Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Martensitik paslanmaz çelik, martensit iç yapıya sahip bir paslanmaz çelik alaşımı türüdür. Yaşlandırma ve ısıl işlem yoluyla sertleştirilebilir ve temperlenebilirler. Kristal yapısı yüzey merkezli tetragonal (YMT) olup ferritik paslanmaz çeliklere benzerler. Diğer ana paslanmaz çelik türleri östenitik, ferritik, ve .
Ana bileşimi % 11.5-18'ini oluşturan krom ve % 1.2'ye kadar karbon ve düşük miktarda nikel içerir. Düşük nikel içeriği, diğer paslanmaz çelik türlerine kıyasla daha az korozyona dayanıklı olmasını sağlarken, yüksek karbon yüzdesi, karbon çeliklerine benzer şekilde ısıl işlemle sertleştirilebilmesini sağlar.
Tarihçe
1912'de Sheffield, İngiltere'deki araştırma laboratuvarından Harry Brearley, silah namluları için korozyona dayanıklı bir alaşım ararken, martensitik bir paslanmaz çelik alaşımı keşfetti ve daha sonra sanayileştirdi. Keşif, iki yıl sonra New York Times'ta Ocak 1915'te yayınlanan bir gazete makalesinde duyuruldu. Brearly, 1915 yılında bir ABD patenti için başvurdu. Bu daha sonra İngiltere'de tarafından "Staybrite" markası altında pazarlandı ve 1929'da Londra'daki Savoy Hotel'in yeni giriş gölgeliği için kullanıldı.
Karakteristik vücut merkezli tetragonal martensit mikroyapısı ilk olarak 1890'larda Alman mikroskopist tarafından gözlemlendi. 1912'de , martensitik paslanmaz çelik alaşımı üzerine ABD patenti başvurusunda bulundu. Bu patent 1919 yılına kadar verilmedi.
Genel bakış
Martensitik paslanmaz çelikler, %12 ila %17 krom, %0,10 (kalite 410) ila %1,2 (kalite 440C) karbon bileşimi etrafında inşa edilmiş yüksek veya düşük karbonlu çelikler olabilir:
- Yaklaşık %0,4 C'ye kadar çoğunlukla pompalar, vanalar ve şaftlar gibi uygulamalarda mekanik özellikleri için kullanılırlar.
- % 0.4C'nin üzerinde, çoğunlukla çatal bıçak takımı cerrahi bıçakları, plastik enjeksiyon kalıpları ve nozullar gibi sertliğin, mukavemetin ve aşınma direncinin gerektiği yerde kullanılırlar.
Daha yüksek bir krom ve / veya Molibden içeriğine izin veren bazı türleri Nikel (kalite 431) içerebilirler, böylece korozyon direncini arttırırlar ve karbon içeriği de daha düşük olduğu için tokluk artar. Düşük karbon, %13 krom ve %4 Nikel ile EN 1.4313 (CA4NM) sınıfı, iyi mekanik özellikler, iyi dökülebilirlik ve iyi kaynaklanabilirlik sunar. Çin'deki devasa "Üç Boğaz" barajı da dahil olmak üzere dünyadaki neredeyse tüm hidroelektrik türbinleri için kullanılmaktadır.
Bor, kobalt, Niyobyum, Titanyum ilaveleri, yüksek sıcaklık özelliklerini, özellikle sürünme direncini geliştirir. Bu elementler, buhar türbinlerindeki ısı eşanjörleri için kullanılır.
Spesifik bir kalite olan kalite 630 (17-4 PH) martensitiktir ve 475 °C'de çökeltme ile sertleşir.
Kimyasal bileşim
| Ağırlıkça % olarak kimyasal bileşim (ana alaşım elementleri) | ||||||||
| EN Çelik tanımı | EN Numarası | AISI Numarası | ||||||
| Numarası | C | Cr | Mo | Diğer | Açıklama | |||
| X12Cr13 | 1.4006 | 410 | 0.12 | 12.5 | — | — | Temel kalite, paslanmaz mühendislik çeliği olarak kullanılır | |
| X20Cr13 | 1.4021 | 420 | 0.20 | 13.0 | — | — | Temel kalite, paslanmaz mühendislik çeliği olarak kullanılır | |
| X50CrMoV15 | 1.4116 | - | 0.50 | 14.5 | 0.65 | V: 0.15 | Esas olarak profesyonel bıçaklar için kullanılır | |
| X14CrMoS17 | 1.4104 | 430F | 0.14 | 16.5 | 0.40 | S: 0.25 | Kükürt ilavesi işlenebilirliği artırır | |
| X39CrMo17-1 | 1.4122 | - | 0.40 | 16.5 | 1.10 | — | Esas olarak profesyonel bıçaklar için kullanılır | |
| X105CrMo17 | 1.4125 | 440C | 1.10 | 17.0 | 0.60 | — | Takım çeliği kalitesi (440C), yüksek aşınma direnci | |
| X17CrNi16-2 | 1.4057 | 431 | 0.17 | 16.0 | — | Ni: 2.00 | Nikel, daha yüksek süneklik ve tokluk için karbonun yerini alır | |
| X4CrNiMo16-5-1 | 1.4418 | - | ≤ 0.06 | 16.0 | 1.10 | Ni: 2.00 | Martensitiklerin en yüksek korozyon direnci | |
| X5CrNiCuNb16-4 | 1.4542 | ≤ 0.07 | 16.0 | - | Ni: 4.00 Cu: 4.00 Nb: 5xC to 0.45 | Çökeltme sertleştirme derecesi Yüksek mukavemet. Havacılıkta kullanılır | ||
Özellikle çatal bıçak takımı için standartlarda listelenmeyen birçok tescilli sınıf vardır.
Uygulama
Martensitik paslanmaz çelikler, karbon içeriklerine bağlı olarak, pompalarda, valflerde ve tekne şaftlarında korozyon direnci ve yüksek mukavemeti için sıklıkla kullanılır.
Ayrıca çatal bıçak takımları, tıbbi aletler (neşterler, tıraş makineleri ve iç kelepçeler), bilyalı rulmanlar, tıraş bıçakları, polimerler için enjeksiyon kalıpları ve bisiklet ve motosikletler için fren disklerinde aşınma direnci için de kullanılırlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Martensitik paslanmaz celik martensit ic yapiya sahip bir paslanmaz celik alasimi turudur Yaslandirma ve isil islem yoluyla sertlestirilebilir ve temperlenebilirler Kristal yapisi yuzey merkezli tetragonal YMT olup ferritik paslanmaz celiklere benzerler Diger ana paslanmaz celik turleri ostenitik ferritik ve 410 kalite martensitik paslanmaz celikten yapilan cimbiz Ana bilesimi 11 5 18 ini olusturan krom ve 1 2 ye kadar karbon ve dusuk miktarda nikel icerir Dusuk nikel icerigi diger paslanmaz celik turlerine kiyasla daha az korozyona dayanikli olmasini saglarken yuksek karbon yuzdesi karbon celiklerine benzer sekilde isil islemle sertlestirilebilmesini saglar Tarihce1912 de Sheffield Ingiltere deki arastirma laboratuvarindan Harry Brearley silah namlulari icin korozyona dayanikli bir alasim ararken martensitik bir paslanmaz celik alasimi kesfetti ve daha sonra sanayilestirdi Kesif iki yil sonra New York Times ta Ocak 1915 te yayinlanan bir gazete makalesinde duyuruldu Brearly 1915 yilinda bir ABD patenti icin basvurdu Bu daha sonra Ingiltere de tarafindan Staybrite markasi altinda pazarlandi ve 1929 da Londra daki Savoy Hotel in yeni giris golgeligi icin kullanildi Karakteristik vucut merkezli tetragonal martensit mikroyapisi ilk olarak 1890 larda Alman mikroskopist tarafindan gozlemlendi 1912 de martensitik paslanmaz celik alasimi uzerine ABD patenti basvurusunda bulundu Bu patent 1919 yilina kadar verilmedi Genel bakisMartensitik paslanmaz celikler 12 ila 17 krom 0 10 kalite 410 ila 1 2 kalite 440C karbon bilesimi etrafinda insa edilmis yuksek veya dusuk karbonlu celikler olabilir Yaklasik 0 4 C ye kadar cogunlukla pompalar vanalar ve saftlar gibi uygulamalarda mekanik ozellikleri icin kullanilirlar 0 4C nin uzerinde cogunlukla catal bicak takimi cerrahi bicaklari plastik enjeksiyon kaliplari ve nozullar gibi sertligin mukavemetin ve asinma direncinin gerektigi yerde kullanilirlar Daha yuksek bir krom ve veya Molibden icerigine izin veren bazi turleri Nikel kalite 431 icerebilirler boylece korozyon direncini arttirirlar ve karbon icerigi de daha dusuk oldugu icin tokluk artar Dusuk karbon 13 krom ve 4 Nikel ile EN 1 4313 CA4NM sinifi iyi mekanik ozellikler iyi dokulebilirlik ve iyi kaynaklanabilirlik sunar Cin deki devasa Uc Bogaz baraji da dahil olmak uzere dunyadaki neredeyse tum hidroelektrik turbinleri icin kullanilmaktadir Bor kobalt Niyobyum Titanyum ilaveleri yuksek sicaklik ozelliklerini ozellikle surunme direncini gelistirir Bu elementler buhar turbinlerindeki isi esanjorleri icin kullanilir Spesifik bir kalite olan kalite 630 17 4 PH martensitiktir ve 475 C de cokeltme ile sertlesir Kimyasal bilesimEN 10088 1 2005 standardina gore birkac yaygin martensitik paslanmaz celik kalitesinin kimyasal bilesimi Agirlikca olarak kimyasal bilesim ana alasim elementleri EN Celik tanimi EN Numarasi AISI NumarasiNumarasi C Cr Mo Diger AciklamaX12Cr13 1 4006 410 0 12 12 5 Temel kalite paslanmaz muhendislik celigi olarak kullanilirX20Cr13 1 4021 420 0 20 13 0 Temel kalite paslanmaz muhendislik celigi olarak kullanilirX50CrMoV15 1 4116 0 50 14 5 0 65 V 0 15 Esas olarak profesyonel bicaklar icin kullanilirX14CrMoS17 1 4104 430F 0 14 16 5 0 40 S 0 25 Kukurt ilavesi islenebilirligi artirirX39CrMo17 1 1 4122 0 40 16 5 1 10 Esas olarak profesyonel bicaklar icin kullanilirX105CrMo17 1 4125 440C 1 10 17 0 0 60 Takim celigi kalitesi 440C yuksek asinma direnciX17CrNi16 2 1 4057 431 0 17 16 0 Ni 2 00 Nikel daha yuksek suneklik ve tokluk icin karbonun yerini alirX4CrNiMo16 5 1 1 4418 0 06 16 0 1 10 Ni 2 00 Martensitiklerin en yuksek korozyon direnciX5CrNiCuNb16 4 1 4542 0 07 16 0 Ni 4 00 Cu 4 00 Nb 5xC to 0 45 Cokeltme sertlestirme derecesi Yuksek mukavemet Havacilikta kullanilir Ozellikle catal bicak takimi icin standartlarda listelenmeyen bircok tescilli sinif vardir Uygulama420HC kalite martensitik paslanmaz celik Martensitik paslanmaz celikler karbon iceriklerine bagli olarak pompalarda valflerde ve tekne saftlarinda korozyon direnci ve yuksek mukavemeti icin siklikla kullanilir Ayrica catal bicak takimlari tibbi aletler nesterler tiras makineleri ve ic kelepceler bilyali rulmanlar tiras bicaklari polimerler icin enjeksiyon kaliplari ve bisiklet ve motosikletler icin fren disklerinde asinma direnci icin de kullanilirlar Ayrica bakinizPaslanmaz celik Ostenitik paslanmaz celiklerKaynakca PDF 5 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 20 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi