Lütf-i Celil (Osmanlı Türkçesi: ﻟﻄﻒ ﺟﻠﻴﻞ Anlamı: "İlahi Lütuf"),Osmanlı Donanması'nın Lütf-i Celil sınıfının öncü gemisi olan zırhlı savaş gemisiydi. Başlangıçta Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk bir devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilen Lütf-i Celil, Osmanlı hükûmetinin Mısır'ı gemiyi teslim etmeye zorlaması ile Fransa'daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinde yapım aşamasındayken Osmanlılara devredildi. Lütf-i Celil, 1877'de 93 Harbi sırasında aktif görevde bulundu ve Rus güçlerinin Tuna'yı geçmesini önlemek için operasyonlarda bulundu. 11 Mayıs'ta devriye gezerken bir Rus topçu bataryasıyla çatışmaya girdi. Geminin kazan dairesine isabet eden bir top mermisinin yol açtığı patlamada gemi mürettebatının çoğu ölürken gemi de battı.
Lütf-i Celil illüstrasyonu | |
Tarihçe | |
---|---|
Osmanlı İmparatorluğu | |
Adı | Lütf-i Celil |
Sipariş | 1867 |
İnşa eden | Forges et Chantiers de la Gironde |
Kızağa konuluşu | 1868 |
Denize indirilişi | 1869 |
Görevlendirme | Mart 1870 |
Akıbet | 11 Mayıs 1877'de Rus topçusu tarafından batırıldı |
Genel karakteristik | |
Sınıf ve tipi | Lütf-i Celil sınıfı |
Deplasman | 2.540 t (2.500 emperyal ton; 2.800 küçük ton) |
Uzunluk | 64,4 m (211 ft 3 in) (tam boy) |
Genişlik | 13,6 m (44 ft 7 in) |
Su çekimi | 4,4 m (14 ft 5 in) |
Kurulu güç |
|
İtme gücü | |
Hız | 12 knot (22 km/sa; 14 mph) |
Kişi kapasitesi |
|
Silah donanımı | 1870:
1875:
|
Zırh | |
Tasarım
Tam boyu 64,4 m, genişliği 13,6 m olan Lütf-i Celil'in su çekimi 4,4 metreydi. Gövdesi demirden yapılmıştı ve burunda bir mahmuz yer alıyordu. Geminin deplasmanı normal yükte 2.540 metrik tondu. Mürettebatı 12 subay ve 110 denizciden oluşuyordu.
Gemi, iki vida pervaneyi çeviren tek bir yatay bileşik buhar motoruna sahipti. Buhar, gemi ortasında bulunan tek bir bacaya bağlı iki adet kömürle çalışan kutu kazan tarafından sağlanıyordu. Motor 2.000 indike beygir (1.500 kW) gücündeydi ve en çok saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaştırabiliyordu; ancak kötü bakım sebebiyle 1877'de gemi sadece 10 deniz miline (19 km/sa) ulaşabilmekteydi. Lütf-i Celil 300 metrik ton kömür taşıyabiliyordu. Gemide ilave bir barka yelken teçhizatı da yer almaktaydı.
Lütf-i Celil iki adet yivli 229 mm ve iki adet 178 mm Armstrong ağızdan dolma top ile silahlandırılmıştı. Her silah çifti geminin orta hattına monte edilmiş döner bir silah taretinde yer alıyordu. 229 mm toplar ön tarette, 178 mm toplar ise ana direğin arkasındaki arka taretteydi. Geminin zırhlı kemeri dövme demirden yapılmıştı. Ortasında 140 mm kalınlığa ulaşan zırh, baş ve kıça doğru incelerek 120 mm'ye düşüyordu. Ana kemerin üzerinde 76 mm kalınlığında zırhlı borda kaplamaları taret tabanlarını, cephanelikleri ve makine odalarını koruyordu. Taretler 140 mm'lik demir zırhla kaplıydı.
Hizmet geçmişi
Lütf-i Celil Bordeaux'daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinden 1867 yılında sipariş edildi ve geminin inşasına ertesi yıl başlandı. Gemi, aslen Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir özerk devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilmişti; ancak Mısır'ın bağımsız çabalarına karşı bir hamle olarak Padişah Abdülaziz, 5 Haziran 1867'de Mısır'ın yabancı tersanelere sipariş ettiği tüm zırhlıların teslim edilmesini talep etti. Müzakerelerin ardından gemi, 29 Ağustos 1868'de resmen Osmanlı İmparatorluğu'na devredildi. 1869'da denize indirildi ve 1870'te deniz denemeleri tamamlandı. Gemi, Mart 1870'te Osmanlı filosunda hizmete girdi.Lütf-i Celil tamamlanmasının ardından Birleşik Krallık ve Fransa'da inşa edilen diğer zırhlılarla beraber 1866-1869 Girit İsyanı sonrasında adanın stabilize edilmesine yardımcı olmak üzere Girit'e gönderildi. Bu dönemde Hobart Paşa yönetimindeki Osmanlı filosu, tercüme edilen İngiliz talimatnamelerini okumaktan ibaret olan sınırlı eğitimler dışında büyük ölçüde hareketsiz kaldı ve herhangi bir uygulamalı eğitim faaliyetinde bulunmadı.Lütf-i Celil; kardeş gemisi Hıfzu'r-Rahman, Avnillah ve Muin-i Zafer ile birlikte Asya Filosu'nun II. Tümen'ine atandı. 1875 yılında gemiye Krupp tarafından üretilen tek bir 120 mm top eklendi.
Osmanlı filosu, Eylül 1876'da Rusya ile çatışmaya hazırlanmak için seferber olmaya başladı. Bu aşamada Rusya ile gerginlikler birkaç yıldır büyüyordu; 1875'in ortalarında Bosna'da bir ayaklanma başlamıştı, Temmuz 1876'da ise Sırbistan Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmişti. Rus-Türk Savaşı (93 Harbi) 24 Nisan 1877'de Rusya'nın savaş ilanı ile başladı. Savaşın başında, Lütf-i Celil ve Hıfzu'r-Rahman Tuna Tümeni'ne atandı ve Rus kuvvetlerinin nehri geçmesini önlemek ile görevlendirildi. 11 Mayıs'ta gemi Tuna'da İzmail açıklarında seyir halindeyken 152 mm havanlar ve 25 librelik yivli topların yer aldığı bir Rus topçu saldırısına uğradı. Rus toplarının mermilerinden biri gemiye, muhtemelen kazan dairesine, isabet etti ve gemiyi tahrip eden büyük bir patlamaya neden oldu. Nehir monitörü yirmi kişiyi nehirden topladı; ancak mürettebatının çoğu, yaklaşık 160 subay ve denizci patlamada öldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 137.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 198.
- ^ a b c Gardiner 1979, s. 390.
- ^ a b c Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 138.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 3.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3,5.
- ^ a b Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 194.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 5.
- ^ Greene & Massignani 1998, s. 358.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 6.
- ^ Wilson 1896, s. 289.
- Genel
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1998). Ironclads at War: The Origin and Development of the Armored Warship, 1854–1891. Pennsylvania: Combined Publishing. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Wilson, Herbert Wrigley (1896). Ironclads in Action: A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895. Londra: S. Low, Marston and Company. OCLC 1111061.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lutf i Celil Osmanli Turkcesi ﻟﻄﻒ ﺟﻠﻴﻞ Anlami Ilahi Lutuf Osmanli Donanmasi nin Lutf i Celil sinifinin oncu gemisi olan zirhli savas gemisiydi Baslangicta Osmanli Imparatorlugu na bagli ozerk bir devlet olan Misir Hidivligi tarafindan siparis edilen Lutf i Celil Osmanli hukumetinin Misir i gemiyi teslim etmeye zorlamasi ile Fransa daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinde yapim asamasindayken Osmanlilara devredildi Lutf i Celil 1877 de 93 Harbi sirasinda aktif gorevde bulundu ve Rus guclerinin Tuna yi gecmesini onlemek icin operasyonlarda bulundu 11 Mayis ta devriye gezerken bir Rus topcu bataryasiyla catismaya girdi Geminin kazan dairesine isabet eden bir top mermisinin yol actigi patlamada gemi murettebatinin cogu olurken gemi de batti Lutf i Celil illustrasyonuTarihceOsmanli ImparatorluguAdiLutf i CelilSiparis1867Insa edenForges et Chantiers de la GirondeKizaga konulusu1868Denize indirilisi1869GorevlendirmeMart 1870Akibet11 Mayis 1877 de Rus topcusu tarafindan batirildiGenel karakteristikSinif ve tipiLutf i Celil sinifiDeplasman2 540 t 2 500 emperyal ton 2 800 kucuk ton Uzunluk64 4 m 211 ft 3 in tam boy Genislik13 6 m 44 ft 7 in Su cekimi4 4 m 14 ft 5 in Kurulu guc2 lokomotif kazani 2 000 ihp 1 500 kW Itme gucu1 yatay bilesik buhar motoru 2 saftHiz12 knot 22 km sa 14 mph Kisi kapasitesi12 subay 110 denizciSilah donanimi1870 2 229 mm 9 in Armstrong top 2 178 mm 7 in Armstrong top 1875 2 229 mm 9 in Armstrong top 2 178 mm 7 in Armstrong top 1 120 mm KruppZirhKemer 140 mm Taretler 140 mmTasarimTam boyu 64 4 m genisligi 13 6 m olan Lutf i Celil in su cekimi 4 4 metreydi Govdesi demirden yapilmisti ve burunda bir mahmuz yer aliyordu Geminin deplasmani normal yukte 2 540 metrik tondu Murettebati 12 subay ve 110 denizciden olusuyordu Gemi iki vida pervaneyi ceviren tek bir yatay bilesik buhar motoruna sahipti Buhar gemi ortasinda bulunan tek bir bacaya bagli iki adet komurle calisan kutu kazan tarafindan saglaniyordu Motor 2 000 indike beygir 1 500 kW gucundeydi ve en cok saatte 12 deniz mili 22 km sa hiza ulastirabiliyordu ancak kotu bakim sebebiyle 1877 de gemi sadece 10 deniz miline 19 km sa ulasabilmekteydi Lutf i Celil 300 metrik ton komur tasiyabiliyordu Gemide ilave bir barka yelken techizati da yer almaktaydi Lutf i Celil iki adet yivli 229 mm ve iki adet 178 mm Armstrong agizdan dolma top ile silahlandirilmisti Her silah cifti geminin orta hattina monte edilmis doner bir silah taretinde yer aliyordu 229 mm toplar on tarette 178 mm toplar ise ana diregin arkasindaki arka taretteydi Geminin zirhli kemeri dovme demirden yapilmisti Ortasinda 140 mm kalinliga ulasan zirh bas ve kica dogru incelerek 120 mm ye dusuyordu Ana kemerin uzerinde 76 mm kalinliginda zirhli borda kaplamalari taret tabanlarini cephanelikleri ve makine odalarini koruyordu Taretler 140 mm lik demir zirhla kapliydi Hizmet gecmisiRus topcu atesi tarafindan vurulduktan sonra patlayan Lutf i Celil in cizimi Lutf i Celil Bordeaux daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinden 1867 yilinda siparis edildi ve geminin insasina ertesi yil baslandi Gemi aslen Osmanli Imparatorlugu na bagli bir ozerk devlet olan Misir Hidivligi tarafindan siparis edilmisti ancak Misir in bagimsiz cabalarina karsi bir hamle olarak Padisah Abdulaziz 5 Haziran 1867 de Misir in yabanci tersanelere siparis ettigi tum zirhlilarin teslim edilmesini talep etti Muzakerelerin ardindan gemi 29 Agustos 1868 de resmen Osmanli Imparatorlugu na devredildi 1869 da denize indirildi ve 1870 te deniz denemeleri tamamlandi Gemi Mart 1870 te Osmanli filosunda hizmete girdi Lutf i Celil tamamlanmasinin ardindan Birlesik Krallik ve Fransa da insa edilen diger zirhlilarla beraber 1866 1869 Girit Isyani sonrasinda adanin stabilize edilmesine yardimci olmak uzere Girit e gonderildi Bu donemde Hobart Pasa yonetimindeki Osmanli filosu tercume edilen Ingiliz talimatnamelerini okumaktan ibaret olan sinirli egitimler disinda buyuk olcude hareketsiz kaldi ve herhangi bir uygulamali egitim faaliyetinde bulunmadi Lutf i Celil kardes gemisi Hifzu r Rahman Avnillah ve Muin i Zafer ile birlikte Asya Filosu nun II Tumen ine atandi 1875 yilinda gemiye Krupp tarafindan uretilen tek bir 120 mm top eklendi Osmanli filosu Eylul 1876 da Rusya ile catismaya hazirlanmak icin seferber olmaya basladi Bu asamada Rusya ile gerginlikler birkac yildir buyuyordu 1875 in ortalarinda Bosna da bir ayaklanma baslamisti Temmuz 1876 da ise Sirbistan Osmanli Imparatorlugu na savas ilan etmisti Rus Turk Savasi 93 Harbi 24 Nisan 1877 de Rusya nin savas ilani ile basladi Savasin basinda Lutf i Celil ve Hifzu r Rahman Tuna Tumeni ne atandi ve Rus kuvvetlerinin nehri gecmesini onlemek ile gorevlendirildi 11 Mayis ta gemi Tuna da Izmail aciklarinda seyir halindeyken 152 mm havanlar ve 25 librelik yivli toplarin yer aldigi bir Rus topcu saldirisina ugradi Rus toplarinin mermilerinden biri gemiye muhtemelen kazan dairesine isabet etti ve gemiyi tahrip eden buyuk bir patlamaya neden oldu Nehir monitoru yirmi kisiyi nehirden topladi ancak murettebatinin cogu yaklasik 160 subay ve denizci patlamada oldu KaynakcaOzel a b c d e Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 137 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 198 a b c Gardiner 1979 s 390 a b c Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 138 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 3 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 5 a b Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 194 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 5 Greene amp Massignani 1998 s 358 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 6 Wilson 1896 s 289 GenelGardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Greene Jack Massignani Alessandro 1998 Ironclads at War The Origin and Development of the Armored Warship 1854 1891 Pennsylvania Combined Publishing ISBN 0938289586 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Wilson Herbert Wrigley 1896 Ironclads in Action A Sketch of Naval Warfare from 1855 to 1895 Londra S Low Marston and Company OCLC 1111061