Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hasan Âli Yücel (17 Aralık 1897, İstanbul - 26 Şubat 1961, İstanbul), Türk felsefe öğretmeni, eski millî eğitim bakanı, Köy Enstitüleri'nin kurucusudur.
| Hasan Âli Yücel | |
|---|---|
| Türkiye Millî Eğitim Bakanı | |
| Görev süresi 28 Aralık 1938 - 5 Ağustos 1946 | |
| Başbakan | Celâl Bayar Refik Saydam Şükrü Saracoğlu |
| Yerine geldiği | Saffet Arıkan |
| Yerine gelen | Reşat Şemsettin Sirer |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 1 Mart 1935 - 24 Mart 1950 | |
| Seçim bölgesi | 1935 – İzmir 1939 – İzmir 1943 – İzmir 1946 – İzmir |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 17 Aralık 1897 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Şubat 1961 (63 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Çocuk(lar) | Can Yücel, |
| Bitirdiği okul | Edebiyat Fakültesi, İstanbul |
| Mesleği | Öğretmen, Siyasetçi, Şair, Çevirmen |
Yaşamı
Hasan Âli Yücel, 17 Aralık 1897'de İstanbul'da doğdu. Baba tarafından Posta Nazırı Göreleli Hasan Ali Efendi'nin, anne tarafından ise Japon sularında batan Ertuğrul Fırkateyni süvarisi deniz albay Ali Bey'in torunudur. Babası Ali Rıza Bey, annesi Neyyire Hanım'dır. Eğitim yaşamını sırasıyla Mekteb-i Osmânî, Vefâ İdâdîsi, Cağaloğlu Darülmuallimîn-i Aliyye (yüksek öğretmen okulu) okullarında sürdürdü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi ve 19 Aralık 1922'de öğretmenliğe başladı. 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurulmasıyla Hasan Âli Yücel etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 1935 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'nden İzmir milletvekili olarak meclise girdi ve art arda dört dönem milletvekilliği yaptı.
Oğlu şâir Can Yücel, babası için "Hayatta ben en çok babamı sevdim" başlıklı bir şiir yazmıştır.
Bakanlık dönemi
28 Aralık 1938'de Hasan Âli Yücel, 2'nci Celal Bayar hükûmetinde Millî Eğitim Bakanlığı'na getirildi. Üniversite reformu (Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nin kurulması, Yüksek Mühendis Okulu'nun İTÜ'ye dönüştürülmesi ve Ankara Tıp Fakültesi'nin kurulması), Köy Enstitüleri'nin kurulması, dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi ve ilk resmî ve telifli Türkçe ansiklopedi olan İnönü Ansiklopedisi'nin ön çalışmaları, hep onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir. 1942 yılında kendisine bir suikast girişiminde bulunulmuştur.[]
20 Mayıs 1940'ta Devlet Konservatuvarı'nın kurulması, Türkiye'nin UNESCO'ya girişi onun çabaları sonucunda olmuştur. Dört yıllık çabaları sonucunda 25 Haziran 1946'da Üniversiteler Yasası çıkartılmıştır. "Bu yasayla, yükseköğretim kurumlarının bakanlıkla olan "sıkı bağı" önemli ölçüde gevşetilip mevcut kuruluşlar yapısal bir bütünlüğe kavuşturularak üniversiteye organik bir karakter kazandırılmıştır. Bu yasanın getirdiği bir başka sonuç ise "dışarıdan gerilim" yerine "içeriden denetim"in getirilmiş olmasıdır. Ankara Üniversitesi de bu yasanın sonucu olarak kurulmuştur."
Son yılları
5 Ağustos 1946'da 7 yıl 5 ay sürdürdüğü bakanlık görevinden istifa ettikten sonra gazetecilik görevine geri döner; Ulus'ta yazılar yayınlar, 21 Kasım 1950'de, söz konusu gazeteyle ilişkisi bozulunca, Cumhuriyet Halk Partisi’nden de ayrılır, politik hayatını noktalar.
1950-1960 arası yıllarda Cumhuriyet gazetesinde "Köşemden" başlığı altında yazılar yazar, yurtdışı gezilere çıkar; Kıbrıs ve İngiltere gezilerinden sonra izlenimlerini, düşüncelerini ve adıyla yayınlar. Bir süre İş Bankası Yayın İşlerini yönetir, 1960'ta bu görevini bırakır.
Ölümü
Hasan Ali Yücel; 26 Şubat 1961 sabahı, İstanbul'da misafir olarak kaldığı Prof.Dr. Tevfik Sağlam'ın evinde enfarktüs'ten vefat eder. Cenazesi, 3 Temmuz 1943'te açılışını yaptığı İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Îç Hastalıkları Kliniği'nden alınarak Ankara'ya getirilir. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde katafalka konulur ve 2 Mart'ta büyük bir törenle Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verilir.
Ölümünden sonra
Giresun'un Görele ilçesinde adına "Hasan Âli Yücel Kültür Merkezi" kurulmuştur. İstanbul Üniversitesi'nin eğitim fakültesi de "Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi" adıyla kurulmuştur.
Bazı eserleri
- 1929: Sûrî ve Tatbikî Mantık
- 1932: Goethe: Bir Dehanın Romanı
- 1936: Fransa'da Kültür İşleri
- 1938: Türkiye'de Ortaöğretim
- 1947: Davam
- 1950: Hasan Âli Yücel'in Açtığı Davalar ve Neticeleri
- 1952: Mantık Dersleri
- 1956: İyi Vatandaş İyi İnsan
- 1957: Edebiyat Tarihimizden
- 1958: İngiltere Mektupları
- 1960: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 1
- 1961: Allah Bir
- 1964: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 2
- 1970: Atatürk(Salih Omurtak ile)
- 1974: Kültür Üzerine Düşünceler
- 1990: Geçtiğim Günlerden
- 1998: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 3
- 1998: Pazartesi Konuşmaları
- 1998: Dinle Benden
Hakkında yazılan kitaplar
- 1998: , Hasan Âli Yücel ve Türk Kültür Reformu, Ankara, İş Bankası Kültür Yayınları
- 2000: , Eğitimde ve Siyasette Hasan Âli Yücel, Ankara,
- 2001: Celâl Şengör, Hasan-Âli Yücel ve Türk Aydınlanması
- 2007: Alev Coşkun, Hasan Âli Yücel-Aydınlanma Devrimcisi, Ankara,
- 2009: Mehmet Başaran, Öğretmenim Hasan Âli Yücel, Ankara, İş Bankası Kültür Yayınları
- 2021: Tanıl Bora, Hasan Âli Yücel, İstanbul, İletişim Yayınları
Kaynakça
- ^ (PDF). 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2013.
- ^ "MEB". 20 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2008.
- ^ "Sabah Gazetesi". 18 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009.
- ^ 1946 sonuna kadar 496 yapıt çevrildi
- ^ "Şark İslam Klasikleri" serisi olarak birçok tasavvuf eserinin Türkçeleştirilmesi.
- ^ "Millî Eğitim Bakanlığı". 20 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2015.
Dış bağlantılar
- MEB'deki Hasan Âli Yücel'in yaşamöyküsü 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hasan Âli Yücel Hatıra Parası 18 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bir Kültür Adamı Olarak Hasan Ali Yücel, Doç. Dr. Azmi Bilgin[]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Saffet Arıkan | Türkiye Millî Eğitim Bakanı 28 Aralık 1938 - 5 Ağustos 1946 | Sonra gelen: Reşat Şemsettin Sirer |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan Ali Yucel 17 Aralik 1897 Istanbul 26 Subat 1961 Istanbul Turk felsefe ogretmeni eski milli egitim bakani Koy Enstituleri nin kurucusudur Hasan Ali YucelTurkiye Milli Egitim BakaniGorev suresi 28 Aralik 1938 5 Agustos 1946Basbakan Celal Bayar Refik Saydam Sukru SaracogluYerine geldigi Saffet ArikanYerine gelen Resat Semsettin SirerTurkiye Buyuk Millet Meclisi 5 6 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 1 Mart 1935 24 Mart 1950Secim bolgesi 1935 Izmir 1939 Izmir 1943 Izmir 1946 IzmirKisisel bilgilerDogum 17 Aralik 1897 1897 12 17 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 26 Subat 1961 63 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Cebeci Asri Mezarligi AnkaraPartisi Cumhuriyet Halk PartisiCocuk lar Can Yucel Bitirdigi okul Edebiyat Fakultesi IstanbulMeslegi Ogretmen Siyasetci Sair CevirmenYasamiHasan Ali Yucel 17 Aralik 1897 de Istanbul da dogdu Baba tarafindan Posta Naziri Goreleli Hasan Ali Efendi nin anne tarafindan ise Japon sularinda batan Ertugrul Firkateyni suvarisi deniz albay Ali Bey in torunudur Babasi Ali Riza Bey annesi Neyyire Hanim dir Egitim yasamini sirasiyla Mekteb i Osmani Vefa Idadisi Cagaloglu Darulmuallimin i Aliyye yuksek ogretmen okulu okullarinda surdurdu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bolumu nu bitirdi ve 19 Aralik 1922 de ogretmenlige basladi 12 Temmuz 1932 tarihinde Turk Dili Tetkik Cemiyeti nin kurulmasiyla Hasan Ali Yucel etimoloji kolu baskanligina getirildi 1935 yilinda Cumhuriyet Halk Partisi nden Izmir milletvekili olarak meclise girdi ve art arda dort donem milletvekilligi yapti Oglu sair Can Yucel babasi icin Hayatta ben en cok babami sevdim baslikli bir siir yazmistir Bakanlik donemi28 Aralik 1938 de Hasan Ali Yucel 2 nci Celal Bayar hukumetinde Milli Egitim Bakanligi na getirildi Universite reformu Ankara Universitesi Fen Fakultesi nin kurulmasi Yuksek Muhendis Okulu nun ITU ye donusturulmesi