Mandarin ördeği (Latince: Aix galericulata), Ördekgiller familyasından orta büyüklükte çok renkli bir ördek türüdür.
Mandarin ördeği | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Aix galericulata (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
Dağılımı |
Özellikleri
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THpreEwwRnBlRjluWVd4bGNtbGpkV3hoZEdGZlRXRnVaR0Z5YVc1bGJuUmxYekExTURVd01TNXFjR2N2TVRnd2NIZ3RRV2w0WDJkaGJHVnlhV04xYkdGMFlWOU5ZVzVrWVhKcGJtVnVkR1ZmTURVd05UQXhMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Yaklaşık olarak 41–49 cm uzunluğunda, 65–75 cm kanat açıklığındadır. Erkek ve dişi arasında oldukça belirgin tüy rengi farkı vardır. Erkekler göz alıcı ve çeşitli renkleriyle oldukça dikkat çekiciyken, dişiler oldukça sıradan tüylere sahiplerdir.
Yetişkin erkekler çizgili ve oldukça belirgin şekilde tanınabilen kuşlardır. Kırmızı bir gagası, geniş yarımay biçimli beyaz göz çerçeveleri, kırmızımsı bir yüzü ve yanakları vardır. Göğsü, iki dikey beyaz şeritle bölünmüş mordur. Yan tarafları kırmızımsıdır ve sırta doğru turuncular içerir. Dişiler dişilerine benzerdir; göz etrafında ve gözün arkasından sırta kadar uzanan beyaz şeritleri vardır, alt kısımlar daha soluktur ve yan taraflar beyaz çizgilidir. Gagasının ucu soluk renklidir.
Davranış
Yabani hayatta Mandarin ördekleri, sığ göllerin yakınındaki kalabalık koruluklar, çalılar ya da küçük havuz bitkilerin yakınlarında yaşarlar. Yuvaları su yakınındaki ağaç oyuklarına yaparlar. Yumurtadan çıktıktan kısa süre sonra, anneleri yere doğru uçarak yavruları oyuktan çıkmaları için kandırır.
Asya'da bulunanlar kışları Çin'in doğusuna ve Japonya'nın güneylerindeki ovalara göç ederler.
Beslenme
Mandarin ördekleri karada yürüyerek ya da su içinde, genellikle şafak veya grup vakitlerinde beslenirler. Gün boyunca yerde oturur ya da ağaçlarda tünerler.
Ana besinleri, bitkiler ve tohumlar, özellikle kayın ağacı yemişidir. Mandarin ördekleri kışları küçük sürüler oluşturabilirler, fakat diğer ördeklerle nadiren karışırlar.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpNMkwwMWhibVJoY21sdVgyUjFZMnRmZDI5dlpHTjFkRE11YW5Cbkx6STJNSEI0TFUxaGJtUmhjbWx1WDJSMVkydGZkMjl2WkdOMWRETXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
Dağılım ve tehditler
Tür, doğu Asya'da yayılış göstermiştir, fakat geniş ithalat ve ihracatın etkisiyle ve doğal ortamlarının yıkımıyla doğu Rusya ve Çin'de kalan nüfuslarının 100 çiftin altına düştüğü, hatta Japonya'da sadece 2000 çift kaldıkları tahmin edilmektedir. Türkiye'de hayvanat bahçelerinde ve ender bulunmalarından dolayı, fiyatı yüksek olduğundan belli sayıdaki insanlarda bulunmaktadır.
Türler sıkça koleksiyoncular tarafından kaçırılmakta ve 20. yüzyıldaki yabani nüfusları İngiltere'de belirlendiğine göre 100 çift dolayındadır. Büyük koruma anlaşmalarına rağmen, bu kuşlar Birleşik Krallık'ta burada doğal olarak bulunmadığından dolayı korunmamaktadır.
Günümüzde bazı hayvanat bahçelerinde de görülebilmektedir.
Popüler kültürde
Mandarin ördekleri (Çince Yuan-yang), Doğu'ya ait sanatlarda sıkça baş rolü oynayan ve sadakatin ve sevginin simgesi olarak gösterilen kuşlardır. Bir Çin atasözü birbirini seven çiftler için mecazi anlamda şöyle der: "İki mandarin ördeği suda oynuyor". Mandarin ördekleri ayrıca, Çin'deki düğünlerde geleneksel olarak kullanılan saadet ve bağlılığı temsil eden sembollerdir.
Fotoğraflar
- Birer erkek ve dişi Mandarin ördeği (Martin Mere, Birleşik Krallık)
- Yakından görünüm
- Bir erkek
- Dişi bir Mandarin ördeği
- Bir çift
- Bir çift
- Sudaki bir erkek
- Bir yavru
- Yüzen bir çift
- Yumurta örneği
Kaynakça
- ^ BirdLife International (2004). Aix galericulata. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 11 May 2006 tarihinde alınmıştır.
Dış bağlantılar
- www.crohio.com 11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- www.rspb.org.uk 28 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- www.bbk.ac.uk13 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mandarin ördeği videoları[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mandarin ordegi Latince Aix galericulata Ordekgiller familyasindan orta buyuklukte cok renkli bir ordek turudur Mandarin ordegiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim AnseriformesFamilya AnatidaeCins AixTur A galericulataIkili adlandirmaAix galericulata Linnaeus 1758 DagilimiOzellikleriBeyaz goz cerceveleri Yaklasik olarak 41 49 cm uzunlugunda 65 75 cm kanat acikligindadir Erkek ve disi arasinda oldukca belirgin tuy rengi farki vardir Erkekler goz alici ve cesitli renkleriyle oldukca dikkat cekiciyken disiler oldukca siradan tuylere sahiplerdir Yetiskin erkekler cizgili ve oldukca belirgin sekilde taninabilen kuslardir Kirmizi bir gagasi genis yarimay bicimli beyaz goz cerceveleri kirmizimsi bir yuzu ve yanaklari vardir Gogsu iki dikey beyaz seritle bolunmus mordur Yan taraflari kirmizimsidir ve sirta dogru turuncular icerir Disiler disilerine benzerdir goz etrafinda ve gozun arkasindan sirta kadar uzanan beyaz seritleri vardir alt kisimlar daha soluktur ve yan taraflar beyaz cizgilidir Gagasinin ucu soluk renklidir DavranisYabani hayatta Mandarin ordekleri sig gollerin yakinindaki kalabalik koruluklar calilar ya da kucuk havuz bitkilerin yakinlarinda yasarlar Yuvalari su yakinindaki agac oyuklarina yaparlar Yumurtadan ciktiktan kisa sure sonra anneleri yere dogru ucarak yavrulari oyuktan cikmalari icin kandirir Asya da bulunanlar kislari Cin in dogusuna ve Japonya nin guneylerindeki ovalara goc ederler BeslenmeMandarin ordekleri karada yuruyerek ya da su icinde genellikle safak veya grup vakitlerinde beslenirler Gun boyunca yerde oturur ya da agaclarda tunerler Ana besinleri bitkiler ve tohumlar ozellikle kayin agaci yemisidir Mandarin ordekleri kislari kucuk suruler olusturabilirler fakat diger ordeklerle nadiren karisirlar Oshidori haiku Oshidori no Wakaremo mitari Asaarashi Anlami Mandarin ordeginin ayrilisi gorundu sabahin siddetli ruzgari tahta baskisi Utagawa Hiroshige Dagilim ve tehditlerTur dogu Asya da yayilis gostermistir fakat genis ithalat ve ihracatin etkisiyle ve dogal ortamlarinin yikimiyla dogu Rusya ve Cin de kalan nufuslarinin 100 ciftin altina dustugu hatta Japonya da sadece 2000 cift kaldiklari tahmin edilmektedir Turkiye de hayvanat bahcelerinde ve ender bulunmalarindan dolayi fiyati yuksek oldugundan belli sayidaki insanlarda bulunmaktadir Turler sikca koleksiyoncular tarafindan kacirilmakta ve 20 yuzyildaki yabani nufuslari Ingiltere de belirlendigine gore 100 cift dolayindadir Buyuk koruma anlasmalarina ragmen bu kuslar Birlesik Krallik ta burada dogal olarak bulunmadigindan dolayi korunmamaktadir Gunumuzde bazi hayvanat bahcelerinde de gorulebilmektedir Populer kulturdeMandarin ordekleri Cince Yuan yang Dogu ya ait sanatlarda sikca bas rolu oynayan ve sadakatin ve sevginin simgesi olarak gosterilen kuslardir Bir Cin atasozu birbirini seven ciftler icin mecazi anlamda soyle der Iki mandarin ordegi suda oynuyor Mandarin ordekleri ayrica Cin deki dugunlerde geleneksel olarak kullanilan saadet ve bagliligi temsil eden sembollerdir FotograflarBirer erkek ve disi Mandarin ordegi Martin Mere Birlesik Krallik Yakindan gorunum Bir erkek Disi bir Mandarin ordegi Bir cift Bir cift Sudaki bir erkek Bir yavru Yuzen bir cift Yumurta ornegiKaynakca BirdLife International 2004 Aix galericulata Tehlike altinda olan turlerin 2006 IUCN Kirmizi Listesisi IUCN 2006 11 May 2006 tarihinde alinmistir Dis baglantilarwww crohio com 11 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde www rspb org uk 28 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde www bbk ac uk13 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mandarin ordegi videolari olu kirik baglanti