Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kálmán Darányi de Pusztaszentgyörgy et Tetétlen (22 Mart 1886 Budapeşte – 1 Kasım 1939 Budapeşte) Macar siyasetçi. 1936 ila 1938 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır. Ayrıca 5 Aralık 1938'den 12 haziran 1939'a ve 15 Haziran 1939'dan 1 Kasım 1939'a kadar Macaristan Ulusal Meclisi başkanlığı da yapmıştır. Darányi Macar siyasetinde radikal sağ ile ilişkilendirilir. Macar faşistlerine karşı sempatik olmadığından yurt içinde gittikçe artan otoriter bir siyaset izlemiş ancak yurt dışında Almanya ve İtalya'nın faşist güçleriyle ittifak yoluna gitmiştir.
Kálmán Darányi de Pusztaszentgyörgy et Tetétlen | |
|---|---|
 | |
| Macaristan Krallığı Başbakanı | |
| Görev süresi 6 Ekim 1936 - 14 Mayıs 1938 (1 yıl, 220 gün) | |
| Hükümdar | Miklós Horthy (Naip olarak) |
| Yerine geldiği | Gyula Gömbös |
| Yerine gelen | Béla Imrédy |
| Macaristan Ulusal Meclisi Başkanı | |
| Görev süresi 5 Aralık 1938 - 1 Kasım 1939 (331 gün) | |
| Hükümdar | Miklós Horthy (Naip olarak) |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Macaristan Ulusal Meclisi Üyesi | |
| Görev süresi 31 Ocak 1927 - 1 Kasım 1939 (12 yıl, 274 gün) | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 22 Mart 1886 Budapeşte, Macaristan Krallığı |
| Ölüm | 01 Kasım 1939 (53 yaşında) Budapeşte, Macaristan |
| Evlilik(ler) | Márta Szemere |
Gençliği
Babası Béla Darányi ve annesi Antónia Nagy'dir. Amcası Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde tarım bakanı olarak görev yapmıştır. Darányi devlet memurluğuna 1909 yılında başlamıştır. 1918–1919 devrimlerinden sonra , ve Győr'de önce, müdür sonra ispán olarak görev yaptı. Darányi 'ine 1927'de girdi. Gyula Gömbös tarafından 1935'te terım bakanı olarak atandı. Siyasi etkinliklerinin yanı sıra zirai sınıf hareketinde yönetici rolü aldı. Ayrıca 'nde de görev almıştır.
Macaristan başbakanı
Rahatsızlanan Gyula Gömbös'ün yerine vekâlet etti. Başbakanın ölümünden sonra Naip Miklós Horthy tarafından Gömbös'ün selefi olarak 12 Ekim 1936'da başbakanlığa atandı. Darányi anayasal düzenin korunması programı ile István Bethlen'in kurduğu temele geri dönmek istiyordu ancak Gömbös'ün siyasi görüşlerinden de keskin bir dönüş yapmak istemiyordu. Gizli oylama sözünü vermeye devam etti ancak ilk olarak hükûmetin yetkileri ile Üst Meclisin rolünü artırmak istiyordu.
Başbakanlığının başında kendini aşırı sağ ve aşırı sol görüşlerden eşit ölçüde uzak tuttu. Nisan 1937'de ile 'nin öncülü olan 'ni yasakladı. Partinin lideri Ferenc Szálasi tutuklandı ve üç yıl hapse mahkûm edildi. Ancak 15 Mart 1937'de kurulan ve köylü sivil demokrasi kurmak isteyen Mart Cephesi'de aynı zamanda nüfuz elde edemedi.
Darányi ve dışişleri bakanı , Almanya'nın artan baskıları sonucu Birleşik Krallık ve Fransa ile olan ilişkileri güçlendirmek için girişimde bulundu. Ancak Batı güçleri bu girişimlerle pek ilgilenmediler. Macar dış politikası aynı sırada zorlukla da olsa İtalya ile dostluk ilişkisini geliştirmeye çalıştı. İtalya, Yugoslavya, Macaristan ve Polonya arasındaki işbirliği düşüncesi Roma'da yeniden gündeme getirildi.
Başbakanlığı sırasında hükûmet yetkileri tekrar genişletildi. Artık Naip kanunları bir yıldan başlamak üzere erteleyebiliyor ve Meclis de hesap soramıyordu. Ayrıca Üst Mecliste artık kanun tasarılarını tartışılması için iki kere alt meclise gönderebiliyordu.
Gyula Gömbös tarafından 1938'de önerilen genel seçim yasasını kabul etti. Ancak önceki öneriye göre iki konuda değişiklik yapıldı. Açık oylamayı kaldırırken seçme hakkında kısıtlama getirdi. Yeni kanun 250.000 ila 300.000 arasında seçmenin oy verme hakkını elinden alıyordu. Erkekler bölgesel seçimlerde 26 genel seçimlerde de 30 yaşından sonra oy kullanabilecekti. Kadınlar ise ancak 30 yaşından sonra oy kullanabilecekti. Tarım çalışanları için mecburi yaşlılık sigortasını getirdi. Devlet memurları haftada en az 44 saat, sanayi işçileri de en az 48 saat çalışmak zorundaydı.
Macaristan'ın askerî gücü çok kötü durumdaydı. Bu nedenle Darányi Béla Imrédy tarafından hazırlanan Győr Programını yayımladı. Programın amacı ordunun ekipmanları ve modernizasyonuydu. Hükûmet program için öngörmüştü. Beş yıl içinde kullanılması gereken bu miktar iki yıl içinde tüketildi. Bütçenin %60'ı ordunun geliştirmesine harcanırken %40'ı da altyapı için kullanıldı. Bu programın ekonomiyi canlandırıcı etkisi önemli olmuştur.
Nazi Almanyası tarafından Avusturya'nın ilhakından sonra politikasında değişiklik olmuştur. 1938 Mart'ında Nazi Almanyası ile komşu olan Macaristan'da aynı zamanda güçlü bir Nazi propagandası da başlamıştır. Darányi bu tehditler karşısında sağa doğru yönelmeyi tercih etmiştir. Hükûmetine Alman yanlısı siyasetçileri atamış ve düzenli olarak Alman bağlantılarla ilişkilerin öneminden söz etmeye başlamıştır. Darányi aşırı sağcı kuvvetleri paylaşma amacıyla Kálmán Hubay ile gizli pazarlıklar yapmaya başlamıştır. Aşırı sağcı siyasetçilerin kanunlara uyması durumunda meclise girebileceği konusunda anlaşmıştır. Muhafazakârlar bu karara güvenmediler. Horthy'de memnuniyetsizliğini ifade edince 11 Mayıs 1938'de Darányi istifa etti ve yerine Béla Imrédy geçti.
Sonraki yaşamı
İlk Yahudi karşıtı yasanın hazırlanması onun dönemiyle ilişkilendirilir. Bu yasa onun döneminde meclise getirilmiş ama ancak Imrédy'nin döneminde yasalaşmıştır.
5 Kasım 1938'den ölümüne kadar Ulusal Meclis başkanı olarak görev yapmıştır.
Bibliyografya
- Jenő Gergely – Lajos Izsák: A huszadik század története. [History of the twentieth century.] Annonica Kiadó, 2000. (Magyar századok)
- Mária Ormos: Magyarország a két világháború korában 1914–1945. [Hungary during the two World Wars 1914–1945.] Csokonai Kiadó, Debrecen, 1998. (Történelmi kézikönyvtár)
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: | Macaristan Tarım Bakanı 1935–1938 | Sonra gelen: |
| Önce gelen: Gyula Gömbös | Macaristan Başbakanı 1936–1938 | Sonra gelen: Béla Imrédy |
| Önce gelen: | Macaristan İçişleri Bakanı Geçici 1937 | Sonra gelen: |
| Önce gelen: | Macaristan Ulusal Meclisi Başkanı 1938–1939 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalman Daranyi de Pusztaszentgyorgy et Tetetlen 22 Mart 1886 Budapeste 1 Kasim 1939 Budapeste Macar siyasetci 1936 ila 1938 yillari arasinda Macaristan basbakani olarak gorev yapmistir Ayrica 5 Aralik 1938 den 12 haziran 1939 a ve 15 Haziran 1939 dan 1 Kasim 1939 a kadar Macaristan Ulusal Meclisi baskanligi da yapmistir Daranyi Macar siyasetinde radikal sag ile iliskilendirilir Macar fasistlerine karsi sempatik olmadigindan yurt icinde gittikce artan otoriter bir siyaset izlemis ancak yurt disinda Almanya ve Italya nin fasist gucleriyle ittifak yoluna gitmistir Kalman Daranyi de Pusztaszentgyorgy et TetetlenMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 6 Ekim 1936 14 Mayis 1938 1 yil 220 gun Hukumdar Miklos Horthy Naip olarak Yerine geldigi Gyula GombosYerine gelen Bela ImredyMacaristan Ulusal Meclisi BaskaniGorev suresi 5 Aralik 1938 1 Kasim 1939 331 gun Hukumdar Miklos Horthy Naip olarak Yerine geldigiYerine gelenMacaristan Ulusal Meclisi UyesiGorev suresi 31 Ocak 1927 1 Kasim 1939 12 yil 274 gun Kisisel bilgilerDogum 22 Mart 1886 1886 03 22 Budapeste Macaristan KralligiOlum 01 Kasim 1939 53 yasinda Budapeste MacaristanEvlilik ler Marta SzemereGencligiBabasi Bela Daranyi ve annesi Antonia Nagy dir Amcasi Avusturya Macaristan Imparatorlugu doneminde tarim bakani olarak gorev yapmistir Daranyi devlet memurluguna 1909 yilinda baslamistir 1918 1919 devrimlerinden sonra ve Gyor de once mudur sonra ispan olarak gorev yapti Daranyi ine 1927 de girdi Gyula Gombos tarafindan 1935 te terim bakani olarak atandi Siyasi etkinliklerinin yani sira zirai sinif hareketinde yonetici rolu aldi Ayrica nde de gorev almistir Macaristan basbakaniRahatsizlanan Gyula Gombos un yerine vekalet etti Basbakanin olumunden sonra Naip Miklos Horthy tarafindan Gombos un selefi olarak 12 Ekim 1936 da basbakanliga atandi Daranyi anayasal duzenin korunmasi programi ile Istvan Bethlen in kurdugu temele geri donmek istiyordu ancak Gombos un siyasi goruslerinden de keskin bir donus yapmak istemiyordu Gizli oylama sozunu vermeye devam etti ancak ilk olarak hukumetin yetkileri ile Ust Meclisin rolunu artirmak istiyordu Basbakanliginin basinda kendini asiri sag ve asiri sol goruslerden esit olcude uzak tuttu Nisan 1937 de ile nin onculu olan ni yasakladi Partinin lideri Ferenc Szalasi tutuklandi ve uc yil hapse mahkum edildi Ancak 15 Mart 1937 de kurulan ve koylu sivil demokrasi kurmak isteyen Mart Cephesi de ayni zamanda nufuz elde edemedi Daranyi ve disisleri bakani Almanya nin artan baskilari sonucu Birlesik Krallik ve Fransa ile olan iliskileri guclendirmek icin girisimde bulundu Ancak Bati gucleri bu girisimlerle pek ilgilenmediler Macar dis politikasi ayni sirada zorlukla da olsa Italya ile dostluk iliskisini gelistirmeye calisti Italya Yugoslavya Macaristan ve Polonya arasindaki isbirligi dusuncesi Roma da yeniden gundeme getirildi Basbakanligi sirasinda hukumet yetkileri tekrar genisletildi Artik Naip kanunlari bir yildan baslamak uzere erteleyebiliyor ve Meclis de hesap soramiyordu Ayrica Ust Mecliste artik kanun tasarilarini tartisilmasi icin iki kere alt meclise gonderebiliyordu Gyula Gombos tarafindan 1938 de onerilen genel secim yasasini kabul etti Ancak onceki oneriye gore iki konuda degisiklik yapildi Acik oylamayi kaldirirken secme hakkinda kisitlama getirdi Yeni kanun 250 000 ila 300 000 arasinda secmenin oy verme hakkini elinden aliyordu Erkekler bolgesel secimlerde 26 genel secimlerde de 30 yasindan sonra oy kullanabilecekti Kadinlar ise ancak 30 yasindan sonra oy kullanabilecekti Tarim calisanlari icin mecburi yaslilik sigortasini getirdi Devlet memurlari haftada en az 44 saat sanayi iscileri de en az 48 saat calismak zorundaydi Macaristan in askeri gucu cok kotu durumdaydi Bu nedenle Daranyi Bela Imredy tarafindan hazirlanan Gyor Programini yayimladi Programin amaci ordunun ekipmanlari ve modernizasyonuydu Hukumet program icin ongormustu Bes yil icinde kullanilmasi gereken bu miktar iki yil icinde tuketildi Butcenin 60 i ordunun gelistirmesine harcanirken 40 i da altyapi icin kullanildi Bu programin ekonomiyi canlandirici etkisi onemli olmustur Nazi Almanyasi tarafindan Avusturya nin ilhakindan sonra politikasinda degisiklik olmustur 1938 Mart inda Nazi Almanyasi ile komsu olan Macaristan da ayni zamanda guclu bir Nazi propagandasi da baslamistir Daranyi bu tehditler karsisinda saga dogru yonelmeyi tercih etmistir Hukumetine Alman yanlisi siyasetcileri atamis ve duzenli olarak Alman baglantilarla iliskilerin oneminden soz etmeye baslamistir Daranyi asiri sagci kuvvetleri paylasma amaciyla Kalman Hubay ile gizli pazarliklar yapmaya baslamistir Asiri sagci siyasetcilerin kanunlara uymasi durumunda meclise girebilecegi konusunda anlasmistir Muhafazakarlar bu karara guvenmediler Horthy de memnuniyetsizligini ifade edince 11 Mayis 1938 de Daranyi istifa etti ve yerine Bela Imredy gecti Sonraki yasamiIlk Yahudi karsiti yasanin hazirlanmasi onun donemiyle iliskilendirilir Bu yasa onun doneminde meclise getirilmis ama ancak Imredy nin doneminde yasalasmistir 5 Kasim 1938 den olumune kadar Ulusal Meclis baskani olarak gorev yapmistir BibliyografyaJeno Gergely Lajos Izsak A huszadik szazad tortenete History of the twentieth century Annonica Kiado 2000 Magyar szazadok ISBN 963 9252 13 1 Maria Ormos Magyarorszag a ket vilaghaboru koraban 1914 1945 Hungary during the two World Wars 1914 1945 Csokonai Kiado Debrecen 1998 Tortenelmi kezikonyvtar ISBN 963 260 115 7Kaynakca a b c d Magyar Elektronikus Konyvtar 25 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Siyasi goreviOnce gelen Macaristan Tarim Bakani 1935 1938 Sonra gelen Once gelen Gyula Gombos Macaristan Basbakani 1936 1938 Sonra gelen Bela ImredyOnce gelen Macaristan Icisleri Bakani Gecici 1937 Sonra gelen Once gelen Macaristan Ulusal Meclisi Baskani 1938 1939 Sonra gelen