Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müdâfaa-i hukuk cemiyetleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'ni imzalayarak İtilaf Devletleri'ne teslim olması üzerine Osmanlı Türkiyesi'nin çeşitli kent ve kasabalarında oluşturulan ve Millî Mücadele'nin ilk örgütsel çekirdeğini oluşturan sivil kuruluşlara verilen ad.
Arka plan
Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilmesinin ardından Mondros Mütarekesi'ne göre Osmanlı ordusu silahsızlandırıldı. Osmanlı İmparatorluğu, Orta Doğu'da egemen olduğu Arap topraklarından vazgeçmeyi kabul etmek zorunda kalsa da, İtilaf kuvvetleri, Osmanlı İmparatorluğu'ndan kalanları, yani Türkiye'yi kontrol etme gücünü daha da korudu. Kısa süre sonra İtilaf Devletleri'nin Türkiye'nin bir kısmını Ermenistan ve Yunanistan'a tahsis etmeyi planladıkları anlaşıldı. Bu sırada, Anadolu'nun güney illeri, Fransız ve İtalyan idaresi altına alındı.
Millî cemiyetler
1919'un ilk aylarında, başta iktidardan düşmüş İttihat ve Terakki Fırkası'nın yerel düzeydeki önderlerinin gayretiyle şekillenmeye başlayan cemiyetlerin kuruluş süreci, işgallerin de tetiklemesiyle ve özellikle İzmir'in İşgali sonrasında Osmanlı halkı arasında derin tepkilerle hız kazandı. Bunun sonucunda Türkiye'nin farklı bölgelerinde aynı anda birkaç yurtsever cemiyet kuruldu. Osmanlı hükûmetine muhalif olan eski İttihat ve Terakki Fırkası üyelerinin yanı sıra milliyetçi askerler ve aydınlar bu cemiyetlerde etkindi ve seslerini protesto, miting ve yayıncılık gibi barışçı yöntemlerle duyurmak için mücadele ediyorlardı. Bu, İtilaf Devletleri'nin politikasını değiştirmede etkili değildi.
Sivas Kongresi'nden sonra
4 Eylül 1919'da toplanan Sivas Kongresi'nde tüm müdâfaa-i hukuk örgütleri Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti şemsiyesi altında bir araya getirildi. Cemiyetin amacı, "Osmanlı vatanının bütünlüğünü, Saltanat ve Hilâfetin makamı ile Millî bağımsızlığın korunmasında Kuvâ-yi Milliye'yi etkin ve İrâde-i Milliye'yi hâkim kılmak" olarak belirlendi.
Bu birleşik teşkilat, Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonuna kadar Türkiye'deki ana siyasi güç haline geldi. Başkanı, zaferden sonra modern Türkiye'nin kurucu babası olacak Mustafa Kemal Paşa (Atatürk) idi. Atatürk, cemiyeti sırasıyla Halk Fırkası, Cumhuriyet Halk Fırkası ve son olarak Cumhuriyet Halk Partisi adıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu siyasi partisi haline getirdi.
Cemiyetlerin listesi
Birliğe katılan cemiyetler şunlardır (konumları veya ana grup bileşenleri parantez içinde listelenmiştir):
- Şarkî Anadolu Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti (Doğu Anadolu)
- İzmir Müdâfaa-i Hukuku Osmaniye Cemiyeti (İzmir)
- İstihlası Vatan Cemiyeti (Manisa)
- Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti (Doğu Trakya)
- Trabzon Muhafaza-i Hukuku Milliye Cemiyeti (Trabzon)
- Kilikyalılar Cemiyeti (Adana-Mersin)
- (İzmir)
- (Adana)
- Kozan Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti (Kozan)
- (kadın teşkilatı)
- Samsun Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Samsun)
Kaynakça
- ^ Lord Patrick Kinross (1972). Lord Atatürk Rebirth of a Nation. Ayhan Tezel tarafından çevrildi. İstanbul: Sander Yayınları. s. 239.
- ^ . Sivas Valiliği. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
- ^ Güneş, Prof. Dr. İhsan (Temmuz 2003). "Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nden Halk Fırkasına Geçiş" (PDF). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. XIX (8). 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ FORSNET. . ataturk.net. 18 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Societies for the Defence of Rights ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mudafaa i hukuk cemiyetleri Osmanli Imparatorlugu nun 30 Ekim 1918 de Mondros Mutarekesi ni imzalayarak Itilaf Devletleri ne teslim olmasi uzerine Osmanli Turkiyesi nin cesitli kent ve kasabalarinda olusturulan ve Milli Mucadele nin ilk orgutsel cekirdegini olusturan sivil kuruluslara verilen ad Arka planBirinci Dunya Savasi nda Osmanli Imparatorlugu nun yenilmesinin ardindan Mondros Mutarekesi ne gore Osmanli ordusu silahsizlandirildi Osmanli Imparatorlugu Orta Dogu da egemen oldugu Arap topraklarindan vazgecmeyi kabul etmek zorunda kalsa da Itilaf kuvvetleri Osmanli Imparatorlugu ndan kalanlari yani Turkiye yi kontrol etme gucunu daha da korudu Kisa sure sonra Itilaf Devletleri nin Turkiye nin bir kismini Ermenistan ve Yunanistan a tahsis etmeyi planladiklari anlasildi Bu sirada Anadolu nun guney illeri Fransiz ve Italyan idaresi altina alindi Milli cemiyetler1919 un ilk aylarinda basta iktidardan dusmus Ittihat ve Terakki Firkasi nin yerel duzeydeki onderlerinin gayretiyle sekillenmeye baslayan cemiyetlerin kurulus sureci isgallerin de tetiklemesiyle ve ozellikle Izmir in Isgali sonrasinda Osmanli halki arasinda derin tepkilerle hiz kazandi Bunun sonucunda Turkiye nin farkli bolgelerinde ayni anda birkac yurtsever cemiyet kuruldu Osmanli hukumetine muhalif olan eski Ittihat ve Terakki Firkasi uyelerinin yani sira milliyetci askerler ve aydinlar bu cemiyetlerde etkindi ve seslerini protesto miting ve yayincilik gibi barisci yontemlerle duyurmak icin mucadele ediyorlardi Bu Itilaf Devletleri nin politikasini degistirmede etkili degildi Sivas Kongresi nden sonra4 Eylul 1919 da toplanan Sivas Kongresi nde tum mudafaa i hukuk orgutleri Anadolu ve Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti semsiyesi altinda bir araya getirildi Cemiyetin amaci Osmanli vataninin butunlugunu Saltanat ve Hilafetin makami ile Milli bagimsizligin korunmasinda Kuva yi Milliye yi etkin ve Irade i Milliye yi hakim kilmak olarak belirlendi Bu birlesik teskilat Turk Kurtulus Savasi nin sonuna kadar Turkiye deki ana siyasi guc haline geldi Baskani zaferden sonra modern Turkiye nin kurucu babasi olacak Mustafa Kemal Pasa Ataturk idi Ataturk cemiyeti sirasiyla Halk Firkasi Cumhuriyet Halk Firkasi ve son olarak Cumhuriyet Halk Partisi adiyla Turkiye Cumhuriyeti nin kurucu siyasi partisi haline getirdi Cemiyetlerin listesiBirlige katilan cemiyetler sunlardir konumlari veya ana grup bilesenleri parantez icinde listelenmistir Sarki Anadolu Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Dogu Anadolu Izmir Mudafaa i Hukuku Osmaniye Cemiyeti Izmir Istihlasi Vatan Cemiyeti Manisa Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Dogu Trakya Trabzon Muhafaza i Hukuku Milliye Cemiyeti Trabzon Kilikyalilar Cemiyeti Adana Mersin Izmir Adana Kozan Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Kozan kadin teskilati Samsun Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Samsun Kaynakca Lord Patrick Kinross 1972 Lord Ataturk Rebirth of a Nation Ayhan Tezel tarafindan cevrildi Istanbul Sander Yayinlari s 239 Sivas Valiligi 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2016 Gunes Prof Dr Ihsan Temmuz 2003 Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nden Halk Firkasina Gecis PDF Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi XIX 8 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mayis 2020 FORSNET ataturk net 18 Subat 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Societies for the Defence of Rights ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur