Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lada, Baltık ve Slav mitolojisinde yer alan güzellik ve doğurganlık tanrıçasıdır. Eril eşi Lado'dur. Lada ve Lado bazen tanrısal ikizler olarak görülürken bazen de bir ana tanrıça ile oğul olarak anılır. Ekim, hasat ve düğünlerle ilgili şarkılarda ikili, sıkça birlikte anılır. Lada ve Lado birlikte Güneş, su ve tahıl ile ilgili birçok tanrının bir yönünü oluşturur.
Lada ve Lado'ya ibadet, on beşinci ve on sekizinci yüzyıllar arasında bahar döneminde doğurganlık ayinleri sırasında Rusya'da yapıldığı kanıtlanmıştır. Bazı akademisyenler Lada ve Lado'nun tanrı isimleri olmadığını sadece şarkı ve şiirlerdeki basit nakaratlar olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte bir dizi şarkı ve tarihi kitap, bir ibadet kültüne kanıt sağlamaktadır.
Lada'nın mitolojinin kökenleri belirsizdir: diğer Slav veya Baltık tanrıçalarından veya Yunan Leto veya Leda'dan türemiş olabilir. Lada ve Lado isimleri, "uyum, barış, birlik" anlamına gelen Rusçadaki lad kelimesinden gelmiş olabilir.
Mitoloji
Lada; Letonya, Litvanya ve Slav mitolojisinde güzellik tanrıçasıdır. Lada ve Lado birlikte Yunan tanrısı Dionysos'a benzer bir tanrısı ve tanrıçasıdır. Bu ilahın diğer isimleri su ile ilgili Kupalo/Kupala; tahıl ile ilişkili Kostromo-Kostrobunko/Kostroma ve Güneş ile ilişkili Iarilo/Iarila'dır. Bu yönlerin her biri hem erkeksi hem de kadınsı bir bileşene sahiptir. Lada ve erkek eşi; ekim, hasat veya düğün törenleri sırasında kadın grupları tarafından söylenen şarkılarda olduğu gibi sık sık birlikte anılmıştır.
Russian Folk Belief'in (lit. Rus Halkı İnançları) yazarı Linda J. Ivanits'e göre Lada neolitik avcılık kültüründen doğmuştur ve belgelenmiş pagan Slav tanrıları arasında "özellikle gizemli kalmaktadır." Kaynağa bağlı olarak Lada'nın ya Letonya tanrıçası ya da Fin-Slav ya da Kuzey Letts (Letonlar) ve Mordvinlerin Büyük Ana Tanrıçasından türediği düşünülmektedir. Diğer kaynaklar onu, İskandinav ateş, ocak ve sürü tanrıçası olan Loduna ile tanımlamaktadır.
On yedinci yüzyıl metinleri Lada'yı Yunan mitolojisindeki Leda'nın oğulları olan Castor ve Pollux ile bağlantılı olan Lel ve Polel'in annesi olarak anmaktadır. Leda'ya bir başka bağlantı da sevgi ve doğurganlıkla ilişkili olan Polonyalı ikiz tanrılar Zizilia ve Didilia ile ilişkilendirilerek gerçekleşmiştir.
Bazı yazarlar, erkek Lado'yu yeraltı dünyasının ve evliliğin bir tanrısı olarak görmektedir. David Leeming, Lada'nın Iarilo gibi ölen ve doğan bir tanrı olduğunu yazmıştır. On sekizinci yüzyılda Lada, Dido veya Dida olarak da bilinen Lado (Lada'nın oğlu veya eşi olarak) ile birlikte ana tanrıça rolünü üstlenmiştir. Sovyet arkeolog Boris Rybakov, Lada ve kızı Leila'nın bahar tanrıçası olduğunu öne sürmüştür ve Yunan Leto ile av tanrıçası olan kızı Artemis'in Slav versiyonlarını temsil ettiğini dile getirmiştir.
Tarihi
On beşinci yüzyıldan on sekizinci yüzyıla kadar olan Rus manastır metinleri, Lada ve Lado adlı bir tanrıça ve tanrıya tapan kızlardan bahsetmektedir. İbadet, köy ve tarlalarda rusalki ile su ruhları karşılama dönemi olan bahar aylarında yapılmıştır. 1674 tarihli 'te Lada'dan Büyük Vladimir zamanından bir tanrıça olarak bahsedilmiştir ancak bir ibadet kültünün ilk belgeleri, on beşinci yüzyıldan kalma Polonya kilisesi pagan ritüellerinin yasaklarından gelmektedir. Örneğin, Cracow Üniversitesi'nde bir rektör, 1405 dolaylarında bir postil okumaktadır:
Bugün bile tanrılarına şarkı söyleyip dans ederler: Lado, Yassa ve diğerleri [...] kesinlikle Kutsal Baba'ya atıfta bulunmazlar, bu yüzden bundan iyi bir şey olabilir mi? Kesinlikle hayır [...] Biri Lada, Yassa, Quia veya Nia isimleriyle kurtuluş elde etmez [...] bu arada [bu isimler], Polonyalıların belirli vakanüvislerinin doğrulayacağı gibi Polonya'da ibadet edilen tanrıların isimleridir.
— Cracow Üniversitesi'nde bir rektör, y. 1405, Hoc deberent advertere hodie in choreis vel in aliis spectaculis nefanda loquentes et in cordibus immunda meditantes, clamantes et nominantes idolorum nomina: Lado, Yassa et attendere an possit referro ad Deum Patrem? Certe non venit ad summum bonum nisi quod bonum [...] Non enim salvatur in hoc nomine Lado, Yassa, Quia, Nia [...] que suntnomina alias ydolorum in Polonia hic cultorum, ut quedam cronice testantur ipsorum Polonorum
Bazı akademisyenler Lada'nın Slav halk şarkıları ya da şiirlerinde sadece bir nakarat olduğunu ve bu adla tapınıla herhangi bir ilah olmadığını öne sürmüştür. Ancak, tüm Slav ve bazı Baltık folklorunda Lada kültünün varlığına işaret eden laduvaty (Volhinya bölgesinde "düğün yapmak" anlamında) gibi yerel deyimlerle birlikte benzer müzikal nakaratlar mevcuttur. Litvanyaca şarkılarda Lada'dan "Büyük Tanrıça" ve "Anne Lada" olarak bahsedilmektedir. Akademisyen ve çevirmen William Ralston Shedden-Ralston şöyle demektedir:
"Bir yazar, Lado ve Lada'nın Rus şarkılarında meydana gelen anlamsız nakaratlardan sadece ikisi olduğunu iddia edecek kadar ileri gitti. Ancak genel olarak kabul edilen fikir, Lado'nun Freyr'e cevap veren Güneş tanrısının adı olduğu ve Lada'nın ilkbahar ve aşk tanrıçası Freyja'nın Slavi muadili olduğu yönündeydi. Litvanya şarkılarında 'Lada, Lada, dido musu deve!' 'Lada, Lada, bizim büyük tanrımız' olarak geçmektedir. Ve büyük anlamına gelen dido sıfatı, Rus şarkıları sık sık kullanılan Did-Lado biçiminden meydana gelmiş olabilir [...] Rus halkının şarkılarında "koca, sevgili veya damat" ve "hanım, gelin, karı" anlamlarına gelen lado ve lada kelimeleri sürekli olarak eşdeğer olarak kullanılır."
Slavların Hristiyanlaştırılmasından sonra Lada'ya duyulan saygı Meryem Ana'ya aktarıldı. Ralston'a göre:
"Bu konuda Serviyalılar [Sırplar] onu 'Ateşli Meryem' diye adlandırıyorlar ve şarkılarında ondan İlyas'ın kızkardeşi olarak bahsediyorlar, yani [Slav gök gürültüsü tanrısı] Perun."
İsimleri
Lada ile Lado isimleri Rusçadaki lad kelimesinden gelmiş olabilir; lad ile ladit sırasıyla "uyum" ile "iyi şartlarda olmak" anlamına gelmektedir. Joanna Hubbs bunun doğanın doğurganlığını çağrıştırmak için ilkbaharda rusalki'yi seven genç kadınların oynadığı rol olduğunu iddia etmiştir. Ralston'a göre, 'Bir koca ile bir kadın lad (uyum) içinde olursa klad'a (hazine, servet) ihtiyaç duymazlar." atasözünde olduğu gibi Lad'ın anlamı barış, birlik, uyum demektir.
Kaynakça
- ^ a b c d e Struk, Danylo Husar (1993). "Lada". Encyclopedia of Ukraine: Volume III: L–Pf. University of Toronto Press. ISBN .
- ^ a b c d Dixon-Kennedy, Mike (1998). Encyclopedia of Russian & Slavic Myth and Legend. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. s. 163. ISBN .
- ^ a b c d e f g Hubbs, Joanna (1993). Mother Russia: The Feminine Myth in Russian Culture. Bloomington: Indiana University Press. ss. 61-64. ISBN .
- ^ a b c d Ivanits, Linda J. (1989). Russian Folk Belief. Armonk, N.Y.; London, UK: M.E. Sharpe. ss. 14-17. ISBN .
Some have seen in this personage a sort of parallel to Leda, whose sons, Lel’ and Polel’, are the Slavic Castor and Pollux.
- ^ Leeming, David (2005). The Oxford Companion to World Mythology. Oxford University Press. s. 360. ISBN .
- ^ Kolankiewicz, Leszek (1999). Dziady: teatr święta zmarłych (Lehçe). Słowo/obraz terytoria. ss. 416-418.
- ^ a b c d Ralston, William Ralston Shedden (1872). The Songs of the Russian People, as illustrative of Slavonic mythology and Russian social life. Londra, UK: Ellis & Green. ss. 104-5. Full text at Open Library.
- ^ Coulter, Charles Russell; Turner, Patricia (2013). Encyclopedia of Ancient Deities. Routledge. s. 284. ISBN .
Konuyla ilgili yayınlar
- Haase, Felix (1939). Volksglaube und Brauchtum der Ostslaven (Almanca). Breslau: Märtin. OCLC 238796104.
- Leeming, David (2003). From Olympus to Camelot: The World of European Mythology. Oxford University Press. s. 130. ISBN .
- Strmiska, Michael (2005). Modern Paganism in World Cultures: Comparative Perspectives. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. s. 228. ISBN .
- Znayenko, Myroslava T. (1980). The Gods of the Ancient Slavs: Tatishchev and the Beginings of Slavic Mythology. Columbus, Ohio: Slavica. ISBN . 14 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lada Baltik ve Slav mitolojisinde yer alan guzellik ve dogurganlik tanricasidir Eril esi Lado dur Lada ve Lado bazen tanrisal ikizler olarak gorulurken bazen de bir ana tanrica ile ogul olarak anilir Ekim hasat ve dugunlerle ilgili sarkilarda ikili sikca birlikte anilir Lada ve Lado birlikte Gunes su ve tahil ile ilgili bircok tanrinin bir yonunu olusturur Lada Slav dongusu 1998 Lada ve Lado ya ibadet on besinci ve on sekizinci yuzyillar arasinda bahar doneminde dogurganlik ayinleri sirasinda Rusya da yapildigi kanitlanmistir Bazi akademisyenler Ladave Lado nun tanri isimleri olmadigini sadece sarki ve siirlerdeki basit nakaratlar oldugunu ileri surmuslerdir Bununla birlikte bir dizi sarki ve tarihi kitap bir ibadet kultune kanit saglamaktadir Lada nin mitolojinin kokenleri belirsizdir diger Slav veya Baltik tanricalarindan veya Yunan Leto veya Leda dan turemis olabilir Ladave Lado isimleri uyum baris birlik anlamina gelen Ruscadaki ladkelimesinden gelmis olabilir Mitolojitarafindan yapilan Lada bustu 1909 Tretyakov galerisi Lada Letonya Litvanya ve Slav mitolojisinde guzellik tanricasidir Lada ve Lado birlikte Yunan tanrisi Dionysos a benzer bir tanrisi ve tanricasidir Bu ilahin diger isimleri su ile ilgili Kupalo Kupala tahil ile iliskili Kostromo Kostrobunko Kostroma ve Gunes ile iliskili Iarilo Iarila dir Bu yonlerin her biri hem erkeksi hem de kadinsi bir bilesene sahiptir Lada ve erkek esi ekim hasat veya dugun torenleri sirasinda kadin gruplari tarafindan soylenen sarkilarda oldugu gibi sik sik birlikte anilmistir Russian Folk Belief in lit Rus Halki Inanclari yazari Linda J Ivanits e gore Lada neolitik avcilik kulturunden dogmustur ve belgelenmis pagan Slav tanrilari arasinda ozellikle gizemli kalmaktadir Kaynaga bagli olarak Lada nin ya Letonya tanricasi ya da Fin Slav ya da Kuzey Letts Letonlar ve Mordvinlerin Buyuk Ana Tanricasindan turedigi dusunulmektedir Diger kaynaklar onu Iskandinav ates ocak ve suru tanricasi olan Loduna ile tanimlamaktadir On yedinci yuzyil metinleri Lada yi Yunan mitolojisindeki Leda nin ogullari olan Castor ve Pollux ile baglantili olan Lel ve Polel in annesi olarak anmaktadir Leda ya bir baska baglanti da sevgi ve dogurganlikla iliskili olan Polonyali ikiz tanrilar Zizilia ve Didilia ile iliskilendirilerek gerceklesmistir Bazi yazarlar erkek Lado yu yeralti dunyasinin ve evliligin bir tanrisi olarak gormektedir David Leeming Lada nin Iarilo gibi olen ve dogan bir tanri oldugunu yazmistir On sekizinci yuzyilda Lada Dido veya Dida olarak da bilinen Lado Lada nin oglu veya esi olarak ile birlikte ana tanrica rolunu ustlenmistir Sovyet arkeolog Boris Rybakov Lada ve kizi Leila nin bahar tanricasi oldugunu one surmustur ve Yunan Leto ile av tanricasi olan kizi Artemis in Slav versiyonlarini temsil ettigini dile getirmistir Tarihi9 yuzyil Zbruch Idol deki figurler Rus arkeolog Boris Rybakov Lada nin solda bir yuzuk halka tutan kadin figuru olarak tasvir edildigini ileri surmustur On besinci yuzyildan on sekizinci yuzyila kadar olan Rus manastir metinleri Lada ve Lado adli bir tanrica ve tanriya tapan kizlardan bahsetmektedir Ibadet koy ve tarlalarda rusalki ile su ruhlari karsilama donemi olan bahar aylarinda yapilmistir 1674 tarihli te Lada dan Buyuk Vladimir zamanindan bir tanrica olarak bahsedilmistir ancak bir ibadet kultunun ilk belgeleri on besinci yuzyildan kalma Polonya kilisesi pagan rituellerinin yasaklarindan gelmektedir Ornegin Cracow Universitesi nde bir rektor 1405 dolaylarinda bir postil okumaktadir Bugun bile tanrilarina sarki soyleyip dans ederler Lado Yassa ve digerleri kesinlikle Kutsal Baba ya atifta bulunmazlar bu yuzden bundan iyi bir sey olabilir mi Kesinlikle hayir Biri Lada Yassa Quia veya Nia isimleriyle kurtulus elde etmez bu arada bu isimler Polonyalilarin belirli vakanuvislerinin dogrulayacagi gibi Polonya da ibadet edilen tanrilarin isimleridir Cracow Universitesi nde bir rektor y 1405 Hoc deberent advertere hodie in choreis vel in aliis spectaculis nefanda loquentes et in cordibus immunda meditantes clamantes et nominantes idolorum nomina Lado Yassa et attendere an possit referro ad Deum Patrem Certe non venit ad summum bonum nisi quod bonum Non enim salvatur in hoc nomine Lado Yassa Quia Nia que suntnomina alias ydolorum in Polonia hic cultorum ut quedam cronice testantur ipsorum Polonorum Bazi akademisyenler Lada nin Slav halk sarkilari ya da siirlerinde sadece bir nakarat oldugunu ve bu adla tapinila herhangi bir ilah olmadigini one surmustur Ancak tum Slav ve bazi Baltik folklorunda Lada kultunun varligina isaret eden laduvaty Volhinya bolgesinde dugun yapmak anlaminda gibi yerel deyimlerle birlikte benzer muzikal nakaratlar mevcuttur Litvanyaca sarkilarda Lada dan Buyuk Tanrica ve Anne Lada olarak bahsedilmektedir Akademisyen ve cevirmen William Ralston Shedden Ralston soyle demektedir Bir yazar Lado ve Lada nin Rus sarkilarinda meydana gelen anlamsiz nakaratlardan sadece ikisi oldugunu iddia edecek kadar ileri gitti Ancak genel olarak kabul edilen fikir Lado nun Freyr e cevap veren Gunes tanrisinin adi oldugu ve Lada nin ilkbahar ve ask tanricasi Freyja nin Slavi muadili oldugu yonundeydi Litvanya sarkilarinda Lada Lada dido musu deve Lada Lada bizim buyuk tanrimiz olarak gecmektedir Ve buyuk anlamina gelen dido sifati Rus sarkilari sik sik kullanilan Did Lado biciminden meydana gelmis olabilir Rus halkinin sarkilarinda koca sevgili veya damat ve hanim gelin kari anlamlarina gelen lado ve lada kelimeleri surekli olarak esdeger olarak kullanilir Slavlarin Hristiyanlastirilmasindan sonra Lada ya duyulan saygi Meryem Ana ya aktarildi Ralston a gore Bu konuda Serviyalilar Sirplar onu Atesli Meryem diye adlandiriyorlar ve sarkilarinda ondan Ilyas in kizkardesi olarak bahsediyorlar yani Slav gok gurultusu tanrisi Perun IsimleriLada ile Lado isimleri Ruscadaki ladkelimesinden gelmis olabilir ladile laditsirasiyla uyum ile iyi sartlarda olmak anlamina gelmektedir Joanna Hubbs bunun doganin dogurganligini cagristirmak icin ilkbaharda rusalki yi seven genc kadinlarin oynadigi rol oldugunu iddia etmistir Ralston a gore Bir koca ile bir kadin lad uyum icinde olursa klad a hazine servet ihtiyac duymazlar atasozunde oldugu gibi Lad in anlami baris birlik uyum demektir Kaynakca a b c d e Struk Danylo Husar 1993 Lada Encyclopedia of Ukraine Volume III L Pf University of Toronto Press ISBN 978 1 44 265125 8 a b c d Dixon Kennedy Mike 1998 Encyclopedia of Russian amp Slavic Myth and Legend Santa Barbara Calif ABC CLIO s 163 ISBN 978 1 57 607063 5 a b c d e f g Hubbs Joanna 1993 Mother Russia The Feminine Myth in Russian Culture Bloomington Indiana University Press ss 61 64 ISBN 0 25 311578 7 a b c d Ivanits Linda J 1989 Russian Folk Belief Armonk N Y London UK M E Sharpe ss 14 17 ISBN 978 0 76 563088 9 Some have seen in this personage a sort of parallel to Leda whose sons Lel and Polel are the Slavic Castor and Pollux Leeming David 2005 The Oxford Companion to World Mythology Oxford University Press s 360 ISBN 978 0 19 515669 0 Kolankiewicz Leszek 1999 Dziady teatr swieta zmarlych Lehce Slowo obraz terytoria ss 416 418 a b c d Ralston William Ralston Shedden 1872 The Songs of the Russian People as illustrative of Slavonic mythology and Russian social life Londra UK Ellis amp Green ss 104 5 Full text at Open Library Coulter Charles Russell Turner Patricia 2013 Encyclopedia of Ancient Deities Routledge s 284 ISBN 978 1 31 506328 7 Konuyla ilgili yayinlarHaase Felix 1939 Volksglaube und Brauchtum der Ostslaven Almanca Breslau Martin OCLC 238796104 Leeming David 2003 From Olympus to Camelot The World of European Mythology Oxford University Press s 130 ISBN 978 0 19 514361 4 Strmiska Michael 2005 Modern Paganism in World Cultures Comparative Perspectives Santa Barbara Calif ABC CLIO s 228 ISBN 978 1 85 109608 4 Znayenko Myroslava T 1980 The Gods of the Ancient Slavs Tatishchev and the Beginings of Slavic Mythology Columbus Ohio Slavica ISBN 978 0 89 357074 3 14 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2018