Leh-Töton Savaşı (1326-1332)Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı Devleti arasında Pomerelia üzerinde 1326'dan 1332'ye kadar yapılan savaş.
Leh-Töton Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Leh-Töton savaşları | |||||||
Płowce Muharebesi, Juliusz Kossak | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Töton Tarikatı Devleti Bohemya Krallığı | Polonya Krallığı Litvanya Büyük Dükalığı Macaristan Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Werner von Orseln Dietrich von Altenburg Luther von Braunschweig | I. Władysław Łokietek III. Kazimierz Wielki |
Arka plan
Dük 1294'te ölümüne kadar, Baltık kıyısındaki , batıda Pomeranya Dükalığı ile sınırdan doğuda Vistula nehri kıyısındaki Tarikat devletinin Prusya topraklarına kadar uzanıyordu. Polonyalı Piast hükümdarlarının hacizlileri olan hanedanı tarafından tutuldu. 1295'ten beri Polonya Kralı olan II. Przemysł, Pomerelia'yı bünyesine kattı (Lehçe: Pomorze Gdańskie), 1269'da Dük Mestwin ile imzalanan atıfta bulunan Brandenburg Margravlığı'nın protestosuna karşı Polonya Krallığı Topraklarına girdi. Ertesi yıl, Ascanlı margraveler, muhtemelen Polonya tacını hedefleyen Bohemya Kralı II. Václav.
Kral II. Wenceslaus, Piast'lı rakibi I. Władysław'a karşı galip geldi ve 1300'de Polonya Kralı oldu. Soylu ailesinin yardımıyla Pomerelia'da hüküm sürdü. 1306'da oğlu III. Wenceslaus'un öldürülmesinden sonra Přemyslid Hanedanı'nı yok oldu ve Dük Władysław, Pomerelia topraklarını işgal edebildi. Varlıklarından ve günahlarından korkan Swenzones, birlikleri Gdańsk şehrine kadar olan bölgeyi işgal eden çağırdı. Władysław, 1308'de Heinrich von Plötzke komutasındaki Töton Tarikatı'nın güçlerini çağırarak tepki gösterdi ve Gdańsk ile Pomerelia'nın çoğunu yeniden fethetti.
Ancak, Töton'ların Danzig'i işgalinden sonra, Plötzke'nin teklif ettiği masraf parasını ödemeyi reddettiği için Danzig'i Władysław'a bırakmayı reddettiler. Bunun yerine, direnişi başından beri nispeten zayıf olan ve şimdi Pomerelia üzerindeki iddialarını satmaya niyetli olan Magrave Waldemar ile 1309 Soldin Antlaşması'nı imzaladılar.
Muharebeler
Yenilgisinin altında ezilen Władysław, 'da Töton Şövalyeleri'ne dava açtı. Bununla birlikte, 1320'de Polonya tacını devraldı ve Polonya kralı oldu. Kızı 1320'de Kral I. Charles ile ve oğlu Kazimierz'i Büyük Dük Gediminas'ın kızı ile evlendirdiğinde Macaristan ve Litvanya ile ittifaklar kurdu. Öte yandan, 1310'dan beri güçlü Lüksemburg Hanedanı'nın yönetimi altındaki Bohemya Krallığı yeniden yükseldi ve Kral Johann von Böhmen Přemyslid'lerden bir miras olarak Polonya tacını talep etti. Töton Tarikatı, pagan Litvanyalılara karşı seferlerde kendilerine katılan Kral John'u desteklediler ve ayrıca Władysław'ın düşmanı ile ittifak kurdular.
1326'da Kral Władysław'ın prdusu ve ertesi yıl güneyde Kral John Kraków'a yürürken Wladysław Töton Tarikatı'na karşı çıktı. Macaristan Kralı I. Charles tarafından geri çekilmeye teşvik edilmesine rağmen, çoğunu vasallaştırdı. Polonya'nın iç parçalanmalarından yararlanan Töton şövalyeleri, Polonya'nın ve Dobrzyń Arazisi'ni yağmalayıp fethettiler. Kral Władysław, komutasındaki Litvanya ve Macaristan kuvvetlerinden yardım aldı veGrudziądz yakınlarındaki kadar Prusya'nın Kulmerland'ını yağmaladı.
Töton ordusu karşı saldırıya geçerek Kuyavia ve Dobrzyń'deki birçok kasabayı ele geçirdi fakat 1330'da bir Polonya ve Litvanya karşı saldırısı, Tarikat'ın fethettiği yerlerin bir kısmını Polonya'ya iade etmesiyle geçici bir barışla sonuçlandı, ancak sonraki yıl boyunca savaş devam etti. 1331'deki Płowce Muharebesi'nden sonra Tötonlar üstünlüğü ele geçirdi ve Kuyavia ile Dobrzyń Arazisi'ni tekrar ele geçirdi. Kral Władysław 1333'te ölürken, her iki taraf da ateşkes konusunda uzlaştı.
Savaş sonrası
1343'te, tarafların toprak iddiaları, Władysław'ın oğlu Kral III. Casimir tarafından imzalanan ve savaşı resmen sona erdiren Kalisz Antlaşması'nda karara varıldı. III. Casimir Kuyavia ve Dobrzyń'ı geri aldı, fakat sonuç olarak Pomerelia'yı kaybetti. Yine de, Pomeraniæ dominus et heres ("Pomeranya'nın Efendisi ve Varisi") unvanını korudu.
Pomerelia toprakları ve Polonya'nın Baltık Denizi'ne erişimi bir ihtilaf konusu olarak kaldı: 1466'da İkinci Toruń Barışı'ndan sonra Polonya Kraliyet Prusyası tımarı olarak yeniden ele geçirildi, Pomerelia, 1772'de Polonya'nın Bölünmesi sırasında Prusya Krallığı tarafından ilhak edildi. 1919 Versay Barış Antlaşması ile oluşturulan "Danzig Koridoru" nun bir parçası olan Pomerelia bölgesi üzerinde yüzyıllardır süregelen anlaşmazlıklar, tarih boyunca çok zorladı.
Kaynakça
- ^ Various sources differ, giving either 1326 or 1327 as the starting date of this conflict
- (Lehçe) Wojny polsko-krzyżackie 17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leh Toton Savasi 1326 1332 Polonya Kralligi ile Toton Tarikati Devleti arasinda Pomerelia uzerinde 1326 dan 1332 ye kadar yapilan savas Leh Toton SavasiLeh Toton savaslariPlowce Muharebesi Juliusz KossakTarih1326 1332 6 yil Bolge KulmerlandSonuc 1343 TaraflarToton Tarikati Devleti Bohemya KralligiPolonya Kralligi Litvanya Buyuk Dukaligi Macaristan KralligiKomutanlar ve liderlerWerner von Orseln Dietrich von Altenburg Luther von BraunschweigI Wladyslaw Lokietek III Kazimierz WielkiArka planDuk 1294 te olumune kadar Baltik kiyisindaki batida Pomeranya Dukaligi ile sinirdan doguda Vistula nehri kiyisindaki Tarikat devletinin Prusya topraklarina kadar uzaniyordu Polonyali Piast hukumdarlarinin hacizlileri olan hanedani tarafindan tutuldu 1295 ten beri Polonya Krali olan II Przemysl Pomerelia yi bunyesine katti Lehce Pomorze Gdanskie 1269 da Duk Mestwin ile imzalanan atifta bulunan Brandenburg Margravligi nin protestosuna karsi Polonya Kralligi Topraklarina girdi Ertesi yil Ascanli margraveler muhtemelen Polonya tacini hedefleyen Bohemya Krali II Vaclav Kral II Wenceslaus Piast li rakibi I Wladyslaw a karsi galip geldi ve 1300 de Polonya Krali oldu Soylu ailesinin yardimiyla Pomerelia da hukum surdu 1306 da oglu III Wenceslaus un oldurulmesinden sonra Premyslid Hanedani ni yok oldu ve Duk Wladyslaw Pomerelia topraklarini isgal edebildi Varliklarindan ve gunahlarindan korkan Swenzones birlikleri Gdansk sehrine kadar olan bolgeyi isgal eden cagirdi Wladyslaw 1308 de Heinrich von Plotzke komutasindaki Toton Tarikati nin guclerini cagirarak tepki gosterdi ve Gdansk ile Pomerelia nin cogunu yeniden fethetti Ancak Toton larin Danzig i isgalinden sonra Plotzke nin teklif ettigi masraf parasini odemeyi reddettigi icin Danzig i Wladyslaw a birakmayi reddettiler Bunun yerine direnisi basindan beri nispeten zayif olan ve simdi Pomerelia uzerindeki iddialarini satmaya niyetli olan Magrave Waldemar ile 1309 Soldin Antlasmasi ni imzaladilar MuharebelerBrzesc Kujawski de Kral Ladislaus Totonlar ile olan anlasmayi bozuyor Jan Matejko Yenilgisinin altinda ezilen Wladyslaw da Toton Sovalyeleri ne dava acti Bununla birlikte 1320 de Polonya tacini devraldi ve Polonya krali oldu Kizi 1320 de Kral I Charles ile ve oglu Kazimierz i Buyuk Duk Gediminas in kizi ile evlendirdiginde Macaristan ve Litvanya ile ittifaklar kurdu Ote yandan 1310 dan beri guclu Luksemburg Hanedani nin yonetimi altindaki Bohemya Kralligi yeniden yukseldi ve Kral Johann von Bohmen Premyslid lerden bir miras olarak Polonya tacini talep etti Toton Tarikati pagan Litvanyalilara karsi seferlerde kendilerine katilan Kral John u desteklediler ve ayrica Wladyslaw in dusmani ile ittifak kurdular 1326 da Kral Wladyslaw in prdusu ve ertesi yil guneyde Kral John Krakow a yururken Wladyslaw Toton Tarikati na karsi cikti Macaristan Krali I Charles tarafindan geri cekilmeye tesvik edilmesine ragmen cogunu vasallastirdi Polonya nin ic parcalanmalarindan yararlanan Toton sovalyeleri Polonya nin ve Dobrzyn Arazisi ni yagmalayip fethettiler Kral Wladyslaw komutasindaki Litvanya ve Macaristan kuvvetlerinden yardim aldi veGrudziadz yakinlarindaki kadar Prusya nin Kulmerland ini yagmaladi Toton ordusu karsi saldiriya gecerek Kuyavia ve Dobrzyn deki bircok kasabayi ele gecirdi fakat 1330 da bir Polonya ve Litvanya karsi saldirisi Tarikat in fethettigi yerlerin bir kismini Polonya ya iade etmesiyle gecici bir barisla sonuclandi ancak sonraki yil boyunca savas devam etti 1331 deki Plowce Muharebesi nden sonra Totonlar ustunlugu ele gecirdi ve Kuyavia ile Dobrzyn Arazisi ni tekrar ele gecirdi Kral Wladyslaw 1333 te olurken her iki taraf da ateskes konusunda uzlasti Savas sonrasi1343 te taraflarin toprak iddialari Wladyslaw in oglu Kral III Casimir tarafindan imzalanan ve savasi resmen sona erdiren Kalisz Antlasmasi nda karara varildi III Casimir Kuyavia ve Dobrzyn i geri aldi fakat sonuc olarak Pomerelia yi kaybetti Yine de Pomeraniae dominus et heres Pomeranya nin Efendisi ve Varisi unvanini korudu Pomerelia topraklari ve Polonya nin Baltik Denizi ne erisimi bir ihtilaf konusu olarak kaldi 1466 da Ikinci Torun Barisi ndan sonra Polonya Kraliyet Prusyasi timari olarak yeniden ele gecirildi Pomerelia 1772 de Polonya nin Bolunmesi sirasinda Prusya Kralligi tarafindan ilhak edildi 1919 Versay Baris Antlasmasi ile olusturulan Danzig Koridoru nun bir parcasi olan Pomerelia bolgesi uzerinde yuzyillardir suregelen anlasmazliklar tarih boyunca cok zorladi Kaynakca Various sources differ giving either 1326 or 1327 as the starting date of this conflict Lehce Wojny polsko krzyzackie 17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde