Mastaura (Grekçe: Μάσταυρα),Karya ve Lidya bölgelerinin kesiştiği bir noktada olduğundan iki bölgenin de kültürel izlerini taşıyan bir antik kent. Antik yerleşkenin bulunduğu bölgede günümüzde Aydın ilinin Nazilli ilçesinde yer alan Bozyurt köyü yer almaktadır. Kentte yer alan kalıntılar Bozyurt köyünün değişik bölgelerine dağılmış halde bulunmaktadır.
Mastaura Antik Kenti’nde 2020 ve 2021 yıllarında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi tarafından arkeolojik yüzey araştırması ile birlikte çevre düzenleme çalışmaları yapılmıştır. Kalıntılar zeytin, incir ve üzüm bahçeleri gibi tarım arazilerinin içerisinde yer alır. Kemerli yapılar, antik tiyatro basamakları ve nekropol kalıntıları ilk dikkati çeken alanlardır.
Tarihçe
Mastaura Antik Kenti, Nazilli ilçesi Bozyurt Köyü sınırlan içinde Menderes Nehri'nin kuzeyinde ve Nysa Antik kenti yakınlarında bulunmaktadır. Kent Bozyurt Köyü'nün 1 km kuzeyinde, doğu ve batısı yüksek tepelerle çevrili, ortasından Mastaura (Krizoroas) deresinin geçtiği dar vadinin kuzeyinde yer alan küçük bir antik yerleşmedir. Bu dere Hellen dilinde "Altın Kılıçlı Dere" anlamına gelmekteydi. Mastaura Luwi dilinde "Ana Tanrıçanın Ulu Akarsuyu" anlamına gelmektedir. Açık biçimi M(a)asta-ura'dır. Buradaki Ma: Luwi/Pelasgos dilinde "ana" anlamına gelmektedir ve Ama sözcüğünün baştaki A harfi olmadan kullanılan bir biçimidir.
Bu sözcük ana tanrıçayı betimler ve Anadolu'da birçok tarihsel ad içinde bulunur. AMA sözcüğü Luwi dilinde anni, Hitit dilinde anna ile aynı karşılığa sahiptir ve günümüz Anadolu'sunda bu sözcük anne ya da ana biçiminde karşımıza çıkmaktadır. Luwi dilinde asta ya da diğer kullanım biçimleri olan astra, ista, istra sözcükleri akıntı anlamına gelmektedir. Bu sözcükler burada bir dere, çay ya da ırmağın olduğunu belirtmektedir. Ura sözcüğü ise Luwi dilinde büyük, ulu, yüce anlamını taşımaktadır. Bu sözcük adlarının önüne ve arkasına gelerek kullanılmaktadır. Böylece Mastaura sözcüğünün Luwi /Pelasgos dilinde olduğu, buranın ilk yerli halkının da öncelikle bunlar olması gerektiği düşünülebilir.
Bu olgu kentin oldukça eski bir tarihe sahip olabileceğine işaret etmektedir. Lydia'daki ilk çağ kenti Mastaura Plini us 'ta, Hierokles'te ve Byzantion'lu Stephanos'ta anılmaktadır. Bu günde görülebileceği gibi Masataura bir akarsuyun yanında bulunmaktadır. Strabon, ile birlikte Mastaura'dan da söz etmektedir. Hıristiyanlık döneminde piskoposluk merkezi olan kent Ephesos ve Khalkedon konsillerine katılmıştır.
Kentte görülebilen yapı kalıntılarından tiyatro şehrin kuzeybatısında yer alır. İki kademeli kemerli teras ile oluşturulmuş sahne binası kısmen korunmuştur. Tiyatronun orkestra kısmı zeytin ağaçlarıyla kaplıdır. Kavea kısmı tamamen tahrip olmuştur. Ayrıca kentte birçok yapı kalıntısı bulunmaktadır. Ören yerinin güneydoğusunda kentin nekropolü (mezarlık) yer almaktadır. Çok tahrip olmuş mezar yapılan tamamen orman ve çalılıklarla kaplanmıştır. Bu kent Ephesos'u (Efes) Celenaea'ya bağlayan ticaret yolu üzerinde olup, sikke basma ayrıcalığına sahipti. Ancak kent depremler ve veba salgını nedeniyle harap olmuş ve terkedilmiştir.
Kentteki Araştırmalar
İngiliz gezgin Hamilton 1836’da Nazilli’ye gelmiş ve Mastaura’yı gezmiştir. Amphitiyatro ile ilgili ilk bilgileri Hamilton aktarmıştır. Daha sonra araştırmacı gezgin Texier de Hamilton’a atıfta bulunarak yapının varlığına dair bilgiler vermiştir. 1907-1909 yıllarında, Nysa’da (Sultanhisar) kazı ve araştırmalar yapan W. Von Diest de hazırladığı kitapta Nysa’nın komşusu Mastaura hakkında bilgiler vermiş, kentin topografik yapısını gösteren bir plan çizmiştir. 1921 yılında Yunan işgali sırasında araştırmalar yapan Kourouniotis de Mastaura’da incelemelerde bulunmuştur. Kourouniotis, amphitiyatro yapısını ilk kez fotoğraflayıp belgeleyen kişidir.
Kaynakça
- ^ Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. p. 61, and directory notes accompanying.
- ^ "Turkish Ministry of Culture and Tourism, "Mastaura"". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Akkurnaz, Sedat (22 Aralık 2022). "Mastaura Antik Kenti'nde Yapılan Arkeolojik Çalışmalar". Lycus Dergisi. doi:10.54577/lycus.1212522. ISSN 2717-8471.
- ^ . aydin.ktb.gov.tr. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nazilli Ziraat Odası". nazilli.ziraatodasi.org.tr. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2023.
- ^ "Roma'dan Aydın'a uzanan tarih: Mastaura Amphitiyatrosu". Milliyet. 23 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
![]() | Aydın ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mastaura Grekce Mastayra Karya ve Lidya bolgelerinin kesistigi bir noktada oldugundan iki bolgenin de kulturel izlerini tasiyan bir antik kent Antik yerleskenin bulundugu bolgede gunumuzde Aydin ilinin Nazilli ilcesinde yer alan Bozyurt koyu yer almaktadir Kentte yer alan kalintilar Bozyurt koyunun degisik bolgelerine dagilmis halde bulunmaktadir Mastaura Antik Kenti nde 2020 ve 2021 yillarinda Aydin Adnan Menderes Universitesi tarafindan arkeolojik yuzey arastirmasi ile birlikte cevre duzenleme calismalari yapilmistir Kalintilar zeytin incir ve uzum bahceleri gibi tarim arazilerinin icerisinde yer alir Kemerli yapilar antik tiyatro basamaklari ve nekropol kalintilari ilk dikkati ceken alanlardir TarihceMastaura Antik Kenti Nazilli ilcesi Bozyurt Koyu sinirlan icinde Menderes Nehri nin kuzeyinde ve Nysa Antik kenti yakinlarinda bulunmaktadir Kent Bozyurt Koyu nun 1 km kuzeyinde dogu ve batisi yuksek tepelerle cevrili ortasindan Mastaura Krizoroas deresinin gectigi dar vadinin kuzeyinde yer alan kucuk bir antik yerlesmedir Bu dere Hellen dilinde Altin Kilicli Dere anlamina gelmekteydi Mastaura Luwi dilinde Ana Tanricanin Ulu Akarsuyu anlamina gelmektedir Acik bicimi M a asta ura dir Buradaki Ma Luwi Pelasgos dilinde ana anlamina gelmektedir ve Ama sozcugunun bastaki A harfi olmadan kullanilan bir bicimidir Bu sozcuk ana tanricayi betimler ve Anadolu da bircok tarihsel ad icinde bulunur AMA sozcugu Luwi dilinde anni Hitit dilinde anna ile ayni karsiliga sahiptir ve gunumuz Anadolu sunda bu sozcuk anne ya da ana biciminde karsimiza cikmaktadir Luwi dilinde asta ya da diger kullanim bicimleri olan astra ista istra sozcukleri akinti anlamina gelmektedir Bu sozcukler burada bir dere cay ya da irmagin oldugunu belirtmektedir Ura sozcugu ise Luwi dilinde buyuk ulu yuce anlamini tasimaktadir Bu sozcuk adlarinin onune ve arkasina gelerek kullanilmaktadir Boylece Mastaura sozcugunun Luwi Pelasgos dilinde oldugu buranin ilk yerli halkinin da oncelikle bunlar olmasi gerektigi dusunulebilir Bu olgu kentin oldukca eski bir tarihe sahip olabilecegine isaret etmektedir Lydia daki ilk cag kenti Mastaura Plini us ta Hierokles te ve Byzantion lu Stephanos ta anilmaktadir Bu gunde gorulebilecegi gibi Masataura bir akarsuyun yaninda bulunmaktadir Strabon ile birlikte Mastaura dan da soz etmektedir Hiristiyanlik doneminde piskoposluk merkezi olan kent Ephesos ve Khalkedon konsillerine katilmistir Kentte gorulebilen yapi kalintilarindan tiyatro sehrin kuzeybatisinda yer alir Iki kademeli kemerli teras ile olusturulmus sahne binasi kismen korunmustur Tiyatronun orkestra kismi zeytin agaclariyla kaplidir Kavea kismi tamamen tahrip olmustur Ayrica kentte bircok yapi kalintisi bulunmaktadir Oren yerinin guneydogusunda kentin nekropolu mezarlik yer almaktadir Cok tahrip olmus mezar yapilan tamamen orman ve caliliklarla kaplanmistir Bu kent Ephesos u Efes Celenaea ya baglayan ticaret yolu uzerinde olup sikke basma ayricaligina sahipti Ancak kent depremler ve veba salgini nedeniyle harap olmus ve terkedilmistir Kentteki ArastirmalarIngiliz gezgin Hamilton 1836 da Nazilli ye gelmis ve Mastaura yi gezmistir Amphitiyatro ile ilgili ilk bilgileri Hamilton aktarmistir Daha sonra arastirmaci gezgin Texier de Hamilton a atifta bulunarak yapinin varligina dair bilgiler vermistir 1907 1909 yillarinda Nysa da Sultanhisar kazi ve arastirmalar yapan W Von Diest de hazirladigi kitapta Nysa nin komsusu Mastaura hakkinda bilgiler vermis kentin topografik yapisini gosteren bir plan cizmistir 1921 yilinda Yunan isgali sirasinda arastirmalar yapan Kourouniotis de Mastaura da incelemelerde bulunmustur Kourouniotis amphitiyatro yapisini ilk kez fotograflayip belgeleyen kisidir Kaynakca Richard Talbert ed 2000 Barrington Atlas of the Greek and Roman World Princeton University Press p 61 and directory notes accompanying Turkish Ministry of Culture and Tourism Mastaura 23 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 Akkurnaz Sedat 22 Aralik 2022 Mastaura Antik Kenti nde Yapilan Arkeolojik Calismalar Lycus Dergisi doi 10 54577 lycus 1212522 ISSN 2717 8471 aydin ktb gov tr 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nazilli Ziraat Odasi nazilli ziraatodasi org tr 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2023 Roma dan Aydin a uzanan tarih Mastaura Amphitiyatrosu Milliyet 23 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Aydin ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz