Selahaddin Adil (19 Ocak 1882; İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu - 27 Şubat 1961; İstanbul, Türkiye), Türk asker ve siyasetçi.
Selâhattin Âdil 1315-b-Top 2 | |
---|---|
Doğum | 19 Ocak 1882 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 27 Şubat 1961 (79 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Bağlılığı | Osmanlı (1900-1920) Türkiye (1920-1923) |
Hizmet yılları | 1900-1923 |
Rütbesi | Mirliva |
Komutası | Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Kurmay Başkanlığı, 12. Tümen, 13. Tümen, 11. Kolordu, 19. Kolordu, 17. Kolordu, Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı, 17. Kolordu, Askeri Üretim Genel Müdürlüğü 2. Kolordu, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı, İstanbul Komutanlığı |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | TBMM Ankara Milletvekili |
Hayatı
19 Ocak 1882'de (1298) İstanbul Fatih Çarşamba'da doğdu. Babası tersane kumandanı Amiral Adil Paşa, annesi Van Defterdarı Abdulkerim Efendi'nin kızı Sadberk Hanım'dır. Eylül 1913'te Dr. Hüseyin İhsan Paşa - Hatice Hanım'ın kızı Fazile Siret (1898/1900) Hanım'la evlendi. Emine Soada (1914/1916), Behice Suha (1919) ve Ahmet Semuh'un (1924/1926) babasıdır.
Askerlik hayatı
1902 yılında Kurmay Yüzbaşı oldu. 1905 yılında Şam'daki 5. Ordu'ya, ardından Selanik'teki 3. Ordu'ya atandı. 1906 yılında İstanbul'da Mekteb-i Harbiye'de öğretmen yardımcısı olarak görev aldı. 31 Mart İsyanı sırasında Hareket Ordusu'nda görev yaptı. 1910-1911 yılları arasında Bükreş Ataşeliği görevini yürüttü. Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katıldı. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Doğu cephelerinde bulundu.
Çanakkale Savaşları'nda, savaş öncesinde Çanakkale Müstahkem Mevkii'nde kurmay başkanı olarak görev yaptı. Savaş sırasında, Üçüncü Kirte Muharebesi'nde 12. Tümen'e komuta etti. Birinci Kerevizdere Muharebesi'ni yönetti. Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal'in emrinde 12. Tümen komutanlığını üstlendi.
1920 yılında Fransız işgal bölgesinde Kuvâ-yi Milliye'yi yapılandırmak ve Fransız yayılmasını önlemek üzere Adana Cephesi komutanlığına atandı. 1921 yılında Batı Cephesi'nde 2. Kolordu Komutanı olarak Sakarya Meydan Muharebesi'ne katıldı. Bu savaştaki başarısından ötürü Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. Daha sonra Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı görevine getirildi. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi'ni ilk meclisteki milletvekillerine bildiren kişi oldu. Mudanya Mütarekesi'nden sonra İstanbul'un askeri denetimi kademeli olarak onun komutasındaki 81. Alay'a geçti. TBMM tarafından İstanbul Komutanlığı görevine getirildi. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 23 Eylül 1923 tarihinde Mirliva rütbesindeyken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Siyasi hayatı
TBMM IX. Dönem Ankara milletvekili seçildi. TBMM İktisat Komisyonu Başkanlığı yaptı. 7 Temmuz 1953 tarihinde milletvekilliğinden istifa etti.
Özel hayatı
Gizli kahraman olarak kalmayı yeğleyen Selahattin Adil Paşa başarılarını çocuklarına dahi anlatmamış mütevazı bir kimse olmuştur. Anılarını 1983 yılında "Hayat Mücadeleleri" adı altında oğlu Semuh Adil kitap halinde yayımladı. 2007 yılında "Çanakkale'den Mektuplar" adlı kitabını da yayımladı.
27 Şubat 1961 Pazartesi sabahı İstanbul'da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda, babası Adil Paşa'nın yanında toprağa verildi.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Selahattin Adil ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 117.
- ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Selahaddin Adil 19 Ocak 1882 Istanbul Osmanli Imparatorlugu 27 Subat 1961 Istanbul Turkiye Turk asker ve siyasetci Selahattin Adil 1315 b Top 2Dogum19 Ocak 1882 1882 01 19 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum27 Subat 1961 79 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu Mezarligi IstanbulBagliligi Osmanli 1900 1920 Turkiye 1920 1923 Hizmet yillari1900 1923RutbesiMirlivaKomutasiCanakkale Mustahkem Mevkii Komutanligi Kurmay Baskanligi 12 Tumen 13 Tumen 11 Kolordu 19 Kolordu 17 Kolordu Canakkale Mustahkem Mevkii Komutanligi 17 Kolordu Askeri Uretim Genel Mudurlugu 2 Kolordu Milli Savunma Bakanligi Mustesari Istanbul KomutanligiCatisma savaslariTrablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiTBMM Ankara MilletvekiliHayati19 Ocak 1882 de 1298 Istanbul Fatih Carsamba da dogdu Babasi tersane kumandani Amiral Adil Pasa annesi Van Defterdari Abdulkerim Efendi nin kizi Sadberk Hanim dir Eylul 1913 te Dr Huseyin Ihsan Pasa Hatice Hanim in kizi Fazile Siret 1898 1900 Hanim la evlendi Emine Soada 1914 1916 Behice Suha 1919 ve Ahmet Semuh un 1924 1926 babasidir Askerlik hayati 1902 yilinda Kurmay Yuzbasi oldu 1905 yilinda Sam daki 5 Ordu ya ardindan Selanik teki 3 Ordu ya atandi 1906 yilinda Istanbul da Mekteb i Harbiye de ogretmen yardimcisi olarak gorev aldi 31 Mart Isyani sirasinda Hareket Ordusu nda gorev yapti 1910 1911 yillari arasinda Bukres Ataseligi gorevini yuruttu Trablusgarp ve Balkan savaslarina katildi I Dunya Savasi nda Canakkale ve Dogu cephelerinde bulundu Canakkale Savaslari nda savas oncesinde Canakkale Mustahkem Mevkii nde kurmay baskani olarak gorev yapti Savas sirasinda Ucuncu Kirte Muharebesi nde 12 Tumen e komuta etti Birinci Kerevizdere Muharebesi ni yonetti Anafartalar Grup Komutani Mustafa Kemal in emrinde 12 Tumen komutanligini ustlendi 1920 yilinda Fransiz isgal bolgesinde Kuva yi Milliye yi yapilandirmak ve Fransiz yayilmasini onlemek uzere Adana Cephesi komutanligina atandi 1921 yilinda Bati Cephesi nde 2 Kolordu Komutani olarak Sakarya Meydan Muharebesi ne katildi Bu savastaki basarisindan oturu Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu Daha sonra Milli Savunma Bakanligi Mustesarligi gorevine getirildi Buyuk Taarruz ve Baskomutanlik Meydan Muharebesi ni ilk meclisteki milletvekillerine bildiren kisi oldu Mudanya Mutarekesi nden sonra Istanbul un askeri denetimi kademeli olarak onun komutasindaki 81 Alay a gecti TBMM tarafindan Istanbul Komutanligi gorevine getirildi Savastan sonra Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi 23 Eylul 1923 tarihinde Mirliva rutbesindeyken kendi istegiyle emekliye ayrildi Siyasi hayati TBMM IX Donem Ankara milletvekili secildi TBMM Iktisat Komisyonu Baskanligi yapti 7 Temmuz 1953 tarihinde milletvekilliginden istifa etti Ozel hayati Gizli kahraman olarak kalmayi yegleyen Selahattin Adil Pasa basarilarini cocuklarina dahi anlatmamis mutevazi bir kimse olmustur Anilarini 1983 yilinda Hayat Mucadeleleri adi altinda oglu Semuh Adil kitap halinde yayimladi 2007 yilinda Canakkale den Mektuplar adli kitabini da yayimladi 6 Ekim 1923 tarihli Resimli Gazete de Istanbul Kumandani Selahattin Adil Bey ile kurmay heyetinden Kemal ve Baki Beyler 27 Subat 1961 Pazartesi sabahi Istanbul da oldu Zincirlikuyu Mezarligi nda babasi Adil Pasa nin yaninda topraga verildi Selahattin Adil in aile mezarligiKaynakcaWikimedia Commons ta Selahattin Adil ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 117 TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF a b PDF 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi