Mara Brankoviç ya da Mara Despina Hatun (Sırpça: Мара Бранковић; y. 1420 - 14 Eylül 1487), Sırp despotu Đurađ Branković ve ve Eirene Kantakouzene'nin kızı, Osmanlı padişahı II. Murad'ın eşidir. Fatih Sultan Mehmed'in üvey annesi olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun diplomatik görüşmelerinde önemli bir rol oynadı. Balkanlar'daki Osmanlı yanlısı partinin önde gelen bir üyesi ve 15. yüzyılın en güçlü kadınlarından biri oldu.
Mara Despina Hatun | |
---|---|
Mara Branković'in 1429 tarihli Esphigmenou tüzüğündeki illüstrasyonu. | |
(Valide Hatun) | |
Görev süresi 1457 - 3 Mayıs 1481 | |
Yerine geldiği | Emine Hatun |
Yerine gelen | Gülbahar Hatun |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Mara Despina Branković y. 1420 Vıçıtırın, Sırp Despotluğu |
Ölüm | 14 Eylül 1487 (66-67 yaşlarında) Serez, Osmanlı İmparatorluğu |
Defin yeri | Eikosifoinissa Manastırı |
Milliyeti | Sırp |
Evlilik(ler) | II. Murad (e. 1435; ö. 1451) |
Ebeveyn(ler) | Đurađ Branković (babası) Irene Kantakouzene (annesi) |
Dini | Ortodoks Hristiyan |
Hayatı
Babası Sırbistan Despotu Đurađ Branković'dir. Annesinin kim olduğuna dair farklı rivayetler vardır. Rivayetler arasında Trabzon İmparatoru IV. İoannis'in kız kardeşinin veya Kantakuzenos Hanedanı'ndan 'un annesi olduğu iddia edilir. Babası Đurađ Branković, Osmanlı'nın vasalı konumundaydı. II. Murad, 1433 yılında Mara'ya talip oldu. Babası bu teklifi kabul etti. II. Murad, 1435'te Mara'yı getirmesi için Saruca Paşa'yı görevlendirdi. Mara, düğünü yapılmayarak Edirne'ye getirildi.
Mara ile olan evlilik barışı tesis etmesi düşünülürken umulduğu gibi olmamış, 1438'de kocası II. Murad Sırbistan'a savaş açmıştır. Sırbistan bütünüyle fethedilmiştir. II. Murad, karısına babasının memleketinde kalmasına izin vermiş ancak iki kardeşini tutuklatmıştır. Bir süre sonra kardeşlerinin babaları ile haberleştikleri gerekçesiyle 1441'de gözlerine mil çektirilerek Sinop ve Amasra kalelerine gönderilmişlerdir.
II. Murad'ın ölümünden sonra üvey oğlu II. Mehmed kendisini evlendirmek istemiş, ancak bu isteğe karşı çıkarak Sırbistan'a geri dönmüştür. Aynı zamanda Bizans İmparatoru XI. Konstantinos'ta kendisiyle evlenmek istemiş ancak bu isteği de reddetmiştir. 1456'da babasının ölümünün ardından tahtın varisleri arasında kendisinin de olduğunu iddia etti. Taht mücadelesinde başarılı olamayınca 1457'de İstanbul'a geri döndü. İki yıl İstanbul'da kaldıktan sonra 1459'da Osmanlılar tarafından tamamı ele geçirilmiş Sırbistan yerine Serez'e yerleşti. Fatih Sultan Mehmed üvey annesine Selanik'teki Ayasofya Manastırı'nı bütün haklarıyla bir fermanla bağışlamıştır. Fermanda Mara Hatun, "bütün Hristiyan kadınların hanımefendisi" olarak nitelendirilmiştir.
Manastırda yaşarken kız kardeşi Katerina'yı 1469 yılında padişahın izniyle yanına aldırmıştır. Mara Hatun'un Fatih Sultan Mehmed'in annesi olduğu bazı yazarlar tarafından iddia edilir. Ancak bunun doğru olması mümkün değildir, çünkü Mara Hatun ile II. Murad 1435 evlenmişler, Fatih Sultan Mehmed ise 1432 yılında doğmuştur. Mara ile Murad'ın çocukları olup olmadığı bilinmemektedir. Mara, uzun bir ömür yaşadıktan sonra 14 Eylül 1487'de Serez'de ölmüştür. Eikosifoinissa Manastırı'nda gömülüdür.
II. Mehmed kendisine saygılı davranmış ve "anam" diye hitap etmiştir.II. Bayezid'de, Mara Hatun'a babası gibi saygıda kusur etmemiştir.
Popüler kültürdeki yeri
- Can Atilla'nın 2005 yılında yayınlandığı albümünde bir parçaya adı verilmiştir.
- 2018 yılında Kanal D'de yayınlanan Mehmed: Bir Cihan Fatihi dizisinde İdil Fırat tarafından canlandırılmıştır.
- Yönetmenliğini Kamil Aydın'ın yaptığı 2020 yapımı Türkler Geliyor: Adaletin Kılıcı sinema filminde Ebru Özkan tarafından canlandırılmıştır.
- 2020 yılında Netflix'te yayınlanan Rise of Empires: Ottoman dizisinde Tuba Büyüküstün tarafından canlandırılmıştır.
- 2023 yılında Tabii dijital platformunda yayınlanan Kızılelma: Bir Fetih Öyküsü dizisinde Larissa Lara Türközer tarafından canlandırılmıştır.
- 2024 yılında TRT 1'de yayınlanan Mehmed: Fetihler Sultanı dizisinde Tuba Ünsal tarafından canlandırılmaktadır.
Kaynakça
- ^ Semavi Eyice, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 4, sayfa: 221
- ^ a b c d Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, Oğlak Yayınları, 4. baskı, s. 97-104
Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mara Brankovic ya da Mara Despina Hatun Sirpca Mara Brankoviћ y 1420 14 Eylul 1487 Sirp despotu Đurađ Brankovic ve ve Eirene Kantakouzene nin kizi Osmanli padisahi II Murad in esidir Fatih Sultan Mehmed in uvey annesi olarak Osmanli Imparatorlugu nun diplomatik gorusmelerinde onemli bir rol oynadi Balkanlar daki Osmanli yanlisi partinin onde gelen bir uyesi ve 15 yuzyilin en guclu kadinlarindan biri oldu Mara Despina HatunMara Brankovic in 1429 tarihli Esphigmenou tuzugundeki illustrasyonu Valide HatunGorev suresi 1457 3 Mayis 1481Yerine geldigi Emine HatunYerine gelen Gulbahar HatunKisisel bilgilerDogum Mara Despina Brankovic y 1420 Vicitirin Sirp DespotluguOlum 14 Eylul 1487 66 67 yaslarinda Serez Osmanli ImparatorluguDefin yeri Eikosifoinissa ManastiriMilliyeti SirpEvlilik ler II Murad e 1435 o 1451 Ebeveyn ler Đurađ Brankovic babasi Irene Kantakouzene annesi Dini Ortodoks HristiyanHayatiBabasi Sirbistan Despotu Đurađ Brankovic dir Annesinin kim olduguna dair farkli rivayetler vardir Rivayetler arasinda Trabzon Imparatoru IV Ioannis in kiz kardesinin veya Kantakuzenos Hanedani ndan un annesi oldugu iddia edilir Babasi Đurađ Brankovic Osmanli nin vasali konumundaydi II Murad 1433 yilinda Mara ya talip oldu Babasi bu teklifi kabul etti II Murad 1435 te Mara yi getirmesi icin Saruca Pasa yi gorevlendirdi Mara dugunu yapilmayarak Edirne ye getirildi Mara ile olan evlilik barisi tesis etmesi dusunulurken umuldugu gibi olmamis 1438 de kocasi II Murad Sirbistan a savas acmistir Sirbistan butunuyle fethedilmistir II Murad karisina babasinin memleketinde kalmasina izin vermis ancak iki kardesini tutuklatmistir Bir sure sonra kardeslerinin babalari ile haberlestikleri gerekcesiyle 1441 de gozlerine mil cektirilerek Sinop ve Amasra kalelerine gonderilmislerdir II Murad in olumunden sonra uvey oglu II Mehmed kendisini evlendirmek istemis ancak bu istege karsi cikarak Sirbistan a geri donmustur Ayni zamanda Bizans Imparatoru XI Konstantinos ta kendisiyle evlenmek istemis ancak bu istegi de reddetmistir 1456 da babasinin olumunun ardindan tahtin varisleri arasinda kendisinin de oldugunu iddia etti Taht mucadelesinde basarili olamayinca 1457 de Istanbul a geri dondu Iki yil Istanbul da kaldiktan sonra 1459 da Osmanlilar tarafindan tamami ele gecirilmis Sirbistan yerine Serez e yerlesti Fatih Sultan Mehmed uvey annesine Selanik teki Ayasofya Manastiri ni butun haklariyla bir fermanla bagislamistir Fermanda Mara Hatun butun Hristiyan kadinlarin hanimefendisi olarak nitelendirilmistir Manastirda yasarken kiz kardesi Katerina yi 1469 yilinda padisahin izniyle yanina aldirmistir Mara Hatun un Fatih Sultan Mehmed in annesi oldugu bazi yazarlar tarafindan iddia edilir Ancak bunun dogru olmasi mumkun degildir cunku Mara Hatun ile II Murad 1435 evlenmisler Fatih Sultan Mehmed ise 1432 yilinda dogmustur Mara ile Murad in cocuklari olup olmadigi bilinmemektedir Mara uzun bir omur yasadiktan sonra 14 Eylul 1487 de Serez de olmustur Eikosifoinissa Manastiri nda gomuludur II Mehmed kendisine saygili davranmis ve anam diye hitap etmistir II Bayezid de Mara Hatun a babasi gibi saygida kusur etmemistir Populer kulturdeki yeriCan Atilla nin 2005 yilinda yayinlandigi albumunde bir parcaya adi verilmistir 2018 yilinda Kanal D de yayinlanan Mehmed Bir Cihan Fatihi dizisinde Idil Firat tarafindan canlandirilmistir Yonetmenligini Kamil Aydin in yaptigi 2020 yapimi Turkler Geliyor Adaletin Kilici sinema filminde Ebru Ozkan tarafindan canlandirilmistir 2020 yilinda Netflix te yayinlanan Rise of Empires Ottoman dizisinde Tuba Buyukustun tarafindan canlandirilmistir 2023 yilinda Tabii dijital platformunda yayinlanan Kizilelma Bir Fetih Oykusu dizisinde Larissa Lara Turkozer tarafindan canlandirilmistir 2024 yilinda TRT 1 de yayinlanan Mehmed Fetihler Sultani dizisinde Tuba Unsal tarafindan canlandirilmaktadir Kaynakca Semavi Eyice TDV Islam Ansiklopedisi cilt 4 sayfa 221 a b c d Necdet Sakaoglu Bu Mulkun Kadin Sultanlari Oglak Yayinlari 4 baski s 97 104 Bir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz