Kermes meşesi (Quercus coccifera), kayıngiller (Fagaceae) familyasından Akdeniz'e özgü bir meşe türü.
Kermes meşesi | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Quercus coccifera L., Sp. Pl. 2: 995 (1753).
| |||||||||||||||
Dağılımı |
Sık dallı 2–3 m boyunda her dem yeşil bir çalı ya da çok nadir olarak 10 m'ye boylanan ufak ağaç şeklindedir. Tomurcuklar 3–4 mm boyunda, pullu, çıplak ya da tüylüdür. Yapraklar deri gibi serttir; kenarlar dikensi dişli olup her iki yüzü de çıplaktır. Palamut 2 yılda olgunlaşır ve hemen hemen sapsızdır.
Akdeniz bölgesine özgü bir bitkidir. Türkiye'de Marmara, Ege bölgelerinde bulunur. Karadeniz bölgesinde; Zonguldak, Giresun ve Tokat'ta lokal olarak bulunur.
Kermes meşesi, Kermes cinsinden ana besini olup bu böceklerden tarihi önemi olan kırmız boyar maddesi elde edilir
Kermes meşesi çalı veya küçük bir ağaçtır. Kuzey Afrika'da bulunur ve batı Avrupa'da Portekiz'den batı Asya'da Ürdün'e kadar bulunur. Tür, tahmini yaygınlık derecesi (EOO) nedeniyle En Az Endişeli olarak değerlendirilmiştir ve hem Bulgaristan'da hem de Ürdün'de tehdit altında olarak listelenmesine rağmen, tür aralığının geri kalanında tehdit altında değildir. Türler ayrıca ex situ koleksiyonlarda da iyi temsil edilmektedir.
Kermes meşesi, Akdeniz'de doğal olarak dağılmıştır ve Batı Avrupa'da daha yaygın hale gelmektedir. Kermes meşesi, Portekiz'den Türkiye'ye kadar Güney Avrupa'da bulunur. Aynı zamanda Fas'tan Libya'ya kadar Kuzey Afrika'da ve ayrıca Ortadoğu ülkelerindeki Filistin, İsrail ve Libya'da da görülmektedir (WCSP 2016).
Genel olarak, Kermes meşesi popülasyonu istikrarlı, geniş ve yaygındır. Ancak Bulgaristan'da tür daha parçalıdır ve bitkisel kökenlidir (Peev ve ark. 2011). Yunanistan'da çeşitli alanlarda kapsamlı, tam gelişmiş meşçereler mevcuttur (AÇA 1999). Türkiye'de doğudan batıya doğru güney bölgelere ve ayrıca Ege bölgesinin kuzeybatısına yayılmıştır (Yılmaz ve ark. 2013).
Kermes meşesi büyük bir çalı türüdür ve daha seyrek olarak yaprak dökmeyen bir ağaç olarak yetişir (Petrova et al. 2009). Büyümesi 0,5 m ila 5 m arasında değişir, genellikle yoğun bir taç ile yuvarlak şekillidir. Kermes meşesi'nin yaprak dökmeyen yaprakları dikdörtgendir; baz kordattan yuvarlağa; kösele; keskin dişli. Erkek çiçekler, yaz başında 3–5 cm tüysüz kedicikler üzerinde çiçek açar. Meşe palamutları 2 cm uzunluğunda ila 1.5 cm genişliğindedir ve 1/2 ila 2/3 arasında bir fincanla çevrelenmiştir (Oaks of the World 2015). Bu tür yavaş büyür, ancak İspanya'da genellikle kalın meşcerelerde bulunduğu kreç de dahil olmak üzere herhangi bir toprakta büyüyebilir (Arbolapp 2016). Ayrıca kuraklığa dayanabilir, bu nedenle kuru bölgelerde toprak örtüsünün korunmasında önemli bir role sahiptir. Denize yakın yerlerde iyi yetişmez; biraz hassas ancak –15 °C'ye dayanıklıdır. Q. ilex, Juniperus spp., Olea europaea, Chamaerops humilis ve Ceratonia siliqua ile birlikte büyür. Ürdün içinde, yaprak dökmeyen ormanların baskın bir parçasıdır (Taifour ve diğerleri 2014).
Bu tür, Avrupa'nın bazı bölgelerinde insan faaliyetleri nedeniyle tehdit altındadır. Bulgaristan'da tarım ve yakacak odun üretimi tehdidi altındadır ve Ürdün'de benzer şekilde tehdit altındadır (Peev ve diğerleri 2011, Taifour ve diğerleri 2014).
Kermes meşesi, kuvvetli rüzgarları ve hava kirliliğini tolere edebildiği için parklarda ve rekreasyon alanlarında genellikle çit olarak kullanılan, yaygın olarak tercih edilen bir peyzaj bitkisidir. Derin kök özelliğinden dolayı sorunlu bölgelerde toprak erozyonunun kontrolünde de kullanılır. Tohumları yenilebilir ve pişirilerek veya kurutularak toz haline getirildikten sonra birçok gıdada koyulaştırıcı olarak kullanılır. Kahve yerine kavrulmuş tohumlar kullanılır. Tıbbi kullanımı vardır; ağaçta üretilen safralar güçlü bir şekilde büzücüdür. Kermes meşesi'nin boya, tanen ve ahşap gibi başka kullanımları da vardır.
Bu tür, Avrupa ve Avrupa dışındaki kaynaklardan 82 ex situ koleksiyonda (BGCI 2016) kaydedilmiştir. Bu tür Bulgaristan'da Tehlike Altında (Petrova 2009), Ürdün'de Hassas (Taifour 2014) ve Avrupa'da En Az Endişe Veren (Harvey-Brown 2016) olarak listelenmiştir.
Kaynakça
- ^ Yaltırık, F. (1998). Dendroloji Ders Kitabı II, Angiospermae (Kapalı Tohumlular). İ.Ü. Yayın No:4104.
- ^ . 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012.
- ^ Gorener, V., Barstow, M. & Harvey-Brown, Y. (2018). "Quercus coccifera". The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-1.RLTS.T194078A2296598.en. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=
kullanmak için|url=
gerekiyor () arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kermes mesesi Quercus coccifera kayingiller Fagaceae familyasindan Akdeniz e ozgu bir mese turu Kermes mesesiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya FagaceaeCins QuercusTur Q cocciferaIkili adlandirmaQuercus cocciferaL Sp Pl 2 995 1753 Vikitur de Quercus coccifera ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Quercus coccifera ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurDagilimi Sik dalli 2 3 m boyunda her dem yesil bir cali ya da cok nadir olarak 10 m ye boylanan ufak agac seklindedir Tomurcuklar 3 4 mm boyunda pullu ciplak ya da tuyludur Yapraklar deri gibi serttir kenarlar dikensi disli olup her iki yuzu de ciplaktir Palamut 2 yilda olgunlasir ve hemen hemen sapsizdir Akdeniz bolgesine ozgu bir bitkidir Turkiye de Marmara Ege bolgelerinde bulunur Karadeniz bolgesinde Zonguldak Giresun ve Tokat ta lokal olarak bulunur Kermes mesesi Kermes cinsinden ana besini olup bu boceklerden tarihi onemi olan kirmiz boyar maddesi elde edilir Kermes mesesi cali veya kucuk bir agactir Kuzey Afrika da bulunur ve bati Avrupa da Portekiz den bati Asya da Urdun e kadar bulunur Tur tahmini yayginlik derecesi EOO nedeniyle En Az Endiseli olarak degerlendirilmistir ve hem Bulgaristan da hem de Urdun de tehdit altinda olarak listelenmesine ragmen tur araliginin geri kalaninda tehdit altinda degildir Turler ayrica ex situ koleksiyonlarda da iyi temsil edilmektedir Kermes mesesi Akdeniz de dogal olarak dagilmistir ve Bati Avrupa da daha yaygin hale gelmektedir Kermes mesesi Portekiz den Turkiye ye kadar Guney Avrupa da bulunur Ayni zamanda Fas tan Libya ya kadar Kuzey Afrika da ve ayrica Ortadogu ulkelerindeki Filistin Israil ve Libya da da gorulmektedir WCSP 2016 Genel olarak Kermes mesesi populasyonu istikrarli genis ve yaygindir Ancak Bulgaristan da tur daha parcalidir ve bitkisel kokenlidir Peev ve ark 2011 Yunanistan da cesitli alanlarda kapsamli tam gelismis mescereler mevcuttur ACA 1999 Turkiye de dogudan batiya dogru guney bolgelere ve ayrica Ege bolgesinin kuzeybatisina yayilmistir Yilmaz ve ark 2013 Kermes mesesi buyuk bir cali turudur ve daha seyrek olarak yaprak dokmeyen bir agac olarak yetisir Petrova et al 2009 Buyumesi 0 5 m ila 5 m arasinda degisir genellikle yogun bir tac ile yuvarlak sekillidir Kermes mesesi nin yaprak dokmeyen yapraklari dikdortgendir baz kordattan yuvarlaga kosele keskin disli Erkek cicekler yaz basinda 3 5 cm tuysuz kedicikler uzerinde cicek acar Mese palamutlari 2 cm uzunlugunda ila 1 5 cm genisligindedir ve 1 2 ila 2 3 arasinda bir fincanla cevrelenmistir Oaks of the World 2015 Bu tur yavas buyur ancak Ispanya da genellikle kalin mescerelerde bulundugu krec de dahil olmak uzere herhangi bir toprakta buyuyebilir Arbolapp 2016 Ayrica kurakliga dayanabilir bu nedenle kuru bolgelerde toprak ortusunun korunmasinda onemli bir role sahiptir Denize yakin yerlerde iyi yetismez biraz hassas ancak 15 C ye dayaniklidir Q ilex Juniperus spp Olea europaea Chamaerops humilis ve Ceratonia siliqua ile birlikte buyur Urdun icinde yaprak dokmeyen ormanlarin baskin bir parcasidir Taifour ve digerleri 2014 Bu tur Avrupa nin bazi bolgelerinde insan faaliyetleri nedeniyle tehdit altindadir Bulgaristan da tarim ve yakacak odun uretimi tehdidi altindadir ve Urdun de benzer sekilde tehdit altindadir Peev ve digerleri 2011 Taifour ve digerleri 2014 Kermes mesesi kuvvetli ruzgarlari ve hava kirliligini tolere edebildigi icin parklarda ve rekreasyon alanlarinda genellikle cit olarak kullanilan yaygin olarak tercih edilen bir peyzaj bitkisidir Derin kok ozelliginden dolayi sorunlu bolgelerde toprak erozyonunun kontrolunde de kullanilir Tohumlari yenilebilir ve pisirilerek veya kurutularak toz haline getirildikten sonra bircok gidada koyulastirici olarak kullanilir Kahve yerine kavrulmus tohumlar kullanilir Tibbi kullanimi vardir agacta uretilen safralar guclu bir sekilde buzucudur Kermes mesesi nin boya tanen ve ahsap gibi baska kullanimlari da vardir Bu tur Avrupa ve Avrupa disindaki kaynaklardan 82 ex situ koleksiyonda BGCI 2016 kaydedilmistir Bu tur Bulgaristan da Tehlike Altinda Petrova 2009 Urdun de Hassas Taifour 2014 ve Avrupa da En Az Endise Veren Harvey Brown 2016 olarak listelenmistir Kaynakca Yaltirik F 1998 Dendroloji Ders Kitabi II Angiospermae Kapali Tohumlular I U Yayin No 4104 14 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2012 Gorener V Barstow M amp Harvey Brown Y 2018 Quercus coccifera The IUCN Red List of Threatened Species doi 10 2305 IUCN UK 2018 1 RLTS T194078A2296598 en 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link