Marikana katliamı 16 Ağustos 2012 tarihinde Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Rustenburg 'daki şirketine ait platinyum madeninde sürmekte olan grev sırasında Güney Afrika Emniyet Müdürlüğüne bağlı polisler tarafından 34 işçinin öldürülmesini anlatır. Katliam apartheid rejiminin devrilmesinden sonra sivillere karşı yapılan ilk katliamdır.
Arka plan
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kıtadaki en öne çıkan ve zengin ekonomilerden birisi olmasının arkasında ülkedeki madencilik sektörü vardır. 19. yüzyılda bölgede altın ve elmas madenleriyle başlayan madencilik bugün ülke ekonomisinde önemli yer tutmaktadır. Güney Afrika krom, mangan, platinyum, vanadyum ve vermikülit üretiminde dünya lideri konumundadır. Bunun yanı sıra ülke zengin ilmenit, paladyum, rutil ve zirkonyum kaynaklarına sahiptir. Ülke aynı zamanda önde gelen kömür, demir, kobalt, fosfat ve uranyum üreticisidir.
Hak arama mücadelesi kaya kırma işçilerinin öncülüğünde başlar. Madendeki yaklaşık 4 bin civarında olan bu operatörler yeraltında en tehlikeli konumda görev yapmaktaydı. İşçi güvenliğini sağlayan ekipmanlara erişimi olmayan bu işçiler çalıştıkları alanda düşen kayalara, yoğun sıcağa ve toza, aşırı gürültüye maruz kalmaktaydı. Bunun da ötesinde düşük maaş alan işçilerin akldıkları konutlardaki durum daha önce de sık sık eleştirilmişti. Ayrıca iş yerinde örgütlü olan National Union of Mineworkers sendikası iktidardaki Afrika Ulusal Kongresiyle doğrudan bağları olup işçi haklarını savunmayan sarı sendika konumundaydı. İşçilerin haklarını savunan Association of Mineworkers and Construction Union ise hızla üye kaydetmeye başlamış, rakip sendikayı patronla işbirliği yapmakla suçlayarak grev sürecini başlatmaya çalışmıştır.
Grev
8 Ağustos 2012 Çarşamba sabahı farklı Lonmin madenlerindeki kaya kırma işçileri biraraya gelerek maaş artış taleplerini gündem ederler. Toplantıya katılan iktidar yanlısı NMU sendika temsilcileri bu talebin sözcüsü olmayı reddeder. Ertesi gün resmî tatil olduğu için Lonmin şantiyesinde stadyumda biraraya gelen işçiler, sendikalarının kendilerini temsil etmeye yanaşmaması yüzünden doğrudan Lonmin yönetimine şikayetlerini ve taleplerini iletmeye karar verirler. 10 Ağustos günü işçiler Lonmin yönetimin şantiyedeki ofisinin önüne gitse de şirket temsilcileri işçilerle görüşmeyi kabul etmez. Bunun üzerine yaklaşık 3 bin işçi çalışmayacaklarını belirterek fiili olarak greve gider. Grevci işçiler çalışmak için madene giden işçileri de kendi saflarına çekmek için müdahil olunca şirkete ait özel güvenlik görevlileri duruma müdahale eder, gerilim artar. Gün boyunca çok sayıda karşı karşıya geliş sırasında özel güvenlik, grevci işçilere plastik mermiyle müdahale etmiş, işçiler de kendilerini korumak için geleneksel sopalara başvurmuştur. Lonmin tarafından yapılan ihbar üzerine 10 Ağustos akşamı şantiyeye Güney Afrika Emniyet Müdürlüğüne bağlı polis ekipleri intikal eder.
11 Ağustos günü eylemci işçiler 'taki sendika binasına toplu şekilde giderek National Union of Mineworkers sendikasının kendilerini temsil etmesi için baskı yapmaya girişirler. Ancak tam bu sırada içeriden çıkan sendika temsilcileri hiç uyarıda bulunmadan kalabalığın üzerine ateşli silahlarla ateş açar ve iki kişinin ağır yaralanmasına sebep olur. Olayın ardından dağılan kalabalık şantiyedeki hakim bir tepeyi (yerli dilinde koppie) kendilerine üs olarak seçip burada toplanırlar. Böylece hem tüm madenlerle kolay iletişim sağlanacak hem de bir saldırı olasılığına karşı hazırlıklı olunacaktır. 11 ila 15 Ağustos günleri arasında şantiye kampüsüne polis yığınağı yapılır ve küçük çaplı olaylarda polis kuvvetleriyle eylemci işçiler ve sendikacılar arasında çatışmalar yaşanır. Tepede bulunan binlerce işçinin güvenlik sorunu olarak değerlendiren şirket yetkilileri ve emniyet güçleri 16 Ağustos günü buraya müdahale kararı alır.
Katliam
16 Ağustos günü sabahleyin müdahale kararı aldıklarını emniyet yetkililerinin açıklamalarının ardından işçilerin bulundukları tepeler dikenli tellerle çevrilmeye başlanır. Bölgeye çok sayıda zırhlı araç sevk edilmiştir. Olayın barışçıl şekilde çözülmesi için yapılan arabuluculuk girişimleri sonuç vermez, şirket yetkilileri de işçilerin silahlı olduklarını ve ancak eylemcilerin silahlarını bırakıp işbaşı yapmaları şartıyla görüşmelerin başlayacağını söyler. İşçiler ise sadece kendilerini ateşli silahlara karşı korumak amacıyla taş ve sopa bulundurduklarını belirtmiştir. Akşamüstü saat 15:40 itibarıyla polis müdahalesi başlar. İşçilerin dağıtılması sırasında ağırlıklı olarak iki bölgede açılan ateş sonucunda 34 kişi öldürülmüş, 78 kişi de ağır yaralanmıştır.
Tepkiler
Dönemin Cumhurbaşkanı Jacob Zuma olaylara inanamadığını ve sorunların diyalog halinde çözülmesi gerektiğini söyleyip 19 Ağustos'tan itibaren bir haftalık ulusal yas ilan etse de, dönemin ANC önde gelen isimlerinden, sendikacı ve aynı zamanda Lonmin yönetim kurulu üyesi Cyril Ramaphosa'nın işçilerin talepleriyle ilgilenmemiş olması dikkat çekicidir. Ramaphosa 15 Şubat 2018 tarihinden bu yana görevindedir.
Sonrası
İşçilerin ekonomik taleplerinin Güney Afrika'da nefret edilen apartheid rejimi benzeri yaklaşımla şiddetle bastırılması ülke kamuoyunda büyük tepki çekmiştir. Protestoların yanı sıra hükûmete yakın çevreler ve kurumlar katliamın Association of Mineworkers and Construction Union tarafından kışkırtıldığını öne sürmüştür. Ancak kamuoyu katliamdan NMU sendika yönetimi, Lonmin şirket temsilcileri ve emniyet güçlerinin sorumlu olduğundan emindir. Grevin bastırılmasından sonra işçilerin ekonomik hak talepleri farklı sektörlere yayılmış özellikl platinyum, altın başta olmak üzere demir, krom madenlerindeki yüzbinlerce işçi eylem yapmış, fiili greve gitmiştir. Yıllar süren davaların ardından sadece birkaç polis memuru hüküm giymiş, hiçbir emniyet amiri kovuşturmaya uğramamıştır. Katliamın ardından gözaltına alınan ve polis şiddetine maruz kalan işçiler ve ailelerine tazminat ödenmiştir. Katliamın yıldönümlerinde AMCU sendikası şantiyede anma törenleri düzenlemektedir.
Kaynakça
- ^ Bu işçi önderini ünlü yapan fotoğrafın bulunduğu 20 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 19 Mayıs 2015 tarihli The Guardian haberi (İngilizce) 24 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir
- ^ Mambush adıyla tanınan işçinin hayat hikayesi 24 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2 Haziran 2015 tarihli soL portal haberi, 24 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir
- ^ Müdahale yapılan tepelerin konumları (OpenStreetMap) 24 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir
- ^ 18 Ağustos 2012 tarihli 24 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . soL portal haberi, 24 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir
- ^ 16 Ağustos 2023 tarihinde düzenlenen anma töreni videosu 24 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 24 Ağustos 2023 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marikana katliami 16 Agustos 2012 tarihinde Guney Afrika Cumhuriyeti nde Rustenburg daki sirketine ait platinyum madeninde surmekte olan grev sirasinda Guney Afrika Emniyet Mudurlugune bagli polisler tarafindan 34 iscinin oldurulmesini anlatir Katliam apartheid rejiminin devrilmesinden sonra sivillere karsi yapilan ilk katliamdir Katliamin simge isimlerinden yi resmeden anma ilaniArka planMarikanaKatliamin gerceklestigi Marikana bolgesi Guney Afrika Cumhuriyeti nin kitadaki en one cikan ve zengin ekonomilerden birisi olmasinin arkasinda ulkedeki madencilik sektoru vardir 19 yuzyilda bolgede altin ve elmas madenleriyle baslayan madencilik bugun ulke ekonomisinde onemli yer tutmaktadir Guney Afrika krom mangan platinyum vanadyum ve vermikulit uretiminde dunya lideri konumundadir Bunun yani sira ulke zengin ilmenit paladyum rutil ve zirkonyum kaynaklarina sahiptir Ulke ayni zamanda onde gelen komur demir kobalt fosfat ve uranyum ureticisidir Hak arama mucadelesi kaya kirma iscilerinin onculugunde baslar Madendeki yaklasik 4 bin civarinda olan bu operatorler yeraltinda en tehlikeli konumda gorev yapmaktaydi Isci guvenligini saglayan ekipmanlara erisimi olmayan bu isciler calistiklari alanda dusen kayalara yogun sicaga ve toza asiri gurultuye maruz kalmaktaydi Bunun da otesinde dusuk maas alan iscilerin akldiklari konutlardaki durum daha once de sik sik elestirilmisti Ayrica is yerinde orgutlu olan National Union of Mineworkers sendikasi iktidardaki Afrika Ulusal Kongresiyle dogrudan baglari olup isci haklarini savunmayan sari sendika konumundaydi Iscilerin haklarini savunan Association of Mineworkers and Construction Union ise hizla uye kaydetmeye baslamis rakip sendikayi patronla isbirligi yapmakla suclayarak grev surecini baslatmaya calismistir Grev8 Agustos 2012 Carsamba sabahi farkli Lonmin madenlerindeki kaya kirma iscileri biraraya gelerek maas artis taleplerini gundem ederler Toplantiya katilan iktidar yanlisi NMU sendika temsilcileri bu talebin sozcusu olmayi reddeder Ertesi gun resmi tatil oldugu icin Lonmin santiyesinde stadyumda biraraya gelen isciler sendikalarinin kendilerini temsil etmeye yanasmamasi yuzunden dogrudan Lonmin yonetimine sikayetlerini ve taleplerini iletmeye karar verirler 10 Agustos gunu isciler Lonmin yonetimin santiyedeki ofisinin onune gitse de sirket temsilcileri iscilerle gorusmeyi kabul etmez Bunun uzerine yaklasik 3 bin isci calismayacaklarini belirterek fiili olarak greve gider Grevci isciler calismak icin madene giden iscileri de kendi saflarina cekmek icin mudahil olunca sirkete ait ozel guvenlik gorevlileri duruma mudahale eder gerilim artar Gun boyunca cok sayida karsi karsiya gelis sirasinda ozel guvenlik grevci iscilere plastik mermiyle mudahale etmis isciler de kendilerini korumak icin geleneksel sopalara basvurmustur Lonmin tarafindan yapilan ihbar uzerine 10 Agustos aksami santiyeye Guney Afrika Emniyet Mudurlugune bagli polis ekipleri intikal