Marek Sobieski (24 Mayıs 1628 - 3 Haziran 1652), Leh bir asilzade, Krasnystaw ve Yavoriv'in starostası ve Leh kralı III. Jan Sobieski'nin ağabeyiydi. Kraków'daki Nowodworski Koleji ve Kraków Akademisi'nden mezun olduktan sonra Batı Avrupa'ya giderek orada öğrenim gördü. 1648'de Polonya'ya dönmesinin ardından, Zbaraż Kuşatması ve Beresteczko Muharebesi'nde Kazaklar ve Tatarlar'a karşı savaştı. 1652'de Tatarlar tarafından esir alındı ve Kazaklar tarafından öldürüldü.
Marek Sobieski | |
---|---|
Doğum | 24 Mayıs 1628 Zoloçiv, Lehistan-Litvanya Birliği |
Ölüm | 3 Haziran 1652 (24 yaşında) Batoh, Ukrayna |
Defin | 1655 Jovkva, Lehistan-Litvanya Birliği |
Hanedan | Sobieski |
Babası | Jakub Sobieski |
Annesi | Teofila Zofia Sobieska |
Meslek | Krasnystaw ve Yavoriv starostası |
Çocukluğu ve eğitim hayatı
Sobieski, Jakub Sobieski ve ikinci eşi Teofila Zofia Daniłłowicz'in en büyük çocuğuydu. 24 Mayıs 1628'de Złoczów'de doğdu ve çocukluğunu Jovkva'da geçirdi. Vatansever bir ailede büyüdü. Annesi sık sık onu ve erkek kardeşini, 1620'de Cecora Muharebesi'nde öldürülen büyükbüyükbabası Hetman Stanisław Żółkiewski'nin mezarına götürürdü. Zofia Teofila Daniłłowicz oğullarına büyükbüyükbabalarının mezar taşının üzerindeki yazıyı öğretmişti: "O quam dulce et decorum est pro patria mori!" (Birinin anavatanı için ölmesi ne kadar güzel ve onur verici!). 29 Ekim 1639'da Sobieski, Yavoriv'in starostası oldu.
Marek, kardeşi Jan ile birlikte 1640'tan itibaren Kraków'daki Nowodworski Lisesi'nde okudu. 29 Nisan 1642'de Sobieski, Krakov piskoposu Jakub Zadzik'in cenazesi için bir konuşma yaptı. Ertesi yıl, 2 Haziran 1643'te Sobieski, Nodworski Lisesi'ne yaptığı her şey için IV. Władysław Waza'ya teşekkür ettiği bir konuşma yaptı. Nisan 1643'te Marek ve John Sobieski, Kraków Akademisi'nde eğitim görmeye başladı. 1644 yılında Krasnystaw'ın starostası oldu.
Marek ve Jan'ın babası Jakub Sobieski, 1645 yılında yurt dışına çıkmak üzere olan oğulları için özel talimatlar ve bir rehber kitap hazırladı. Romalı yazarlardan ilham alan Jakub Sobieski, yabancı dil öğrenmenin ve fiziksel egzersizin önemini vurguladığı yazılarıyla oğullarını politikacı ve diplomat olmaya hazırlamak istiyordu.
İki kardeş 1646 yılında Jovkva'daki öğrenimlerini tamamladılar ve şehirden 21 Şubat veya 25 Mart 1646'da ayrılarak 'nin himayesinde Avrupa'yı dolaşmaya başladılar. Berlin, Wittenberg, Leipzig, Halle ve Amsterdam ziyaretlerinin ardından 9 Haziran 1646'da Paris'e ulaştılar. Daha sonraki 16 ayı Fransa'da geçirdiler. Ekim 1647'de İngiltere'ye gittiler. Sonrasında ise Hollanda'da matematik eğitimi aldılar. Kardeşler Türkiye'ye de gitmeyi planlamışlardı, ancak Hmelnitski Ayaklanması'nı duyduktan sonra Lehistan'a dönmeye karar verdiler. Marek ve Jan Sobieski, 24 Temmuz 1648'de Brüksel'den ayrıldı.
Yetişkinlik dönemi
Marek ve Jan, Lehistan'a döndükten sonra o sırada Kazakların kuşatması altında olan Zamość'a geldi. Marek Sobieski; 1648, 1649 ve 1650 yıllarında Lehistan-Litvanya Birliği parlamentosu (sejm walny) üyeliğine seçildi. 1649'da Lehistan Kralı olması için II. Jan Kazimierz Waza'ya oy veren seçmenler arasındaydı. Daha sonra Jeremi Wiśniowiecki'nin ordusuna katılan genç starosta, 100 süvariye sahip bir chorągiew husarskanın başına geçti.
Sobieski, 10 Temmuz ila 22 Ağustos 1649 arasında Zbaraż Muharebesi'nde Kazaklar tarafından kuşatılan Leh savunma kuvvetlerinde görev yaptı. 1650'de Kamyanets-Podilski'de Kazaklara karşı savaştı. 28-30 Haziran 1651 tarihleri arasında Beresteczko Muharebesi'ne de katıldı. Lehistan zaferinden sonra, cesaretinden dolayı kendisine savaşta öldürülmüş olan Toğay Bey'in kılıçlarından biri ödül olarak verildi. Eylül 1651'de Bila Tserkva Muharebesi'nde yer aldı. Lehler, Kazaklar ve Tatarlar müzakerelere başladığında, Leh kampında bulunan Kazak lideri Bohdan Hmelnitski'nin güvenliğinin teminatı olarak Kazak kampına gönderildi.
Sobieski 1652 yılında gerçekleşen Bila Tserkva seferi sırasında Bratslav yakınlarında Kazaklara karşı savaştı. Jan Odrzywolski ile birlikte hareket eden ama kendi hüssar sancağına sahip olmayan Sobieski ve beraberindekiler, 31 Mayıs'ta hetman Kalinowski'nin Batih'deki kampına geldi. Marek Sobieski ve Odrzywolski, sonraki savaşta süvari sancaklarının komutanı olarak atandı ve 1-2 Haziran'da bu görevi yerine getirdiler. 2 Haziran günü, Leh süvariler kendi kamplarının önünde yer alan savaş alanında yenilgiye uğradı. Sobieski bunun ardından yaralı hetman Kalinowski'nin de olasılıkla içinde bulunduğu bir süvari grubuna komuta etti. Leh kampının doğusundaki bir tabyaya çekilen Lehler, Kazakların topçu birliklerini getirmesiyle kesin bir yenilgiye uğradı. Leh asker Wespazjan Kochowski'nin yazılarına göre Sobieski, Leh kampını Kazak-Tatar ordusuna karşı savunan son Leh komutan olabilirdi. Genç komutan Tatarlar ve Kazaklar tarafından fidye için kullanılmak üzere esir alındı. Savaştan sonra Kazaklar, Tatarlara mahkûmların onlara teslim edilmesi için ödeme yaptı ve Chmielnicki'nin Berestechko'daki yenilgisine misilleme olarak Leh tutsakları öldürdü. Katledilen 8.000 Leh asker arasında Marek Sobieski de vardı. Ciesielski'ye (2007) göre burada öldürülenlerin sayısı net değildir ve öldürülen Leh sayısı 15.000'e kadar çıkmış olabilir.
Sobieski'nin annesi, ölen oğlunun naaşını geri getirtti ve oğlunun anısına Jovkva'da 1653 ila 1655 yıllarında Meryem Ana Kilisesi'ni yaptırdı. Sobieski, 1655'te kilisenin kutsandığı gün buraya gömüldü. Kardeşi III. Jan Sobieski, Andreas Schlüter'e siyah mermerden yapılmış bir mezar taşı yaptırdı, ancak bu taş 1945'ten sonra parçalandı. Sobieski'nin mezarı 1946 yılında Kraków'daki Dominik Kutsal Üçlü Bazilikasına taşındı.
Popüler kültürdeki yeri
Sobieski, 1884'te Henryk Sienkiewicz tarafından yazılan Ateş ve Kılıç romanında,'nin 1936'da yazdığı Z żaka król adlı eserinde ve Jacek Komuda'nın 2006'da yazdığı Bohun adlı romanında yer almıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d Długosz & 1999-2000, s. 504.
- ^ a b c d e f g h i j k l . Muzeum Pałac w Wilanowie. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
- ^ Ciara, Stefan. "Raptularz Teofili Sobieskiej: "Jakom szła za mąż i jako się moie dzieci rodziły"". Muzeum Pałac w Wilanowie. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
- ^ Widacka, Hanna. . Muzeum Pałac w Wilanowie. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
- ^ a b Bobowski 1991, s. 29.
- ^ Korzon 1898, s. 9.
- ^ Podhorodecki 1994, s. 489.
- ^ Korzon 1898, s. 10.
- ^ a b Korzon 1898, s. 11.
- ^ a b c d e Podhorodecki 1994, s. 490.
- ^ Sobieski, Jakub (1865). Instrukcya jw. jm. pana wojewody ruskiego ichmościom panom synom do cudzych krajów jadạcym. Warszawa: Drukarnia Józefa Ungra. 18 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2020.
- ^ Strycharczyk, Barbara. . Muzeum Pałac w Wilanowie. 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2011.
- ^ Korzon 1898, s. 13-14.
- ^ Korzon 1898, s. 14.
- ^ a b c Kosman 1996, s. 129.
- ^ Prochaska 1909, s. 35.
- ^ Korzon 1898, s. 23.
- ^ Serczyk 1998, s. 235-236.
- ^ a b c d e f g Długosz & 1999-2000, s. 505.
- ^ Serczyk 1998, s. 339.
- ^ Ciesielski 2007, s. 30-32.
- ^ Kochowski, Wespazjan. . Staropolska on-line. 7 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
- ^ Ciesielski 2007, s. 37.
- ^ a b Rąkowski 2007, s. 125.
- ^ Sienkiewicz, H (1992). Fire in the Steppe. Hippocrene Books. ISBN .
- Genel
- (1999-2000). "Marek Sobieski". . 39. Polska Akademia Nauk & Polska Akademia Umiejętności. ss. 504-505.
- (1898). Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629–1674. 1. Kraków: Akademia Umiejętności. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından .
- (1996). Na tropach bohaterów "Trylogii". Warszawa: Książka i Wiedza. ISBN .
- (1994). Sławni hetmani Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo MADA. ISBN .
- (1909). Akta Grodzkie i Ziemskie. 20. Lwów: Galicyjski Wydział Krajowy. 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından .
- (1998). Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648-1651. Warszawa: Książka i Wiedza. ISBN .
- (2007). Od Batohu do Żwańca. Wojna na Podolu, Ukrainie i o Mołdawię 1652–1653. Zabrze: Wydawnictwo Inforteditions. ISBN .
- (2007). Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część II: Ziemia Lwowska. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz". ISBN .
- Bobowski, Kazimierz (1991). Skryptorium dokumentowe klasztoru cystersów w Dargunie do końca XIII wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marek Sobieski 24 Mayis 1628 3 Haziran 1652 Leh bir asilzade Krasnystaw ve Yavoriv in starostasi ve Leh krali III Jan Sobieski nin agabeyiydi Krakow daki Nowodworski Koleji ve Krakow Akademisi nden mezun olduktan sonra Bati Avrupa ya giderek orada ogrenim gordu 1648 de Polonya ya donmesinin ardindan Zbaraz Kusatmasi ve Beresteczko Muharebesi nde Kazaklar ve Tatarlar a karsi savasti 1652 de Tatarlar tarafindan esir alindi ve Kazaklar tarafindan olduruldu Marek SobieskiDogum24 Mayis 1628 1628 05 24 Zolociv Lehistan Litvanya BirligiOlum3 Haziran 1652 24 yasinda Batoh UkraynaDefin1655 Jovkva Lehistan Litvanya BirligiHanedanSobieskiBabasiJakub SobieskiAnnesiTeofila Zofia SobieskaMeslekKrasnystaw ve Yavoriv starostasiCocuklugu ve egitim hayatiSobieski Jakub Sobieski ve ikinci esi Teofila Zofia Danillowicz in en buyuk cocuguydu 24 Mayis 1628 de Zloczow de dogdu ve cocuklugunu Jovkva da gecirdi Vatansever bir ailede buyudu Annesi sik sik onu ve erkek kardesini 1620 de Cecora Muharebesi nde oldurulen buyukbuyukbabasi Hetman Stanislaw Zolkiewski nin mezarina gotururdu Zofia Teofila Danillowicz ogullarina buyukbuyukbabalarinin mezar tasinin uzerindeki yaziyi ogretmisti O quam dulce et decorum est pro patria mori Birinin anavatani icin olmesi ne kadar guzel ve onur verici 29 Ekim 1639 da Sobieski Yavoriv in starostasi oldu Marek kardesi Jan ile birlikte 1640 tan itibaren Krakow daki Nowodworski Lisesi nde okudu 29 Nisan 1642 de Sobieski Krakov piskoposu Jakub Zadzik in cenazesi icin bir konusma yapti Ertesi yil 2 Haziran 1643 te Sobieski Nodworski Lisesi ne yaptigi her sey icin IV Wladyslaw Waza ya tesekkur ettigi bir konusma yapti Nisan 1643 te Marek ve John Sobieski Krakow Akademisi nde egitim gormeye basladi 1644 yilinda Krasnystaw in starostasi oldu Marek ve Jan in babasi Jakub Sobieski 1645 yilinda yurt disina cikmak uzere olan ogullari icin ozel talimatlar ve bir rehber kitap hazirladi Romali yazarlardan ilham alan Jakub Sobieski yabanci dil ogrenmenin ve fiziksel egzersizin onemini vurguladigi yazilariyla ogullarini politikaci ve diplomat olmaya hazirlamak istiyordu Iki kardes 1646 yilinda Jovkva daki ogrenimlerini tamamladilar ve sehirden 21 Subat veya 25 Mart 1646 da ayrilarak nin himayesinde Avrupa yi dolasmaya basladilar Berlin Wittenberg Leipzig Halle ve Amsterdam ziyaretlerinin ardindan 9 Haziran 1646 da Paris e ulastilar Daha sonraki 16 ayi Fransa da gecirdiler Ekim 1647 de Ingiltere ye gittiler Sonrasinda ise Hollanda da matematik egitimi aldilar Kardesler Turkiye ye de gitmeyi planlamislardi ancak Hmelnitski Ayaklanmasi ni duyduktan sonra Lehistan a donmeye karar verdiler Marek ve Jan Sobieski 24 Temmuz 1648 de Bruksel den ayrildi Yetiskinlik donemiMarek ve Jan Lehistan a dondukten sonra o sirada Kazaklarin kusatmasi altinda olan Zamosc a geldi Marek Sobieski 1648 1649 ve 1650 yillarinda Lehistan Litvanya Birligi parlamentosu sejm walny uyeligine secildi 1649 da Lehistan Krali olmasi icin II Jan Kazimierz Waza ya oy veren secmenler arasindaydi Daha sonra Jeremi Wisniowiecki nin ordusuna katilan genc starosta 100 suvariye sahip bir choragiew husarskanin basina gecti Batoh Muharebesi nden sonra Leh tutsaklarin oldurulmesi Sobieski 10 Temmuz ila 22 Agustos 1649 arasinda Zbaraz Muharebesi nde Kazaklar tarafindan kusatilan Leh savunma kuvvetlerinde gorev yapti 1650 de Kamyanets Podilski de Kazaklara karsi savasti 28 30 Haziran 1651 tarihleri arasinda Beresteczko Muharebesi ne de katildi Lehistan zaferinden sonra cesaretinden dolayi kendisine savasta oldurulmus olan Togay Bey in kiliclarindan biri odul olarak verildi Eylul 1651 de Bila Tserkva Muharebesi nde yer aldi Lehler Kazaklar ve Tatarlar muzakerelere basladiginda Leh kampinda bulunan Kazak lideri Bohdan Hmelnitski nin guvenliginin teminati olarak Kazak kampina gonderildi Sobieski 1652 yilinda gerceklesen Bila Tserkva seferi sirasinda Bratslav yakinlarinda Kazaklara karsi savasti Jan Odrzywolski ile birlikte hareket eden ama kendi hussar sancagina sahip olmayan Sobieski ve beraberindekiler 31 Mayis ta hetman Kalinowski nin Batih deki kampina geldi Marek Sobieski ve Odrzywolski sonraki savasta suvari sancaklarinin komutani olarak atandi ve 1 2 Haziran da bu gorevi yerine getirdiler 2 Haziran gunu Leh suvariler kendi kamplarinin onunde yer alan savas alaninda yenilgiye ugradi Sobieski bunun ardindan yarali hetman Kalinowski nin de olasilikla icinde bulundugu bir suvari grubuna komuta etti Leh kampinin dogusundaki bir tabyaya cekilen Lehler Kazaklarin topcu birliklerini getirmesiyle kesin bir yenilgiye ugradi Leh asker Wespazjan Kochowski nin yazilarina gore Sobieski Leh kampini Kazak Tatar ordusuna karsi savunan son Leh komutan olabilirdi Genc komutan Tatarlar ve Kazaklar tarafindan fidye icin kullanilmak uzere esir alindi Savastan sonra Kazaklar Tatarlara mahkumlarin onlara teslim edilmesi icin odeme yapti ve Chmielnicki nin Berestechko daki yenilgisine misilleme olarak Leh tutsaklari oldurdu Katledilen 8 000 Leh asker arasinda Marek Sobieski de vardi Ciesielski ye 2007 gore burada oldurulenlerin sayisi net degildir ve oldurulen Leh sayisi 15 000 e kadar cikmis olabilir Sobieski nin annesi olen oglunun naasini geri getirtti ve oglunun anisina Jovkva da 1653 ila 1655 yillarinda Meryem Ana Kilisesi ni yaptirdi Sobieski 1655 te kilisenin kutsandigi gun buraya gomuldu Kardesi III Jan Sobieski Andreas Schluter e siyah mermerden yapilmis bir mezar tasi yaptirdi ancak bu tas 1945 ten sonra parcalandi Sobieski nin mezari 1946 yilinda Krakow daki Dominik Kutsal Uclu Bazilikasina tasindi Populer kulturdeki yeriSobieski 1884 te Henryk Sienkiewicz tarafindan yazilan Ates ve Kilic romaninda nin 1936 da yazdigi Z zaka krol adli eserinde ve Jacek Komuda nin 2006 da yazdigi Bohun adli romaninda yer almistir KaynakcaOzel a b c d Dlugosz amp 1999 2000 s 504 a b c d e f g h i j k l Muzeum Palac w Wilanowie 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2011 Ciara Stefan Raptularz Teofili Sobieskiej Jakom szla za maz i jako sie moie dzieci rodzily Muzeum Palac w Wilanowie 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2011 Widacka Hanna Muzeum Palac w Wilanowie 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2011 a b Bobowski 1991 s 29 Korzon 1898 s 9 Podhorodecki 1994 s 489 Korzon 1898 s 10 a b Korzon 1898 s 11 a b c d e Podhorodecki 1994 s 490 Sobieski Jakub 1865 Instrukcya jw jm pana wojewody ruskiego ichmosciom panom synom do cudzych krajow jadạcym Warszawa Drukarnia Jozefa Ungra 18 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2020 Strycharczyk Barbara Muzeum Palac w Wilanowie 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2011 Korzon 1898 s 13 14 Korzon 1898 s 14 a b c Kosman 1996 s 129 Prochaska 1909 s 35 Korzon 1898 s 23 Serczyk 1998 s 235 236 a b c d e f g Dlugosz amp 1999 2000 s 505 Serczyk 1998 s 339 Ciesielski 2007 s 30 32 Kochowski Wespazjan Staropolska on line 7 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2011 Ciesielski 2007 s 37 a b Rakowski 2007 s 125 Sienkiewicz H 1992 Fire in the Steppe Hippocrene Books ISBN 0 7818 0025 0 Genel 1999 2000 Marek Sobieski 39 Polska Akademia Nauk amp Polska Akademia Umiejetnosci ss 504 505 1898 Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629 1674 1 Krakow Akademia Umiejetnosci 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan 1996 Na tropach bohaterow Trylogii Warszawa Ksiazka i Wiedza ISBN 83 05 12833 4 1994 Slawni hetmani Rzeczypospolitej Warszawa Wydawnictwo MADA ISBN 83 86170 06 9 1909 Akta Grodzkie i Ziemskie 20 Lwow Galicyjski Wydzial Krajowy 22 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan 1998 Na plonacej Ukrainie Dzieje Kozaczyzny 1648 1651 Warszawa Ksiazka i Wiedza ISBN 83 05 12969 1 2007 Od Batohu do Zwanca Wojna na Podolu Ukrainie i o Moldawie 1652 1653 Zabrze Wydawnictwo Inforteditions ISBN 978 83 89943 23 1 2007 Przewodnik po Ukrainie Zachodniej Czesc II Ziemia Lwowska Pruszkow Oficyna Wydawnicza Rewasz ISBN 978 83 89188 66 3 Bobowski Kazimierz 1991 Skryptorium dokumentowe klasztoru cystersow w Dargunie do konca XIII wieku Wroclaw Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2020