Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Litvanya'daki Tatarlar, Litvanya Cumhuriyeti'nde yaşayan benzersiz bir etnik gruptur ve en eski ulusal azınlıklardan biri olarak kabul edilir.
Ortaya çıkışı
Litvanya'daki Tatarlar, Türk ve Moğol boylarının torunlarıdır. Ataları Altın Orda ve Kırım Hanlığından gelen göçmenlerdi. Tatarların artık kendi devletleri yok, ancak etnik kültürlerini, ulusal ve dini kimliklerini koruyabildiler. Litvanyalı Tatarların çoğu Sünni Müslümanlardır. Ruhani merkez müftülüğü, 1998 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından restore edildi. Bugün Litvanya Tatar camileri , köyü, Raižiai ve Kaunas'ta faaliyet göstermektedir. İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Litvanya'da altı cami vardı ve bunlardan üçü yıkıldı.
Litvanya'ya gelişleri
14. yüzyılda Litvanya Büyük Dükalığı geniş bir alanı kapladı ve doğudaki sınır Tatar topraklarına yakındı. İki millet arasında yoğun bir iletişim vardı. İlk Tatarlar, 1319-1320'de Haçlılarla yapılan savaşlarda müttefik olarak Litvanya Büyük Dükalığı'na geldiler. Daha sonra Büyük Dük Vytautas, bazı Tatar ailelerini Litvanya'ya davet etti. Tatarlar Trakai, Vilnius ve Alytus'tan çok uzak olmayan bölgelere yerleştiler. Yüzlerce Tatar askerinin aileleri ve eşyalarıyla birlikte 14. yüzyılın sonunda Litvanya Büyük Dükalığı'na geldiğine inanılıyor. Gelenlerin arasında bir dizi soylu Tatar da vardı.
Litvanya Tatarları, kendi askeri oluşumlarına sahip oldukları için iyi bilinirler. Başlangıçta, onlara Bayraklar, daha sonra - ilk Litvanya sınır ordusu olarak kabul edilen Ön Muhafız Alayları denir. Yüzyıllar boyunca Tatarların ana faaliyeti askeri ve diplomatik hizmette hizmet etmekti.
Tatarlar Vytautas'ın kişisel muhafızlarını oluşturdular ve onunla birlikte 15 Temmuz 1410'da meşhur Grunwald Muharebesi'ne katıldılar. Dük ile özel bir ilişki nedeniyle vergiden muaf tutuldular. İyi hizmet için toprak ve malikanelerle ödüllendirildiler. 18. yüzyılın sonundan 20. yüzyılın ortalarına kadar 50'ye kadar Tatar general çeşitli Litvanya ordularında görev yaptı.
Zamanla Litvanyalı Tatar meslekleri değişti. 20. yüzyılın başlarında Tatarlar arasında doktorlar, bilim adamları, sanatçılar ve serbest mesleklerin temsilcileri ortaya çıktı. Bazıları dünyada yaygın olarak tanındı.
Litvanya Tatarları, ikinci vatanları haline gelen ülkeye sadakatlerini sürdürerek, Litvanya Büyük Dükalığı'nın istisnasız bütün savaşlarına, 1794, 1831 ve 1864 ayaklanmalarına ve Litvanya bağımsızlık savaşlarına da (1918-1920) katıldılar. Yüksek bir Litvanyalı Tatar subayı olan Albay Alexander (Süleyman) Chaleckis, yeniden doğan Litvanya ordusunun kurucularından biriydi. Savaşlar arası dönemde Litvanya Cumhuriyeti'nde yaklaşık bin Tatar yaşıyordu.
Litvanya'da Kaunas ve Raižiai'de merkezleri olan iki cemaati vardı. 1930'da Grunwald Muharebesi'nin 520. yıldönümünü anmak için Litvanya'nın geçici başkenti Kaunas'ta yeni bir tuğla cami açıldı. İnşaatı için önemli destek o zamanki Litvanya Hükûmeti tarafından sağlandı.
Bugünün Litvanya'sında
Şu anda Litvanya Cumhuriyeti'nde yaklaşık 3.000 Tatar yaşıyor. Bugün, Litvanya Tatarlarının çoğu Alytus, Kaunas ve Vilnius illerinde yoğunlaşmıştır. Devletin yaşamı üzerindeki etkileri, Vilnius'un merkezindeki Totorių Caddesi ve Vilnius'un eski Lukiškės banliyösünde kanıtlanmıştır.
1988'de Litvanya Tatar Kültür Dirilişi Derneği kuruldu. Amacı, Tatarların sosyal yaşamını koordine etmek, dua evinin yeniden inşasına özen göstermek ve kültürü beslemekti. Şu anda Litvanya'da faaliyet gösteren yaklaşık 20 Litvanya Tatar kamu kuruluşu (dernek) bulunmaktadır.
1995 yılında Lietuvos Totoriai gazetesi Litvanca, Rusça ve Lehçe dillerinde yayınlanmaya başladı.
1996 yılında Litvanya Tatar Toplulukları Birliği kuruldu. Faaliyetleri arasında Litvanya Tatar kültürünü teşvik etmek, tanımak ve yaymak yer alıyor. Birlik etkinlikler düzenlemekte, devlet kurumları, özyönetim kurumları ve Polonya ve Beyaz Rusya'daki ilgili Litvanya Tatar kuruluşları, Kırım Tatar Ulusal Parlamentosu ile ilişkileri sürdürmektedir.
2009 yılında, tarihi hafızayı sürdürmek ve mirası korumakla uğraşan Büyük Vytautas Anıt Yapım Vakfı kuruldu. Litvanya'da birkaç Litvanya Tatarı Pazar okulu vardır.
Litvanya Tatar folklorunun restorasyonu 1997 yılında ilk kolektif "Alije" nin kurulmasıyla başladı.
2011 yılında Litvanya Tatar folklor topluluğu "Ilsu" (Vatan) Vilnius'ta kuruldu ve daha sonra folklor grubu "Efsane" oluşturuldu.
Bugün Trakai Tarih Müzesi, Litvanya Tatarlarına adanmış kalıcı bir sergiye sahiptir.
Mutfak mirası
Litvanya Tatarları mutfak geleneklerini sürdürdüler. Litvanya ve yurtdışındaki en meşhur yemekleri, "Šimtalapis" dolgulu, katmanlı bir kek. Kuzu ve dana etli Litvanya Tatarı köfte, etli balkabağı turtası (daha önce geleneksel olarak kullanılan kaz), törensel yuvarlak çörekler - jama, tatlı helvası da yaygın olarak bilinmektedir.
Önemli Litvanya Tatarları
- Süleyman Sülkeviç (1865-1920), Rusya İmparatorluğu Korgenerali, Kırım Bölgesel Hükûmeti Başbakanı (1918) ve 1918–20'de Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.
- Mikhail Tugan-Baranovsky (1865-1919), politik ekonomi teorisyeni ve profesör
- (1964 doğumlu), siyaset bilimci, Mykolas Romeris Üniversitesi profesörü, şair, Litvanya Soykırımı ve Direniş Araştırma Merkezi genel müdürü.
- (1950 doğumlu), tarihçi, Litvanya Tarih Enstitüsü baş araştırmacısı ve Vilnius Üniversitesi'nde profesör.
- (1909-1992), Büyük Britanya'daki Litvanya toplumunun başkanı.
- (1972 doğumlu), profesyonel sirk sanatçısı, palyaço, amatör sirk topluluğu "Dzūkija" nın başkanı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . www.truelithuania.com. 8 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "The amazing survival of the Baltic Muslims". BBC News (İngilizce). 1 Ocak 2016. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ A. Jakubauskas, Lietuvos totoriai istorijoje ir kultūroje, Vilnius, 2009.
- ^ T. Bairašauskaitė, Lietuvos totoriai XIX amžiuje, Vilnius, 1996.
- ^ "Totoriai Lietuvoje". Bernardinai.lt (Litvanca). 6 Ağustos 2007. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ (İngilizce). 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ . m.ldkistorija.lt. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ . tmde.lrv.lt (Litvanca). 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ . the Lithuania Tribune (İngilizce). 3 Haziran 2016. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ . genocid.lt. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Tamara Bairašauskaitė | Lietuvos istorijos institutas". Tamara Bairašauskaitė | Lietuvos istorijos institutas (Litvanca). 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Litvanya daki Tatarlar Litvanya Cumhuriyeti nde yasayan benzersiz bir etnik gruptur ve en eski ulusal azinliklardan biri olarak kabul edilir Trakai kalesinde Tatar sergisiOrtaya cikisiLitvanya daki Tatarlar Turk ve Mogol boylarinin torunlaridir Atalari Altin Orda ve Kirim Hanligindan gelen gocmenlerdi Tatarlarin artik kendi devletleri yok ancak etnik kulturlerini ulusal ve dini kimliklerini koruyabildiler Litvanyali Tatarlarin cogu Sunni Muslumanlardir Ruhani merkez muftulugu 1998 yilinda Sovyetler Birligi nin dagilmasinin ardindan restore edildi Bugun Litvanya Tatar camileri koyu Raiziai ve Kaunas ta faaliyet gostermektedir Ikinci Dunya Savasi ndan once Litvanya da alti cami vardi ve bunlardan ucu yikildi Litvanya ya gelisleri14 yuzyilda Litvanya Buyuk Dukaligi genis bir alani kapladi ve dogudaki sinir Tatar topraklarina yakindi Iki millet arasinda yogun bir iletisim vardi Ilk Tatarlar 1319 1320 de Haclilarla yapilan savaslarda muttefik olarak Litvanya Buyuk Dukaligi na geldiler Daha sonra Buyuk Duk Vytautas bazi Tatar ailelerini Litvanya ya davet etti Tatarlar Trakai Vilnius ve Alytus tan cok uzak olmayan bolgelere yerlestiler Yuzlerce Tatar askerinin aileleri ve esyalariyla birlikte 14 yuzyilin sonunda Litvanya Buyuk Dukaligi na geldigine inaniliyor Gelenlerin arasinda bir dizi soylu Tatar da vardi Litvanya Tatarlari kendi askeri olusumlarina sahip olduklari icin iyi bilinirler Baslangicta onlara Bayraklar daha sonra ilk Litvanya sinir ordusu olarak kabul edilen On Muhafiz Alaylari denir Yuzyillar boyunca Tatarlarin ana faaliyeti askeri ve diplomatik hizmette hizmet etmekti Tatarlar Vytautas in kisisel muhafizlarini olusturdular ve onunla birlikte 15 Temmuz 1410 da meshur Grunwald Muharebesi ne katildilar Duk ile ozel bir iliski nedeniyle vergiden muaf tutuldular Iyi hizmet icin toprak ve malikanelerle odullendirildiler 18 yuzyilin sonundan 20 yuzyilin ortalarina kadar 50 ye kadar Tatar general cesitli Litvanya ordularinda gorev yapti Zamanla Litvanyali Tatar meslekleri degisti 20 yuzyilin baslarinda Tatarlar arasinda doktorlar bilim adamlari sanatcilar ve serbest mesleklerin temsilcileri ortaya cikti Bazilari dunyada yaygin olarak tanindi Litvanya Tatarlari ikinci vatanlari haline gelen ulkeye sadakatlerini surdurerek Litvanya Buyuk Dukaligi nin istisnasiz butun savaslarina 1794 1831 ve 1864 ayaklanmalarina ve Litvanya bagimsizlik savaslarina da 1918 1920 katildilar Yuksek bir Litvanyali Tatar subayi olan Albay Alexander Suleyman Chaleckis yeniden dogan Litvanya ordusunun kurucularindan biriydi Savaslar arasi donemde Litvanya Cumhuriyeti nde yaklasik bin Tatar yasiyordu Litvanya da Kaunas ve Raiziai de merkezleri olan iki cemaati vardi 1930 da Grunwald Muharebesi nin 520 yildonumunu anmak icin Litvanya nin gecici baskenti Kaunas ta yeni bir tugla cami acildi Insaati icin onemli destek o zamanki Litvanya Hukumeti tarafindan saglandi Bugunun Litvanya sindaSu anda Litvanya Cumhuriyeti nde yaklasik 3 000 Tatar yasiyor Bugun Litvanya Tatarlarinin cogu Alytus Kaunas ve Vilnius illerinde yogunlasmistir Devletin yasami uzerindeki etkileri Vilnius un merkezindeki Totoriu Caddesi ve Vilnius un eski Lukiskes banliyosunde kanitlanmistir 1988 de Litvanya Tatar Kultur Dirilisi Dernegi kuruldu Amaci Tatarlarin sosyal yasamini koordine etmek dua evinin yeniden insasina ozen gostermek ve kulturu beslemekti Su anda Litvanya da faaliyet gosteren yaklasik 20 Litvanya Tatar kamu kurulusu dernek bulunmaktadir 1995 yilinda Lietuvos Totoriai gazetesi Litvanca Rusca ve Lehce dillerinde yayinlanmaya basladi Raiziai Camii 1996 yilinda Litvanya Tatar Topluluklari Birligi kuruldu Faaliyetleri arasinda Litvanya Tatar kulturunu tesvik etmek tanimak ve yaymak yer aliyor Birlik etkinlikler duzenlemekte devlet kurumlari ozyonetim kurumlari ve Polonya ve Beyaz Rusya daki ilgili Litvanya Tatar kuruluslari Kirim Tatar Ulusal Parlamentosu ile iliskileri surdurmektedir 2009 yilinda tarihi hafizayi surdurmek ve mirasi korumakla ugrasan Buyuk Vytautas Anit Yapim Vakfi kuruldu Litvanya da birkac Litvanya Tatari Pazar okulu vardir Litvanya Tatar folklorunun restorasyonu 1997 yilinda ilk kolektif Alije nin kurulmasiyla basladi 2011 yilinda Litvanya Tatar folklor toplulugu Ilsu Vatan Vilnius ta kuruldu ve daha sonra folklor grubu Efsane olusturuldu Bugun Trakai Tarih Muzesi Litvanya Tatarlarina adanmis kalici bir sergiye sahiptir Mutfak mirasiLitvanya Tatarlari mutfak geleneklerini surdurduler Litvanya ve yurtdisindaki en meshur yemekleri Simtalapis dolgulu katmanli bir kek Kuzu ve dana etli Litvanya Tatari kofte etli balkabagi turtasi daha once geleneksel olarak kullanilan kaz torensel yuvarlak corekler jama tatli helvasi da yaygin olarak bilinmektedir Onemli Litvanya TatarlariSuleyman Sulkevic 1865 1920 Rusya Imparatorlugu Korgenerali Kirim Bolgesel Hukumeti Basbakani 1918 ve 1918 20 de Azerbaycan Silahli Kuvvetleri Genelkurmay Baskani Mikhail Tugan Baranovsky 1865 1919 politik ekonomi teorisyeni ve profesor lt 1964 dogumlu siyaset bilimci Mykolas Romeris Universitesi profesoru sair Litvanya Soykirimi ve Direnis Arastirma Merkezi genel muduru lt 1950 dogumlu tarihci Litvanya Tarih Enstitusu bas arastirmacisi ve Vilnius Universitesi nde profesor lt 1909 1992 Buyuk Britanya daki Litvanya toplumunun baskani lt 1972 dogumlu profesyonel sirk sanatcisi palyaco amator sirk toplulugu Dzukija nin baskani Ayrica bakinizImparatorluk Muhafizlarinin Litvanyali TatarlariKaynakca www truelithuania com 8 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 The amazing survival of the Baltic Muslims BBC News Ingilizce 1 Ocak 2016 30 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2020 A Jakubauskas Lietuvos totoriai istorijoje ir kulturoje Vilnius 2009 T Bairasauskaite Lietuvos totoriai XIX amziuje Vilnius 1996 Totoriai Lietuvoje Bernardinai lt Litvanca 6 Agustos 2007 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2020 Ingilizce 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 m ldkistorija lt 14 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 tmde lrv lt Litvanca 10 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 the Lithuania Tribune Ingilizce 3 Haziran 2016 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 genocid lt 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 Tamara Bairasauskaite Lietuvos istorijos institutas Tamara Bairasauskaite Lietuvos istorijos institutas Litvanca 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2020