eder 11 Agustos gunu eylemci isciler taki sendika binasina toplu sekilde giderek National Union of Mineworkers sendikasinin kendilerini temsil etmesi icin baski yapmaya girisirler Ancak tam bu sirada iceriden cikan sendika temsilcileri hic uyarida bulunmadan kalabaligin uzerine atesli silahlarla ates acar ve iki kisinin agir yaralanmasina sebep olur Olayin ardindan dagilan kalabalik santiyedeki hakim bir tepeyi yerli dilinde koppie kendilerine us olarak secip burada toplanirlar Boylece hem tum madenlerle kolay iletisim saglanacak hem de bir saldiri olasiligina karsi hazirlikli olunacaktir 11 ila 15 Agustos gunleri arasinda santiye kampusune polis yiginagi yapilir ve kucuk capli olaylarda polis kuvvetleriyle eylemci isciler ve sendikacilar arasinda catismalar yasanir Tepede bulunan binlerce iscinin guvenlik sorunu olarak degerlendiren sirket yetkilileri ve emniyet gucleri 16 Agustos gunu buraya mudahale karari alir Katliam16 Agustos gunu sabahleyin mudahale karari aldiklarini emniyet yetkililerinin aciklamalarinin ardindan iscilerin bulunduklari tepeler dikenli tellerle cevrilmeye baslanir Bolgeye cok sayida zirhli arac sevk edilmistir Olayin bariscil sekilde cozulmesi icin yapilan arabuluculuk girisimleri sonuc vermez sirket yetkilileri de iscilerin silahli olduklarini ve ancak eylemcilerin silahlarini birakip isbasi yapmalari sartiyla gorusmelerin baslayacagini soyler Isciler ise sadece kendilerini atesli silahlara karsi korumak amaciyla tas ve sopa bulundurduklarini belirtmistir Aksamustu saat 15 40 itibariyla polis mudahalesi baslar Iscilerin dagitilmasi sirasinda agirlikli olarak iki bolgede acilan ates sonucunda 34 kisi oldurulmus 78 kisi de agir yaralanmistir TepkilerDonemin Cumhurbaskani Jacob Zuma olaylara inanamadigini ve sorunlarin diyalog halinde cozulmesi gerektigini soyleyip 19 Agustos tan itibaren bir haftalik ulusal yas ilan etse de donemin ANC onde gelen isimlerinden sendikaci ve ayni zamanda Lonmin yonetim kurulu uyesi Cyril Ramaphosa nin iscilerin talepleriyle ilgilenmemis olmasi dikkat cekicidir Ramaphosa 15 Subat 2018 tarihinden bu yana gorevindedir SonrasiIscilerin ekonomik taleplerinin Guney Afrika da nefret edilen apartheid rejimi benzeri yaklasimla siddetle bastirilmasi ulke kamuoyunda buyuk tepki cekmistir Protestolarin yani sira hukumete yakin cevreler ve kurumlar katliamin Association of Mineworkers and Construction Union tarafindan kiskirtildigini one surmustur Ancak kamuoyu katliamdan NMU sendika yonetimi Lonmin sirket temsilcileri ve emniyet guclerinin sorumlu oldugundan emindir Grevin bastirilmasindan sonra iscilerin ekonomik hak talepleri farkli sektorlere yayilmis ozellikl platinyum altin basta olmak uzere demir krom madenlerindeki yuzbinlerce isci eylem yapmis fiili greve gitmistir Yillar suren davalarin ardindan sadece birkac polis memuru hukum giymis hicbir emniyet amiri kovusturmaya ugramamistir Katliamin ardindan gozaltina alinan ve polis siddetine maruz kalan isciler ve ailelerine tazminat odenmistir Katliamin yildonumlerinde AMCU sendikasi santiyede anma torenleri duzenlemektedir Kaynakca Bu isci onderini unlu yapan fotografin bulundugu 20 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 19 Mayis 2015 tarihli The Guardian haberi Ingilizce 24 Agustos 2023 tarihinde erisilmistir Mambush adiyla taninan iscinin hayat hikayesi 24 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Haziran 2015 tarihli soL portal haberi 24 Agustos 2023 tarihinde erisilmistir Mudahale yapilan tepelerin konumlari OpenStreetMap 24 Agustos 2023 tarihinde erisilmistir 18 Agustos 2012 tarihli 24 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde soL portal haberi 24 Agustos 2023 tarihinde erisilmistir 16 Agustos 2023 tarihinde duzenlenen anma toreni videosu 24 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 24 Agustos 2023 tarihinde erisilmistir