Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mısır Seferi, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.
| Mısır Seferi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı | |||||||||
 Mısır'da Osmanlı-Fransız mücadelesi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu Birleşik Krallık |  Fransa | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Yusuf Ziya Paşa Küçük Hüseyin Paşa | (esir) General Beliard | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 36.000 asker 24.000 asker | 30.000 asker 9 kalyon | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 1-2.000 ölü ve yaralı | 6.500 ölü ve yaralı 23.500 esir 9 kalyon bütün toplar | ||||||||
Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, komutasındaki İngiliz ordusuyla icra ettiği ortak harekât sonucunda Mısır'daki Fransız ordusunu kesin bir yenilgiye uğratarak bu Osmanlı eyaletindeki üç yıllık Fransız işgalini sonlandırdı.
Sefer öncesi
Mısır'da sıkışmış Fransa ordusunu tamamen teslim olmaya zorlamak amacıyla Osmanlı-İngiliz İttifakı 1801 yılında karadan ve denizden taarruzu kararlaştırdı. Bu çerçevede, Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasında 30.000 kişilik Osmanlı ordusu (10.000 yeniçeri ve 20.000 başıbozuk) Yafa'da toplanırken, Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa'nın emrinde 6.000 kişilik Osmanlı birliği (Nizâm-ı Cedîd ve Arnavut askerleri) ve 24.000 kişilik İngiliz ordusu (İngiliz, Alman, İsviçreli, Maltalı ve Hint askerlerden müteşekkildi) taarruza hazırlandı.
Buna mukabil, Fransa'nın ise Kahire ve İskenderiye'de iyi eğitimli yaklaşık 30.000 askeri bulunmaktaydı. Çıkarma yapılmadan önce İskenderiye’de 2.000, 'de 500, Rahmaniye'de 3.000 ve Kahire merkezinde ve çevresinde 22.000 civarında asker konuşluydu. General Menou, Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki ordunun eğitimsizliğini bildiğinden Kahire'de 12.000 kişi bırakarak, beraberine aldığı 10.000 askerle ortak Osmanlı-İngiliz donanmasının çıkarma yapacağı (başta İskenderiye) kıyı bölgesini takviye etti.
Sefer
Osmanlı ordusunun doğudan hücumu
Sadrazam Yusuf Ziya Paşa 12 Mart 1801'de Yafa'dan El-Ariş'e doğru harekete geçti. 'deki Fransız birliği kuvvetli tahkimatına rağmen Türk ordusunun taarruzuna dayanamayarak Bilbis'e çekildiyse de, burada da tutunamayarak Kahire'deki ana orduya katıldı. Keza Süveyş'teki Fransız kuvvetleri de ricat yolunun kesilebileceğinden endişelenerek Kahire'ye çekildi. İleri harekâtını sürdüren Yusuf Ziya Paşa 8.000 kişiyle Kahire'den üzerine gelen General Beliard komutasındaki Fransız ordusunu 17 Mayıs 1801'de Haneke Muharebesi'nde büyük bir yenilgiye uğrattı. Türk ordusunun bu zaferi Fransızların Mısır'daki mevcudiyetini sonlandıracak gelişmeler bağlamında en önemli dönüm noktalarından biri oldu. Yenilen Fransız ordusunun Kahire'ye çekilmesi üzerine, Yusuf Ziya Paşa bir taraftan 'de çıkarma yapmış Türk-İngiliz ordusuna Kahire'ye yürümeleri için haber gönderdi, diğer taraftan sevkettiği Halep Beylerbeyi İbrahim Paşa komutasındaki birlikler de Dimyat'ı ele geçirdi.
Osmanlı ve İngiliz donanmalarının çıkarması
İngiliz donanması 1801 Ocak ayında Fethiye'ye geldi ve Mart başında ayrılarak İskenderiye önlerine ulaştıysa da, buranın Fransızlarca tahkim edildiğini keşfedince 8 Mart 1801'de limanına 5.000 asker ve top çıkardı. Abukir'i savunan 500 kişilik Fransız birliği yenilse de, Rahmaniye ve İskenderiye’den sevkedilen 5.000 kişilik Fransız birliği İngiliz kuvvetlerini Madiye tepelerinde durdurmayı başardı.
Ardından Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki 70 parçalık Osmanlı donanması da 23 Mart 1801'de 'de Kethüda Hüsrev Ağa komutasında 6.000 asker çıkardı. İngiliz askerleriyle takviyeli Osmanlı kuvvetleri doğuda Raşid üzerine, Türk askerleriyle takviyeli İngiliz kuvvetleri ise batıda İskenderiye üzerine yürüdü. Fransızları geri atan bu birlikler İskenderiye'yi ablukaya aldı.
Osmanlı ordusunun Raşid ve Nil'deki harekâtı
Hüsrev Ağa komutasındaki 6.000 kişilik (İngiliz takviyeli) Osmanlı birliği Miyadiye tepelerinde 5.000 askerlik Fransız birliğini . 19 Nisan 1801'de ise Osmanlı donanması Raşid burnuna yeni bir çıkarma yaptı ve İngiliz kuvvetleriyle birleşerek Raşid'i kuşattı. Dört günlük kuşatmanın ardından karadan ve nehirden şiddetli humbara ateşine dayanamayan Fransız birlikleri teslim oldu.
Miyadiye'den güneye ilerleyen Osmanlı-İngiliz birliği (iki İngiliz süvari bölüğü, iki İngiliz piyade alayı, Süleyman Ağa birliği, Halil Ağa birliği ve Ali Ağa birliği) 4 Mayıs'ta Nil kıyısına vardı. 9 Mayıs'ta meydana gelen 'nde Fransız birlikleri mağlup oldu ve 10 Mayıs'ta bağlaşık kuvvetler Rahmaniye'ye girdi.
Bu şekilde, İskenderiye'deki Fransız birlikleri kuşatma altında olduğundan, Rahmaniye'deki Fransız birlikleri yenildiğinden Osmanlı-İngiliz ordusunun önünde Kahire'ye kadar engel kalmadı.
Kahire'nin kuşatılması ve Fransızlarca tahliyesi
13 Haziran 1801'de Hüsrev Ağa komutasındaki Türk birlikleri ile İngiliz kuvveti Nil'in batısından ilerledi ve Nil'in doğusundaki Sadrazam Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusuyla irtibat kurdu. Nitekim, Yusuf Ziya Paşa Fransızların Kahire'nin kuzeyindeki savunma mevzilerine dayanırken, Hüsrev Ağa ve İngiliz birlikleri de aynı gün İnbabe'yi ele geçirerek Gize'yi kuşattı.
Kahire'deki Fransız ordusunun komutanı General Beliard iki taraftan sıkışınca kenti savunamayacağını anladı ve Osmanlı, İngiliz ve Fransız temsilcilerinden oluşan bir kurul toplanarak ateşkes görüşmelerine başladı. 27 Haziran'da varılan Fransız ordusunun Kahire'yi tahliyesinin koşulları belirlendi.
9 Temmuz'da başlanan tahliye işlemi ertesi gün tamamlandı ve Yusuf Ziya Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 11 Temmuz 1801'de Kahire'ye girerek üç yıllık Fransız işgalini sonlandırdı.
İskenderiye kuşatması
Osmanlı-İngiliz ordusu İskenderiye’de kuşattıkları General Menou komutasındaki Fransız ordusunun da Kahire'deki koşullarla tahliyesini teklif ettilerse de, Fransa'dan yardım alabileceği ümidini koruyan General Manou direnmeye karar verdi. Ancak, şiddetli topçu ve humbara ateşiyle hırpalanan Fransız ordusu mecburen kenti tahliye etmeyi kabul etti. 8 Eylül 1801'de İskenderiye'deki Fransız kuvvetleri de kenti boşalttı ve tüm Mısır toprakları üç yıllık savaşın sonucunda mağlup olan Fransızların işgalinden kurtuldu.
Sefer sonrası
Kaptan-ı derya Küçük Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması kışın yaklaşması nedeniyle 22 Kasım 1801'de Kapıkulu askerlerini alıp İskenderiye’den ayrılarak 7 Aralık 1801’de İstanbul'a vardı.
Mısır'ın içişlerini düzene sokan ve Hüsrev Paşa'yı Beylerbeyi olarak bırakan Sadrazam Yusuf Ziya Paşa'da eyalette bıraktığı askerler haricinde Osmanlı ordusuyla 8 Şubat 1802’de karayoluyla İstanbul’a doğru yola çıktı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misir Seferi 1798 1802 Osmanli Fransiz Savasi nda evre Misir Seferi1798 1802 Osmanli Fransiz SavasiMisir da Osmanli Fransiz mucadelesiTarihMart Eylul 1801BolgeIskenderiye ve Kahire MisirSonucKesin Osmanli Ingiliz zaferiCografi DegisikliklerMisir de yeniden Osmanli merkezi yonetimi kurulduTaraflarOsmanli Imparatorlugu Birlesik KrallikFransaKomutanlar ve liderlerYusuf Ziya Pasa Kucuk Huseyin Pasa esir General BeliardGucler36 000 asker 24 000 asker30 000 asker 9 kalyonKayiplar1 2 000 olu ve yarali6 500 olu ve yarali 23 500 esir 9 kalyon butun toplar Sadrazam Yusuf Ziya Pasa komutasindaki Osmanli ordusu komutasindaki Ingiliz ordusuyla icra ettigi ortak harekat sonucunda Misir daki Fransiz ordusunu kesin bir yenilgiye ugratarak bu Osmanli eyaletindeki uc yillik Fransiz isgalini sonlandirdi Sefer oncesiMisir da sikismis Fransa ordusunu tamamen teslim olmaya zorlamak amaciyla Osmanli Ingiliz Ittifaki 1801 yilinda karadan ve denizden taarruzu kararlastirdi Bu cercevede Sadrazam Yusuf Ziya Pasa komutasinda 30 000 kisilik Osmanli ordusu 10 000 yeniceri ve 20 000 basibozuk Yafa da toplanirken Kaptan i derya Kucuk Huseyin Pasa nin emrinde 6 000 kisilik Osmanli birligi Nizam i Cedid ve Arnavut askerleri ve 24 000 kisilik Ingiliz ordusu Ingiliz Alman Isvicreli Maltali ve Hint askerlerden mutesekkildi taarruza hazirlandi Buna mukabil Fransa nin ise Kahire ve Iskenderiye de iyi egitimli yaklasik 30 000 askeri bulunmaktaydi Cikarma yapilmadan once Iskenderiye de 2 000 de 500 Rahmaniye de 3 000 ve Kahire merkezinde ve cevresinde 22 000 civarinda asker konusluydu General Menou Sadrazam Yusuf Ziya Pasa komutasindaki ordunun egitimsizligini bildiginden Kahire de 12 000 kisi birakarak beraberine aldigi 10 000 askerle ortak Osmanli Ingiliz donanmasinin cikarma yapacagi basta Iskenderiye kiyi bolgesini takviye etti SeferOsmanli ordusunun dogudan hucumu Sadrazam Yusuf Ziya Pasa 12 Mart 1801 de Yafa dan El Aris e dogru harekete gecti deki Fransiz birligi kuvvetli tahkimatina ragmen Turk ordusunun taarruzuna dayanamayarak Bilbis e cekildiyse de burada da tutunamayarak Kahire deki ana orduya katildi Keza Suveys teki Fransiz kuvvetleri de ricat yolunun kesilebileceginden endiselenerek Kahire ye cekildi Ileri harekatini surduren Yusuf Ziya Pasa 8 000 kisiyle Kahire den uzerine gelen General Beliard komutasindaki Fransiz ordusunu 17 Mayis 1801 de Haneke Muharebesi nde buyuk bir yenilgiye ugratti Turk ordusunun bu zaferi Fransizlarin Misir daki mevcudiyetini sonlandiracak gelismeler baglaminda en onemli donum noktalarindan biri oldu Yenilen Fransiz ordusunun Kahire ye cekilmesi uzerine Yusuf Ziya Pasa bir taraftan de cikarma yapmis Turk Ingiliz ordusuna Kahire ye yurumeleri icin haber gonderdi diger taraftan sevkettigi Halep Beylerbeyi Ibrahim Pasa komutasindaki birlikler de Dimyat i ele gecirdi Osmanli ve Ingiliz donanmalarinin cikarmasi Ingiliz donanmasi 1801 Ocak ayinda Fethiye ye geldi ve Mart basinda ayrilarak Iskenderiye onlerine ulastiysa da buranin Fransizlarca tahkim edildigini kesfedince 8 Mart 1801 de limanina 5 000 asker ve top cikardi Abukir i savunan 500 kisilik Fransiz birligi yenilse de Rahmaniye ve Iskenderiye den sevkedilen 5 000 kisilik Fransiz birligi Ingiliz kuvvetlerini Madiye tepelerinde durdurmayi basardi Ardindan Kucuk Huseyin Pasa komutasindaki 70 parcalik Osmanli donanmasi da 23 Mart 1801 de de Kethuda Husrev Aga komutasinda 6 000 asker cikardi Ingiliz askerleriyle takviyeli Osmanli kuvvetleri doguda Rasid uzerine Turk askerleriyle takviyeli Ingiliz kuvvetleri ise batida Iskenderiye uzerine yurudu Fransizlari geri atan bu birlikler Iskenderiye yi ablukaya aldi Osmanli ordusunun Rasid ve Nil deki harekati Husrev Aga komutasindaki 6 000 kisilik Ingiliz takviyeli Osmanli birligi Miyadiye tepelerinde 5 000 askerlik Fransiz birligini 19 Nisan 1801 de ise Osmanli donanmasi Rasid burnuna yeni bir cikarma yapti ve Ingiliz kuvvetleriyle birleserek Rasid i kusatti Dort gunluk kusatmanin ardindan karadan ve nehirden siddetli humbara atesine dayanamayan Fransiz birlikleri teslim oldu Miyadiye den guneye ilerleyen Osmanli Ingiliz birligi iki Ingiliz suvari bolugu iki Ingiliz piyade alayi Suleyman Aga birligi Halil Aga birligi ve Ali Aga birligi 4 Mayis ta Nil kiyisina vardi 9 Mayis ta meydana gelen nde Fransiz birlikleri maglup oldu ve 10 Mayis ta baglasik kuvvetler Rahmaniye ye girdi Bu sekilde Iskenderiye deki Fransiz birlikleri kusatma altinda oldugundan Rahmaniye deki Fransiz birlikleri yenildiginden Osmanli Ingiliz ordusunun onunde Kahire ye kadar engel kalmadi Kahire nin kusatilmasi ve Fransizlarca tahliyesi 13 Haziran 1801 de Husrev Aga komutasindaki Turk birlikleri ile Ingiliz kuvveti Nil in batisindan ilerledi ve Nil in dogusundaki Sadrazam Yusuf Ziya Pasa komutasindaki Osmanli ordusuyla irtibat kurdu Nitekim Yusuf Ziya Pasa Fransizlarin Kahire nin kuzeyindeki savunma mevzilerine dayanirken Husrev Aga ve Ingiliz birlikleri de ayni gun Inbabe yi ele gecirerek Gize yi kusatti Kahire deki Fransiz ordusunun komutani General Beliard iki taraftan sikisinca kenti savunamayacagini anladi ve Osmanli Ingiliz ve Fransiz temsilcilerinden olusan bir kurul toplanarak ateskes gorusmelerine basladi 27 Haziran da varilan Fransiz ordusunun Kahire yi tahliyesinin kosullari belirlendi 9 Temmuz da baslanan tahliye islemi ertesi gun tamamlandi ve Yusuf Ziya Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 11 Temmuz 1801 de Kahire ye girerek uc yillik Fransiz isgalini sonlandirdi Iskenderiye kusatmasi Piri Reis in Kitab i Bahriye sinde Iskenderiye limani Osmanli Ingiliz ordusu Iskenderiye de kusattiklari General Menou komutasindaki Fransiz ordusunun da Kahire deki kosullarla tahliyesini teklif ettilerse de Fransa dan yardim alabilecegi umidini koruyan General Manou direnmeye karar verdi Ancak siddetli topcu ve humbara atesiyle hirpalanan Fransiz ordusu mecburen kenti tahliye etmeyi kabul etti 8 Eylul 1801 de Iskenderiye deki Fransiz kuvvetleri de kenti bosaltti ve tum Misir topraklari uc yillik savasin sonucunda maglup olan Fransizlarin isgalinden kurtuldu Sefer sonrasiKaptan i derya Kucuk Huseyin Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi kisin yaklasmasi nedeniyle 22 Kasim 1801 de Kapikulu askerlerini alip Iskenderiye den ayrilarak 7 Aralik 1801 de Istanbul a vardi Misir in icislerini duzene sokan ve Husrev Pasa yi Beylerbeyi olarak birakan Sadrazam Yusuf Ziya Pasa da eyalette biraktigi askerler haricinde Osmanli ordusuyla 8 Subat 1802 de karayoluyla Istanbul a dogru yola cikti Kaynakca Basbakanlik Arsivi Muhimme Defteri No 216 s 78 Islam Ansiklopedisi Yusuf Ziya Pasa maddesi Turk Diyanet Vakfi Istanbul 2013 c 44 s 35 9 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2022 Basbakanlik Arsivi Cevdet Tasnifi Askeri No 43037