Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bohdan Hmelnitski (Rutence: Ѕѣнові Богдан Хмелнiцкiи,Ukraynaca: Богдан Зиновій Михайлович Хмельницький) (1595 - 6 Ağustos 1657) Kazak Hetmanlığı'nın kurucusu. Polonya-Litvanya Birliği'ne (1648-1654) karşı ayaklanma başlatan Zaporojya Kazakları önderi. Ölümünden sonra yerine oğlu Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı olmuştur.
| Bohdan Hmelnitski | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Kazak hetmanı | |||||
| Hüküm süresi | 30 Ocak 1648 - 6 Ağustos 1657 | ||||
| Önce gelen | Makam oluşturuldu. | ||||
| Sonra gelen | Yuri Hmelnitski | ||||
| Doğum | 1595 Subotiv, Polonya-Litvanya Birliği | ||||
| Ölüm | 6 Ağustos 1657 (61-62 yaşında) Çigirin, Ukrayna | ||||
| |||||
| İmza |  | ||||
İlk yılları
Hmelnitski'nin doğum tarihinin kesin bir kanıtı olmamasına rağmen, Rus tarihçi Mihaylo Maksimoviç, muhtemelen 27 Aralık 1595 olduğunu öne sürüyor.Ortodoks Kilisesi'nde gelenek olduğu gibi, Theodor adı ile ile vaftiz edildi ve Ukraynacaya Bohdan olarak çevrildi. Smoliy ve Stepankov tarafından yazılan Hmelnitski biyografisi, onun 9 Kasım'da (Jülyen takvimine göre, Aziz Zenoby bayram günü 30 Ekim) doğduğunu ve 11 Kasım'da (Aziz bayram günü) vaftiz edildiğini belirtiyor.
Hmelnitski, babası Mihaylo Hmelnitski'nin, Polonya Krallığı'na bağlı Çehrin yakınlarındaki Subotiv köyünde yer alan malikanesinde doğdu. Ailesi, Rus soylularından gelmektedir. Babası Mihaylo, Leh soylusu Stanisław Żółkiewski'nin yanında çalışmaktaydı. Bohdan ve babasının szlachta'ya (soylular için Lehçe bir terim) ait olup olmadığı konusunda tartışmalar olmuştur.
Evlilik ve ailesi
Bohdan Hmelnitski, zengin Pereyaslav doğumlu bir Kazak olan Hanna Somkivna ile evlendi; çift, Subotiv'e yerleşti. 1620'lerin ortalarında Stepanyda, Olena ve Kateryna adında üç kızı oldu. İlk oğlu Timiş (Tymofiy) 1632'de, başka bir oğlu Yuri Hmelnitski ise 1640'ta doğdu.
Zaporojya Kazaklarına katılması
1617'de Hmelnitski, Kazakların hizmetine girdi. 1619'da, Lehistan-Litvanya Birliği'nin Osmanlı İmparatorluğu ile savaşa girdiğinde babasıyla birlikte Boğdan'a gönderildi. İlk askeri savaş deneyimi trajikti. 17 Eylül 1620'de Cecora Muharebesi sırasında, babası ve Stanisław Żółkiewski öldürüldü ve genç Hmelnitski, gelecekteki hetman Stanisław Koniecpolski de dahil olmak üzere diğer bazı soylular ve askerler, Türkler tarafından esir alındı. Sonraki iki yılını İstanbul'da, bir Osmanlı Kaptan-ı derya'sının yanında tutsak olarak geçirdi. Diğer kaynaklar, Osmanlı Donanması'ndaki köleliğini bir kürekçi olarak kadırgalarda geçirdiğini ve burada Türk dilleri hakkında bilgi sahibi olduğunu söylemektedir.
Ukrayna'ya dönüşüne dair somut bir kanıt bulunmasa da, çoğu tarihçi Hmelnitski'nin ya kaçtığını ya da fidye karşılığı serbest kaldığını düşünüyor.
Czapliński Vakası
Stanisław Koniecpolski'nin ölümü üzerine (Mart 1646) halefi Aleksander Koniecpolski, sahip olduğu toprakların sınırlarını belirledi. Hmelnitski'nin arazisi üzerinde hak iddia ederek buranın kendisine ait olduğunu iddia etti. Hmelnitski, bu durumdan kendisini ve topraklarını korumak için Leh kraliyetinin farklı temsilcilerine mektup yazdı, ancak bu mektuplar cevapsız kaldı. 1645 yılının sonunda Çehrin Starostası , Hmelnitski'ye ait 'i ele geçirmek için Koniecpolski'den izin istedi.
1646 yazında Hmelnitski, sarayda elverişli bir konumu olduğu için Kral IV. Władysław Waza ile bir görüşme ayarladı. Planladığı savaşlarda Kazakları kendi tarafında görmek isteyen Władysław, Hmelnitski'ye Subotiv arazisi üzerindeki haklarını koruduğunu beyan eden kraliyet mühürlü bir belge verdi. Ancak, Lehistan-Litvanya Birliği'nin o zamanki yapısı ve Ukrayna'nın kanunsuzluğu nedeniyle, Kral bile yerel kodamanlarla bir çatışmayı önleyebilmek için söz geçiremiyordu. 1647'nin başında Daniel Czapliński, Hmelnitski'yi topraklarından zorla çıkarmak harekete geçti. Czapliński, iki kez Subotiv'e baskın yaptırdı: önemli ölçüde maddi hasar verildi ve Hmelnitski'nin oğlu Yuri Hmelnitski kötü bir şekilde yaralandı. Nisan 1647'de Czapliński, Hmelnitski'yi Subotiv'den kovdu ve Hmelnitski ailesiyle birlikte Çehrin'deki bir akrabasının yanına sığındı.
Mayıs 1647'de Hmelnitski, davasını savunmak adına ikinci kez kralla görüşme ayarladı, ancak kralın güçlü kodamanlarla uğraşmaya isteksiz olduğunu gördü. Hmelnitski, mülkünü kaybetmenin yanı sıra karısı Hanna'yı da kaybetmiş ve çocuklarıyla yalnız kalmıştır. O sırada "Bozkırın Helen'i" olarak anılan Daniel Czapliński'nin karısı olan Motrona () ile evlendi. Bu süre zarfında, Kazakların Tatarlarla savaşını görüşmek üzere birkaç üst düzey Leh soylusuyla bir araya geldi.
Hmelnitski, Leh soylulardan destek bulamazken, Slav Kazakları dostlarından destek buldu. Çehrin alayı ve diğerleri Hmelnitski'nin yanında yer aldı. Hmelnitski 1647 sonbaharı boyunca bir alaydan diğerine seyahat etti ve Ukrayna'daki Slav Kazakları liderleriyle birçok istişarede bulundu. Faaliyetleri, zaten Kazak isyanlarına alışkın olan yerel Leh yetkililer arasında şüphe uyandırdı ve derhal tutuklandı. Koniecpolski idamı için emir verdi ama Hmelnitski'yi elinde tutan Çehrin Kazak komutanı onu serbest bıraktı. Hmelnitski, bir grup destekçisiyle birlikte Zaporijya Siçi'ne doğru yola çıktı.
Ayaklanma
Czapliński Vakası genellikle ayaklanmanın doğrudan nedeni olarak görülse de, esasen yükselen halk hoşnutsuzluğunu temsil eden eylemler için bir ön zemindi. Din, etnik köken ve ekonomi bu hoşnutsuzluğa etki etti. Lehistan-Litvanya Birliği bir uluslar birliği olarak kalmaya devam ederken, Ortodoks Rutenyalılar göz ardı edildi. Leh kodamanlar tarafından ezilen Rutenler, öfkelerini Lehlerden ve Leh soylularının mülklerini yöneten Yahudilerden çıkardılar. Karşı Reformasyon'un ortaya çıkışı Ortodoks ve Katolik Kiliseleri arasındaki ilişkileri daha da kötüleştirdi. Birçok Ortodoks Ukraynalı, Brest Birliği'ni Ortodoks inançlarına yönelik bir tehdit olarak görüyordu.
1647 yılının sonunda Hmelnitski Dinyeper nehrine ulaştı. 7 Aralık'ta küçük ordusu (300-500 kişi), kendi tarafına Kazakların yardımıyla, bölgeyi koruyan küçük Polonyalı ekipleri silahsızlandırdı ve Zaporijya Siçi'ni ele geçirdi. Lehler, Siç'i geri almaya çalıştılar ancak daha fazla Kazak'ın Hmelnitski'ye katılmasıyla kesin bir yenilgiye uğradılar. Ocak 1648'in sonunda bir Kazak Radası çağrıldı ve Hmelnitski oybirliğiyle hetman seçildi. Ukrayna'nın birçok bölgesine hetman mektupları gönderilerek Kazaklar ve Ortodoks köylüler isyana katılmaya çağrıldı, Hortisa tahkim edildi, silah ve mühimmat elde etmek ve üretmek için çaba sarf edildi ve Kırım Hanı III. İslâm Giray'a elçiler gönderildi.
Leh yetkililer Hmelnitski'nin Siç'e gelişini ve isyanla ilgili haberleri hafife aldılar. İki taraf karşılıklı talep listeleri sundu: Lehler, Kazaklardan isyancı lideri teslim etmelerini ve dağılmalarını isterken, Hmelnistki ve Rada, Lehistan'ndan Kazakların eski haklarını geri vermesini, Ukrayna Rum Katolik Kilisesi'nin ilerleyişini durdurmasını, Siç'in ve Kazak alaylarının Ortodoks liderlerini atama hakkını vermesini ve Lehistan birliklerini Ukrayna'dan çıkarmasını talep etti. Leh kodamanlar bu talepleri hakaret olarak kabul ettiler ve komutasındaki bir ordu Siç'e doğru harekete geçti.
Hmelnitski, beklemek yerine Leh ordusunun üzerine yürüdü. İki ordu 16 Mayıs 1648'de Jovti Vodi'de karşı karşıya geldi ve burada Toğay Bey'in Tatarlarının da yardımıyla Kazaklar, Lehistan'a ilk ezici yenilgilerini yaşattılar. Bu yenilgi kısa bir süre sonra, 26 Mayıs 1648'de 'nde aynı başarıyla tekrarlandı. Hmelnitski diplomatik ve askeri becerilerini kullandı: onun liderliğinde Kazak ordusu onun planlarına uygun olarak savaş pozisyonları aldı, Kazaklar manevralarında ve saldırılarında kararlıydı ve geri çekilmediler. Bu galibiyetlerin ardından Hmelnitski, Kırım hanı'nın da desteğini kazandı.
Kazak Hetmanlığı'nın kuruluşu
Kiev'i ziyaret etmekte olan Kudüs Patriği Paiseus, Hmelnitski'den "Rus Prensi" olarak bahsetmiştir. Şubat 1649'da, Pereyaslav'da Senatör Adam Kisiel başkanlığındaki bir Leh heyetiyle yapılan müzakereler sırasında, Hmelnistki "Rusların tek otokratı" olduğunu ve "Ukrayna, Podolya ve Volhinya'da... Lviv, Kholm (günümüzde Chełm) ve 'e kadar uzanan topraklarında ve prensliğinde yeterli güce sahip bir hetman olduğunu" ilan etti.
Hmelnitski liderliğinde: askeri, idari, mali, ekonomik ve kültürel alanlarda yenileşmeler yapıldı. Hmelnitski yeni bir hükümet sistemi kurdu. Askeri ve sivil idareyi yeniden düzenledi ve geliştirdi.
1649 baharından itibaren durum Kazaklar için kötüye gitmeye başladı; Leh saldırıları sıklaştıkça daha başarılı olmaya başladılar. Bunun sonucunda 18 Ağustos 1649'da imzalanan Zboriv Antlaşması Kazaklar için olumsuz etkilere sebep oldu. Bunu 18 Haziran 1651'de Tatarların Hmelntski'ye ihanet ettiği ve hetmanı esir aldığı Beresteczko Muharebesi'nde ki bir başka yenilgi izledi. Kazaklar tahminen 30.000 kayıp vererek ezici bir yenilgiye uğradılar. Lehistan'ın lehine olan 'nı imzalamak zorunda kaldılar. Savaş yeniden patlak verdi ve takip eden yıllarda iki taraf neredeyse sürekli savaş halindeydi. Artık Kırım Tatarları, ikili arasında belirleyici bir rol oynuyordu ve iki tarafın da üstün gelmesine izin vermiyorlardı. Hem Ukrayna'nın hem de Polonya-Litvanya Topluluğu'nun çok fazla güçlenmesini ve bölgede etkili bir güç haline gelmesini engellemek istediler.
Hmelnitski başka bir müttefik aramaya başladı. Kazaklar, Lehistan'dan fiilen bağımsızlıklarını kazanmış olsalar da, yeni devletin meşruiyete ihtiyacı vardı ve bu da yabancı bir hükümdar tarafından sağlanabilirdi. Bir himaye arayışında olan Hmelnitski, 1651'de Osmanlı Sultanına elçiler gönderdi. Türkler, hamisi oldukları Kırım Hanlığı, Boğdan Prensliği ve Eflak Prensliği ile yaptıkları anlaşmalarda olduğu gibi Kazak Hetmanlığı'na hamilik teklif ettiler. Ancak Müslüman bir hükümdarın boyunduruğuna girme fikri halk ve Kazakların çoğu tarafından kabul görmedi.
Diğer olası müttefik ise Rus Çarlığı'ydı. Ancak, Hmelnitski'nin ortak Ortodoks inancı adına yaptığı yardım çağrılarına rağmen Çar, 1653'te bir Kazak-Osmanlı birliği tehdidi onu nihayet harekete geçmeye zorlayana kadar beklemeyi tercih etti. Çarın Ukrayna'yı kontrolü altına almaya sıcak bakabileceği fikri Hetman'a iletildi ve böylece diplomatik faaliyetler arttı. 1654'te Hmelnitski, Rus çarı I. Aleksey Mihayloviç'e bağlılık yemini etti.
1654 Pereyaslav Antlaşması sonucunda, bölgenin jeopolitik haritası değişti. Rusya sahneye çıktı ve Kazakların eski müttefikleri olan Tatarlar, taraf değiştirerek Lehlerin safına geçerek Hmelnitski ile kuvvetlerine karşı savaş başlattı. Tatar akınları, tüm Siç bölgelerine yayıldı. Çarın ordusu tarafından desteklenen Kazaklar, Belarus'taki Leh topraklarına saldırdı ve 1654 baharında Lehleri ülkenin büyük bir kısmından sürdüler.İsveç İmparatorluğu'da X. Karl Gustav önderliğinde bu kargaşaya katıldı. Hem Lehistan hem de Rusya'nın eski düşmanı olan İsveç, Ruslar gelmeden önce Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir kısmını işgal etti. Rusya, 1656'da İsveç'e saldırdı, ancak savaş iki yıl sonra sonuçsuz sona erdi.
Hmelnitski, çarı Pereyaslav anlaşmasını bozmakla suçladı. Polonya'da Kazak ve Transilvanyalı müttefikler yenilgiye uğradı ve Hmelnitski iç isyanlarla uğraşmak zorunda kaldı. 27 Temmuz 1657'de Hmelnitski beyin kanaması geçirip felç olduktan sonra öldü. Cenazesi 23 Ağustos'ta Subotiv'deki ailesinin de gömüldüğü kiliseye gömüldü. 1664'te Lehistan hetmanlarından Stefan Czarniecki'nin, Subotiv'i ele geçirip Hmelnitski ve oğlu Tymish'in mezarlarını bozduğu iddia edilir.
Kaynakça
- ^ See, for example, the title of Samuil Velichko 1720 chronicle.
- ^ "Житие и страдание святого преподобномученика и исповедника Феодора и брата его преподобного Феофана1 начертанных" pravoslavie.uz and catholic.org 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ [The suffering of the Holy Martyr St. Zinovy the Bishop of the Aegean, and his sister Zenova] (Rusça). monar.ru. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2016.
- ^ Смолій В.А., Степанков В.С. "Богдан Хмельницький", Альтернативи, , 2003
- ^ While Subotiv or Chyhyryn are most commonly identified as alternative places for his birth, historian believes that he was born in Zhovkva (Żółkiew).
- ^ "Bohdan Khmelnytsky Article". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ . web.archive.org. 27 Temmuz 2011. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ Smoliy, Stepankov 1995, s. 51
- ^ (Rusça)
- ^ Clarence Manning (1947). "Bohdan Khmelnitsky". The Story of the Ukraine. Philosophical Library. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024 – University of Chicago vasıtasıyla.
- ^ "Chyhyryn starosta Daniel Czapliński | Looking Through The Lens" (İngilizce). Erişim tarihi: 19 Mart 2019.
- ^ V. A. Smoliy, V. S. Stepankov. Bohdan Khmelnytsky. Sotsialno-politychnyi portret. s. 91, Lebid, Kyiv. 1995
- ^ V. A. Smoliy, V. S. Stepankov. Bohdan Khmelnytsky. Sotsialno-politychnyi portret, p. 203, Lebid, Kyiv. 1995
- ^ Hrushevsky,M. History of Ukraine-Rus. New ed. Bao. Donetsk, 2003.
- ^ . Ukraine. A history. University of Toronto Press, s. 133. 1994. .
- ^ "Treaty of 1654", Encyclopedia of Ukraine
- ^ V. A. Smoliy, V. S. Stepankov. Bohdan Khmelnytsky. Sotsialno-politychnyi portret. page 591. Lebid. Kyiv. 1995.
- ^ Hrushevsky, M. Illustrated History of Ukraine. "BAO". Donetsk, 2003. page 330
- ^ Some Ukrainian historians dispute that his grave was desecrated. In 1973, an expedition investigated the site of the church and discovered remains of people, not been found before.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Bohdan Hmelnitski ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikisözlük'te Khmelnytsky ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- Oleksander Ohloblyn, Khmelnytsky, Bohdan, article originally appeared in the Encyclopedia of Ukraine, vol. 2 (1989).5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cossack State after 1649 (map)24 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mykola Mashchenko, Film about Khmelnytsky (2008)24 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dovzhenko Film Stüdyosu
- Dr. Henry Abramson, Video on Nathan of Hanover and the Ukrainian Revolution of 1648-164917 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 19 Şubat 2013, Tarih Olarak Yahudi Biyografisi, Yahudi Tarihi dersleri, Henry Abramson websitesi
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Makam oluşturuldu. |  Kazak hetmanı 30 Ocak 1648 - 6 Ağustos 1657 | Sonra gelen: Yuri Hmelnitski |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bohdan Hmelnitski Rutence Ѕѣnovi Bogdan Hmelnickii Ukraynaca Bogdan Zinovij Mihajlovich Hmelnickij 1595 6 Agustos 1657 Kazak Hetmanligi nin kurucusu Polonya Litvanya Birligi ne 1648 1654 karsi ayaklanma baslatan Zaporojya Kazaklari onderi Olumunden sonra yerine oglu Yuri Hmelnitski Kazak hetmani olmustur Bohdan HmelnitskiKazak hetmaniHukum suresi30 Ocak 1648 6 Agustos 1657Once gelenMakam olusturuldu Sonra gelenYuri HmelnitskiDogum1595 Subotiv Polonya Litvanya BirligiOlum6 Agustos 1657 61 62 yasinda Cigirin UkraynaTam adiBohdan Zynoviy Mykhailovych KhmelnytskyImzaIlk yillariHmelnitski nin dogum tarihinin kesin bir kaniti olmamasina ragmen Rus tarihci Mihaylo Maksimovic muhtemelen 27 Aralik 1595 oldugunu one suruyor Ortodoks Kilisesi nde gelenek oldugu gibi Theodor adi ile ile vaftiz edildi ve Ukraynacaya Bohdan olarak cevrildi Smoliy ve Stepankov tarafindan yazilan Hmelnitski biyografisi onun 9 Kasim da Julyen takvimine gore Aziz Zenoby bayram gunu 30 Ekim dogdugunu ve 11 Kasim da Aziz bayram gunu vaftiz edildigini belirtiyor Hmelnitski babasi Mihaylo Hmelnitski nin Polonya Kralligi na bagli Cehrin yakinlarindaki Subotiv koyunde yer alan malikanesinde dogdu Ailesi Rus soylularindan gelmektedir Babasi Mihaylo Leh soylusu Stanislaw Zolkiewski nin yaninda calismaktaydi Bohdan ve babasinin szlachta ya soylular icin Lehce bir terim ait olup olmadigi konusunda tartismalar olmustur Evlilik ve ailesi Bohdan Hmelnitski zengin Pereyaslav dogumlu bir Kazak olan Hanna Somkivna ile evlendi cift Subotiv e yerlesti 1620 lerin ortalarinda Stepanyda Olena ve Kateryna adinda uc kizi oldu Ilk oglu Timis Tymofiy 1632 de baska bir oglu Yuri Hmelnitski ise 1640 ta dogdu Zaporojya Kazaklarina katilmasi1617 de Hmelnitski Kazaklarin hizmetine girdi 1619 da Lehistan Litvanya Birligi nin Osmanli Imparatorlugu ile savasa girdiginde babasiyla birlikte Bogdan a gonderildi Ilk askeri savas deneyimi trajikti 17 Eylul 1620 de Cecora Muharebesi sirasinda babasi ve Stanislaw Zolkiewski olduruldu ve genc Hmelnitski gelecekteki hetman Stanislaw Koniecpolski de dahil olmak uzere diger bazi soylular ve askerler Turkler tarafindan esir alindi Sonraki iki yilini Istanbul da bir Osmanli Kaptan i derya sinin yaninda tutsak olarak gecirdi Diger kaynaklar Osmanli Donanmasi ndaki koleligini bir kurekci olarak kadirgalarda gecirdigini ve burada Turk dilleri hakkinda bilgi sahibi oldugunu soylemektedir Ukrayna ya donusune dair somut bir kanit bulunmasa da cogu tarihci Hmelnitski nin ya kactigini ya da fidye karsiligi serbest kaldigini dusunuyor Czaplinski VakasiStanislaw Koniecpolski nin olumu uzerine Mart 1646 halefi Aleksander Koniecpolski sahip oldugu topraklarin sinirlarini belirledi Hmelnitski nin arazisi uzerinde hak iddia ederek buranin kendisine ait oldugunu iddia etti Hmelnitski bu durumdan kendisini ve topraklarini korumak icin Leh kraliyetinin farkli temsilcilerine mektup yazdi ancak bu mektuplar cevapsiz kaldi 1645 yilinin sonunda Cehrin Starostasi Hmelnitski ye ait i ele gecirmek icin Koniecpolski den izin istedi 1646 yazinda Hmelnitski sarayda elverisli bir konumu oldugu icin Kral IV Wladyslaw Waza ile bir gorusme ayarladi Planladigi savaslarda Kazaklari kendi tarafinda gormek isteyen Wladyslaw Hmelnitski ye Subotiv arazisi uzerindeki haklarini korudugunu beyan eden kraliyet muhurlu bir belge verdi Ancak Lehistan Litvanya Birligi nin o zamanki yapisi ve Ukrayna nin kanunsuzlugu nedeniyle Kral bile yerel kodamanlarla bir catismayi onleyebilmek icin soz geciremiyordu 1647 nin basinda Daniel Czaplinski Hmelnitski yi topraklarindan zorla cikarmak harekete gecti Czaplinski iki kez Subotiv e baskin yaptirdi onemli olcude maddi hasar verildi ve Hmelnitski nin oglu Yuri Hmelnitski kotu bir sekilde yaralandi Nisan 1647 de Czaplinski Hmelnitski yi Subotiv den kovdu ve Hmelnitski ailesiyle birlikte Cehrin deki bir akrabasinin yanina sigindi Mayis 1647 de Hmelnitski davasini savunmak adina ikinci kez kralla gorusme ayarladi ancak kralin guclu kodamanlarla ugrasmaya isteksiz oldugunu gordu Hmelnitski mulkunu kaybetmenin yani sira karisi Hanna yi da kaybetmis ve cocuklariyla yalniz kalmistir O sirada Bozkirin Helen i olarak anilan Daniel Czaplinski nin karisi olan Motrona ile evlendi Bu sure zarfinda Kazaklarin Tatarlarla savasini gorusmek uzere birkac ust duzey Leh soylusuyla bir araya geldi Hmelnitski Leh soylulardan destek bulamazken Slav Kazaklari dostlarindan destek buldu Cehrin alayi ve digerleri Hmelnitski nin yaninda yer aldi Hmelnitski 1647 sonbahari boyunca bir alaydan digerine seyahat etti ve Ukrayna daki Slav Kazaklari liderleriyle bircok istisarede bulundu Faaliyetleri zaten Kazak isyanlarina aliskin olan yerel Leh yetkililer arasinda suphe uyandirdi ve derhal tutuklandi Koniecpolski idami icin emir verdi ama Hmelnitski yi elinde tutan Cehrin Kazak komutani onu serbest birakti Hmelnitski bir grup destekcisiyle birlikte Zaporijya Sici ne dogru yola cikti AyaklanmaKiev de bulunan Bohdan Hmelnitski aniti Czaplinski Vakasi genellikle ayaklanmanin dogrudan nedeni olarak gorulse de esasen yukselen halk hosnutsuzlugunu temsil eden eylemler icin bir on zemindi Din etnik koken ve ekonomi bu hosnutsuzluga etki etti Lehistan Litvanya Birligi bir uluslar birligi olarak kalmaya devam ederken Ortodoks Rutenyalilar goz ardi edildi Leh kodamanlar tarafindan ezilen Rutenler ofkelerini Lehlerden ve Leh soylularinin mulklerini yoneten Yahudilerden cikardilar Karsi Reformasyon un ortaya cikisi Ortodoks ve Katolik Kiliseleri arasindaki iliskileri daha da kotulestirdi Bircok Ortodoks Ukraynali Brest Birligi ni Ortodoks inanclarina yonelik bir tehdit olarak goruyordu 1647 yilinin sonunda Hmelnitski Dinyeper nehrine ulasti 7 Aralik ta kucuk ordusu 300 500 kisi kendi tarafina Kazaklarin yardimiyla bolgeyi koruyan kucuk Polonyali ekipleri silahsizlandirdi ve Zaporijya Sici ni ele gecirdi Lehler Sic i geri almaya calistilar ancak daha fazla Kazak in Hmelnitski ye katilmasiyla kesin bir yenilgiye ugradilar Ocak 1648 in sonunda bir Kazak Radasi cagrildi ve Hmelnitski oybirligiyle hetman secildi Ukrayna nin bircok bolgesine hetman mektuplari gonderilerek Kazaklar ve Ortodoks koyluler isyana katilmaya cagrildi Hortisa tahkim edildi silah ve muhimmat elde etmek ve uretmek icin caba sarf edildi ve Kirim Hani III Islam Giray a elciler gonderildi Leh yetkililer Hmelnitski nin Sic e gelisini ve isyanla ilgili haberleri hafife aldilar Iki taraf karsilikli talep listeleri sundu Lehler Kazaklardan isyanci lideri teslim etmelerini ve dagilmalarini isterken Hmelnistki ve Rada Lehistan ndan Kazaklarin eski haklarini geri vermesini Ukrayna Rum Katolik Kilisesi nin ilerleyisini durdurmasini Sic in ve Kazak alaylarinin Ortodoks liderlerini atama hakkini vermesini ve Lehistan birliklerini Ukrayna dan cikarmasini talep etti Leh kodamanlar bu talepleri hakaret olarak kabul ettiler ve komutasindaki bir ordu Sic e dogru harekete gecti Hmelnitski beklemek yerine Leh ordusunun uzerine yurudu Iki ordu 16 Mayis 1648 de Jovti Vodi de karsi karsiya geldi ve burada Togay Bey in Tatarlarinin da yardimiyla Kazaklar Lehistan a ilk ezici yenilgilerini yasattilar Bu yenilgi kisa bir sure sonra 26 Mayis 1648 de nde ayni basariyla tekrarlandi Hmelnitski diplomatik ve askeri becerilerini kullandi onun liderliginde Kazak ordusu onun planlarina uygun olarak savas pozisyonlari aldi Kazaklar manevralarinda ve saldirilarinda kararliydi ve geri cekilmediler Bu galibiyetlerin ardindan Hmelnitski Kirim hani nin da destegini kazandi Kazak Hetmanligi nin kurulusuBohdan Hmelnitski nin sancagi Kiev i ziyaret etmekte olan Kudus Patrigi Paiseus Hmelnitski den Rus Prensi olarak bahsetmistir Subat 1649 da Pereyaslav da Senator Adam Kisiel baskanligindaki bir Leh heyetiyle yapilan muzakereler sirasinda Hmelnistki Ruslarin tek otokrati oldugunu ve Ukrayna Podolya ve Volhinya da Lviv Kholm gunumuzde Chelm ve e kadar uzanan topraklarinda ve prensliginde yeterli guce sahip bir hetman oldugunu ilan etti Hmelnitski liderliginde askeri idari mali ekonomik ve kulturel alanlarda yenilesmeler yapildi Hmelnitski yeni bir hukumet sistemi kurdu Askeri ve sivil idareyi yeniden duzenledi ve gelistirdi 1649 baharindan itibaren durum Kazaklar icin kotuye gitmeye basladi Leh saldirilari siklastikca daha basarili olmaya basladilar Bunun sonucunda 18 Agustos 1649 da imzalanan Zboriv Antlasmasi Kazaklar icin olumsuz etkilere sebep oldu Bunu 18 Haziran 1651 de Tatarlarin Hmelntski ye ihanet ettigi ve hetmani esir aldigi Beresteczko Muharebesi nde ki bir baska yenilgi izledi Kazaklar tahminen 30 000 kayip vererek ezici bir yenilgiye ugradilar Lehistan in lehine olan ni imzalamak zorunda kaldilar Savas yeniden patlak verdi ve takip eden yillarda iki taraf neredeyse surekli savas halindeydi Artik Kirim Tatarlari ikili arasinda belirleyici bir rol oynuyordu ve iki tarafin da ustun gelmesine izin vermiyorlardi Hem Ukrayna nin hem de Polonya Litvanya Toplulugu nun cok fazla guclenmesini ve bolgede etkili bir guc haline gelmesini engellemek istediler Hmelnitski baska bir muttefik aramaya basladi Kazaklar Lehistan dan fiilen bagimsizliklarini kazanmis olsalar da yeni devletin mesruiyete ihtiyaci vardi ve bu da yabanci bir hukumdar tarafindan saglanabilirdi Bir himaye arayisinda olan Hmelnitski 1651 de Osmanli Sultanina elciler gonderdi Turkler hamisi olduklari Kirim Hanligi Bogdan Prensligi ve Eflak Prensligi ile yaptiklari anlasmalarda oldugu gibi Kazak Hetmanligi na hamilik teklif ettiler Ancak Musluman bir hukumdarin boyunduruguna girme fikri halk ve Kazaklarin cogu tarafindan kabul gormedi Diger olasi muttefik ise Rus Carligi ydi Ancak Hmelnitski nin ortak Ortodoks inanci adina yaptigi yardim cagrilarina ragmen Car 1653 te bir Kazak Osmanli birligi tehdidi onu nihayet harekete gecmeye zorlayana kadar beklemeyi tercih etti Carin Ukrayna yi kontrolu altina almaya sicak bakabilecegi fikri Hetman a iletildi ve boylece diplomatik faaliyetler artti 1654 te Hmelnitski Rus cari I Aleksey Mihaylovic e baglilik yemini etti 1654 Pereyaslav Antlasmasi sonucunda bolgenin jeopolitik haritasi degisti Rusya sahneye cikti ve Kazaklarin eski muttefikleri olan Tatarlar taraf degistirerek Lehlerin safina gecerek Hmelnitski ile kuvvetlerine karsi savas baslatti Tatar akinlari tum Sic bolgelerine yayildi Carin ordusu tarafindan desteklenen Kazaklar Belarus taki Leh topraklarina saldirdi ve 1654 baharinda Lehleri ulkenin buyuk bir kismindan surduler Isvec Imparatorlugu da X Karl Gustav onderliginde bu kargasaya katildi Hem Lehistan hem de Rusya nin eski dusmani olan Isvec Ruslar gelmeden once Litvanya Buyuk Dukaligi nin bir kismini isgal etti Rusya 1656 da Isvec e saldirdi ancak savas iki yil sonra sonucsuz sona erdi Hmelnitski cari Pereyaslav anlasmasini bozmakla sucladi Polonya da Kazak ve Transilvanyali muttefikler yenilgiye ugradi ve Hmelnitski ic isyanlarla ugrasmak zorunda kaldi 27 Temmuz 1657 de Hmelnitski beyin kanamasi gecirip felc olduktan sonra oldu Cenazesi 23 Agustos ta Subotiv deki ailesinin de gomuldugu kiliseye gomuldu 1664 te Lehistan hetmanlarindan Stefan Czarniecki nin Subotiv i ele gecirip Hmelnitski ve oglu Tymish in mezarlarini bozdugu iddia edilir Kaynakca See for example the title of Samuil Velichko 1720 chronicle Zhitie i stradanie svyatogo prepodobnomuchenika i ispovednika Feodora i brata ego prepodobnogo Feofana1 nachertannyh pravoslavie uz and catholic org 7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The suffering of the Holy Martyr St Zinovy the Bishop of the Aegean and his sister Zenova Rusca monar ru 6 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2016 Smolij V A Stepankov V S Bogdan Hmelnickij Alternativi 966 7217 76 0 2003 While Subotiv or Chyhyryn are most commonly identified as alternative places for his birth historian believes that he was born in Zhovkva Zolkiew Bohdan Khmelnytsky Article 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan web archive org 27 Temmuz 2011 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2020 Smoliy Stepankov 1995 s 51 Rusca Clarence Manning 1947 Bohdan Khmelnitsky The Story of the Ukraine Philosophical Library Erisim tarihi 30 Mayis 2024 University of Chicago vasitasiyla Chyhyryn starosta Daniel Czaplinski Looking Through The Lens Ingilizce Erisim tarihi 19 Mart 2019 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link V A Smoliy V S Stepankov Bohdan Khmelnytsky Sotsialno politychnyi portret s 91 Lebid Kyiv 1995 V A Smoliy V S Stepankov Bohdan Khmelnytsky Sotsialno politychnyi portret p 203 Lebid Kyiv 1995 Hrushevsky M History of Ukraine Rus New ed Bao Donetsk 2003 Ukraine A history University of Toronto Press s 133 1994 0 8020 0591 8 Treaty of 1654 Encyclopedia of Ukraine V A Smoliy V S Stepankov Bohdan Khmelnytsky Sotsialno politychnyi portret page 591 Lebid Kyiv 1995 Hrushevsky M Illustrated History of Ukraine BAO Donetsk 2003 966 548 571 7 page 330 Some Ukrainian historians dispute that his grave was desecrated In 1973 an expedition investigated the site of the church and discovered remains of people not been found before Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bohdan Hmelnitski ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisozluk te Khmelnytsky ile ilgili tanim bulabilirsiniz Oleksander Ohloblyn Khmelnytsky Bohdan article originally appeared in the Encyclopedia of Ukraine vol 2 1989 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cossack State after 1649 map 24 Kasim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mykola Mashchenko Film about Khmelnytsky 2008 24 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dovzhenko Film Studyosu Dr Henry Abramson Video on Nathan of Hanover and the Ukrainian Revolution of 1648 164917 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 19 Subat 2013 Tarih Olarak Yahudi Biyografisi Yahudi Tarihi dersleri Henry Abramson websitesiResmi unvanlarOnce gelen Makam olusturuldu Kazak hetmani 30 Ocak 1648 6 Agustos 1657 Sonra gelen Yuri Hmelnitski