Lusitanya mitoloji Lusataniler tarafından Proto-Hint Avrupalılar arasında yayılmış mitolojidir. İber Yarımadası, Portekiz, Galiçya, Extremadura ve Salamanca'nın küçük bir kısmında görülmüştür.
Lusitan tanrıları, Batı İberya'daki, yani Galiçya'daki tüm dini uygulamaları büyük ölçüde etkiledi. Lusitanya fethedildikten sonra Roma tanrılarıyla karıştılar.
Mitolojik varlıklar
Lusitanya mitolojisindeki bazı tanrılar şöyledir.
- Endovelicus şifa tanrısı ve aynı zamanda oraki fonksiyonları vardır. Başlangıçta küçük bir ktonik tanrı gibi görünüyordu, ancak Roma kolonizasyonundan sonra olağanüstü popüler hale geldi.
- Epona, atların, eşeklerin ve katırların koruyucusuydu. Patera, bereket, tahıl başakları ve bazı heykellerdeki tayların varlığıyla gösterildiği gibi, özellikle bir doğurganlık tanrıçasıydı.
- Nabia iki ayrı tanrı olabilirdi: Roma Jüpiter'in Lusitanyen eşdeğeri ve diğeri toprak ve kutsal kaynaklarla ilişkili olan eşleni. Nabia'nın biri erkek biri dişi olmak üzere çift kişiliği vardı. Yüce Nabia, Jüpiter ve tanrının Diana, Juno veya Victoria veya Roma panteonundan başkaları ile özdeşleşmiş, toplumun korunması ve savunması veya sağlık, zenginlik ve doğurganlıkla bağlantılı başka bir enkarnasyonuyla ilgilidir.
- Trebaruna Roma'daki Iovis veya Jüpiter'in eşdeğeri olabileceğini öne sürülmüştür. Muhtemelen Reve adlı başka bir erkek tanrı ile ilişkilidir Lusitan dilindeki yazıtlarda görünür ve her iki isim de nihayetinde Proto-Hint-Avrupa * diewo - 'dan türemiştir .
- Bandua veya Bandi, çok sayıda ithafı olan bir diğer tanrıdır. Çoğu yazıtta isim erkektir lakin yine de tek tasvir kadındır, özellikle Bandi / Bandua sıklıkla bir kasabanın adıyla ilişkilendiren bir lakap taşıdığı için ad çok sayıda tanrıya atıfta bulunur. Kendisi (Tanrı veya tanrıça) muhtemelen yerel topluluğun koruyucusuydu, genellikle Roma Mars'ıyla anılır.
Batı İberya'da iki bölgesel tanrı mitolojide görülmez : Viseu çevresinde tapılan Crouga ve Bragança bölgesinde Aernus . İber Yarımadası'nın tamamında bulunan en fazla sayıda yerli tanrı Lusitaniya-Galiçya bölgelerinde bulunmaktadır ve parçalanmış ve düzensiz bir panteon öneren modeller atılmıştır, çünkü birlikte meydana gelen tanrıların sayısı Avrupa'daki diğer Kelt halklarınınkine benzerdir.
Görünüşe göre bir güneş tanrıçası olan Kontebria (Cantabria) oradaydı, ibadeti daha sonra Meryem Ana'nın Nossa Senhora de Antime figürüne asimile edildi.
Sınırlar defalarca değiştiği ve Lusitanyalılar ile Galiçyalılardan genellikle tek bir millet olarak anıldıkları için, sözde Gallaecian veya Lusitanian tanrılarının bazılarının aynı isimlere sahip olduğuna dikkat etmek önemlidir:
Galiçya-Roma yazıtları aracılığıyla, Galiçya tanrılarının büyük bir kısmı panteonunun bir parçası olarak bilinir. Aşağıda bazı örnekler verilmiştir:
- Bandua : Galiçyalı savaş tanrısı, Roma tanrısı Mars'a benzer.
- Berobreus : Öteki Dünya ve ötesinin tanrısı. Şimdiye kadar belgelenen en büyük Berobreo tapınağı, Morrazo Yarımadası'nda, Cíes Adaları'nın önünde, Torch of Donón (Cangas) kalesinde duruyordu.
- Bormanicus : Galiçya tanrısı Bormanus'a benzer kaplıcalar tanrısı.
- Nabia : suların, çeşmelerin ve nehirlerin tanrıçası. Galiçya ve Portekiz'de bugünlerde hala adıyla varlığını sürdüren sayısız nehir, Navia nehri, gemiler ve kuzey Portekiz'de tanrıça gemisine adanmış İdol Çeşmesi var.
- Güney Gallaeci arasında büyük popülerlik kazanan savaşçı tanrı Cossus, antik Gallaecia'nın en saygın tanrılarından biriydi. Birkaç yazar Cosso ve Bandua'nın farklı isimler altında aynı Tanrı olduğunu öne sürer.
- Reue, yüce Tanrı hiyerarşisi, adalet ve ayrıca ölüm ile ilişkilendirilir.
- Lugus veya Lucubo, refah, ticaret ve zanaat meslekleriyle bağlantılı. Onun figürü mızrakla ilişkilidir. Keltler arasında en yaygın tanrılardan biridir.
- Coventina, bereket ve bereket tanrıçası. İngiltere'den Galiçya'ya çoğu Batı Avrupa için kült rekorları olan su perileri ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir.
- Endovelicus (Belenus ), kehanet ve şifa tanrısı, rüyalara sadık olanları gösteriyor.
Tanrılar
Dii, Lares, Nymphs ve Genii, Lusitanyaca veya Keltiberce dillerinde birçok isim kaydedilmesine rağmen, Latince epigrafiden bilinen, tapılan başlıca ilahiyat türleriydi.
Ayrıca bakınız
- Castro kültürü
- Kelt mitolojisi
- Etrüsk mitolojisi
- Cermen mitolojisi
- Yunan mitolojisi
- Tanrıların listesi
- Lusitan dili
- Ulusal Arkeoloji Müzesi (Portekiz)
- Ophiussa
- İber Yarımadası'nın Roma öncesi halkları
- Proto-Hint-Avrupa mitolojisi
- Roma mitolojisi
Kaynakça
- ^ Katia Maia-Bessa and Jean-Pierre Martin (1999)
- ^ Encarnação, José d’. 2015. Divindades indígenas sob o domínio romano em Portugal. Second edition. Coimbra: Universidade de Coimbra.
- ^ Monteiro Teixeira, Sílvia. 2014. Cultos e cultuantes no Sul do território actualmente português em época romana (sécs. I a. C. – III d. C.). Masters’ dissertation on Archaeology.. Lisboa: Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa.
- ^ P. Le Roux and A. Tranoy (1974)
- ^ Krzysztof Tomasz Witczak, Lódz (1999)
- ^ Juan Carlos Olivares Pedreño (2005)
- ^ Juan Francisco Masdeu (1688)
- ^ . 30 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2019.
- ^ "Enciclopédia das Festas Populares e Religiosas de Portugal". s. 64. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ . 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- [Research in Different Aspects of Religious Syncretisme in Roman Lusitania] (Fransızca). Albuquerque, New Mexico: Biblioteca Digital de Teses e Dissertações do IBICT. 20 Kasım 1999. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2010.
- Aproximação à identidade etno-cultural dos Callaici Bracari [Approximating the Ethno-Cultural Identity of Callaici Bracari] (Portekizce). Oporto, Portugal. 2006.
- Guerra y Religión en la Gallaecia y la Lusitania Antiguas [War and Religion in Galicia and Ancient Lusitania] (İspanyolca). A Coruña. 1990.
- . 18 Haziran 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Martínez (1995). "La epigrafía romana del concelho de Guimarães. Un estado de la cuestión" (PDF). Revista de Guimarães (İspanyolca). Guimarães, Portugal (105): 139-171. 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- Pedreño (1999). "Teonimos indigenas masculinos del ambito Lusitano-Galaico: un intento de síntesis" (PDF) (İspanyolca). Special I. Guimarães, Portugal: Revista de Guimarães: 277-296. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- Los Dioses de la Hispania Céltica [The Gods of Hispanic Celts] (İspanyolca). Madrid, Spain. 2002.
- [Gods of Stone] (Portekizce). 9 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Le Roux. "Contribution a l'etude des regions rurales del Nor-ouest hispanique au Haut-Empire: deux inscriptions de Penafiel". III Congresso Nacional de Arqueología I (Fransızca). Oporto, Portugal: A Junta: 249-257.
- Lódz (1999). "On the Indo-European Origin of Two Lusitanian Theonyms (Laebo and Reve)" (66). Emerita: 65-73. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- Pedreño (11 Kasım 2005). (PDF). 6. Guimarães, Portugal: E-Keltoi: Journal of Interdisciplinary Celtic Studies: 607-649. ISSN 1540-4889. 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- Historia critica de España, y de la Cultura Española: España romana. 1787-1807 [A Historic Critique of Spain, and the Spanish Culutre: Roman Spain] (İspanyolca). 1688. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- (Portekizce)
- Panteão da Lusitânia 1 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Portekizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lusitanya mitoloji Lusataniler tarafindan Proto Hint Avrupalilar arasinda yayilmis mitolojidir Iber Yarimadasi Portekiz Galicya Extremadura ve Salamanca nin kucuk bir kisminda gorulmustur Lusitan tanrilari Bati Iberya daki yani Galicya daki tum dini uygulamalari buyuk olcude etkiledi Lusitanya fethedildikten sonra Roma tanrilariyla karistilar Mitolojik varliklarLusitanya mitolojisindeki bazi tanrilar soyledir Endovelicus sifa tanrisi ve ayni zamanda oraki fonksiyonlari vardir Baslangicta kucuk bir ktonik tanri gibi gorunuyordu ancak Roma kolonizasyonundan sonra olaganustu populer hale geldi Epona atlarin eseklerin ve katirlarin koruyucusuydu Patera bereket tahil basaklari ve bazi heykellerdeki taylarin varligiyla gosterildigi gibi ozellikle bir dogurganlik tanricasiydi Nabia iki ayri tanri olabilirdi Roma Jupiter in Lusitanyen esdegeri ve digeri toprak ve kutsal kaynaklarla iliskili olan esleni Nabia nin biri erkek biri disi olmak uzere cift kisiligi vardi Yuce Nabia Jupiter ve tanrinin Diana Juno veya Victoria veya Roma panteonundan baskalari ile ozdeslesmis toplumun korunmasi ve savunmasi veya saglik zenginlik ve dogurganlikla baglantili baska bir enkarnasyonuyla ilgilidir Trebaruna Roma daki Iovis veya Jupiter in esdegeri olabilecegini one surulmustur Muhtemelen Reve adli baska bir erkek tanri ile iliskilidir Lusitan dilindeki yazitlarda gorunur ve her iki isim de nihayetinde Proto Hint Avrupa diewo dan turemistir Bandua veya Bandi cok sayida ithafi olan bir diger tanridir Cogu yazitta isim erkektir lakin yine de tek tasvir kadindir ozellikle Bandi Bandua siklikla bir kasabanin adiyla iliskilendiren bir lakap tasidigi icin ad cok sayida tanriya atifta bulunur Kendisi Tanri veya tanrica muhtemelen yerel toplulugun koruyucusuydu genellikle Roma Mars iyla anilir Bati Iberya da iki bolgesel tanri mitolojide gorulmez Viseu cevresinde tapilan Crouga ve Braganca bolgesinde Aernus Iber Yarimadasi nin tamaminda bulunan en fazla sayida yerli tanri Lusitaniya Galicya bolgelerinde bulunmaktadir ve parcalanmis ve duzensiz bir panteon oneren modeller atilmistir cunku birlikte meydana gelen tanrilarin sayisi Avrupa daki diger Kelt halklarininkine benzerdir Gorunuse gore bir gunes tanricasi olan Kontebria Cantabria oradaydi ibadeti daha sonra Meryem Ana nin Nossa Senhora de Antime figurune asimile edildi Sinirlar defalarca degistigi ve Lusitanyalilar ile Galicyalilardan genellikle tek bir millet olarak anildiklari icin sozde Gallaecian veya Lusitanian tanrilarinin bazilarinin ayni isimlere sahip olduguna dikkat etmek onemlidir Portekiz Idol Cesmesi Galicya Roma yazitlari araciligiyla Galicya tanrilarinin buyuk bir kismi panteonunun bir parcasi olarak bilinir Asagida bazi ornekler verilmistir Bandua Galicyali savas tanrisi Roma tanrisi Mars a benzer Berobreus Oteki Dunya ve otesinin tanrisi Simdiye kadar belgelenen en buyuk Berobreo tapinagi Morrazo Yarimadasi nda Cies Adalari nin onunde Torch of Donon Cangas kalesinde duruyordu Bormanicus Galicya tanrisi Bormanus a benzer kaplicalar tanrisi Nabia sularin cesmelerin ve nehirlerin tanricasi Galicya ve Portekiz de bugunlerde hala adiyla varligini surduren sayisiz nehir Navia nehri gemiler ve kuzey Portekiz de tanrica gemisine adanmis Idol Cesmesi var Guney Gallaeci arasinda buyuk populerlik kazanan savasci tanri Cossus antik Gallaecia nin en saygin tanrilarindan biriydi Birkac yazar Cosso ve Bandua nin farkli isimler altinda ayni Tanri oldugunu one surer Reue yuce Tanri hiyerarsisi adalet ve ayrica olum ile iliskilendirilir Lugus veya Lucubo refah ticaret ve zanaat meslekleriyle baglantili Onun figuru mizrakla iliskilidir Keltler arasinda en yaygin tanrilardan biridir Coventina bereket ve bereket tanricasi Ingiltere den Galicya ya cogu Bati Avrupa icin kult rekorlari olan su perileri ile guclu bir sekilde iliskilendirilmistir Endovelicus Belenus kehanet ve sifa tanrisi ruyalara sadik olanlari gosteriyor TanrilarDii Lares Nymphs ve Genii Lusitanyaca veya Keltiberce dillerinde bircok isim kaydedilmesine ragmen Latince epigrafiden bilinen tapilan baslica ilahiyat turleriydi Ayrica bakinizCastro kulturu Kelt mitolojisi Etrusk mitolojisi Cermen mitolojisi Yunan mitolojisi Tanrilarin listesi Lusitan dili Ulusal Arkeoloji Muzesi Portekiz Ophiussa Iber Yarimadasi nin Roma oncesi halklari Proto Hint Avrupa mitolojisi Roma mitolojisiKaynakca Katia Maia Bessa and Jean Pierre Martin 1999 Encarnacao Jose d 2015 Divindades indigenas sob o dominio romano em Portugal Second edition Coimbra Universidade de Coimbra Monteiro Teixeira Silvia 2014 Cultos e cultuantes no Sul do territorio actualmente portugues em epoca romana secs I a C III d C Masters dissertation on Archaeology Lisboa Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa P Le Roux and A Tranoy 1974 Krzysztof Tomasz Witczak Lodz 1999 Juan Carlos Olivares Pedreno 2005 Juan Francisco Masdeu 1688 30 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2019 Enciclopedia das Festas Populares e Religiosas de Portugal s 64 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2020 3 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Research in Different Aspects of Religious Syncretisme in Roman Lusitania Fransizca Albuquerque New Mexico Biblioteca Digital de Teses e Dissertacoes do IBICT 20 Kasim 1999 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2010 Aproximacao a identidade etno cultural dos Callaici Bracari Approximating the Ethno Cultural Identity of Callaici Bracari Portekizce Oporto Portugal 2006 Guerra y Religion en la Gallaecia y la Lusitania Antiguas War and Religion in Galicia and Ancient Lusitania Ispanyolca A Coruna 1990 18 Haziran 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Martinez 1995 La epigrafia romana del concelho de Guimaraes Un estado de la cuestion PDF Revista de Guimaraes Ispanyolca Guimaraes Portugal 105 139 171 17 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Pedreno 1999 Teonimos indigenas masculinos del ambito Lusitano Galaico un intento de sintesis PDF Ispanyolca Special I Guimaraes Portugal Revista de Guimaraes 277 296 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Los Dioses de la Hispania Celtica The Gods of Hispanic Celts Ispanyolca Madrid Spain 2002 Gods of Stone Portekizce 9 Aralik 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Le Roux Contribution a l etude des regions rurales del Nor ouest hispanique au Haut Empire deux inscriptions de Penafiel III Congresso Nacional de Arqueologia I Fransizca Oporto Portugal A Junta 249 257 Lodz 1999 On the Indo European Origin of Two Lusitanian Theonyms Laebo and Reve 66 Emerita 65 73 1 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Pedreno 11 Kasim 2005 PDF 6 Guimaraes Portugal E Keltoi Journal of Interdisciplinary Celtic Studies 607 649 ISSN 1540 4889 10 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Historia critica de Espana y de la Cultura Espanola Espana romana 1787 1807 A Historic Critique of Spain and the Spanish Culutre Roman Spain Ispanyolca 1688 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2020 Dis baglantilar Portekizce Panteao da Lusitania 1 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Portekizce