Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nysa, Aydın ilinin Sultanhisar ilçesi sınırlarında yer alan bir antik kent örenidir. Tarihi MÖ 3. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Nysa | |
| Diğer adı | Nysıa |
|---|---|
| Konum |  Aydın, Sultanhisar |
| Bölge | Karya |
| Koordinatlar | 37°54′06″K 28°08′48″D / 37.90167°K 28.14667°D |
| Tür | Yerleşim |
| Tarihçe | |
| Kurucu | I. Antiokhos Soter |
| Kuruluş | MÖ.6.yüzyıl |
| Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma Dönemi, Bizans dönemi |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Meclis binası, tiyatro, kütüphane, bouleterion, Togalı Marcus Aurelius heykeli, agora kuzey portiko, sahne binası, propylon, |
| Kazı tarihleri | 1907 |
| Durum | Tescilli- Tescil Tarihi:20/6/1990, Tescil No: 1398 (Tescil Kurumu:İzmir 2 No'lu KK), Restore |
Yerleşim
Karia kentlerindendir. Antik kentin kuruluşu ile ilgili farklı bilgiler bulunmaktadır. Antik dönem tarihçisi ‘Stephanus’ MÖ 3. yüzyılda Seleukos’un oğlu I. Antiokhos Soter tarafından eşi adına şehri kurdurduğu bazı kaynaklarda göstersede,Kent ile ilgili en önemli bilgileri yaşamının büyük bölümünü Nysa'da geçiren ünlü Coğrafyacı Strabon'dan almaktadır. Strabon devrin en önemli eğitim merkezlerinden biri Nysa'da eğitim görmüştür.
Kent özellikle Roma İmparatorluk egemenliği altındayken kültürel alanda önemli bir noktaya ulaşmıştır.
Örenler
Strabon, kentin iki bölümden oluştuğunu anlatmaktadır. Şehri ikiye bölen sel yatağının batısında gymnasion yer almaktadır. Kuzeyde Bizans yapı kalıntısı ve kütüphane yer almaktadır. Kütüphanenin kuzeyinde ise sahne binasında görülen kabartmalarıyla ayrı bir öneme sahip olan tiyatro bulunmaktadır.. Sel yatağının doğusunda ise agora, ve hamam yer alıyor. Şehrin nekropolü batıda kutsal alan olan (Salavatlı) yolu üzerinde bulunmaktadır.Çok dik bir boğazın iki yanında kurulmuş binalar, sokaklar ve meydanlar tonozlu altyapılarla desteklenmiş köprü ile birbirine bağlanmıştır.Roma döneminde binalara ilaveler yapılarak tonozlarla desteklenmiştir. MÖ 1.Yüzyılda yapıldığı düşünülen Antik Tiyatro sahne alanı yaklaşık 27 metre genişliktedir.
Mitoloji
Dionysos’un Kenti Nysa: Mitolojide Hermes, çocuk Dionysos’u büyütmesi için Nysa Dağının perilerine emanet etmiştir. Nysa’lılar inşa ettikleri tiyatronun sahne binasının podyum frizlerinde, Nysa tanrısı olan Dionysos’un yaşamından kesitlere yer vermişler.
Araştırma
1907’de Alman W. von Diest tarafından başlatılan kazılarda Kent'in bir bölümü gün yüzüne çıkarken, 2012 yılı kazı ve restorasyon çalışmalarında Aydın Müze Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi öğretim üyesi S. Hakan Öztaner'in bilimsel başkanlığındaki ekip tarafından yürütülmektedir.
Kazılar (Açmalar)
2008 yılı Nysa kazı ve restorasyon çalışmaları 15 Temmuz – 21 Eylül tarihlerinde sürdürülmüştür. Bu çalışmalar antik kentin agora’sında, meclis binasında (bouleuterİon), stadion’unda ve gymnasium’unda yapılmıştır. Ayrıca cadde-sokak sisteminin tespiti için yapılan kazı çalışmaları ile tiyatro’da, agora’da ve meclis binası’nda restorasyon çalışmaları devam etmiştir (Plan. 1)1. 2008 yılında bu çalışmalara yerli ve yabancı olmak üzere üç ekip katılmıştır.
Agora
Nysa Agora’sında kazı çalışmaları kuzey portiko’da iki alanda gerçekleştirilmiştir. İlk olarak 2007 kazı sezonunda basamak hâlinde bırakılan 1 No.lu dükkândaki geç dönem tabanları kaldırılarak söz konusu tabanlar altında ele geçirilen arkeolojik eserlerle geç dönem tabanlarını tarihleme yoluna gidilmiştir. Ayrıca 2007 yılında ortaya çıkarılan 3 ve 4 No.lu dükkânların güneyinde kuzey portiko orta sütun aksının bulunabilmesi için S3 olarak adlandırılan yeni bir açma açılmıştır.
Gerontikon Restorasyon
Mimarî Restorasyon
2008 yılı Gerontikon restorasyon çalışmaları birçok farklı alanda sürdürülmüştür. Öncelikli olarak propylon’un arka odasında yani koridora geçişi sağlayan ön odada ve Gerontikon’un doğu stoa’sındaki taban mozaiği restore edilmiştir. Propylon’a cadde zemininden çıkışı sağlayan ilk mermer basamak sırasının güney uçtaki iki bloğu yapıştırılarak basamak sırasındaki orijinal yerine kireç harcı ile sabitlenmiştir. Ayrıca Gerontikon’un cavea’sına ait oturma basamaklarının kopan parçaları yerlerine yapıştırılmıştır. Yine cavea’nın batı analemma duvarına bitişik merdiven sırasına (Klimakes=Scalaria) ait bloklar, yerlerine yerleştirilerek kireç harcı ile sabitlenmişlerdir. Gerontikon scaenae frons’una ait 2. ve 3. podyum restore edilmiş ve bu podyumların yaslanmış olduğu scaenae frons duvarındaki derz boşlukları kireç harcı ile doldurularak sağlamlaştırılmıştır. Bu çalışmalar dışında iki katlı scaenae frons cephesine ait tüm blokların tasnifi Gerontikon’un ön avlusunda tamamlanmıştır. Cephede yer alan sütunlar dışında heykel kaidesi, Attik-İon kaide, Korinth başlığı, İon başlığı, arşitrav, kapı kornişi, lento, söve, rankefrizi kaset ve kornişler gibi diğer tüm mimarî blokların parça restorasyonu tamamlanmıştır. Bu çalışmalar kapsamında yekpare bir mermer bloktan üretilmiş ancak birçok parçaya ayrılmış olan 3. podyumun podyum tacı tümlenerek orijinal yerine yerleştirilmiştir.
Heykel Restorasyonu
2008 yılı kazı ve restorasyon çalışmaları kapsamında İzmir Arkeoloji Müzesi’nde teşhir edilen Nysa Gerontikonu’ndan iki heykelin T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ile Aydın Müzesi’ne getirilmesi kazı imkânları ile sağlanmıştır. 2008 yılı Agora kuzey portiko S3 açmasında bir heykele ait geçme sağ kol-omuz parçası ele geçirilmiştir. Arka kısmında heykelin sağ kol-omzundaki yuvaya geçme çıkıntısı bulunan parçanın, İzmir Arkeoloji Müzesi’nden getirilen togalı erkek heykelinin (Marcus Aurelius)9 sağ kol-omzundaki geçme yuvasına tam olarak uyduğu tespit edilmiştir. Agora kuzey portiko’daki geç dönem duvarında devşirme olarak kullanıldığı belirlenen sağ kol-omuz parçasının esasen Gerontikon’un scaenae frons heykel kompozisyonuna ait olduğu, ancak daha sonraki devirlerde duvar yapmak amacıyla taşınmış olduğu bu buluntu ile de tespit edilmiştir. Konservasyonları tamamlanan söz konusu eserlere kaideler yaptırılmış ve Aydın Müzesi’ne teslim edilmiştir.
