Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mahmut Akok (1901, Bandırma-27 Kasım 1993, Ankara) müzeci, arkeolog ve uzmanı.
Mahmut Akok | |
|---|---|
| Doğum | 1901 Bandırma, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 27 Kasım 1993 Ankara, Türkiye Cumhuriyeti |
| Meslek | Müzeci, Arkeolog |
| Tanınma nedeni | Cumhuriyetin ilk yıllarındaki kazılarda yaptığı "akokvarî" denilen çizimler. |
Türkiye'de cumhuriyetin ilk yıllarında Türk Tarih Kurumu ile Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün yaptığı arkeolojik kazıların çoğunda mimar ve desinatör olarak katılmış; , Hamit Zübeyir Koşay, , Tahsin Özgüç ile ilk sistematik kazı çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Sanat tarihçilerinin "Akokvarî" adını taktıkları aksonometrik çizimleri ile tanınır.
Yaşamı
1901 yılında Bandırma'da doğdu. Babası İsmail Ağa, Bulgaristan'ın Tırnova şehrinden Türkiye'ye göç etmiş bir aileye mensuptu. Yedi yaşında iken babasını kaybetti. İlköğrenimine Ankara'da başladı, ardından İstanbul'da bir marangoz okulunda yatılı olarak okumaya başladı. İstanbul'un işgali üzerine eğitimine Ankara'da devam etti. I. Dünya Savaşı yıllarında cephe gerisinde askerî statüde marangozluk yaptı.İstiklal Savaşı yıllarını da Ankara'da geçirdi ve İstiklal Savaşı Gazisi unvanı aldı.
Münir Hayri Egeli'nin "Atatürk'ten Bilinmeyen Hatıralar" adlı kitabında aktarıldığına göre 1933 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'nin amblemini Recep Peker'in talebi ile Mamut Akok tasarlamıştır.
1938-1943 yılları arasında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Kürsüsünde öğrenim gördü. Alacahöyük (1936-1947), Karaoğlan, Bitik Höyük, Alâeddin Tepesi (1939-1941), Kültepe, Acemhöyük (1948 -1973), İnandık-Ilgın, Eskiyapar Höyüğü (1970-1973) kazılarına katıldı. 1945-1968 arasında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü adına kurtarma kazıları yaptı.
Millî Eğitim Bakanlığına bağlı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesindeki Rölöve Bürosu ve Anıtlar Kurulu'nda Röleve bürosunun başkanı olarak görev yaptı. Anadolu Selçuklu mimari anıtların rölövelerini hazırladı. Anadolu Selçuklu mimarisine ait bilgilerini yeni inşa edilen mimari yapılara taşıdı. Örneğin Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası'nda saçak altlarındaki Selçuklu motif süslemelerinin çizimi ve turkuaz mavisiyle boyanmasını gerçekleştiren Mahmut Akok idi.
Bir binayı üç boyutlu gibi 45 derece meyille kesip, sadece binanın dış görünüşünü değil, içini de gösterdiği, içinde ya da dışında daima bir insan silueti olan, binanın büyüklüğünü bir anda kıyaslama imkanı veren çizimler hazırladı. Çizimlerine sanat tarihçileri "akokvari" adını verdi. Çalışmaları, Müzeler Genel Müdürlüğü Arşivi'nde yer alır.
Belleten, Türk Arkeoloji Dergisi, Önasya Dergisi, Türk Etnografya dergisi, Arkitekt, Mimarlık, Yıllık Araştırmalar Dergisi'nde makaleler yayımladı. Türk Tarih Kurumu'nun düzenlediği Türk Tarih Kongrelerinde ve Milletlerarası Birinci Türk sanatı Kongresi'ne bildiriler sundu.
1980'lere kadar Türkiye'deki birçok müzenin kuruluş ve sergileme çalışmalarını yönetti.27 Kasım 1993 tarihinde Ankara'da ölmüştür.
Eserleri
- Ankara Şehri İçinde Rastlanan İlkçağ Yerleşmesinden Bazı İzler ve Üç Araştırma Yeri
- Kültepe Kazılarının Orta Anadolu'da Hitit Çağı Mimarisine Kazandırdığı Özellikler
- Türk Tarih Kurumu Adına, Konya Alaeddin Tepesinde 1941 Yılında Yapılmış Olan, Arkeolojik Kazıda Elde Edilen Mimari Buluntular
- Alacahöyük 1979 Çalışmaları
- Alaca Höyükte Sürekli Yapılan Kazılarla Ortay Çıkan Kalıcı Değer Taşıyan Mimari Buluntuların Yaşatılması Problemi ve Üzerinde Kazı Yapılan Anadolu Höyüklerinin Geleceği
- Uşak Ulu Camii
- Candaroğlu Mahmut Bey Camii
- Augusta Şehir Harabeleri
- Kütahya Büyük Bedesteni
- Samsun İli Havza İlçesinin Lerdürge Köyünde Bulunan Tümülüsler
- Ankara Şehri İçinde Rastlanan İlkçağ Yerleşmesinden Bazı İzler ve Üç Araştırma Yeri
- Konya Şehri İçindeki Alâaddin Tepesinde Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Arkeolojik Kazıların Mimarî Buluntuları
- Alacahöyük'te Son Dönem Arkeolojik Çalışmalarla Açıklığa Kavuşturulan Yapı Tekniği ve Mimari Gerçekler
- Konya Şehri İçindeki Alâaddin Tepesinde Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Arkeolojik Kazıların Mimarî Buluntuları
Hakkında yazılan eserler
Mahmut Akok Sanat Tarihinde Restitüsyon Piri 2010 Nevin Algül
Notlar
- ^ Kimi kaynaklarda logo tasarımı için eğitim bilimci İsmail Hakkı Tonguç'un görevlendirildiği ve altı ok logosunu onun çizdiği belirtilir.
Kaynakça
- ^ "Cumhuriyet Dönemi Kültür Çınarlarından:Mahmut Akok". www.sadibayram.com. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ a b c d Algül, Nevin (2006). . Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü doktora tezi. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ Kansu, Metin Atuf (13 Nisan 2013). . 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ . Sosyolojisi.com sitesi. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ . Ziraatbano.com.tr. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ "Mahmut Akok makaleleri". 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mahmut Akok 1901 Bandirma 27 Kasim 1993 Ankara muzeci arkeolog ve uzmani Mahmut AkokDogum1901 Bandirma Osmanli ImparatorluguOlum27 Kasim 1993 Ankara Turkiye CumhuriyetiMeslekMuzeci ArkeologTaninma nedeniCumhuriyetin ilk yillarindaki kazilarda yaptigi akokvari denilen cizimler Turkiye de cumhuriyetin ilk yillarinda Turk Tarih Kurumu ile Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurlugu nun yaptigi arkeolojik kazilarin cogunda mimar ve desinator olarak katilmis Hamit Zubeyir Kosay Tahsin Ozguc ile ilk sistematik kazi calismalarini gerceklestirmistir Sanat tarihcilerinin Akokvari adini taktiklari aksonometrik cizimleri ile taninir Yasami1901 yilinda Bandirma da dogdu Babasi Ismail Aga Bulgaristan in Tirnova sehrinden Turkiye ye goc etmis bir aileye mensuptu Yedi yasinda iken babasini kaybetti Ilkogrenimine Ankara da basladi ardindan Istanbul da bir marangoz okulunda yatili olarak okumaya basladi Istanbul un isgali uzerine egitimine Ankara da devam etti I Dunya Savasi yillarinda cephe gerisinde askeri statude marangozluk yapti Istiklal Savasi yillarini da Ankara da gecirdi ve Istiklal Savasi Gazisi unvani aldi Munir Hayri Egeli nin Ataturk ten Bilinmeyen Hatiralar adli kitabinda aktarildigina gore 1933 yilinda Cumhuriyet Halk Partisi nin amblemini Recep Peker in talebi ile Mamut Akok tasarlamistir 1938 1943 yillari arasinda Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Arkeoloji Kursusunde ogrenim gordu Alacahoyuk 1936 1947 Karaoglan Bitik Hoyuk Alaeddin Tepesi 1939 1941 Kultepe Acemhoyuk 1948 1973 Inandik Ilgin Eskiyapar Hoyugu 1970 1973 kazilarina katildi 1945 1968 arasinda Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurlugu adina kurtarma kazilari yapti Milli Egitim Bakanligina bagli Eski Eserler ve Muzeler Genel Mudurlugu bunyesindeki Rolove Burosu ve Anitlar Kurulu nda Roleve burosunun baskani olarak gorev yapti Anadolu Selcuklu mimari anitlarin rolovelerini hazirladi Anadolu Selcuklu mimarisine ait bilgilerini yeni insa edilen mimari yapilara tasidi Ornegin Ziraat Bankasi Genel Mudurluk Binasi nda sacak altlarindaki Selcuklu motif suslemelerinin cizimi ve turkuaz mavisiyle boyanmasini gerceklestiren Mahmut Akok idi Bir binayi uc boyutlu gibi 45 derece meyille kesip sadece binanin dis gorunusunu degil icini de gosterdigi icinde ya da disinda daima bir insan silueti olan binanin buyuklugunu bir anda kiyaslama imkani veren cizimler hazirladi Cizimlerine sanat tarihcileri akokvari adini verdi Calismalari Muzeler Genel Mudurlugu Arsivi nde yer alir Belleten Turk Arkeoloji Dergisi Onasya Dergisi Turk Etnografya dergisi Arkitekt Mimarlik Yillik Arastirmalar Dergisi nde makaleler yayimladi Turk Tarih Kurumu nun duzenledigi Turk Tarih Kongrelerinde ve Milletlerarasi Birinci Turk sanati Kongresi ne bildiriler sundu 1980 lere kadar Turkiye deki bircok muzenin kurulus ve sergileme calismalarini yonetti 27 Kasim 1993 tarihinde Ankara da olmustur EserleriAnkara Sehri Icinde Rastlanan Ilkcag Yerlesmesinden Bazi Izler ve Uc Arastirma Yeri Kultepe Kazilarinin Orta Anadolu da Hitit Cagi Mimarisine Kazandirdigi Ozellikler Turk Tarih Kurumu Adina Konya Alaeddin Tepesinde 1941 Yilinda Yapilmis Olan Arkeolojik Kazida Elde Edilen Mimari Buluntular Alacahoyuk 1979 Calismalari Alaca Hoyukte Surekli Yapilan Kazilarla Ortay Cikan Kalici Deger Tasiyan Mimari Buluntularin Yasatilmasi Problemi ve Uzerinde Kazi Yapilan Anadolu Hoyuklerinin Gelecegi Usak Ulu Camii Candaroglu Mahmut Bey Camii Augusta Sehir Harabeleri Kutahya Buyuk Bedesteni Samsun Ili Havza Ilcesinin Lerdurge Koyunde Bulunan Tumulusler Ankara Sehri Icinde Rastlanan Ilkcag Yerlesmesinden Bazi Izler ve Uc Arastirma Yeri Konya Sehri Icindeki Alaaddin Tepesinde Turk Tarih Kurumu Adina Yapilan Arkeolojik Kazilarin Mimari Buluntulari Alacahoyuk te Son Donem Arkeolojik Calismalarla Acikliga Kavusturulan Yapi Teknigi ve Mimari Gercekler Konya Sehri Icindeki Alaaddin Tepesinde Turk Tarih Kurumu Adina Yapilan Arkeolojik Kazilarin Mimari BuluntulariHakkinda yazilan eserlerMahmut Akok Sanat Tarihinde Restitusyon Piri 2010 Nevin AlgulNotlar Kimi kaynaklarda logo tasarimi icin egitim bilimci Ismail Hakki Tonguc un gorevlendirildigi ve alti ok logosunu onun cizdigi belirtilir Kaynakca Cumhuriyet Donemi Kultur Cinarlarindan Mahmut Akok www sadibayram com 25 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2021 a b c d Algul Nevin 2006 Marmara Universitesi Turkiyat Arastirmalari Enstitusu doktora tezi 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Kansu Metin Atuf 13 Nisan 2013 21 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Arsivlenmis kopya 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Sosyolojisi com sitesi 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Ziraatbano com tr 2 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2021 Mahmut Akok makaleleri 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan