Max Frisch (15 Mayıs 1911, Zürih - 4 Nisan 1991, Zürih), İsviçreli bir yazar ve mimardı. Kendisi savaş sonrası edebiyatının Alman dilindeki en önemli yazarları arasında sayılır.
Max Frisch | |
---|---|
![]() Max Frisch. İsviççre devlet anma sikkesi 2011 | |
Doğum | 15 Mayıs 1911 Zürih, İsviçre |
Ölüm | 04 Nisan 1991 (79 yaşında) Zürih, İsviçre |
Meslek | Oyun yazarı, gazeteci, mimar, filizof |
Milliyet | Almanca konuşan İsviçreli |
Vatandaşlık | İsviçre |
Dönem | Modernizm |
Hayatı
Max Frisch, 1911'de bir mimar olan babası Franz Bruno Frisch ve annesi Karolina Bettina Frisch in oğlu olarak Zürih te doğmuştur.
Zürih üniversitesinde başladığı Alman Filolojisi eğitimini 1933'teki babasının ölümü üzerine, maddiyat sorunları sebebiyle yarıda bırakmak zorunda kaldı. " Neue Zürcher Zeitung" da muhabir olarak çalışmaya başladı.
1942 yılında Zürih kentinin bir mimari yarışmasında "Freibades Letzigraben" (bugün ismi Max Frisch-Bad olarak geçer) ilk ödülünü kazanarak kendi mimar bürosunu açmıştır. 1949 yılında inşa edilen yer Frisch'in en büyük tek mimari yapısı olarak kalmış ve günümüzde kültür anıtı olarak bulunmaktadır. Aynı yıl Frisch, Gertrud Constanze ile evlenmiş, iki kız, 1943 (Ursula) ve 1949 (Charlotte), bir oğlu, 1944 (Hans Peter) olmuştur.
1947 yılında Bertolt Brecht ve Friedrich Dürrenmatt ile tanışmıştır. 1951'de Rockefeller- Bursu bir sene Amerika Birleşik Devletleri oturumunu kendisine sağlamıştır. 1954 yılında ailesinden ayrılmış, 1955 yılında mimari üzerine açtığı bürosunu kapatmış ve bundan böyle yalnızca yazar olarak yaşamaya karar vermiştir.
1959 yılında karısından resmi olarak boşanan Frisch Ingeborg Bachmann ile bir ilişki yaşamıştır. 1962 yılındaysa, 51 yaşındaki Frisch, 23 yaşındaki öğrenci Marianne Oellers ile tanışmıs, ilk olarak birlikte yaşayıp sonrasında evlenmiştir. Birliktelik 1979 yılına değin sürmüştür.
1991 yılında Max Frisch, Zürih'te bulunan dairesinde kanser sonucu ölmüştür. Max Frisch'in bir mezarı bulunmamakla beraber, külleri arkadaşları tarafından ateşte savrulmuştur.
Edebi yönü
Max Frisch'in edebi eserlerinde genel olarak şu konular işlenmiştir:
- Birey tam bir kesinlikle kendi kimliğine nasıl ulaşabilir?
- İnsan kendi biyografisini nasıl oluşturabilir?
- İnsan hayatında bilimin ve zihnin rolü çerçevesinde, doğa-insan ilişkilerinde insanın yetersizlikleri
- Toplumda insana yüklenen kimlik ile kişinin kendi olmak istediği kimlik arasındaki uyuşmazlık
Max Frisch en fazla kimlik problemi üzerinde durmuştur. "Kendine bir kimlik çizmemelisin" (du sollst dir kein Bildnis machen) cümlesi adeta Max Frisch'le özdeşleşmiş bir cümledir.
Frisch, eserlerinde ülkesi İsviçreyi de sorgulamaktan geri kalmamıştır. Ama aynı zamanda yine kimlik problemi ışığı altında bu kez toplumların kimlik problemlerini tartışmaya açmıştır. Frisch, eserlerinde kıvrak zekasıyla dikkati çeken kurgulamaları, antik zamanla birleştirdiği kendi çağının problemlerine ironik ve Brecht tiyatrosundan daha saldırgan bir üslupla Alman dilindeki en etkileyici ve önemli isimlerden biri olmayı başarmıştır.
Alıntılar
- Bazen bana öyle geliyor ki, savaşın bizden aldıklarından bahsetmektense daha iyi bir toplumun oluşumundan ya da benzeri şeylerden bahsedilen kitaplar okunmayacak kadar anlamsız, fuzuli, sorumsuz, sıkıcı, değersiz ve izin verilemez. Zaman zamanı değil. Yine de bütün "ben" lerde insanlığı tamamlar ya da eksiltir, başka hiçbir şeyi değil.
Önemli eserleri
Wikimedia Commons'ta Max Frisch ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 1950
- 1954
- 1957 Homo faber
- 1958 (Biedermann Ve Kundakçılar)
- 1961 Andorra (oyun)
- 1964 (İsmim Gantenbei olsun)
- 1972
- 1975
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Max Frisch 15 Mayis 1911 Zurih 4 Nisan 1991 Zurih Isvicreli bir yazar ve mimardi Kendisi savas sonrasi edebiyatinin Alman dilindeki en onemli yazarlari arasinda sayilir Max FrischMax Frisch Isviccre devlet anma sikkesi 2011Dogum15 Mayis 1911 1911 05 15 Zurih IsvicreOlum04 Nisan 1991 79 yasinda Zurih IsvicreMeslekOyun yazari gazeteci mimar filizofMilliyetAlmanca konusan IsvicreliVatandaslikIsvicreDonemModernizmHayatiMax Frisch 1911 de bir mimar olan babasi Franz Bruno Frisch ve annesi Karolina Bettina Frisch in oglu olarak Zurih te dogmustur Zurih universitesinde basladigi Alman Filolojisi egitimini 1933 teki babasinin olumu uzerine maddiyat sorunlari sebebiyle yarida birakmak zorunda kaldi Neue Zurcher Zeitung da muhabir olarak calismaya basladi 1942 yilinda Zurih kentinin bir mimari yarismasinda Freibades Letzigraben bugun ismi Max Frisch Bad olarak gecer ilk odulunu kazanarak kendi mimar burosunu acmistir 1949 yilinda insa edilen yer Frisch in en buyuk tek mimari yapisi olarak kalmis ve gunumuzde kultur aniti olarak bulunmaktadir Ayni yil Frisch Gertrud Constanze ile evlenmis iki kiz 1943 Ursula ve 1949 Charlotte bir oglu 1944 Hans Peter olmustur 1947 yilinda Bertolt Brecht ve Friedrich Durrenmatt ile tanismistir 1951 de Rockefeller Bursu bir sene Amerika Birlesik Devletleri oturumunu kendisine saglamistir 1954 yilinda ailesinden ayrilmis 1955 yilinda mimari uzerine actigi burosunu kapatmis ve bundan boyle yalnizca yazar olarak yasamaya karar vermistir 1959 yilinda karisindan resmi olarak bosanan Frisch Ingeborg Bachmann ile bir iliski yasamistir 1962 yilindaysa 51 yasindaki Frisch 23 yasindaki ogrenci Marianne Oellers ile tanismis ilk olarak birlikte yasayip sonrasinda evlenmistir Birliktelik 1979 yilina degin surmustur 1991 yilinda Max Frisch Zurih te bulunan dairesinde kanser sonucu olmustur Max Frisch in bir mezari bulunmamakla beraber kulleri arkadaslari tarafindan ateste savrulmustur Edebi yonuMax Frisch in edebi eserlerinde genel olarak su konular islenmistir Birey tam bir kesinlikle kendi kimligine nasil ulasabilir Insan kendi biyografisini nasil olusturabilir Insan hayatinda bilimin ve zihnin rolu cercevesinde doga insan iliskilerinde insanin yetersizlikleri Toplumda insana yuklenen kimlik ile kisinin kendi olmak istedigi kimlik arasindaki uyusmazlik Max Frisch en fazla kimlik problemi uzerinde durmustur Kendine bir kimlik cizmemelisin du sollst dir kein Bildnis machen cumlesi adeta Max Frisch le ozdeslesmis bir cumledir Frisch eserlerinde ulkesi Isvicreyi de sorgulamaktan geri kalmamistir Ama ayni zamanda yine kimlik problemi isigi altinda bu kez toplumlarin kimlik problemlerini tartismaya acmistir Frisch eserlerinde kivrak zekasiyla dikkati ceken kurgulamalari antik zamanla birlestirdigi kendi caginin problemlerine ironik ve Brecht tiyatrosundan daha saldirgan bir uslupla Alman dilindeki en etkileyici ve onemli isimlerden biri olmayi basarmistir AlintilarBazen bana oyle geliyor ki savasin bizden aldiklarindan bahsetmektense daha iyi bir toplumun olusumundan ya da benzeri seylerden bahsedilen kitaplar okunmayacak kadar anlamsiz fuzuli sorumsuz sikici degersiz ve izin verilemez Zaman Ben Anlatici zamani degil Yine de butun ben lerde insanligi tamamlar ya da eksiltir baska hicbir seyi degil Onemli eserleriWikimedia Commons ta Max Frisch ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1950 1954 1957 Homo faber 1958 Biedermann Ve Kundakcilar 1961 Andorra oyun 1964 Ismim Gantenbei olsun 1972 1975