Galeri
-
![image]()
Nysa'da yer alan antik Yunan tiyatrosu -
![image]()
Nysa'da yer alan kütüphane
Kaynakça
- ^ "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ a b İDİL, Vedat (2009). 31.Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt (PDF). TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın No:3249-2. ss. 277,279. ISSN 1017-7655. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ . T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e KADIOĞLU, Musa (2009). 2008 Yılı Nysa Kazı Ve Restorasyon Çalışmaları (PDF). Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No:141-2. ss. 271,295. ISSN 1017-7655. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ a b TAMSÜ POLAT, Rahşan (2009). 2008 Yılı Nysa Kazı Ve Restorasyon Çalışmaları (PDF). T.C. KTB, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No:141-2. ss. 272,295. ISSN 1017-7655. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ a b BECKMANN, Martin (2009). 2008 Yılı Nysa Kazı Ve Restorasyon Çalışmaları (PDF). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. ss. 272,295. ISSN 1017-7655. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
Dipnotlar
- Tekin Gün,Dionysos Evi-Nysa Antik Kent / AYDIN,Mayıs 2016
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Nysa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü - Nysa Antik Kenti 25 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nysa ad Meander 25 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NYSA Antik Kenti 26 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nysa Aydin ilinin Sultanhisar ilcesi sinirlarinda yer alan bir antik kent orenidir Tarihi MO 3 yuzyila kadar uzanmaktadir NysaNysaDiger adiNysiaKonumAydin SultanhisarBolgeKaryaKoordinatlar37 54 06 K 28 08 48 D 37 90167 K 28 14667 D 37 90167 28 14667TurYerlesimTarihceKurucuI Antiokhos SoterKurulusMO 6 yuzyilKultur ler Helenistik donem Roma Donemi Bizans donemiSit ayrintilariBuluntu lar Meclis binasi tiyatro kutuphane bouleterion Togali Marcus Aurelius heykeli agora kuzey portiko sahne binasi propylon Kazi tarihleri1907DurumTescilli Tescil Tarihi 20 6 1990 Tescil No 1398 Tescil Kurumu Izmir 2 No lu KK RestoreNysa Antik Kenti nde bir bouleuterionYerlesimKaria kentlerindendir Antik kentin kurulusu ile ilgili farkli bilgiler bulunmaktadir Antik donem tarihcisi Stephanus MO 3 yuzyilda Seleukos un oglu I Antiokhos Soter tarafindan esi adina sehri kurdurdugu bazi kaynaklarda gostersede Kent ile ilgili en onemli bilgileri yasaminin buyuk bolumunu Nysa da geciren unlu Cografyaci Strabon dan almaktadir Strabon devrin en onemli egitim merkezlerinden biri Nysa da egitim gormustur Kent ozellikle Roma Imparatorluk egemenligi altindayken kulturel alanda onemli bir noktaya ulasmistir OrenlerStrabon kentin iki bolumden olustugunu anlatmaktadir Sehri ikiye bolen sel yataginin batisinda gymnasion yer almaktadir Kuzeyde Bizans yapi kalintisi ve kutuphane yer almaktadir Kutuphanenin kuzeyinde ise sahne binasinda gorulen kabartmalariyla ayri bir oneme sahip olan tiyatro bulunmaktadir Sel yataginin dogusunda ise agora ve hamam yer aliyor Sehrin nekropolu batida kutsal alan olan Salavatli yolu uzerinde bulunmaktadir Cok dik bir bogazin iki yaninda kurulmus binalar sokaklar ve meydanlar tonozlu altyapilarla desteklenmis kopru ile birbirine baglanmistir Roma doneminde binalara ilaveler yapilarak tonozlarla desteklenmistir MO 1 Yuzyilda yapildigi dusunulen Antik Tiyatro sahne alani yaklasik 27 metre genisliktedir MitolojiDionysos un Kenti Nysa Mitolojide Hermes cocuk Dionysos u buyutmesi icin Nysa Daginin perilerine emanet etmistir Nysa lilar insa ettikleri tiyatronun sahne binasinin podyum frizlerinde Nysa tanrisi olan Dionysos un yasamindan kesitlere yer vermisler Arastirma1907 de Alman W von Diest tarafindan baslatilan kazilarda Kent in bir bolumu gun yuzune cikarken 2012 yili kazi ve restorasyon calismalarinda Aydin Muze Mudurlugu ve Ankara Universitesi ogretim uyesi S Hakan Oztaner in bilimsel baskanligindaki ekip tarafindan yurutulmektedir Kazilar Acmalar 2008 yili Nysa kazi ve restorasyon calismalari 15 Temmuz 21 Eylul tarihlerinde surdurulmustur Bu calismalar antik kentin agora sinda meclis binasinda bouleuterIon stadion unda ve gymnasium unda yapilmistir Ayrica cadde sokak sisteminin tespiti icin yapilan kazi calismalari ile tiyatro da agora da ve meclis binasi nda restorasyon calismalari devam etmistir Plan 1 1 2008 yilinda bu calismalara yerli ve yabanci olmak uzere uc ekip katilmistir Agora Nysa Agora sinda kazi calismalari kuzey portiko da iki alanda gerceklestirilmistir Ilk olarak 2007 kazi sezonunda basamak halinde birakilan 1 No lu dukkandaki gec donem tabanlari kaldirilarak soz konusu tabanlar altinda ele gecirilen arkeolojik eserlerle gec donem tabanlarini tarihleme yoluna gidilmistir Ayrica 2007 yilinda ortaya cikarilan 3 ve 4 No lu dukkanlarin guneyinde kuzey portiko orta sutun aksinin bulunabilmesi icin S3 olarak adlandirilan yeni bir acma acilmistir Gerontikon RestorasyonMimari Restorasyon 2008 yili Gerontikon restorasyon calismalari bircok farkli alanda surdurulmustur Oncelikli olarak propylon un arka odasinda yani koridora gecisi saglayan on odada ve Gerontikon un dogu stoa sindaki taban mozaigi restore edilmistir Propylon a cadde zemininden cikisi saglayan ilk mermer basamak sirasinin guney uctaki iki blogu yapistirilarak basamak sirasindaki orijinal yerine kirec harci ile sabitlenmistir Ayrica Gerontikon un cavea sina ait oturma basamaklarinin kopan parcalari yerlerine yapistirilmistir Yine cavea nin bati analemma duvarina bitisik merdiven sirasina Klimakes Scalaria ait bloklar yerlerine yerlestirilerek kirec harci ile sabitlenmislerdir Gerontikon scaenae frons una ait 2 ve 3 podyum restore edilmis ve bu podyumlarin yaslanmis oldugu scaenae frons duvarindaki derz bosluklari kirec harci ile doldurularak saglamlastirilmistir Bu calismalar disinda iki katli scaenae frons cephesine ait tum bloklarin tasnifi Gerontikon un on avlusunda tamamlanmistir Cephede yer alan sutunlar disinda heykel kaidesi Attik Ion kaide Korinth basligi Ion basligi arsitrav kapi kornisi lento sove rankefrizi kaset ve kornisler gibi diger tum mimari bloklarin parca restorasyonu tamamlanmistir Bu calismalar kapsaminda yekpare bir mermer bloktan uretilmis ancak bircok parcaya ayrilmis olan 3 podyumun podyum taci tumlenerek orijinal yerine yerlestirilmistir Heykel Restorasyonu 2008 yili kazi ve restorasyon calismalari kapsaminda Izmir Arkeoloji Muzesi nde teshir edilen Nysa Gerontikonu ndan iki heykelin T C Kultur ve Turizm Bakanligi Kultur Varliklari ve Muzeler Genel Mudurlugu nun izni ile Aydin Muzesi ne getirilmesi kazi imkanlari ile saglanmistir 2008 yili Agora kuzey portiko S3 acmasinda bir heykele ait gecme sag kol omuz parcasi ele gecirilmistir Arka kisminda heykelin sag kol omzundaki yuvaya gecme cikintisi bulunan parcanin Izmir Arkeoloji Muzesi nden getirilen togali erkek heykelinin Marcus Aurelius 9 sag kol omzundaki gecme yuvasina tam olarak uydugu tespit edilmistir Agora kuzey portiko daki gec donem duvarinda devsirme olarak kullanildigi belirlenen sag kol omuz parcasinin esasen Gerontikon un scaenae frons heykel kompozisyonuna ait oldugu ancak daha sonraki devirlerde duvar yapmak amaciyla tasinmis oldugu bu buluntu ile de tespit edilmistir Konservasyonlari tamamlanan soz konusu eserlere kaideler yaptirilmis ve Aydin Muzesi ne teslim edilmistir GaleriNysa da yer alan antik Yunan tiyatrosu Nysa da yer alan kutuphaneKaynakca Turkiye Arkeolojik Yerlesmeleri TAY Projesi 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2021 a b IDIL Vedat 2009 31 Kazi Sonuclari Toplantisi 2 Cilt PDF TC Kultur ve Turizm Bakanligi Yayin No 3249 2 ss 277 279 ISSN 1017 7655 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Ekim 2021 T C Kultur ve Turizm Bakanligi 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e KADIOGLU Musa 2009 2008 Yili Nysa Kazi Ve Restorasyon Calismalari PDF Kultur Varliklari ve Muzeler Genel Mudurlugu Yayin No 141 2 ss 271 295 ISSN 1017 7655 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Ekim 2021 a b TAMSU POLAT Rahsan 2009 2008 Yili Nysa Kazi Ve Restorasyon Calismalari PDF T C KTB Kultur Varliklari ve Muzeler Genel Mudurlugu Yayin No 141 2 ss 272 295 ISSN 1017 7655 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Ekim 2021 a b BECKMANN Martin 2009 2008 Yili Nysa Kazi Ve Restorasyon Calismalari PDF T C Kultur ve Turizm Bakanligi ss 272 295 ISSN 1017 7655 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Ekim 2021 Dipnotlar Tekin Gun Dionysos Evi Nysa Antik Kent AYDIN Mayis 2016Dis baglantilarWikimedia Commons ta Nysa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Aydin Il Kultur ve Turizm Mudurlugu Nysa Antik Kenti 25 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nysa ad Meander 25 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NYSA Antik Kenti 26 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde