Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lelusi Manastırı (Gürcüce: ლელუსის მონასტერი), tarihsel Palakatsio bölgesinde, günümüzde Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı Taşbaşı köyünün sınırları içinde eski Gürcü manastırıdır. Manastırın adı, ortadan kalkmış olan Lelusi köyünden gelir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Taşbaşı, Arpaçay |
| Koordinatlar | 40°57′56″K 43°17′05″D / 40.96556°K 43.28472°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Tamamen yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kireç harcı |
Tarihçe
Lelusi köyü ile Lelusi Manastırı'nın bulunduğu Palakatsio bölgesi, tarihsel Gürcistan'ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Lelusi (ლელუსი) Gürcüce bir yer adı olup "kamış" anlamındaki "leli" (ლელი) kelimesinden türemiştir. Lelusi köyü de Çıldır Gölü kıyısında, kamışların büyüdüğü bataklık alanı da kapsayan bir alanda bulunuyordu. Osmanlıca idaresinin 1595 tarihinde gerçekleştirdiği tahrirde Lelusi köyü, Lelus / Lilus (لیلوس) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada bu yerleşim, Gürcistan Vilayeti içinde Çıldır livasının Canbaz nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 10 Hristiyan haneden oluşuyor ve hane reisleri Gürcü adları taşıyordu. Lelusi adının Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde geçmemesi, bu yerleşimin daha önce ortadan kalktığını göstermektedir. Lelusi Manastırı'nın da Osmanlı döneminden önce inşa edilmiş ve Osmanlı döneminde yıkılmış olmalıdır.
Kalıntılar
Günümüzde tamamen yıkılmış olan Lelusi Manastırı'nın kalıntıları, Taşbaşı köyünün kuzeyinde, Çıldır Gölü'nün kıyısında ve ortadan kalkmış olan Lelusi köyünün güney kısmında bulunmaktadır. Manastırın ana kilisesinin duvarlarının temel seviyesindeki bazı kısımları bugüne ulaşmıştır. Ancak bu izlerden kilisenin planını çıkarmak mümkün olmamıştır. Bununla birlikte apsisin yuvarlak formu seçilebilmektedir. Çevrede kireç harçlı duvar parçaları tespit edilmiştir. Kilisenin kuzeyine bitişik başka bir yapının temel seviyesindeki duvar hatları da fark edilmektedir. Kilise yüksekçe bir yerde inşa edilmiş olup bu alanın dış hatları boyunca da duvar kalıntıları bulunmaktadır. Bu kalıntıların manastırı çevreleyen surlar olduğu tahmin edilmektedir. Bu yapının birkaç metre güneyinde büyükçe bir yapının (33x14 m) izleri vardır. Dikdörtgen yapı temeline kadar yıkılmış olup sadece duvar hatları fark edilmektedir. Bu yapının güneydoğu köşesine bitişik halde yuvarlak bir yapının bulunduğu anlaşılmaktadır. Bunun batısında dikdörtgen planlı bir yapının izleri tespit edilmiştir. Duvarın kalınlığı 1,5 metredir. Bu yapının yanında bir mezarlık bulunuyordu. Burada bir kvacvarinin kaidesi günümüze ulaşmıştır. Köylüler kalıntıların bulunduğu alanı "Kilise", büyük yapının bulunduğu yeri ise, "Manastır" olarak adlandırmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c 2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2021, s. 53. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 383". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 261". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, 326 sayfa". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lelusi Manastiri Gurcuce ლელუსის მონასტერი tarihsel Palakatsio bolgesinde gunumuzde Kars ilinin Arpacay ilcesine bagli Tasbasi koyunun sinirlari icinde eski Gurcu manastiridir Manastirin adi ortadan kalkmis olan Lelusi koyunden gelir Lelusi ManastiriTemel bilgilerKonumTasbasi ArpacayKoordinatlar40 57 56 K 43 17 05 D 40 96556 K 43 28472 D 40 96556 43 28472InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumTamamen yikilmisMimariMimari turManastirMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma OzelliklerMalzemelerKirec harciTarihceLelusi koyu ile Lelusi Manastiri nin bulundugu Palakatsio bolgesi tarihsel Gurcistan in bir parcasiydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Lelusi ლელუსი Gurcuce bir yer adi olup kamis anlamindaki leli ლელი kelimesinden turemistir Lelusi koyu de Cildir Golu kiyisinda kamislarin buyudugu bataklik alani da kapsayan bir alanda bulunuyordu Osmanlica idaresinin 1595 tarihinde gerceklestirdigi tahrirde Lelusi koyu Lelus Lilus لیلوس seklinde kaydedilmistir Bu sirada bu yerlesim Gurcistan Vilayeti icinde Cildir livasinin Canbaz nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 10 Hristiyan haneden olusuyor ve hane reisleri Gurcu adlari tasiyordu Lelusi adinin Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde gecmemesi bu yerlesimin daha once ortadan kalktigini gostermektedir Lelusi Manastiri nin da Osmanli doneminden once insa edilmis ve Osmanli doneminde yikilmis olmalidir KalintilarGunumuzde tamamen yikilmis olan Lelusi Manastiri nin kalintilari Tasbasi koyunun kuzeyinde Cildir Golu nun kiyisinda ve ortadan kalkmis olan Lelusi koyunun guney kisminda bulunmaktadir Manastirin ana kilisesinin duvarlarinin temel seviyesindeki bazi kisimlari bugune ulasmistir Ancak bu izlerden kilisenin planini cikarmak mumkun olmamistir Bununla birlikte apsisin yuvarlak formu secilebilmektedir Cevrede kirec harcli duvar parcalari tespit edilmistir Kilisenin kuzeyine bitisik baska bir yapinin temel seviyesindeki duvar hatlari da fark edilmektedir Kilise yuksekce bir yerde insa edilmis olup bu alanin dis hatlari boyunca da duvar kalintilari bulunmaktadir Bu kalintilarin manastiri cevreleyen surlar oldugu tahmin edilmektedir Bu yapinin birkac metre guneyinde buyukce bir yapinin 33x14 m izleri vardir Dikdortgen yapi temeline kadar yikilmis olup sadece duvar hatlari fark edilmektedir Bu yapinin guneydogu kosesine bitisik halde yuvarlak bir yapinin bulundugu anlasilmaktadir Bunun batisinda dikdortgen planli bir yapinin izleri tespit edilmistir Duvarin kalinligi 1 5 metredir Bu yapinin yaninda bir mezarlik bulunuyordu Burada bir kvacvarinin kaidesi gunumuze ulasmistir Koyluler kalintilarin bulundugu alani Kilise buyuk yapinin bulundugu yeri ise Manastir olarak adlandirmaktadir Kaynakca a b c 2019 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2021 s 53 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9746 3 2 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 383 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 261 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2023 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 326 sayfa 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2024