Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Finansal kiralama veya İngilizce adıyla leasing, işletmelerin kuruluş veya büyüme dönemine geçtiklerinde, yatırımlarını gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları orta vadeli yöntemlerinden birisidir.
Leasing, mülkiyetin içerdiği kullanma ve yararlanma haklarının ekonomik olduğu varsayımına dayanmaktadır. Bu varsayıma göre, finansal kiralama belirli bir süre için kiralayan (leasing firması) ile kiracı arasında düzenlenen ve satıcıdan/üreticiden kiracı tarafından seçilip, kiralayan tarafından satın alınan bir malın mülkiyetini kiralayanda, kullanma hakkını ise kiracıda bırakan bir sözleşmedir.
Kiracı gereksinim duyduğu makina, ekipman veya diğer malları kendi olanakları ile satın almak yerine, leasing şirketine satın aldırarak, bu mallara ilişkin finansman sağlamış olur. Kiralanan malın kullanma hakkı belirli bir kira karşılığında, belirli bir süre için kiracıya bırakılmaktadır. Bu malların mülkiyeti leasing şirketine ait olup, sözleşme süresi boyunca kullanım hakkı kiracıya aittir. Kiracı leasing ile almış olduğu malı kullanır; kullanım süresi boyunca gerekli bakım ve onarımları yaptırarak, mal bedelini nakit akışına uygun taksitler halinde leasing şirketine öder. Sözleşme süresi sonunda malın mülkiyetinin kiracıya geçmesi için tarafların iradesinin bu konuda uyuşması gerekmektedir. Zira kanunda taraflar arası imza edilen lesing sözleşmesi bitiminde kiralamaya konu olan malın mülkiyetinin kiracıya geçeceğini şart koşulmamıştır. Bu durum ancak tarafların uygun irade beyanları ve sözleşmeye böyle bir hüküm koymalarıyla mümkündür.
Leasing işlemlerinde tüm makina ve ekipmanlar için sözleşme devir süresi 4 yıl olmakla birlikte teknolojik niteliği, ekonomik yararlanma ve işletme süresi 4 yıldan kısa olduğu Hazine Müsteşarlığınca onaylanan mallarda, 4 yıldan kısa süreli finansal kiralama sözleşmesi düzenlenmektedir. Ki buna işlemsel leasing adı verilmektedir.
Tarihsel gelişimi
Günümüzde kullanılan yapılandırılmış, karmaşık leasing metotları, her ne kadar eskiden kullanılan basit formlarından çok farklı olsa da, leasing’in uzun ve zengin bir tarihi bulunmaktadır. Fakat temel olarak leasing’e konu mal veya ekipmanın sahipliğinin kiralayanda (Leasing firması), kullanım hakkının ise kiracıda (Kira dönemince mal veya ekipmandan faydalanan firma veya kişi) olması en belirgin benzerliktir.
Dünyada Leasing'in tarihi çok eskilere uzanmaktadır. Leasing'in dünyada bilinen ilk uygulamaları Sümerler tarafından MÖ 2000'li yıllarda tarım araçları kiralamasında görülmüştür. Daha sonraki Roma dönemlerinde (Yunanlar, Romalılar ve Mısırlılarda) toprak ve stoklama için leasing uygulamaları çok ilgi çekici olmuştur. Yine aynı yıllarda gelişen ticari gemi leasingi ise en belirgin leasing yapısı örneğini vermektedir.
Orta Çağ'da atların, silahların, zırhların, arazi ve binaların özellikle şövalyeler tarafından kiralanması leasing uygulamalarına konu olmuştur.
II. Dünya Savaşı'nda savaş malzemelerinin kiralanmasıyla yeniden gündeme gelen Leasing, bu yıllarda Amerika'da yaşanan krizden sonra finansman güçlüklerini aşmak isteyen firmalarca benimsenerek modern bir uygulama biçimi kazanmıştır.
İlk modern Leasing şirketi 1952'de ABD'de kurulmuştur. Onu Kanada, İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya'da kurulan leasing şirketleri izlemiştir. 1963'te bugün Leasing alanında en iddialı ülkelerden biri olan Japonya devreye girmiştir.
Rakamlar incelendiğinde 1970'ten itibaren dünyada Leasing sektörünün büyük bir artış gösterdiği, %800'lere varan büyüme oranlarına ulaştığı görülmektedir. Dünya Leasing pazarında birinci sırada olan ABD'yi (320 milyar $), Kıta Avrupası ve Uzakdoğu ülkeleri izlemektedir.
Türkiye’de leasing
Türkiye'de finansal kiralamaya ilişkin ilk düzenlemeler, 70 sayılı bankalar hakkında kanun hükmünde kararnamenin 90. Maddesine istinaden çıkarılan 16/12/1983 tarih ve 83/7506 sayılı bakanlar kurulu kararında yapılmış ve “Yatırımlara ilişkin ekipmanların temin edilip, firmalara taksitle satılması veya kiraya verilmesinden…” bahsedilmiştir. Böylece mevzuatımızda açık olmasa bile ilk kez “Leasing’e” değinilmiştir. Gerçek anlamda ise leasing'in hukuki altyapısı 28/06/1985 yılında çıkan bir 3226 sayılı kanun ile oluşturulmuş ve ilk leasing şirketi 1986 yılında kurulmuştur.
Türkiye'de 1986'dan bu yana Leasing'in yatırımlardan aldığı pay giderek artmaktadır. Ancak diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Leasing'in Türkiye ekonomisindeki payının yeterli olduğu söylenemez. Toplam sabit sermaye yatırımları içinde Leasing'in payı gelişmiş sanayi ülkelerinde %30 civarındayken, bu oran Türkiye'de %10`un altında kalmaktadır. Türkiye'de Leasing'in henüz değerlendirilmemiş büyük bir gelişme potansiyeli bulunmaktadır.
İlk Türk finansal kiralama şirketi, 1986 yılında faaliyete geçen iktisat leasing’tir.
Leasing şirket türleri
Satıcı/Üretici Tabanlı Leasing Firmaları (Captive/Sales Aid Lessor)
Bağımsız Leasing Firmaları (Independent Lessor)
Acente/Yapılandırıcı (Broker/Packager)
Satıcı Üretici Tabanlı leasing firmaları, ilk olarak ABD’de kurulmaya başlamışlardır. Üretimini/satışını yaptıkları ürünleri, daha uygun ödeme planları ile müşterilerine sunmak amacıyla yapılanmışlardır. Aynı zamanda iki taraflı leasing firması adı da verilir.
Bağımsız Leasing firmaları, leasing sektöründe profesyonel amaçla kurulmuş, herhangi bir üretici/satıcı firmaya bağlı olmayan firmalardır. Dünya leasing sektörüne baktığımız vakit, leasing firmalarının çoğunun bu kategoride olduğunu görürüz. Bu tip firmalara aynı zamanda 3. Taraf Leasing Firmaları adı da verilir. Çünkü bu firmalar hem üretici/satıcı, hem de kiracı firma/şahıstan bağımsızdır.
Acente /Yapılandırıcı leasing firmaları, Türkiye’de olmamasına karşın, dünya leasing sektöründe oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu tip firmalar kendi müşterilerine uygun olan mal veya ekipmanı bulurlar, müşterisinin ihtiyaçlarını karşılayan ödeme planına göre leasing firmasına karar verirler, leasing firmasının risklerine karşı batık sigortasını yaptırırlar ve eğer gerekiyorsa, fon kaynaklarından yararlandırırlar. Acente /yapılandırıcılar, leasing işlemleri ile defterlerinde hiçbir işlem yapmazlar ve sadece komisyon alırlar.
Leasing türleri
Satışa Yardımcı Leasing (Vendor Leasing) Leasing firması satıcı firmalarla yapmış olduğu uzun vadeli işbirliği anlaşmaları ile bu firmaların yapmış olduğu işlemleri leasing yolu ile finanse eder. Burada önemli olan işbirliğinin uzun vadeli olmasıdır. Satıcı firmalar bu yöntem ile müşterilerine alternatif bir finansman yöntemi sunarak satışlarını gerçekleştirebilirler. Belirli işlemlerde satılan ekonomik değerin riskinin paylaşımı için geri alım anlaşmaları da düzenlenir.
Brüt-Net Kiralama Kiralama giderlerini kimin karşılayacağı konusunda yapılan bir ayrımdır. Brüt kiralamada leasing firması kiralanan ekonomik değerin tüm tamir, bakım, sigorta, vergi, resim, harç gibi masraflarını kendisi karşılar. Net kiralamada ise bu masraflarda kiracı sorumludur.
Satış ve Geri Kiralama (Sale and Lease Back) Firmalar satış ve geri kiralama yöntemini genelde nakit yaratmak için kullanırlar. Bu tür leasing işlemlerinde kiralama konusu ekonomik değer, ekonomik değerin sahibi işletme tarafından leasing şirketine satılır ve yapılan bir leasing sözleşmesi ile geri kiralanır. Bu işlem sonucunda işletmenin bilançosunda duran varlıkları azalır buna karşın dönen varlıklarında bir artış söz konusu olur. Türkiye'de bu tür işlemler 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’nda yer alan ekonomik değerin üçüncü kişilerden satın alınması hükmüne ters düştüğü için yapılmamaktadır.
Tam Ödemeli – Tam Ödemesiz Kiralama (Full Payout-Non Payout Lease) Tam ödemeli kiralama, kiralayanın, kiracı ile düzenlediği sözleşmeye göre tahsil edilen kira bedelleri toplamının, kiralanan varlığı edinme bedeli ile yönetim ve diğer giderlerini karşıladığı ve kiralayana uygun bir tutarda kar sağladığı bir kiralama türüdür. Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesine göre ve sözleşmenin iptal edilmeyen süresi içinde tahsil edilen kira bedelleri toplamının, kiralanan varlığın kiralayana olan maliyetini karşılamadığı kiralama türüne ise tam ödemesiz kiralama denmektedir.
Yurt içi Kiralama (Domestic Leasing) Yurt içi kiralamada, kiracı ile kiralayan aynı ülkede bir varlığın kiralanması amacıyla sözleşme yapmaktadırlar ve kiralama işlemi söz konusu ülkenin mevzuatı ile sınırlı kalmaktadır.
Yurt dışı Kiralama (Crossborder Leasing) Yurt dışı kiralamada, kiracı ile kiralayan farklı ülkelerde bulunmaktadır. Dolayısıyla kiracıya veya kiralayanın kendi ülkeleri dışında bir bir ülkenin mevzuatı da uygulanabilmektedir.
Gerçek Kiralama (True Leasing) Kiracıya kiralanan ekonomik değerin kira süresi sonunda normal piyasa değerinden satın alma hakkını veren, leasing şirketinin malik sıfatı ile vergi avantajlarından yararlanarak bu avantajları kiracıya yansıttığı ve kiracının kira ödemelerini gider yazdığı kiralama türüdür.
Takas Şeklinde Kiralama (Swap Lease) Kiracının daha önce kiraladığı ve kullanım hakkından yararlandığı bir ekonomik değerin yenisi ile değiştirilmesi şeklindeki kiralamaya takas şeklinde kiralama adı verilir.
Alt Kiralama (Sub Lease) Bu tür leasing işleminde kiralayan kiralanan ekonomik değerin kullanım hakkını kiracıya devreder ve kiracı da aynı ekonomik değeri üçüncü bir kişiye aynı şartlarda devredebilir. 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’nun 15. Maddesi kiracının kiraladığı malın zilliyetliğini üçüncü kişilere devredemeyeceğini hükme bağladığından bu tür kiralamalar Türkiye'de uygulanmamaktadır.
Özel Kiralama (Special Lease) Sipariş üzerine özel olarak üretilen ve finansal kiralama şirketi açısından bir değeri olmayan sadece özel amaçla kullanılan ve sözleşme süresinin sonunda mülkiyeti kiracıya geçen ekonomik değerlerin kiralanması amacıyla yapılan leasing işlemidir.
İkinci El Kiralama (Second Hand Lease) Leasinge konu mal daha önce kullanılmış ise işlem ikinci el kiralama olarak adlandırılmaktadır. Hangi malların kullanılmış olsalar dahi finansal kiralamadan yararlanacakları hazine müsteşarlığınca belirlenmektedir.
Dolaylı – Dolaysız Leasing Dolaylı leasingde kiralanacak ekonomik değer kiracı tarafından seçilir, fiyat ve teslim koşulları için üretici veya dağıtıcı firmayla anlaşma yapılır. Daha sonra kiracı, bir leasing şirketi ile malın satın alınarak kendisine kiralanması için anlaşma yapar. Dolaysız leasingde ise finansmanı imalatçı ya da satıcı firma yüklenir. Araya bir finans kurumunu sokmayan model, bazı şirketlerin kendi bünyelerinde kurdukları taksitli satış bölümüne benzemektedir. Finansal Kiralama Kanunu’nun dördüncü maddesi hükmüne göre kiralayanın malı kiracının talebi üzerine 3. Kişiden satın alması veya başka suretle temin etmesi gerektiğinden dolaysız leasing 3226 sayılı kanun kapsamına girmemektedir.
Finansal kiralama ve operasyonel kiralama
“International Accounting Standart – 17”, (IAS – 17) ile konuya açıklık getirmiş, hangi işlemlerin Operasyonel Kiralama, hangi işlemlerin ise Finansal Kiralama olarak tanımlanabileceğini belirtmişlerdir. IAS-17’ye göre leasing’e konu ekipmanını kimin bilançosunda gösterdiği ve buna bağlı olarak kimin vergi avantajı sağladığı belirleyici unsurlardır.
Finansal kiralama kriterleri
A.B.D’de Federal Accounting Standard Board tarafından yayımlanan Federal Accounting Standard No:13’e göre;
- Kira süresi sonunda mülkiyetin kiracıya devri gerekiyorsa,
- Kira süresinin sonunda kiracıya malı sembolik bir bedelle satın alma hakkı veriliyorsa,
- Kira süresi kiralanan malın tahmini ekonomik ömrünün en az %75’ini kapsıyorsa,
- Kiralama süresi boyunca kiracının ödeyeceği bugünkü değerler toplamı, kiralanan malın defter bedelinin en az %90’una eşitse; bu işlem finansal kiralama işlemidir.
Operasyonel kiralama kriterleri
- Kira süresi sonunda mülkiyetin kiracıya devri gerekmiyorsa,
- Kiralama süresi boyunca kiracının ödeyeceği bugünkü değerler toplamı, kiralanan malın defter bedelinden düşük ise; bu işlem operasyonel kiralama işlemidir.
Bu leasing türünde sözleşme belirli bir süreyi kapsamak üzere yapılmasına karşın ,önceden belirlenen ihbar süreleri içinde kiracının ihbarda bulunması halinde, kiralama dönemi sona ermeden kira sözleşmesi feshedilebilir.
Operasyonel kiralama, kiracıya sözleşmeyi iptal hakkı tanıyan, dolayısıyla teknolojik açıdan demode olmuş makine ve teçhizatı geri verebilme imkânı sağlayan esnek bir leasing türüdür.
Ek bilgiler
Sözleşme Sonu Opsiyonları
Sözleşme sonu opsiyonları, leasing firması tarafından kiracıya, sözleşme süresi sonunda tanıdığı opsiyonlardır. Bu opsiyonlar;
- Kiralanan ekipmanın hiçbir hak ve ücret istemeden leasing firmasına geri verilmesi, (Bazı durumlarda söküm ve taşıma masrafları istenebilir.)
- Kiralanan ekipmanın sözleşme süresi sonundaki pazar fiyatından veya sabit fiyattan kiracı tarafından satın alınması,
- Leasing sözleşmesinin daha önceden belirlenen veya o günkü ekonomik koşullarla belirlenen bir faiz oranından yenilenmesi.
Bazı leasing firmaları sözleşmelerinde, kiralanan ekipmanın satın alınması ve leasing sözleşmesinin yenilenmesi opsiyonlarına yer vermez. Bu tip leasing işlemlerine, sonu kapalı leasing işlemleri denir.
Paket Hizmetler (Full Leasing)
Bazı leasing firmaları, kiralama haricinde, kiralanan ekipmanın özellikleri doğrultusunda bazı ek hizmetlerde verebilir. Örneğin;
- Bakım-Onarım,
- Ürün Garantisi,
- Yedek Parça temini,
- Bilişim Sektörüne yönelik yeni yazılım ve programlar,
- Danışmanlık hizmeti,
- Ürün bozulduğunda veya kullanılmaz hale geldiğinde yeni ürün verilmesi gibi…
Bu tipte yapılan leasing işlemlerine Tam Hizmet Leasingi (Full-service Leasing) adı verilir. Karşıtı olan Net Leasing işlemlerinde ise, kiracı sadece kendisi için gerekli olan minimum hizmeti (Malın satın alınmasını) talep edebilir.
Dış bağlantılar
- http://www.hazine.gov.tr/mevzuat/finkiralama.htm 5 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.tkgm.gov.tr/ana.php?Sayfa=islemdetay&Id=46 8 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.fider.org.tr 18 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Finansal Kiralama Derneği"
- http://www.leaseurope.org 29 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Finansal kiralama veya Ingilizce adiyla leasing isletmelerin kurulus veya buyume donemine gectiklerinde yatirimlarini gerceklestirmek icin ihtiyac duyduklari orta vadeli yontemlerinden birisidir Leasing mulkiyetin icerdigi kullanma ve yararlanma haklarinin ekonomik oldugu varsayimina dayanmaktadir Bu varsayima gore finansal kiralama belirli bir sure icin kiralayan leasing firmasi ile kiraci arasinda duzenlenen ve saticidan ureticiden kiraci tarafindan secilip kiralayan tarafindan satin alinan bir malin mulkiyetini kiralayanda kullanma hakkini ise kiracida birakan bir sozlesmedir Kiraci gereksinim duydugu makina ekipman veya diger mallari kendi olanaklari ile satin almak yerine leasing sirketine satin aldirarak bu mallara iliskin finansman saglamis olur Kiralanan malin kullanma hakki belirli bir kira karsiliginda belirli bir sure icin kiraciya birakilmaktadir Bu mallarin mulkiyeti leasing sirketine ait olup sozlesme suresi boyunca kullanim hakki kiraciya aittir Kiraci leasing ile almis oldugu mali kullanir kullanim suresi boyunca gerekli bakim ve onarimlari yaptirarak mal bedelini nakit akisina uygun taksitler halinde leasing sirketine oder Sozlesme suresi sonunda malin mulkiyetinin kiraciya gecmesi icin taraflarin iradesinin bu konuda uyusmasi gerekmektedir Zira kanunda taraflar arasi imza edilen lesing sozlesmesi bitiminde kiralamaya konu olan malin mulkiyetinin kiraciya gececegini sart kosulmamistir Bu durum ancak taraflarin uygun irade beyanlari ve sozlesmeye boyle bir hukum koymalariyla mumkundur Leasing islemlerinde tum makina ve ekipmanlar icin sozlesme devir suresi 4 yil olmakla birlikte teknolojik niteligi ekonomik yararlanma ve isletme suresi 4 yildan kisa oldugu Hazine Mustesarliginca onaylanan mallarda 4 yildan kisa sureli finansal kiralama sozlesmesi duzenlenmektedir Ki buna islemsel leasing adi verilmektedir Tarihsel gelisimiGunumuzde kullanilan yapilandirilmis karmasik leasing metotlari her ne kadar eskiden kullanilan basit formlarindan cok farkli olsa da leasing in uzun ve zengin bir tarihi bulunmaktadir Fakat temel olarak leasing e konu mal veya ekipmanin sahipliginin kiralayanda Leasing firmasi kullanim hakkinin ise kiracida Kira donemince mal veya ekipmandan faydalanan firma veya kisi olmasi en belirgin benzerliktir Dunyada Leasing in tarihi cok eskilere uzanmaktadir Leasing in dunyada bilinen ilk uygulamalari Sumerler tarafindan MO 2000 li yillarda tarim araclari kiralamasinda gorulmustur Daha sonraki Roma donemlerinde Yunanlar Romalilar ve Misirlilarda toprak ve stoklama icin leasing uygulamalari cok ilgi cekici olmustur Yine ayni yillarda gelisen ticari gemi leasingi ise en belirgin leasing yapisi ornegini vermektedir Orta Cag da atlarin silahlarin zirhlarin arazi ve binalarin ozellikle sovalyeler tarafindan kiralanmasi leasing uygulamalarina konu olmustur II Dunya Savasi nda savas malzemelerinin kiralanmasiyla yeniden gundeme gelen Leasing bu yillarda Amerika da yasanan krizden sonra finansman gucluklerini asmak isteyen firmalarca benimsenerek modern bir uygulama bicimi kazanmistir Ilk modern Leasing sirketi 1952 de ABD de kurulmustur Onu Kanada Ingiltere Fransa Italya ve Almanya da kurulan leasing sirketleri izlemistir 1963 te bugun Leasing alaninda en iddiali ulkelerden biri olan Japonya devreye girmistir Rakamlar incelendiginde 1970 ten itibaren dunyada Leasing sektorunun buyuk bir artis gosterdigi 800 lere varan buyume oranlarina ulastigi gorulmektedir Dunya Leasing pazarinda birinci sirada olan ABD yi 320 milyar Kita Avrupasi ve Uzakdogu ulkeleri izlemektedir Turkiye de leasingTurkiye de finansal kiralamaya iliskin ilk duzenlemeler 70 sayili bankalar hakkinda kanun hukmunde kararnamenin 90 Maddesine istinaden cikarilan 16 12 1983 tarih ve 83 7506 sayili bakanlar kurulu kararinda yapilmis ve Yatirimlara iliskin ekipmanlarin temin edilip firmalara taksitle satilmasi veya kiraya verilmesinden bahsedilmistir Boylece mevzuatimizda acik olmasa bile ilk kez Leasing e deginilmistir Gercek anlamda ise leasing in hukuki altyapisi 28 06 1985 yilinda cikan bir 3226 sayili kanun ile olusturulmus ve ilk leasing sirketi 1986 yilinda kurulmustur Turkiye de 1986 dan bu yana Leasing in yatirimlardan aldigi pay giderek artmaktadir Ancak diger ulkelerle karsilastirildiginda Leasing in Turkiye ekonomisindeki payinin yeterli oldugu soylenemez Toplam sabit sermaye yatirimlari icinde Leasing in payi gelismis sanayi ulkelerinde 30 civarindayken bu oran Turkiye de 10 un altinda kalmaktadir Turkiye de Leasing in henuz degerlendirilmemis buyuk bir gelisme potansiyeli bulunmaktadir Ilk Turk finansal kiralama sirketi 1986 yilinda faaliyete gecen iktisat leasing tir Leasing sirket turleriSatici Uretici Tabanli Leasing Firmalari Captive Sales Aid Lessor Bagimsiz Leasing Firmalari Independent Lessor Acente Yapilandirici Broker Packager Satici Uretici Tabanli leasing firmalari ilk olarak ABD de kurulmaya baslamislardir Uretimini satisini yaptiklari urunleri daha uygun odeme planlari ile musterilerine sunmak amaciyla yapilanmislardir Ayni zamanda iki tarafli leasing firmasi adi da verilir Bagimsiz Leasing firmalari leasing sektorunde profesyonel amacla kurulmus herhangi bir uretici satici firmaya bagli olmayan firmalardir Dunya leasing sektorune baktigimiz vakit leasing firmalarinin cogunun bu kategoride oldugunu goruruz Bu tip firmalara ayni zamanda 3 Taraf Leasing Firmalari adi da verilir Cunku bu firmalar hem uretici satici hem de kiraci firma sahistan bagimsizdir Acente Yapilandirici leasing firmalari Turkiye de olmamasina karsin dunya leasing sektorunde oldukca onemli bir yere sahiptir Bu tip firmalar kendi musterilerine uygun olan mal veya ekipmani bulurlar musterisinin ihtiyaclarini karsilayan odeme planina gore leasing firmasina karar verirler leasing firmasinin risklerine karsi batik sigortasini yaptirirlar ve eger gerekiyorsa fon kaynaklarindan yararlandirirlar Acente yapilandiricilar leasing islemleri ile defterlerinde hicbir islem yapmazlar ve sadece komisyon alirlar Leasing turleriSatisa Yardimci Leasing Vendor Leasing Leasing firmasi satici firmalarla yapmis oldugu uzun vadeli isbirligi anlasmalari ile bu firmalarin yapmis oldugu islemleri leasing yolu ile finanse eder Burada onemli olan isbirliginin uzun vadeli olmasidir Satici firmalar bu yontem ile musterilerine alternatif bir finansman yontemi sunarak satislarini gerceklestirebilirler Belirli islemlerde satilan ekonomik degerin riskinin paylasimi icin geri alim anlasmalari da duzenlenir Brut Net Kiralama Kiralama giderlerini kimin karsilayacagi konusunda yapilan bir ayrimdir Brut kiralamada leasing firmasi kiralanan ekonomik degerin tum tamir bakim sigorta vergi resim harc gibi masraflarini kendisi karsilar Net kiralamada ise bu masraflarda kiraci sorumludur Satis ve Geri Kiralama Sale and Lease Back Firmalar satis ve geri kiralama yontemini genelde nakit yaratmak icin kullanirlar Bu tur leasing islemlerinde kiralama konusu ekonomik deger ekonomik degerin sahibi isletme tarafindan leasing sirketine satilir ve yapilan bir leasing sozlesmesi ile geri kiralanir Bu islem sonucunda isletmenin bilancosunda duran varliklari azalir buna karsin donen varliklarinda bir artis soz konusu olur Turkiye de bu tur islemler 3226 sayili Finansal Kiralama Kanunu nda yer alan ekonomik degerin ucuncu kisilerden satin alinmasi hukmune ters dustugu icin yapilmamaktadir Tam Odemeli Tam Odemesiz Kiralama Full Payout Non Payout Lease Tam odemeli kiralama kiralayanin kiraci ile duzenledigi sozlesmeye gore tahsil edilen kira bedelleri toplaminin kiralanan varligi edinme bedeli ile yonetim ve diger giderlerini karsiladigi ve kiralayana uygun bir tutarda kar sagladigi bir kiralama turudur Taraflar arasinda duzenlenen kira sozlesmesine gore ve sozlesmenin iptal edilmeyen suresi icinde tahsil edilen kira bedelleri toplaminin kiralanan varligin kiralayana olan maliyetini karsilamadigi kiralama turune ise tam odemesiz kiralama denmektedir Yurt ici Kiralama Domestic Leasing Yurt ici kiralamada kiraci ile kiralayan ayni ulkede bir varligin kiralanmasi amaciyla sozlesme yapmaktadirlar ve kiralama islemi soz konusu ulkenin mevzuati ile sinirli kalmaktadir Yurt disi Kiralama Crossborder Leasing Yurt disi kiralamada kiraci ile kiralayan farkli ulkelerde bulunmaktadir Dolayisiyla kiraciya veya kiralayanin kendi ulkeleri disinda bir bir ulkenin mevzuati da uygulanabilmektedir Gercek Kiralama True Leasing Kiraciya kiralanan ekonomik degerin kira suresi sonunda normal piyasa degerinden satin alma hakkini veren leasing sirketinin malik sifati ile vergi avantajlarindan yararlanarak bu avantajlari kiraciya yansittigi ve kiracinin kira odemelerini gider yazdigi kiralama turudur Takas Seklinde Kiralama Swap Lease Kiracinin daha once kiraladigi ve kullanim hakkindan yararlandigi bir ekonomik degerin yenisi ile degistirilmesi seklindeki kiralamaya takas seklinde kiralama adi verilir Alt Kiralama Sub Lease Bu tur leasing isleminde kiralayan kiralanan ekonomik degerin kullanim hakkini kiraciya devreder ve kiraci da ayni ekonomik degeri ucuncu bir kisiye ayni sartlarda devredebilir 3226 sayili Finansal Kiralama Kanunu nun 15 Maddesi kiracinin kiraladigi malin zilliyetligini ucuncu kisilere devredemeyecegini hukme bagladigindan bu tur kiralamalar Turkiye de uygulanmamaktadir Ozel Kiralama Special Lease Siparis uzerine ozel olarak uretilen ve finansal kiralama sirketi acisindan bir degeri olmayan sadece ozel amacla kullanilan ve sozlesme suresinin sonunda mulkiyeti kiraciya gecen ekonomik degerlerin kiralanmasi amaciyla yapilan leasing islemidir Ikinci El Kiralama Second Hand Lease Leasinge konu mal daha once kullanilmis ise islem ikinci el kiralama olarak adlandirilmaktadir Hangi mallarin kullanilmis olsalar dahi finansal kiralamadan yararlanacaklari hazine mustesarliginca belirlenmektedir Dolayli Dolaysiz Leasing Dolayli leasingde kiralanacak ekonomik deger kiraci tarafindan secilir fiyat ve teslim kosullari icin uretici veya dagitici firmayla anlasma yapilir Daha sonra kiraci bir leasing sirketi ile malin satin alinarak kendisine kiralanmasi icin anlasma yapar Dolaysiz leasingde ise finansmani imalatci ya da satici firma yuklenir Araya bir finans kurumunu sokmayan model bazi sirketlerin kendi bunyelerinde kurduklari taksitli satis bolumune benzemektedir Finansal Kiralama Kanunu nun dorduncu maddesi hukmune gore kiralayanin mali kiracinin talebi uzerine 3 Kisiden satin almasi veya baska suretle temin etmesi gerektiginden dolaysiz leasing 3226 sayili kanun kapsamina girmemektedir Finansal kiralama ve operasyonel kiralama International Accounting Standart 17 IAS 17 ile konuya aciklik getirmis hangi islemlerin Operasyonel Kiralama hangi islemlerin ise Finansal Kiralama olarak tanimlanabilecegini belirtmislerdir IAS 17 ye gore leasing e konu ekipmanini kimin bilancosunda gosterdigi ve buna bagli olarak kimin vergi avantaji sagladigi belirleyici unsurlardir Finansal kiralama kriterleri A B D de Federal Accounting Standard Board tarafindan yayimlanan Federal Accounting Standard No 13 e gore Kira suresi sonunda mulkiyetin kiraciya devri gerekiyorsa Kira suresinin sonunda kiraciya mali sembolik bir bedelle satin alma hakki veriliyorsa Kira suresi kiralanan malin tahmini ekonomik omrunun en az 75 ini kapsiyorsa Kiralama suresi boyunca kiracinin odeyecegi bugunku degerler toplami kiralanan malin defter bedelinin en az 90 una esitse bu islem finansal kiralama islemidir Operasyonel kiralama kriterleri Kira suresi sonunda mulkiyetin kiraciya devri gerekmiyorsa Kiralama suresi boyunca kiracinin odeyecegi bugunku degerler toplami kiralanan malin defter bedelinden dusuk ise bu islem operasyonel kiralama islemidir Bu leasing turunde sozlesme belirli bir sureyi kapsamak uzere yapilmasina karsin onceden belirlenen ihbar sureleri icinde kiracinin ihbarda bulunmasi halinde kiralama donemi sona ermeden kira sozlesmesi feshedilebilir Operasyonel kiralama kiraciya sozlesmeyi iptal hakki taniyan dolayisiyla teknolojik acidan demode olmus makine ve techizati geri verebilme imkani saglayan esnek bir leasing turudur Ek bilgilerSozlesme Sonu Opsiyonlari Sozlesme sonu opsiyonlari leasing firmasi tarafindan kiraciya sozlesme suresi sonunda tanidigi opsiyonlardir Bu opsiyonlar Kiralanan ekipmanin hicbir hak ve ucret istemeden leasing firmasina geri verilmesi Bazi durumlarda sokum ve tasima masraflari istenebilir Kiralanan ekipmanin sozlesme suresi sonundaki pazar fiyatindan veya sabit fiyattan kiraci tarafindan satin alinmasi Leasing sozlesmesinin daha onceden belirlenen veya o gunku ekonomik kosullarla belirlenen bir faiz oranindan yenilenmesi Bazi leasing firmalari sozlesmelerinde kiralanan ekipmanin satin alinmasi ve leasing sozlesmesinin yenilenmesi opsiyonlarina yer vermez Bu tip leasing islemlerine sonu kapali leasing islemleri denir Paket Hizmetler Full Leasing Bazi leasing firmalari kiralama haricinde kiralanan ekipmanin ozellikleri dogrultusunda bazi ek hizmetlerde verebilir Ornegin Bakim Onarim Urun Garantisi Yedek Parca temini Bilisim Sektorune yonelik yeni yazilim ve programlar Danismanlik hizmeti Urun bozuldugunda veya kullanilmaz hale geldiginde yeni urun verilmesi gibi Bu tipte yapilan leasing islemlerine Tam Hizmet Leasingi Full service Leasing adi verilir Karsiti olan Net Leasing islemlerinde ise kiraci sadece kendisi icin gerekli olan minimum hizmeti Malin satin alinmasini talep edebilir Dis baglantilarhttp www hazine gov tr mevzuat finkiralama htm 5 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www tkgm gov tr ana php Sayfa islemdetay amp Id 46 8 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www fider org tr 18 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Finansal Kiralama Dernegi http www leaseurope org 29 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde