ آرسلان بن داود Kaynakca Kacin Bulent 2017 Buyuk Selcuklular da Evlilik Merasimler Selcuklu Medeniyeti Arastirmalari Dergisi 2 DergiPark ss 101 105 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Altunsoy Nazli 2019 Selcuklu Abbasi Hanedanlari Arasinda Guc Iktidar Ve Evlilik Iliskisi Kirklareli Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3 2 DergiPark s 145 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 a b TDV Islam Ansiklopedisi nde Alp Arslan Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi s 52 ISBN 9751602319 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2012 Haldon John 2001 The Byzantine wars battles and campaigns of the Byzantine era Temptus Stroud s 180 ISBN 0752417959 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2012 Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi ss 51 52 53 54 55 ISBN 9751602319 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2012 the First Crusade Cambridge University Press 1992 Muverrih Vardan 2017 Turk Fetihleri Tarihi Hrand Der Andreasyan tarafindan cevrildi Istanbul Post Kitap s 41 ISBN 978 605 9444 29 3 www haberturk com 27 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2021 Sultan Alparslan in mezari bulundu mu Milliyet 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2021 Dis baglantilarKafesoglu Ibrahim 1989 Alpaslan TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 2 Sayfa 526 530 Online 1 13 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bookrags com websitesinde Alp aslan maddesinde biyografi Online 2 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koymen Mehmet Altay 2001 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu Tarihi Cilt 3 Alp Arslan ve Zamani Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9799751604797 Alp ArslanSelcuklu HanedaniDogumu 20 Ocak 1029 Olumu 24 Kasim 1072Resmi unvanlarOnce gelen Tugrul Bey Buyuk Selcuklu Sultani 1063 1072 Sonra gelen Meliksah