Melayer Muharebesi, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.
Melayer Muharebesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||||
Hemedan | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Safevî Devleti | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Timur Mehmed Paşa | Nadir Şah | ||||||||
Güçler | |||||||||
15-20.000 | 25-30.000 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
2.000 | Daha az |
Nadir Şah komutasındaki Safevî ordusu Osmanlı ordusunu mağlup ederek 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nı başlattı ve kısa sürede Hemedan ve Kirmanşah'ı ele geçirdi.
Muharebe öncesi
İran'da Safevî hakimiyetini Şah II. Tahmasb lehine yeniden tesis eden Nadir Şah, İstanbul’a Rıza Kulu Han'ı elçi olarak göndererek 1723-1727 Savaşı'nda Osmanlıların ele geçirdiği geniş toprakları talep etti. Elçiden haber gelmeyince, 1730 Mart'ında Şiraz'dan Irak-ı Acem’e hareket ederek Şuşter, Dizfûl ve Hürremabad üzerinden Burucerd'e geldi ve Hüseyin Han Zengene komutasındaki bir kuvveti Kirmanşah üzerine gönderirken, kendisi de İran ordusuyla Nihavend üzerine yürüyerek burayı bir baskınla ele geçirdi.Hemedan Muhafızı Abdurrahman Paşa, bu gelişme karşısında toplayabildiği kuvvetleri Van Beylerbeyi Timur Mehmed Paşa komutasında Nadir Şah'ın üzerine gönderdi.
Muharebe
İki ordu Temmuz başında Melayer Vadisinde karşı karşıya geldi. Sayıca çok daha üstün Safevî ordusu Osmanlıların tedbirsiz de davranmasından faydalanarak sağ kanattan süvari hücumuna geçti. Yakın mesafedeki mücadele Osmanlı tüfekçilerinin avantajını yitirmesine neden olunca Osmanlı ordusu yaklaşık 2.000 kayıp vererek Hemedan'a çekildi.
Muharebe sonrası
Nadir Şah'ın Osmanlı topraklarına saldırdığı haberinin İstanbul'a ulaşması üzerine Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa büyük bir meclis topladı ve Safevî Devleti'ne savaş ilan edilerek İran elçisi tutuklanıp Limni'ye gönderildi (24 Temmuz 1730).
Yenilgi üzerine Hemedan Muhafızı Abdurrahman Paşa kuvvetlerinin Safevî ordusu karşısında çok az olduğunu değerlendirerek 7 Temmuz 1730 sabahı Hemedan'ı terk ederek Bağdat’a çekildi. Ardından Nadir Şah Hemedan ve Kirmanşah'a, 12 Ağutos'ta ise savaşsız Tebriz'e girdi.
Nadir Şah'ın Tebriz'e girince burada kalan Sünni halka karşı büyük bir katliama girişmesi Osmanlı başkenti İstanbul’da büyük galeyan uyandırdı ve Patrona Halil İsyanı'nın patlama nedenlerinden biri oldu.
Kaynakça
- ^ "I. Mahmud Devri Osmanlı-İran İlişkileri, Alper Yıldırım, Eskişehir (2017), s.37
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.14, s. 130
- ^ "Abdi Tarihi - 1730 Patrona İhtilali Hakkında Bir Eser", Abdi, (yay. F. Reşit Unat), Ankara (1943), s.12-14
- ^ "The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant", Michael Axworthy, I.B. Tauris (2006), .
- ^ "Avşarlı Nadir Şah ve Döneminde Osmanlı-İran Mücadeleleri", Abdurrahman Ateş, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta (2001), s.51
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melayer Muharebesi 1730 1732 Osmanli Safevi Savasi nda evre Melayer Muharebesi1730 1732 Osmanli Iran SavasiHemedanTarihTemmuz 1730BolgeMelayer Hemedan IranSonucSafevi zaferiCografi DegisikliklerHemedan Kirmansah ve Tebriz Safevilerce ele gecirildiTaraflarOsmanli ImparatorluguSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerTimur Mehmed PasaNadir SahGucler15 20 00025 30 000Kayiplar2 000Daha az Nadir Sah komutasindaki Safevi ordusu Osmanli ordusunu maglup ederek 1730 1732 Osmanli Safevi Savasi ni baslatti ve kisa surede Hemedan ve Kirmansah i ele gecirdi Muharebe oncesiMelayer Muharebesi Iran da Safevi hakimiyetini Sah II Tahmasb lehine yeniden tesis eden Nadir Sah Istanbul a Riza Kulu Han i elci olarak gondererek 1723 1727 Savasi nda Osmanlilarin ele gecirdigi genis topraklari talep etti Elciden haber gelmeyince 1730 Mart inda Siraz dan Irak i Acem e hareket ederek Suster Dizful ve Hurremabad uzerinden Burucerd e geldi ve Huseyin Han Zengene komutasindaki bir kuvveti Kirmansah uzerine gonderirken kendisi de Iran ordusuyla Nihavend uzerine yuruyerek burayi bir baskinla ele gecirdi Hemedan Muhafizi Abdurrahman Pasa bu gelisme karsisinda toplayabildigi kuvvetleri Van Beylerbeyi Timur Mehmed Pasa komutasinda Nadir Sah in uzerine gonderdi MuharebeIki ordu Temmuz basinda Melayer Vadisinde karsi karsiya geldi Sayica cok daha ustun Safevi ordusu Osmanlilarin tedbirsiz de davranmasindan faydalanarak sag kanattan suvari hucumuna gecti Yakin mesafedeki mucadele Osmanli tufekcilerinin avantajini yitirmesine neden olunca Osmanli ordusu yaklasik 2 000 kayip vererek Hemedan a cekildi Muharebe sonrasiNadir Sah in Osmanli topraklarina saldirdigi haberinin Istanbul a ulasmasi uzerine Sadrazam Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa buyuk bir meclis topladi ve Safevi Devleti ne savas ilan edilerek Iran elcisi tutuklanip Limni ye gonderildi 24 Temmuz 1730 Yenilgi uzerine Hemedan Muhafizi Abdurrahman Pasa kuvvetlerinin Safevi ordusu karsisinda cok az oldugunu degerlendirerek 7 Temmuz 1730 sabahi Hemedan i terk ederek Bagdat a cekildi Ardindan Nadir Sah Hemedan ve Kirmansah a 12 Agutos ta ise savassiz Tebriz e girdi Nadir Sah in Tebriz e girince burada kalan Sunni halka karsi buyuk bir katliama girismesi Osmanli baskenti Istanbul da buyuk galeyan uyandirdi ve Patrona Halil Isyani nin patlama nedenlerinden biri oldu Kaynakca I Mahmud Devri Osmanli Iran Iliskileri Alper Yildirim Eskisehir 2017 s 37 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 14 s 130 Abdi Tarihi 1730 Patrona Ihtilali Hakkinda Bir Eser Abdi yay F Resit Unat Ankara 1943 s 12 14 The Sword of Persia Nader Shah from Tribal Warrior to Conquering Tyrant Michael Axworthy I B Tauris 2006 ISBN 1 85043 706 8 Avsarli Nadir Sah ve Doneminde Osmanli Iran Mucadeleleri Abdurrahman Ates Suleyman Demirel Universitesi Isparta 2001 s 51