Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kıbrıs'ta 1905-1951 yılları arasında, Kıbrıs Hükûmeti Demiryolu Şirketi (Cyprus Government Railway) adı altında faaliyet göstermiş demiryolu şirketidir. Lefke'nin Evrihu köyü ile Mağusa şehri arasındaki hat boyunca çalışmıştır. Faal olduğu yıllar boyunca toplam 3.199.934 ton yük ve 7.348.643 yolcu taşımıştır.
| Genel | |||
|---|---|---|---|
| İstasyon sayısı | 39 | ||
| Teknik | |||
| Sistem uzunluğu | 122 km | ||
| Hat açıklığı | 762 mm | ||
| |||
Demiryolu hattı
Yapımına 1904 yılında başlandı ve hattın ilk ayağı olan Lefkoşa-Mağusa bölümünün açılışı İngiliz Yüksek Komiseri tarafından yapıldıktan sonra ilk seferinini 21 Ekim 1905 günü Mağusa'dan Lefkoşa'ya yaptı. Aynı yıl içerisinde Lefkoşa-Omorfo hattının çalışmaları başladı ve iki yıl içerisinde bu bölüm de tamamlandı. Son olarak 1913 yılında Omorfo-Evrihu hattının çalışmaları başladı ve 1915 yılında da bu bölümün faaliyete geçmesiyle hat tamamlanmış oldu.
Yapım amacı Omorfo (Güzelyurt) kasabası çevresinde üretilen sebze, meyvenin ve Lefke kasabasından çıkarılan bakır cevherinin Larnaka limanına taşınmasıdır. Bu amaçla önce Omorfo-Larnaka hattı düşünülmüştür. Fakat daha sonra, Larnakalı bazı ileri gelenlerin, demiryolunun deve ile yapılan ticareti zayıflatacağını ve devecilerin bundan zarar göreceğini iddia etmeleri ve bu hatta karşı çıkması üzerine hattın son durağı Larnaka’dan Mağusa'ya kaydırılmıştır.
127,468£ (Pound) tutarındaki demiryolu finansmanı 1899 Sömürge Kredileri yasasına (Colonial Loans Act) göre verilen bir krediyle sağlanmış, hat temelde bir taşeron sözleşmeyle inşa edilmiştir.
Hat bilgileri
Hattın toplam uzunluğu 76mil (122 km), ray açıklığı 2 ayak 6inç (76,2 cm) dir. Dört ana istasyonda yanyollar mevcuttu. Hattın eğimi Mağusa Lefkoşa arasında 100'de 1, Lefkoşa Omorfo arasında 60'ta 1 di.
Başta Evrihu, Omorfo (Güzelyurt), Lefkoşa ve Mağusa durakları olmak üzere, hat boyunca 30 kadar istasyon bulunmaktaydı. İstasyon isimleri Türkçe(Osmanlı Türkçesi), Rumca ve İngilizce olarak yazmaktaydı. Bu istasyonların bazıları aynı zamanda posta ve telgraf acenteliği görevinde kullanılıyordu. Tren, ortalama 30 mil/sa (Yaklaşık 48 km/sa) hızla Lefkoşa-Mağusa arası mesafeyi yaklaşık 2 saatte alıyordu. Tüm hattın seyahat süresi ise 4 saati buluyordu.
İstasyonlar ve Mesafeler
Mağusa Liman - 0 mil (0 km)
MAĞUSA - 5,6 mil (9,0 km)
Enkomi(Tuzla) - 5 mil (8,0 km)
Stylos(Mutluyaka) - 8,5 mil (13,7 km)
Gaidhoura (Korkuteli) - 10,0 mil (16,1 km)
Prastion (Dörtyol) - 12,7 mil (20,4 km)
Pyrga (Pirhan)- 14,7 mil (23,7 km)
Yenagra (Nergizli)- 16,6 mil (26,7 km)
Vitsada (Pınarlı)- 19,5 mil (31,4 km)
Mousoulita (Ulukışla)- 21,0 mil (33,8 km)
Angastina (Aslanköy)- 23,0 mil (37,0 km)
Eksometohi (Düzova)- 26,6 mil (42,8 km)
Epikho (Cihangir)- 28,0 mil (45,1 km)
Trakhoni (Demirhan)- 29,5 mil (47,5 km)
Mia Milia (Haspolat)- 33,0 mil (53,1 km)
Kaimakli - (Kaymaklı)35,5 mil (57,1 km)
LEFKOŞA - 36,6 mil (58,9 km)
Yerolakko (Alayköy)- 44,0 mil (70,8 km)
Trimithia - 47,9 mil (77,1 km)
Dhenia - 51,6 mil (83,0 km),
Avlona (Gayretköy)- 53,7 mil (86,4 km)
Peristerona - 55,0 mil (88,5 km)
Katokopia (Zümrütköy)- 57,0 mil (91,7 km)
Argakhi (Akçay)- 58,0 mil (93,3 km)
OMORFO (Güzelyurt)- 60,5 mil (97,4 km)
Nikita (Güneşköy)-
Kazivera (Gaziveren)-
Pentagia (Yeşilyurt)-
Çamlıköy LEFKE
Agios Nikolaos -
Flasu -
EVRİHOU - 76,0 mil (122,3 km)
- Bu bilgiler hattın 1912 yılındaki durumuna ait olup Omorfo'dan Evrihu'ya kadar olan hat daha sonra açıldığından o hattın istasyon mesafe bilgileri bu listede yoktur.
Kapanış ve Son Sefer
İngiliz sömürge idaresince, kara ulaşımının gelişmesi, Demiryoluna talebin azalması ve ekonomik sebeplerden dolayı Demiryolu seferlerinin sona erdirilmesi kararı alındı. 1951 yılında alınan bu kararla, Kıbrıs’ın 48 yıllık demiryolu macerası sona ermiş oldu. Son seferi 31 Aralık 1951 günü saat 14:57’de Lefkoşa’dan Mağusa’ya gerçekleşen yolculukla saat 16:38’de Mağusa İstasyonu’unda son buldu.
Şirketin istihdam ettiği 200 kadar işçi ve memur ise, yarı resmi kurumlara nakledildi.
Hattın Günümüzdeki Durumu
Demiryolu seferleri durdurulduktan sonra İngiliz sömürge yönetimi hat üzerindeki tüm rayları ve lokomotifleri satışa çıkardı ve Meyer Newman & Co adlı bir şirkete 65.626 Pounda satıldı. Bu nedenle de hattın raylarından günümüze hiçbir parça kalmamıştır.
Kuzey Kıbrıs sınırları içinde olan Güzelyurt, Lefkoşa ve Mağusa istasyon binaları hâlen ayakta ve farklı alanlarda hizmete açıktır. Evrihu istasyonu ise, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolündeki topraklarında olup o da yine başka amaçlarla hizmet vermektedir. Şirketin kullandığı 12 lokomotiften ikisi olarak; 1 no'lu lokomotif bahçesinde, 2 no'lu lokomotif de Güzelyurt Festival Park'ında bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
- Kıbrıs Demiryolu İşletmesi hakkında bilgi4 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce)
- (İngilizce)
Kaynakça
- Yunanca Vikipedi
- İngilizce Vikipedi
- Ortaöğretim için Kıbrıs Tarihi (eski) Ders Kitabı, KKTC MEB
- The Handbook of Cyprus (1913), Harry Charles Lukach
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kibris ta 1905 1951 yillari arasinda Kibris Hukumeti Demiryolu Sirketi Cyprus Government Railway adi altinda faaliyet gostermis demiryolu sirketidir Lefke nin Evrihu koyu ile Magusa sehri arasindaki hat boyunca calismistir Faal oldugu yillar boyunca toplam 3 199 934 ton yuk ve 7 348 643 yolcu tasimistir Kibris Demiryolu IsletmesiGenelIstasyon sayisi39TeknikSistem uzunlugu122 kmHat acikligi762 mmIstasyonlari gosteren haritaDemiryolu hattiYapimina 1904 yilinda baslandi ve hattin ilk ayagi olan Lefkosa Magusa bolumunun acilisi Ingiliz Yuksek Komiseri tarafindan yapildiktan sonra ilk seferinini 21 Ekim 1905 gunu Magusa dan Lefkosa ya yapti Ayni yil icerisinde Lefkosa Omorfo hattinin calismalari basladi ve iki yil icerisinde bu bolum de tamamlandi Son olarak 1913 yilinda Omorfo Evrihu hattinin calismalari basladi ve 1915 yilinda da bu bolumun faaliyete gecmesiyle hat tamamlanmis oldu Yapim amaci Omorfo Guzelyurt kasabasi cevresinde uretilen sebze meyvenin ve Lefke kasabasindan cikarilan bakir cevherinin Larnaka limanina tasinmasidir Bu amacla once Omorfo Larnaka hatti dusunulmustur Fakat daha sonra Larnakali bazi ileri gelenlerin demiryolunun deve ile yapilan ticareti zayiflatacagini ve devecilerin bundan zarar gorecegini iddia etmeleri ve bu hatta karsi cikmasi uzerine hattin son duragi Larnaka dan Magusa ya kaydirilmistir 127 468 Pound tutarindaki demiryolu finansmani 1899 Somurge Kredileri yasasina Colonial Loans Act gore verilen bir krediyle saglanmis hat temelde bir taseron sozlesmeyle insa edilmistir Hat bilgileriSirkete ait 1 mevki bir bilet Hattin toplam uzunlugu 76mil 122 km ray acikligi 2 ayak 6inc 76 2 cm dir Dort ana istasyonda yanyollar mevcuttu Hattin egimi Magusa Lefkosa arasinda 100 de 1 Lefkosa Omorfo arasinda 60 ta 1 di Basta Evrihu Omorfo Guzelyurt Lefkosa ve Magusa duraklari olmak uzere hat boyunca 30 kadar istasyon bulunmaktaydi Istasyon isimleri Turkce Osmanli Turkcesi Rumca ve Ingilizce olarak yazmaktaydi Bu istasyonlarin bazilari ayni zamanda posta ve telgraf acenteligi gorevinde kullaniliyordu Tren ortalama 30 mil sa Yaklasik 48 km sa hizla Lefkosa Magusa arasi mesafeyi yaklasik 2 saatte aliyordu Tum hattin seyahat suresi ise 4 saati buluyordu Sirkete ait 3 mevki bir bilet Istasyonlar ve Mesafeler Magusa Liman 0 mil 0 km MAGUSA 5 6 mil 9 0 km Enkomi Tuzla 5 mil 8 0 km Stylos Mutluyaka 8 5 mil 13 7 km Gaidhoura Korkuteli 10 0 mil 16 1 km Prastion Dortyol 12 7 mil 20 4 km Pyrga Pirhan 14 7 mil 23 7 km Yenagra Nergizli 16 6 mil 26 7 km Vitsada Pinarli 19 5 mil 31 4 km Mousoulita Ulukisla 21 0 mil 33 8 km Angastina Aslankoy 23 0 mil 37 0 km Eksometohi Duzova 26 6 mil 42 8 km Epikho Cihangir 28 0 mil 45 1 km Trakhoni Demirhan 29 5 mil 47 5 km Mia Milia Haspolat 33 0 mil 53 1 km Kaimakli Kaymakli 35 5 mil 57 1 km LEFKOSA 36 6 mil 58 9 km Yerolakko Alaykoy 44 0 mil 70 8 km Trimithia 47 9 mil 77 1 km Dhenia 51 6 mil 83 0 km Avlona Gayretkoy 53 7 mil 86 4 km Peristerona 55 0 mil 88 5 km Katokopia Zumrutkoy 57 0 mil 91 7 km Argakhi Akcay 58 0 mil 93 3 km OMORFO Guzelyurt 60 5 mil 97 4 km Nikita Guneskoy Kazivera Gaziveren Pentagia Yesilyurt Camlikoy LEFKE Agios Nikolaos Flasu EVRIHOU 76 0 mil 122 3 km Bu bilgiler hattin 1912 yilindaki durumuna ait olup Omorfo dan Evrihu ya kadar olan hat daha sonra acildigindan o hattin istasyon mesafe bilgileri bu listede yoktur Kapanis ve Son SeferIngiliz somurge idaresince kara ulasiminin gelismesi Demiryoluna talebin azalmasi ve ekonomik sebeplerden dolayi Demiryolu seferlerinin sona erdirilmesi karari alindi 1951 yilinda alinan bu kararla Kibris in 48 yillik demiryolu macerasi sona ermis oldu Son seferi 31 Aralik 1951 gunu saat 14 57 de Lefkosa dan Magusa ya gerceklesen yolculukla saat 16 38 de Magusa Istasyonu unda son buldu Sirketin istihdam ettigi 200 kadar isci ve memur ise yari resmi kurumlara nakledildi Hattin Gunumuzdeki DurumuMagusa da bulunan 1 numarali Lokomotif Demiryolu seferleri durdurulduktan sonra Ingiliz somurge yonetimi hat uzerindeki tum raylari ve lokomotifleri satisa cikardi ve Meyer Newman amp Co adli bir sirkete 65 626 Pounda satildi Bu nedenle de hattin raylarindan gunumuze hicbir parca kalmamistir Kuzey Kibris sinirlari icinde olan Guzelyurt Lefkosa ve Magusa istasyon binalari halen ayakta ve farkli alanlarda hizmete aciktir Evrihu istasyonu ise Kibris Cumhuriyeti nin kontrolundeki topraklarinda olup o da yine baska amaclarla hizmet vermektedir Sirketin kullandigi 12 lokomotiften ikisi olarak 1 no lu lokomotif bahcesinde 2 no lu lokomotif de Guzelyurt Festival Park inda bulunmaktadir Dis baglantilarKibris Demiryolu Isletmesi hakkinda bilgi4 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce KaynakcaYunanca Vikipedi Ingilizce Vikipedi Ortaogretim icin Kibris Tarihi eski Ders Kitabi KKTC MEB The Handbook of Cyprus 1913 Harry Charles Lukach