ve Ankara Tip Fakultesi nin kurulmasi Koy Enstituleri nin kurulmasi dunya klasiklerinin Turkceye cevrilmesi ve ilk resmi ve telifli Turkce ansiklopedi olan Inonu Ansiklopedisi nin on calismalari hep onun bakanligi doneminde gerceklesmistir 1942 yilinda kendisine bir suikast girisiminde bulunulmustur kaynak belirtilmeli 20 Mayis 1940 ta Devlet Konservatuvari nin kurulmasi Turkiye nin UNESCO ya girisi onun cabalari sonucunda olmustur Dort yillik cabalari sonucunda 25 Haziran 1946 da Universiteler Yasasi cikartilmistir Bu yasayla yuksekogretim kurumlarinin bakanlikla olan siki bagi onemli olcude gevsetilip mevcut kuruluslar yapisal bir butunluge kavusturularak universiteye organik bir karakter kazandirilmistir Bu yasanin getirdigi bir baska sonuc ise disaridan gerilim yerine iceriden denetim in getirilmis olmasidir Ankara Universitesi de bu yasanin sonucu olarak kurulmustur Son yillariHasan Ali Yucel in mezari Cebeci Asri Mezarligi 5 Agustos 1946 da 7 yil 5 ay surdurdugu bakanlik gorevinden istifa ettikten sonra gazetecilik gorevine geri doner Ulus ta yazilar yayinlar 21 Kasim 1950 de soz konusu gazeteyle iliskisi bozulunca Cumhuriyet Halk Partisi nden de ayrilir politik hayatini noktalar 1950 1960 arasi yillarda Cumhuriyet gazetesinde Kosemden basligi altinda yazilar yazar yurtdisi gezilere cikar Kibris ve Ingiltere gezilerinden sonra izlenimlerini dusuncelerini ve adiyla yayinlar Bir sure Is Bankasi Yayin Islerini yonetir 1960 ta bu gorevini birakir OlumuHasan Ali Yucel 26 Subat 1961 sabahi Istanbul da misafir olarak kaldigi Prof Dr Tevfik Saglam in evinde enfarktus ten vefat eder Cenazesi 3 Temmuz 1943 te acilisini yaptigi Istanbul Universitesi Tip Fakultesi Ic Hastaliklari Klinigi nden alinarak Ankara ya getirilir Dil ve Tarih Cografya Fakultesi nde katafalka konulur ve 2 Mart ta buyuk bir torenle Cebeci Asri Mezarligi nda topraga verilir Olumunden sonra Giresun un Gorele ilcesinde adina Hasan Ali Yucel Kultur Merkezi kurulmustur Istanbul Universitesi nin egitim fakultesi de Hasan Ali Yucel Egitim Fakultesi adiyla kurulmustur Bazi eserleri1929 Suri ve Tatbiki Mantik 1932 Goethe Bir Dehanin Romani 1936 Fransa da Kultur Isleri 1938 Turkiye de Ortaogretim 1947 Davam 1950 Hasan Ali Yucel in Actigi Davalar ve Neticeleri 1952 Mantik Dersleri 1956 Iyi Vatandas Iyi Insan 1957 Edebiyat Tarihimizden 1958 Ingiltere Mektuplari 1960 Hurriyet Gene Hurriyet cilt 1 1961 Allah Bir 1964 Hurriyet Gene Hurriyet cilt 2 1970 Ataturk Salih Omurtak ile 1974 Kultur Uzerine Dusunceler 1990 Gectigim Gunlerden 1998 Hurriyet Gene Hurriyet cilt 3 1998 Pazartesi Konusmalari 1998 Dinle BendenHakkinda yazilan kitaplar1998 Hasan Ali Yucel ve Turk Kultur Reformu Ankara Is Bankasi Kultur Yayinlari 2000 Egitimde ve Siyasette Hasan Ali Yucel Ankara 2001 Celal Sengor Hasan Ali Yucel ve Turk Aydinlanmasi 2007 Alev Coskun Hasan Ali Yucel Aydinlanma Devrimcisi Ankara 2009 Mehmet Basaran Ogretmenim Hasan Ali Yucel Ankara Is Bankasi Kultur Yayinlari 2021 Tanil Bora Hasan Ali Yucel Istanbul Iletisim YayinlariKaynakca PDF 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2016 Arsivlenmis kopya 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2013 MEB 20 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2008 Sabah Gazetesi 18 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2009 1946 sonuna kadar 496 yapit cevrildi Sark Islam Klasikleri serisi olarak bircok tasavvuf eserinin Turkcelestirilmesi Milli Egitim Bakanligi 20 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2008 Arsivlenmis kopya 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2015 Dis baglantilarMEB deki Hasan Ali Yucel in yasamoykusu 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hasan Ali Yucel Hatira Parasi 18 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir Kultur Adami Olarak Hasan Ali Yucel Doc Dr Azmi Bilgin olu kirik baglanti Siyasi goreviOnce gelen Saffet Arikan Turkiye Milli Egitim Bakani 28 Aralik 1938 5 Agustos 1946 Sonra gelen Resat Semsettin Sirer