Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mümtaz Turhan, (d. 1908 Horasan Köyü, Erzurum - ö. 1 Ocak 1969, İstanbul), Türk sosyal psikolog ve akademisyen.
Mümtaz Turhan | |
|---|---|
| Doğum | 1908 Horasan Köyü, Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1 Ocak 1969 (61 yaşında) |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Kariyeri | |
| Dalı | Sosyal psikoloji, deneysel psikoloji |
| Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi |
Türkiye'de deneysel psikoloji çalışmalarını başlatmış ve sosyal psikoloji alanında çalışmalar yapmıştır. Lâle Devri'nden Meşrutiyet döneminin sonuna kadar büyük şehirlerde meydana gelen kültür değişmelerini inceleyen "Kültür Değişmeleri" adlı kitabı en ünlü eseridir.
Yaşamı
1908 yılında Erzurum'un Horasan Köyü'nde doğdu. Babası Pasinlerli Şerif Efendi, annesi ise Cebriyye Hanım'dır. Üç erkek kardeşin en büyüğüdür. Erzurum'un Rus işgaline uğraması üzerine ailesi 1916'da Kayseri'ye göç etmiş; Mümtaz Turhan ilk ve orta öğrenimini Kayseri Sultânîsi'nde tamamlamıştır. Ailesiyle birlikte daha sonra Bursa'ya göç etti ve lise öğrenimine Bursa Lisesi'nde başladı. Sekiz yıllık göçmenlikten sonra ailesi yeniden köylerine döndü. Mümtaz Turhan ise lise öğrenimine Ankara Lisesi'nde devam etti ve 1927'de mezun oldu. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra Maarif Vekaleti'nin açtığı sınavı kazanarak yüksek öğrenim için devlet bursu ile Almanya'ya gitti.
1928-1935 yılları arasında Almanya'da yaşadı. Berlin Humboldt Üniversitesi'nde psikoloji öğrenimi gördükten sonra, doktorasını Frankfurt Üniversitesi'nde deneysel psikoloji alanında yaptı. "Gestalt psikolojisi"nin mucidi 'in öğrencisi oldu.
1936'da Türkiye'ye döndü ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tecrübî psikoloji kürsüsünde asistanlığa başladı. Gestalt teorisinden hareket ederek yüzde belirli bir heyecan ifadesini algılamanın o ifadenin nasıl bir psikolojik ortamda gözlendiğine bağlı olarak değiştiğini ortaya koyan çalışmalar yaptı. Yüz ifadelerinin yorumlanmasına ilişkin deneysel araştırmasıyla 1939'da doçent oldu.
1936-1942 yıllarında yaz tatillerinde köyüne giden Turhan, şehre göç edip geri dönmüş olan köy topluluğunun yaşamını inceledi. Köylülerde şehir yaşantısına ait alışkanlıkların ortadan kalktığını gözledi ve duyduğu hayret, onu kültür değişimleri üzerine çalışmaya sevk etti.
1943 yılında Mevhibe (Ögel) Turhan Hanım ile evlendi. Bu evlilikten iki çocuk sahibi oldu.
1944 yılında British Council'in bursuyla İngiltere'ye gitti. Cambridge Üniversitesi'nde sosyal psikoloji alanında ikinci bir doktor unvanı aldı. 1948'de tamamladığı doktorası için deneysel psikoloji profesörü ile birlikte kültür değişmeleriyle ilgili bir araştırma gerçekleştirdi. Tezini yurda döndükten sonra genişletti. Lâle Devri'nden Meşrutiyet Dönemi'nin sonuna kadar büyük şehirlerde meydana gelen kültür değişmelerini inceleyerek yorumladığı bu çalışması ile 1950'de profesör unvanı aldı. Çalışması, "Kültür Değişmeleri" adıyla 1951 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından kitap olarak yayımlandı.
1949-1951 yılları arasında Birleşmiş Milletler Sosyal Komisyonu'nda Türkiye temsilcisi olarak çalıştı. 1952'de İstanbul Üniversitesi Tecrübi Psikoloji Kürsüsü Başkanı oldu. Bu görevine devam etmekteyken 1 Ocak 1969'da karaciğer kanserinden öldü.
Eserleri
- Telif eserleri
- Yüz İfadelerinin Tefsiri Hakkında Tecrübî Bir Tetkik, Rıza Coşkun Matbaası, İstanbul, 1941.
- Kültür Değişmeleri, Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul, 1951.
- Maarifimizin Ana Davaları ve Bazı Hal Çareleri, Bedir Yayınevi, İstanbul,1954.
- Garplılaşmanın Neresindeyiz, Türkiye Basımevi, İstanbul, 1958
- Toprak Reformu ve Köy Kalkınması, Bedir Yayınevi, İstanbul, 1964.
- Atatürk İlkeleri ve Kalkınma, Şehir Matbaası, İstanbul, 1965.
- Üniversite Problemi, Yağmur Yayınevi, İstanbul, 1967.
- Çevirdiği kitaplar
- E. Kretschmer’den Beden Yapısı ve Karakter, Devlet Matbaası, İstanbul, 1942.
- V. Peters’den Ergenlik ve Delikanlılık Çağı, Rıza Coşkun Matbaası, İstanbul, 1944.
- D. Krech-R.S. Crutchfield- E.L. Ballachey’den Cemiyet İçinde Fert I, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1969.
- D. Krech-R.S. Crutchfield- E.L. Ballachey’den Cemiyet İçinde Fert II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1969. (Bu eserin ikinci cildi M. Turhan’ın ölümü dolayısıyla eksik kalmıştır. Kitabın 48-54 ve 357-411. sahifeleri asistanı Erol Güngör tarafından tercüme edilmiştir.)
Kaynakça
- ^ a b c d Küçük, Hasan. "Türk Milliyetçiliğinin Büyük Önderlerinden Prof. Dr. Mümtaz Turhan (Bütün yönleriyle)" (PDF). ulkunet.com. Ulkunet.com sitesi. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2017.
- ^ a b c d Özakpınar, Yılmaz. ""Kültür Değşlmeleri" ve Batılılaşma Meselesi" (PDF). www.otuken.com.tr. Ötüken Yayıncılık web sitesi. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2017.
- ^ a b c Özakpınar, Yılmaz. "Turhan,Mümtaz" (PDF). www.islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 41, Yıl 2012. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mumtaz Turhan d 1908 Horasan Koyu Erzurum o 1 Ocak 1969 Istanbul Turk sosyal psikolog ve akademisyen Mumtaz TurhanDogum1908 Horasan Koyu Erzurum Osmanli ImparatorluguOlum1 Ocak 1969 61 yasinda Vatandaslik TurkiyeKariyeriDaliSosyal psikoloji deneysel psikolojiCalistigi kurumlarIstanbul Universitesi Turkiye de deneysel psikoloji calismalarini baslatmis ve sosyal psikoloji alaninda calismalar yapmistir Lale Devri nden Mesrutiyet doneminin sonuna kadar buyuk sehirlerde meydana gelen kultur degismelerini inceleyen Kultur Degismeleri adli kitabi en unlu eseridir Yasami1908 yilinda Erzurum un Horasan Koyu nde dogdu Babasi Pasinlerli Serif Efendi annesi ise Cebriyye Hanim dir Uc erkek kardesin en buyugudur Erzurum un Rus isgaline ugramasi uzerine ailesi 1916 da Kayseri ye goc etmis Mumtaz Turhan ilk ve orta ogrenimini Kayseri Sultanisi nde tamamlamistir Ailesiyle birlikte daha sonra Bursa ya goc etti ve lise ogrenimine Bursa Lisesi nde basladi Sekiz yillik gocmenlikten sonra ailesi yeniden koylerine dondu Mumtaz Turhan ise lise ogrenimine Ankara Lisesi nde devam etti ve 1927 de mezun oldu Lise ogrenimini tamamladiktan sonra Maarif Vekaleti nin actigi sinavi kazanarak yuksek ogrenim icin devlet bursu ile Almanya ya gitti 1928 1935 yillari arasinda Almanya da yasadi Berlin Humboldt Universitesi nde psikoloji ogrenimi gordukten sonra doktorasini Frankfurt Universitesi nde deneysel psikoloji alaninda yapti Gestalt psikolojisi nin mucidi in ogrencisi oldu 1936 da Turkiye ye dondu ve Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi tecrubi psikoloji kursusunde asistanliga basladi Gestalt teorisinden hareket ederek yuzde belirli bir heyecan ifadesini algilamanin o ifadenin nasil bir psikolojik ortamda gozlendigine bagli olarak degistigini ortaya koyan calismalar yapti Yuz ifadelerinin yorumlanmasina iliskin deneysel arastirmasiyla 1939 da docent oldu 1936 1942 yillarinda yaz tatillerinde koyune giden Turhan sehre goc edip geri donmus olan koy toplulugunun yasamini inceledi Koylulerde sehir yasantisina ait aliskanliklarin ortadan kalktigini gozledi ve duydugu hayret onu kultur degisimleri uzerine calismaya sevk etti 1943 yilinda Mevhibe Ogel Turhan Hanim ile evlendi Bu evlilikten iki cocuk sahibi oldu 1944 yilinda British Council in bursuyla Ingiltere ye gitti Cambridge Universitesi nde sosyal psikoloji alaninda ikinci bir doktor unvani aldi 1948 de tamamladigi doktorasi icin deneysel psikoloji profesoru ile birlikte kultur degismeleriyle ilgili bir arastirma gerceklestirdi Tezini yurda dondukten sonra genisletti Lale Devri nden Mesrutiyet Donemi nin sonuna kadar buyuk sehirlerde meydana gelen kultur degismelerini inceleyerek yorumladigi bu calismasi ile 1950 de profesor unvani aldi Calismasi Kultur Degismeleri adiyla 1951 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi tarafindan kitap olarak yayimlandi 1949 1951 yillari arasinda Birlesmis Milletler Sosyal Komisyonu nda Turkiye temsilcisi olarak calisti 1952 de Istanbul Universitesi Tecrubi Psikoloji Kursusu Baskani oldu Bu gorevine devam etmekteyken 1 Ocak 1969 da karaciger kanserinden oldu EserleriTelif eserleriYuz Ifadelerinin Tefsiri Hakkinda Tecrubi Bir Tetkik Riza Coskun Matbaasi Istanbul 1941 Kultur Degismeleri Sosyal Psikoloji Bakimindan Bir Tetkik Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayini Istanbul 1951 Maarifimizin Ana Davalari ve Bazi Hal Careleri Bedir Yayinevi Istanbul 1954 Garplilasmanin Neresindeyiz Turkiye Basimevi Istanbul 1958 Toprak Reformu ve Koy Kalkinmasi Bedir Yayinevi Istanbul 1964 Ataturk Ilkeleri ve Kalkinma Sehir Matbaasi Istanbul 1965 Universite Problemi Yagmur Yayinevi Istanbul 1967 Cevirdigi kitaplarE Kretschmer den Beden Yapisi ve Karakter Devlet Matbaasi Istanbul 1942 V Peters den Ergenlik ve Delikanlilik Cagi Riza Coskun Matbaasi Istanbul 1944 D Krech R S Crutchfield E L Ballachey den Cemiyet Icinde Fert I Milli Egitim Basimevi Istanbul 1969 D Krech R S Crutchfield E L Ballachey den Cemiyet Icinde Fert II Milli Egitim Basimevi Istanbul 1969 Bu eserin ikinci cildi M Turhan in olumu dolayisiyla eksik kalmistir Kitabin 48 54 ve 357 411 sahifeleri asistani Erol Gungor tarafindan tercume edilmistir Kaynakca a b c d Kucuk Hasan Turk Milliyetciliginin Buyuk Onderlerinden Prof Dr Mumtaz Turhan Butun yonleriyle PDF ulkunet com Ulkunet com sitesi 10 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2017 a b c d Ozakpinar Yilmaz Kultur Degslmeleri ve Batililasma Meselesi PDF www otuken com tr Otuken Yayincilik web sitesi 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2017 a b c Ozakpinar Yilmaz Turhan Mumtaz PDF www islamansiklopedisi info Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 41 Yil 2012 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Kasim 2017