Kırgızistan, Orta Asya'da, Çin'in batısında karayla çevrili bir ülkedir. Orta Asya'nın yeni bağımsız ülkelerinin en küçüğü olan Kırgızistan, yaklaşık 198,500 kilometrekarelik yüzölçümüyle Türkiye Cumhuriyeti'nin Doğu Anadolu Bölgesi ile hemen hemen aynı büyüklüktedir. Millî toprakları yaklaşık olarak doğudan batıya 900 kilometre, kuzeyden güneye 410 kilometre halinde erişmektedir.
Kırgızistan coğrafyası | |
---|---|
Kıta | Asya |
Bölge | Orta Asya |
Koordinatlar | 41° K, 75° D |
Yüzölçüm | dünyada 86. sırada 198.500 km² Kara : 96,4 % Su : 3,6 % |
Kıyılar | 0 km |
Sınırlar | 3.878 km |
En yüksek nokta | , 7.439 m |
En alçak nokta | Kara Derya, 132 m |
En uzun nehir | Çu Nehri, 1.300 km |
En büyük göl | Issık Göl, 6.236 km² |
Kırgızistan, güneydoğuda Çin, kuzeyde ve batıda Kazakistan, güneyde ve batıda da Özbekistan ve Tacikistan ile sınırlıdır. Orta Asya'nın Stanilist bölümünün beş cumhuriyete ayrılmasının bir sonucu olarak çok sayıda etnik Kırgız, Kırgızistan'da yaşamamaktadır. Hukuken Kırgızistan topraklarının bir parçası ancak coğrafi olarak buradan birkaç kilometre uzakta ikisi Özbekistan'da biri Tacikistan'da bulunan üç kuşatılmış bölge tanınmaktadır.
Kırgızistan arazisinde bir arada millî toprakların %65'ini işgal etmekte olan Tanrı ve Pamir Dağları sistemleri hüküm sürmektedir. Tanrı Dağları sisteminin sahası bölümü, ülkenin güneybatısından doğusuna doğru hilal şeklinde hüküm sürmektedir ve ana Tian Shan sahası doğuda Çin içine girerek Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne erişmeden önce, güney Kırgızistan ve Çin arasındaki sınır boyunca ilerler. Kırgızistan'ın ortalama rakımı 7.439 metrelik tepesi ile Oş yakınındaki 394 metrelik Fergana Vadisi arasında 2.750 metredir. Ülkenin hemen hemen %90'ı deniz seviyesine göre 1500 metreden daha yüksektedir.
İklim
Kırgızistan, yüksek Tanrı Dağlarında kuru kıtasal (karasal) kutupsal; güneybatı (Fergana Vadisi)'nda subtropikal; kuzey dağ eteklerinde ılıman bir iklime sahiptir.
Kaynakları ve arazi kullanımı
Doğal kaynakları
verimli hidroelektrik, önemli altın yatakları ve ender toprak metallerinden; yerel işletilen kömür, petrol ve doğalgaz; , cıva, bizmut, kurşun ve çinko gibi diğer yatakları bulunur.
Arazi kullanımı
tarıma uygun topraklar:% 7, daimi ekilebilen:% 0, otlaklar:% 44, ormanlık arazi:% 4, diğer:% 45 (1993 verilerine göre). Ayrıca Kırgızistan'da dünyanın en büyük doğal büyüyen ceviz ormanı, Celal-Abad ilinde, 'da yer alır.
Alan ve Sınırlar
Yüzölçümü
toplam: 198,500 km²
kara: 191,300 km²
su: 7,200 km²
Yüzölçümü karşılaştırması: Doğu Anadolu Bölgesi'nden biraz büyük
Dünya ülkeleri ile karşılaştırması: Dünya'da 86'cı sıradadır.
Kara sınırları
Toplam kara sınırları 3.051 km, komşu ülkeleri Çin ile 858 km, Kazakistan ile 1,224 km, Tacikistan ile 870 km ve Özbekistan ile 1,099 km sınırdır.
Kıyılar: 0 km (denize kıyısı yok)
Rakım:
en düşük: Kara Derya 132 m
en yüksek: (Zafer Doruğu) 7,439 m
Akarsu ve Göller
Nehirler
Göl ve göletler
Kırgızistan'da toplam yüzölçümü 7000 km³ bulan irili ufaklı ikibine yakın göl ve göletler bulunur. Bunların çoğunluğu deniz seviyesinden 2500 ila 4000 metre yükseklikte buzulların erimesiden oluşan küçük dağ gölleridir. Issık Gölü, Son Gölü ve Çatır Gölü ülkenin en büyük üç göllerindendir. Diğer tanınmış Sarı-Çelek, Kal Suu, Kara Suu, Merzbaher, Kulun, Ai, Kara Toko, Saltı (Myortvoye) ve Ala Göl gibi göller vardır.
Tanrı Dağları'nın bölümleri
Tanrı Dağları'nın Kırgızistan sınırları içindeki Ala adı verilen bölümleri;
Ala dağları
- Kırgız Ala dağları (Kırgızistan ve Kazakistan'da)
- Küngöy (Kengey) Ala dağları (Kırgızistan ve Kazakistan'da)
- Teskey Ala dağları (Kırgızistan'da)
- Talas Ala dağları (Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan'da)
Dağ Geçitleri
Vadiler
Kaynakça
- ^ CIA - The World Factbook Kyrgyzstan 27 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Karışık renkli, çok renkli, alaca. TDK Güncel Türkçe Sözlük 3 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Wikimedia Commons'ta Kırgızistan coğrafyası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirgizistan Orta Asya da Cin in batisinda karayla cevrili bir ulkedir Orta Asya nin yeni bagimsiz ulkelerinin en kucugu olan Kirgizistan yaklasik 198 500 kilometrekarelik yuzolcumuyle Turkiye Cumhuriyeti nin Dogu Anadolu Bolgesi ile hemen hemen ayni buyukluktedir Milli topraklari yaklasik olarak dogudan batiya 900 kilometre kuzeyden guneye 410 kilometre halinde erismektedir Kirgizistan cografyasiKita AsyaBolge Orta AsyaKoordinatlar 41 K 75 DYuzolcum dunyada 86 sirada 198 500 km Kara 96 4 Su 3 6 Kiyilar 0 kmSinirlar 3 878 kmEn yuksek nokta 7 439 mEn alcak nokta Kara Derya 132 mEn uzun nehir Cu Nehri 1 300 kmEn buyuk gol Issik Gol 6 236 km Kirgizistan guneydoguda Cin kuzeyde ve batida Kazakistan guneyde ve batida da Ozbekistan ve Tacikistan ile sinirlidir Orta Asya nin Stanilist bolumunun bes cumhuriyete ayrilmasinin bir sonucu olarak cok sayida etnik Kirgiz Kirgizistan da yasamamaktadir Hukuken Kirgizistan topraklarinin bir parcasi ancak cografi olarak buradan birkac kilometre uzakta ikisi Ozbekistan da biri Tacikistan da bulunan uc kusatilmis bolge taninmaktadir Kirgizistan arazisinde bir arada milli topraklarin 65 ini isgal etmekte olan Tanri ve Pamir Daglari sistemleri hukum surmektedir Tanri Daglari sisteminin sahasi bolumu ulkenin guneybatisindan dogusuna dogru hilal seklinde hukum surmektedir ve ana Tian Shan sahasi doguda Cin icine girerek Sincan Uygur Ozerk Bolgesi ne erismeden once guney Kirgizistan ve Cin arasindaki sinir boyunca ilerler Kirgizistan in ortalama rakimi 7 439 metrelik tepesi ile Os yakinindaki 394 metrelik Fergana Vadisi arasinda 2 750 metredir Ulkenin hemen hemen 90 i deniz seviyesine gore 1500 metreden daha yuksektedir IklimKirgizistan yuksek Tanri Daglarinda kuru kitasal karasal kutupsal guneybati Fergana Vadisi nda subtropikal kuzey dag eteklerinde iliman bir iklime sahiptir Kaynaklari ve arazi kullanimiDogal kaynaklari verimli hidroelektrik onemli altin yataklari ve ender toprak metallerinden yerel isletilen komur petrol ve dogalgaz civa bizmut kursun ve cinko gibi diger yataklari bulunur Arazi kullanimi tarima uygun topraklar 7 daimi ekilebilen 0 otlaklar 44 ormanlik arazi 4 diger 45 1993 verilerine gore Ayrica Kirgizistan da dunyanin en buyuk dogal buyuyen ceviz ormani Celal Abad ilinde da yer alir Alan ve Sinirlar dan Biskek manzarasiKirgizistan topografik haritasiYuzolcumu toplam 198 500 km kara 191 300 km su 7 200 km Yuzolcumu karsilastirmasi Dogu Anadolu Bolgesi nden biraz buyuk Dunya ulkeleri ile karsilastirmasi Dunya da 86 ci siradadir Kara sinirlari Toplam kara sinirlari 3 051 km komsu ulkeleri Cin ile 858 km Kazakistan ile 1 224 km Tacikistan ile 870 km ve Ozbekistan ile 1 099 km sinirdir Kiyilar 0 km denize kiyisi yok Rakim en dusuk Kara Derya 132 m en yuksek Zafer Dorugu 7 439 mAkarsu ve GollerNehirler Cuy Nehri Narin Nehri Kara Derya Ak Say NehriGol ve goletler Kirgizistan da toplam yuzolcumu 7000 km bulan irili ufakli ikibine yakin gol ve goletler bulunur Bunlarin cogunlugu deniz seviyesinden 2500 ila 4000 metre yukseklikte buzullarin erimesiden olusan kucuk dag golleridir Issik Golu Son Golu ve Catir Golu ulkenin en buyuk uc gollerindendir Diger taninmis Sari Celek Kal Suu Kara Suu Merzbaher Kulun Ai Kara Toko Salti Myortvoye ve Ala Gol gibi goller vardir Tanri Daglari nin bolumleriTanri Daglari nin Kirgizistan sinirlari icindeki Ala adi verilen bolumleri Ala daglari Kirgiz Ala daglari Kirgizistan ve Kazakistan da Kungoy Kengey Ala daglari Kirgizistan ve Kazakistan da Teskey Ala daglari Kirgizistan da Talas Ala daglari Kirgizistan Kazakistan ve Ozbekistan da Dag Gecitleri Bedel Geciti Dolon Geciti Irkestam Geciti Torugart GecitiVadiler Cuy Vadisi Fergana Vadisi Kockor VadisiKaynakca CIA The World Factbook Kyrgyzstan 27 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Karisik renkli cok renkli alaca TDK Guncel Turkce Sozluk 3 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Kirgizistan cografyasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir