Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Ağustos 2020) |
Bu madde, uygun değildir. (Aralık 2019) |
Bu maddede Hata: Eksik olan bilgileri belirtmelisiniz. konusunun eksik olduğu düşünülmektedir. () |
Kıptîler veya Koptlar (Yunanca: αιγυπτος - Arapça: اقباط), Mısır'ın eski halkıdır. İskender'in Mısır'ı alması ve İskenderiye şehrini kurması ile beraber Helenistik bir kültür ile etkileşime geçmişlerdir. Kıptîcenin yazımında içerisinde büyük çoğunlukla Yunan harfleri barındıran Kıptî alfabesi kullanılmaktadır. Roma devrinde ağır vergiler altında ezilen Kıptî halkı, MS 46'da Mark'ın Mısır'a gelmesi ile Hristiyanlığa geçerler. Bu sefer de Romalılar din baskısı yapmaya başlar, ta ki Bizans dönemine kadar. Konstantinos Hristiyanlığı serbest bırakınca biraz rahatlarlar. 416'da yapılan 4. Ekümenik konsilinde Hristiyan temel meseleleri hakkında anlaşmazlık çıkar ve Hristiyan cemaatinden dışlanırlar. Kendi inanışlarına göre İsa'nın ilahi ve insani yanları birdir, hiç ayrılmamıştır.
 Kıpti diasporası | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Mısır | 15.000.000 |
 Sudan | 550.000 |
 Kanada | 65.000 |
 Avustralya | 75.000 |
 ABD | 1.500.000 |
| Diller | |
| Din | |
Katolikler, Kıptîlerin sapkınlığa düştüğünü söylerler ve devlet dinini Hristiyanlık olarak benimseyen Bizans'tan o kadar baskı görürler ki Araplar saldırdığı zaman Bizanslılar'a yardım etmezler. Araplar geldiği zaman üç yüzyıl rahat ve huzura kavuşurlar. Haçlı Seferleri başladığı zaman Haçlılardan sapkın oldukları ileri sürülerek kıyım görmeye başlarlar.
Osmanlı zamanında kendi hallerine bırakılıp İslam hukukuna göre gayrimüslim vergileri olan cizye ve haraçtan mesul tutuldular. Kavalalı Mehmet Ali Paşa zamanında devlette yüksek kademelere kadar çıkarlar. İngiliz egemenliği altında başkaldırıya destek olurlar.
Şu anda Mısır'da 15 milyon civarında Kıptî vardır.
Etimoloji
Hut-ka-Ptah
|
Kıptîler, Yunanca bir kelime olan aigyptos'tan gelmiştir. Aigyptos da eski Mısır'ın başkenti olan hikaptah kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"î kelimesi Hristiyan Mısırlılar'ı tarif etmekle beraber Eski Mısır dilini de (Kıptîce) belirler.
Bununla birlikte, bir diğer görüşe göre de; Aigyptos sözcüğünün açılımı Yunanca Aigos İptios yani Ege'den Sonraki anlamına gelen bileşik kelimeden gelmektedir ki bu kelime coğrafi olarak düşündüğümüzde de şimdiki Yunanistan'dan güneye doğru baktığınızda Ege Denizi'nin ardındaki Mısır'ı simgelemektedir.
Nüfus
| Sene | Kıptîler | Toplam Mısır nüfusu |
|---|---|---|
| 1335 | 30.000 cizye ödeyen | 4.000.000 (1348) |
| 1668 | 100.000 | 3.000.000? |
| 1840 | 150.000 | 3.000.000 |
| 1907 | 667,036 | 11,183,000 |
| 1976 | 2.315.560 | 36,556,000 |
Kaynakça
Boş kaynak ()
Bağlantılar
- Kıpti Sanatı, Çokkültürlü bir Sanatsal Üretim Çağı
- St Taklahimanot Coptic Orthodox Church - Egypt24 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Egypt's Copts After Kosheh21 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Egypt: Minorities and the State
- International Religious Freedom Report: Mısır13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 𓆎𓅓𓏏𓊖
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Agustos 2020 Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2019 Bu maddede Hata Eksik olan bilgileri belirtmelisiniz konusunun eksik oldugu dusunulmektedir Lutfen bu bilgileri ekleyerek maddeyi gelistirin Eksik oldugu dusunulen bilgileri maddenin tartisma sayfasinda bulabilirsiniz Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kiptiler veya Koptlar Yunanca aigyptos Arapca اقباط Misir in eski halkidir Iskender in Misir i almasi ve Iskenderiye sehrini kurmasi ile beraber Helenistik bir kultur ile etkilesime gecmislerdir Kipticenin yaziminda icerisinde buyuk cogunlukla Yunan harfleri barindiran Kipti alfabesi kullanilmaktadir Roma devrinde agir vergiler altinda ezilen Kipti halki MS 46 da Mark in Misir a gelmesi ile Hristiyanliga gecerler Bu sefer de Romalilar din baskisi yapmaya baslar ta ki Bizans donemine kadar Konstantinos Hristiyanligi serbest birakinca biraz rahatlarlar 416 da yapilan 4 Ekumenik konsilinde Hristiyan temel meseleleri hakkinda anlasmazlik cikar ve Hristiyan cemaatinden dislanirlar Kendi inanislarina gore Isa nin ilahi ve insani yanlari birdir hic ayrilmamistir Kiptiler Koptlar ⲛⲓⲣⲉⲙⲛ ⲭⲏⲙⲓKipti diasporasiOnemli nufusa sahip bolgelerMisir15 000 000Sudan550 000Kanada65 000Avustralya75 000ABD1 500 000DillerKiptice ArapcaDinIskenderiye Kipti Kilisesi Ortodoks Katolik cesitli Protestan azinliklar20 yy baslarinda Kipti rahiplerKahire deki bir Kipti kilisesi Katolikler Kiptilerin sapkinliga dustugunu soylerler ve devlet dinini Hristiyanlik olarak benimseyen Bizans tan o kadar baski gorurler ki Araplar saldirdigi zaman Bizanslilar a yardim etmezler Araplar geldigi zaman uc yuzyil rahat ve huzura kavusurlar Hacli Seferleri basladigi zaman Haclilardan sapkin olduklari ileri surulerek kiyim gormeye baslarlar Osmanli zamaninda kendi hallerine birakilip Islam hukukuna gore gayrimuslim vergileri olan cizye ve haractan mesul tutuldular Kavalali Mehmet Ali Pasa zamaninda devlette yuksek kademelere kadar cikarlar Ingiliz egemenligi altinda baskaldiriya destek olurlar Su anda Misir da 15 milyon civarinda Kipti vardir EtimolojiHut ka Ptah Kiptiler Yunanca bir kelime olan aigyptos tan gelmistir Aigyptos da eski Misir in baskenti olan hikaptah kelimesinin bir turevidir Gunumuzde kipt i kelimesi Hristiyan Misirlilar i tarif etmekle beraber Eski Misir dilini de Kiptice belirler Bununla birlikte bir diger goruse gore de Aigyptos sozcugunun acilimi Yunanca Aigos Iptios yani Ege den Sonraki anlamina gelen bilesik kelimeden gelmektedir ki bu kelime cografi olarak dusundugumuzde de simdiki Yunanistan dan guneye dogru baktiginizda Ege Denizi nin ardindaki Misir i simgelemektedir NufusSene Kiptiler Toplam Misir nufusu1335 30 000 cizye odeyen 4 000 000 1348 1668 100 000 3 000 000 1840 150 000 3 000 0001907 667 036 11 183 0001976 2 315 560 36 556 000KaynakcaBos kaynak yardim Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 a b c d Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 Arsivlenmis kopya 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2013 BaglantilarKipti Sanati Cokkulturlu bir Sanatsal Uretim Cagi St Taklahimanot Coptic Orthodox Church Egypt24 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Egypt s Copts After Kosheh21 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Egypt Minorities and the State International Religious Freedom Report Misir13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 𓆎𓅓𓏏𓊖