Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Mîr Takî Mîr (Urduca: میر تقی میر) (d. 1723 - ö. 1810), gerçek adı Muhammed Takî (Urduca: میر تقی میر) ve mahlası Mîr (Urduca: میر) olan Urdu Divan şairi. Mîr, Urdu edebiyatının 18. yüzyıldaki öncülerinden kabul edilmektedir. Urducanın biçimlenmesinde önemli bir yeri vardır. Urdu edebiyatındaki önemli ekollerden olan Delhi Okulu'nun en önemli gazel ustalarından biri sayılan Mîr, Urdu şiir tarihinde sıklıkla "Huda-i Sühan" (Sözün hükmedeni) olarak anılmaktadır.
| Babür Dönemi Mîr Takî Mîr | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1723 Agra |
| Ölüm | 1810 (87 yaşında) |
| Takma ad | Mîr |
| Milliyet | Müslüman Hint |
| Dönem | Babür Dönemi |
| Tür | Gazel |
| Konu | Aşk, felsefe |
| Edebî akım | Urdu edebiyatı |
Etkiledikleri
| |
Etkilendikleri | |
Hayatı
Mîr'in yaşamı konusundaki en önemli kaynak otobiyografik eseri olan Zikre'l-Mîr adlı kitaptır. Kitapta çocukluğundan başlayarak Lucknow'daki kısa sürelik ikametine kadar olan devre anlatılmaktadır. Bununla birlikte, onun, hayatıyla ilgili birçok kronolojik olmayan bilgiyi eserinde aktarmadığı söylenmektedir. Bunun için, Mîr'in yaşamındaki birçok ayrıntı hala aydınlatılamamaktadır.
Mîr Babürler zamanında Akraabat olarak bilinen Hindistan'nın Agra kentinde, 1723'ün Ağustos veya Eylül aylarından birinde doğmuştur. Arap kökenli bir ailenin çocuğudur. Mîr'in yaşam felsefesi dindar bir adam olan babasının etkisiyle oluşmaya başlamıştır. Babasının aşka ve içsel değerlere verdiği önem onun çocukluktan başlayarak şiir görüşünün temelini oluşturmuştur. Ancak şair, küçük yaşta babasını kaybetmiştir. Mîr babası öldükten sonra, bir süre Agra'dan ayrılıp Dellhi'de kalmıştır. Burada eğitimini tamamlama fırsatı bulmuş ve kendisine maddî destek sağlayan kişilerle tanışmıştır. 'e göre Delhi'de Mîr'e maddi destek sağlayan birçok destekçinin varlığından bahsedilmektedir.
Bazı düşünürler, Mîr'e ait Muâmelâtü'l-Işk (Aşkın Evreleri) ve Hâb u Hayâle'l-Mîr (Mîr'in Düşünsel Sezisi) adlı iki mesnevinin; Mîr'in gençlik yıllarında yaşadığı gönül maceralarıyla ilintili olduğunu düşünmektedir. Ancak o kendi otobiyografisinde, aşk sarhoşluğunu işleyen tutku dolu şiirlerindeki ruh hâlinin nedenini açıklamamıştır. Özellikle, France W. Pritchett'in işaret ettiği gibi, Mîr'in şiir görüşü, bu mesnevilerde Andelib Şâdânî'nin çizdiği portrelerin karşıtlığıyla yan yana olmalıdır. Öyle ki bu sorgulama çok farklı bir şairi göstermektedir. O Divan geleneğinin dışında çıkarak, aşkın cinsel algısını tam olarak yansıtmaktadır.
Mîr yaşamının önemli bölümünü Babür Delhi'sinde geçirmiştir. Burada, bugün için Eski Delhi'de kalan ve "Gûşe Çelân" adı verilen yerde ikamet etmiştir. Bununla birlikte, 'nin 1748'de Delhi üzerine yaptığı akınlar neticesinde emirin davetiyle Lucknow'daki sarayına taşınmıştır. Çok sevdiği Delhi'nin yağmalanmasını görmek, şairin beyitlerine de yansımıştır.
کیا بود و باش پوچھے ہو پورب کے ساکنو
ہم کو غریب جان کے ہنس ہنس پکار کے
دلّی جو ایک شہر تھا عالم میں انتخاب
رہتے تھے منتخب ہی جہاں روزگار کے
جس کو فلک نے لوٹ کے ویران کر دیا
ہم رہنے والے ہیں اسی اجڑے دیار کے
Mîr 1782'de Lucknow'a göç ettikten sonra, geri kalan yaşamını burada geçirmiştir. O Asafü'd-Dullah tarafından büyük bir istekle saraya davet edilmesine rağmen, Lucknow saraylılarını çağ dışı bulunmuştur. (Mîr, Lucknow şiir dairesini değersiz bulmuştur. Özellikle dönemin önemli şairlerinden 'i sürekli "öpüşmek ve sarılmak" temalı şiirler yazmakla eleştirmiştir. Bu yüzden Mîr ile onu himayesine alan emir arasındaki ilişki giderek gerginleşmiştir. bunun bir sonucu olarak Mîr2in sarayla olan ilişkileri kopmuştur. Şair son yıllarını kendini toplumdan soyutlayarak -münzevi bir yaşamı benimseyerek- geçirmiştir. Sağlığının giderek kötüleşmesi; kızını, oğlunu ve eşini kaybetmesi yaşamında sıkıntılı bir dönemin açılmasına neden olmuştur.
şairin ölümü 21 Eylül 1810'da yüksek dozda müshil içmesi nedeniyle gerçekleşmiştir. Mîr'in mezarı daha sonraki dönemlerde bir demir yolu yapımı nedeniyle başka bir yere taşınmıştır.
Yazınsal yaşamı
Şairin tüm yapıtlarını topladığı eseri Külliyattır. Külliyat, toplamda 13,585 beyitten oluşmaktadır. Bu eserin içinde gazel, mesnevi, kaside, rubai, müstezat ve hiciv gibi nazım biçimleri bulunmaktadır. Onun edebî ününü yaymasını sağlayan başlıca şiirleri, aşk temasıyla yoğrulmuş gazelleridir. Muâmelâtü'l-ışk mesnevisi ise Urdu edebiyatının en önemli aşk şiiri olarak bilinmektedir.
Mîr yaşadığı dönemin oluşum aşamasındaki şiir dilini kullanmıştır. O içgüdüsel bir aktarımla oluşturduğu hassas ifadenin de yardımıyla yerli Urdu dili ve özellikle Sebk-i Hindi akımıyla oluşan orijinal Farsça imajları dengeli bir biçimde kullanmıştır. Rekta veya Hindu adlarıyla da bilinen yüksek zümre Hint edebiyatının kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır. Temel olarak onun dilinde yerli Hint diliyle birlikte klasik İslam dairesi edebiyatlarını etkileyen dillerin etkileri görülür. Bu dilde Arapça kelime varlığı olarak, Farsça ise hem kelime hem de üslup derinliği olarak etki sahibidir. Ayrıca Mîr'in şiirlerinde Divan şiirinin kendi estetik yapısı içine giren bazı Türkçe kelimelere de rastlanmaktadır.
Onun aile üyelerinin ölümü, onun şiirlerindeki güçlü melankolik havada önemli bir rol oynamıştır.
Beyitlerinden örnekler
| “ | Dikhaai diye yun ke bekhud kiya Hamen aap se bhi juda kar chale'' (Kendimi kaybettiğim varlığımda o göründü, Ve beni de kendiyle götürüp gitti...) | ” |
| “ | Gor kis dil jale ki hai ye falak Shola ek subh yaan se uthta hai'' (Sefaletin derdi bir kalp ağrısında gökyüzüm müdür? Bir köz işte şafak vakti böyle yükselir...) | ” |
Önemli Yapıtları
- "Nukatü'ş-Şûara", Urdu şairleriyle ilgili Farsça yazılmış bir tezkire
- "Faiz-el-Mîr", Sufilerle ilgili öykülerin toplandığı didaktik eser.
- "Zikr-el-Mir", Farsça otobiyografi.
- "Külliyat-el-Farsi", Farsça şiirler Divanı.
- "Külliyat-el-Mir", Urdu dilindeki şiirlerini içeren divan.
Bakınız
Kaynakça
- ^ Not: Bu kullanım söz söyleme gücünü ifade eden bir tamlama olarak yaygınca kullanılır. Ancak özellikle Yunan edebiyatında olduğu gibi tanrısallık ifade etmez. Çünkü huda kelimesinin diğer anlamı sahiptir.
- ^ a b c d Legendary Urdu poet Mir Taqi Mir passed away 21 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., [The Times of India], Rajiv Srivastava, TNN, Sep 19, 2010, 05.58am IST
- ^ Naim, C M (1999). Zikr-i-Mir, The Autobiography of the Eighteenth Century Mughal Poet: Mir Muhammad Taqi Mir (1723–1810), İngilizceye çeviren, . Yeni delhi: Oxford Üniversitesi Yayınları.
- ^ Farukî, Şamsur Rahman. "Şiirdeki Şair" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ Naim, C. M. (1999). "Mir ve onun destekçileri" (PDF). Urdu Öğrenciler Yıllığı. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ Russell, Ralph (1968). Üç Babür Şairi: Mîr, Sauda, Mîr Hasan. Harvard Üniversitesi Yayınları. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ Pritchett, Frances W. "Convention in the Classical Urdu Ghazal: The Case of Mir". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ Matthews, D. J. (1972). klasik Urduca Aşk Şiirleri Antolojisi. Oxford University Press. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ Dalrymple, William (1998). . Lonely Planet. ss. 44. ISBN .
- ^ Düz. Dr. Masihuzzaman, Mîr Külliyatı Vol-2, Ramnarianlal Prahladdas tarafından yayınlandı, Allahabad, Hindistan.
Dış bağlantılar
- Dewaan-e-Meer (Çevrimiçi)6 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Keşmir Bahçesi: Mîr Takî Mîr'in Gazelleri10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Frances W. Pritchett'in bakış açısından)
- [1]4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şairin şiirlerinin İngilizce çevirisi
- IMDb'de Mîr Takî Mîr
- Mîr sayfası9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Mir Taki Mir Urduca میر تقی میر d 1723 o 1810 gercek adi Muhammed Taki Urduca میر تقی میر ve mahlasi Mir Urduca میر olan Urdu Divan sairi Mir Urdu edebiyatinin 18 yuzyildaki onculerinden kabul edilmektedir Urducanin bicimlenmesinde onemli bir yeri vardir Urdu edebiyatindaki onemli ekollerden olan Delhi Okulu nun en onemli gazel ustalarindan biri sayilan Mir Urdu siir tarihinde siklikla Huda i Suhan Sozun hukmedeni olarak anilmaktadir Babur Donemi Mir Taki MirDogum1723 AgraOlum1810 87 yasinda Takma adMirMilliyetMusluman HintDonemBabur DonemiTurGazelKonuAsk felsefeEdebi akimUrdu edebiyatiEtkiledikleri GhalibEtkilendikleriHayatiMir in yasami konusundaki en onemli kaynak otobiyografik eseri olan Zikre l Mir adli kitaptir Kitapta cocuklugundan baslayarak Lucknow daki kisa surelik ikametine kadar olan devre anlatilmaktadir Bununla birlikte onun hayatiyla ilgili bircok kronolojik olmayan bilgiyi eserinde aktarmadigi soylenmektedir Bunun icin Mir in yasamindaki bircok ayrinti hala aydinlatilamamaktadir Mir Baburler zamaninda Akraabat olarak bilinen Hindistan nin Agra kentinde 1723 un Agustos veya Eylul aylarindan birinde dogmustur Arap kokenli bir ailenin cocugudur Mir in yasam felsefesi dindar bir adam olan babasinin etkisiyle olusmaya baslamistir Babasinin aska ve icsel degerlere verdigi onem onun cocukluktan baslayarak siir gorusunun temelini olusturmustur Ancak sair kucuk yasta babasini kaybetmistir Mir babasi oldukten sonra bir sure Agra dan ayrilip Dellhi de kalmistir Burada egitimini tamamlama firsati bulmus ve kendisine maddi destek saglayan kisilerle tanismistir e gore Delhi de Mir e maddi destek saglayan bircok destekcinin varligindan bahsedilmektedir Bazi dusunurler Mir e ait Muamelatu l Isk Askin Evreleri ve Hab u Hayale l Mir Mir in Dusunsel Sezisi adli iki mesnevinin Mir in genclik yillarinda yasadigi gonul maceralariyla ilintili oldugunu dusunmektedir Ancak o kendi otobiyografisinde ask sarhoslugunu isleyen tutku dolu siirlerindeki ruh halinin nedenini aciklamamistir Ozellikle France W Pritchett in isaret ettigi gibi Mir in siir gorusu bu mesnevilerde Andelib Sadani nin cizdigi portrelerin karsitligiyla yan yana olmalidir Oyle ki bu sorgulama cok farkli bir sairi gostermektedir O Divan geleneginin disinda cikarak askin cinsel algisini tam olarak yansitmaktadir Mir yasaminin onemli bolumunu Babur Delhi sinde gecirmistir Burada bugun icin Eski Delhi de kalan ve Guse Celan adi verilen yerde ikamet etmistir Bununla birlikte nin 1748 de Delhi uzerine yaptigi akinlar neticesinde emirin davetiyle Lucknow daki sarayina tasinmistir Cok sevdigi Delhi nin yagmalanmasini gormek sairin beyitlerine de yansimistir کیا بود و باش پوچھے ہو پورب کے ساکنو ہم کو غریب جان کے ہنس ہنس پکار کے دل ی جو ایک شہر تھا عالم میں انتخاب رہتے تھے منتخب ہی جہاں روزگار کے جس کو فلک نے لوٹ کے ویران کر دیا ہم رہنے والے ہیں اسی اجڑے دیار کے Mir 1782 de Lucknow a goc ettikten sonra geri kalan yasamini burada gecirmistir O Asafu d Dullah tarafindan buyuk bir istekle saraya davet edilmesine ragmen Lucknow saraylilarini cag disi bulunmustur Mir Lucknow siir dairesini degersiz bulmustur Ozellikle donemin onemli sairlerinden i surekli opusmek ve sarilmak temali siirler yazmakla elestirmistir Bu yuzden Mir ile onu himayesine alan emir arasindaki iliski giderek gerginlesmistir bunun bir sonucu olarak Mir2in sarayla olan iliskileri kopmustur Sair son yillarini kendini toplumdan soyutlayarak munzevi bir yasami benimseyerek gecirmistir Sagliginin giderek kotulesmesi kizini oglunu ve esini kaybetmesi yasaminda sikintili bir donemin acilmasina neden olmustur sairin olumu 21 Eylul 1810 da yuksek dozda mushil icmesi nedeniyle gerceklesmistir Mir in mezari daha sonraki donemlerde bir demir yolu yapimi nedeniyle baska bir yere tasinmistir Yazinsal yasamiSairin tum yapitlarini topladigi eseri Kulliyattir Kulliyat toplamda 13 585 beyitten olusmaktadir Bu eserin icinde gazel mesnevi kaside rubai mustezat ve hiciv gibi nazim bicimleri bulunmaktadir Onun edebi ununu yaymasini saglayan baslica siirleri ask temasiyla yogrulmus gazelleridir Muamelatu l isk mesnevisi ise Urdu edebiyatinin en onemli ask siiri olarak bilinmektedir Mir yasadigi donemin olusum asamasindaki siir dilini kullanmistir O icgudusel bir aktarimla olusturdugu hassas ifadenin de yardimiyla yerli Urdu dili ve ozellikle Sebk i Hindi akimiyla olusan orijinal Farsca imajlari dengeli bir bicimde kullanmistir Rekta veya Hindu adlariyla da bilinen yuksek zumre Hint edebiyatinin kurulusunda onemli bir rol oynamistir Temel olarak onun dilinde yerli Hint diliyle birlikte klasik Islam dairesi edebiyatlarini etkileyen dillerin etkileri gorulur Bu dilde Arapca kelime varligi olarak Farsca ise hem kelime hem de uslup derinligi olarak etki sahibidir Ayrica Mir in siirlerinde Divan siirinin kendi estetik yapisi icine giren bazi Turkce kelimelere de rastlanmaktadir Onun aile uyelerinin olumu onun siirlerindeki guclu melankolik havada onemli bir rol oynamistir Beyitlerinden ornekler Dikhaai diye yun ke bekhud kiya Hamen aap se bhi juda kar chale Kendimi kaybettigim varligimda o gorundu Ve beni de kendiyle goturup gitti Gor kis dil jale ki hai ye falak Shola ek subh yaan se uthta hai Sefaletin derdi bir kalp agrisinda gokyuzum mudur Bir koz iste safak vakti boyle yukselir Onemli Yapitlari Nukatu s Suara Urdu sairleriyle ilgili Farsca yazilmis bir tezkire Faiz el Mir Sufilerle ilgili oykulerin toplandigi didaktik eser Zikr el Mir Farsca otobiyografi Kulliyat el Farsi Farsca siirler Divani Kulliyat el Mir Urdu dilindeki siirlerini iceren divan BakinizGazelKaynakca Not Bu kullanim soz soyleme gucunu ifade eden bir tamlama olarak yayginca kullanilir Ancak ozellikle Yunan edebiyatinda oldugu gibi tanrisallik ifade etmez Cunku huda kelimesinin diger anlami sahiptir a b c d Legendary Urdu poet Mir Taqi Mir passed away 21 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi The Times of India Rajiv Srivastava TNN Sep 19 2010 05 58am IST Naim C M 1999 Zikr i Mir The Autobiography of the Eighteenth Century Mughal Poet Mir Muhammad Taqi Mir 1723 1810 Ingilizceye ceviren Yeni delhi Oxford Universitesi Yayinlari Faruki Samsur Rahman Siirdeki Sair PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Naim C M 1999 Mir ve onun destekcileri PDF Urdu Ogrenciler Yilligi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Russell Ralph 1968 Uc Babur Sairi Mir Sauda Mir Hasan Harvard Universitesi Yayinlari 20 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Pritchett Frances W Convention in the Classical Urdu Ghazal The Case of Mir 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Matthews D J 1972 klasik Urduca Ask Siirleri Antolojisi Oxford University Press 24 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2012 Dalrymple William 1998 Lonely Planet ss 44 ISBN 1 86450 172 3 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Duz Dr Masihuzzaman Mir Kulliyati Vol 2 Ramnarianlal Prahladdas tarafindan yayinlandi Allahabad Hindistan Dis baglantilarDewaan e Meer Cevrimici 6 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kesmir Bahcesi Mir Taki Mir in Gazelleri10 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Frances W Pritchett in bakis acisindan 1 4 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sairin siirlerinin Ingilizce cevirisi IMDb de Mir Taki Mir Mir sayfasi9 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi