Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Menisküs, insan dizinde yer alan kıkırdak dokudan oluşmuş bir yapıdır. Doku, dizde, üstte ve altta yer alan iki ana bacak kemiğinin birleştiği yerde bulunmaktadır ve bu iki kemiğin sürtünmesini engellemekte önemli rol oynamaktadır. Meni sözcüğü Yunanca'da ay anlamına gelmektedir. Bu bağlamda, bu dokunun şekli de yukarı dönük hilal ayı biçimindedir. Terim, halk arasında bu kıkırdağın yırtılmasıyla oluşan hastalığı tanımlamak için kullanılır.
Menisküs dokusu
Menisküs dokusu, kıkırdaklardan oluşan bir tür eklem yapısıdır. Dizdeki hareketleri kontrol eden menisküsler, bacağın üstündeki ve altındaki iki kemiğin hareket esnasında birbiriyle sürtünerek aşınmasını önler. Menisküs dokusu, içinde kan dolaşımının yer aldığı dokulardandır. Doku oldukça incedir ve yaklaşık 3.5 cm uzunluğundadır. Menisküsün yer aldığı dokuda, yüzeyde ince uzun kıkırdak hücreleri, derinde ise oval kıkırdak hücreleri yer almaktadır. Yine bu doku hücrelerinde az sayıda mitokondri bulunması nedeniyle, bu hücreler oksijensiz de yaşayabilmektedirler. Aynı doğrultuda, menisküs hücrelerinin %74'ü sudur. Menisküs dokusunun bir başka önemli özelliği de, kıkırdak doku özelliğinin yanı sıra kas dokusu benzeri bir kıvama sahiptir. Menisküs dokusu oldukça konforlu bir eklem dokusudur. Öyle ki menüsküsün %15-34 ünün çıkarılması temas basıncını %350 oranında artırmaktadır. Yine menisektomili bir dizin şok emici etkisi %20 oranında azalır.
Menisküs yırtığı
Menisküs dokusu, ani dönme hareketleri başta olmak üzere, dizdeki travmalar sonucu yırtılabilmektedir. Bu tahribat daha çok sporcularda görüldüğü için menisküs yırtığı bir sporcu hastalığı olarak görülmektedir. Ancak menisküs rahatsızlıkları sadece sporcularda değil, dizini herhangi bir şekilde zorlamış hemen hemen herkeste görülebilir. Menisküs yırtığı dizde ağrı, kilitlenme, hareket kısıtlılığı ve sıvı toplanması gibi çeşitli şikayetlere neden olur.
Hastalığın sebepleri
Menisküs aşağıdaki gibi durumlarda yırtılabilir:
- Trafik kazaları
- Diz üstüne düşmeler
- Dize gelen tekmeler
- Ayak yerde sabitken gövdenin diz üzerinde dönmesi
- Futbol veya kayak gibi sporlarda dizdeki dönme hareketleri
- Ayağın takılması
- Yaşlılarda devamlı olarak dize alınan küçük darbelerin birikmesi
....
Hastalığın belirtileri
Hastalık, kendini yürümede zorluklar, dizde genel bir ağrı olarak göstermektedir. Bunlara ek olarak aşağıdaki belirtiler de hastalığın habercisi olabilmektedir:
- Ağrı ve şişlik
- Eklemin hareket açıklığında azalma
- Diz içinde sıvı birikmesi
- Takılma
- Kilitlenme
- Dizde sıvı akışı hissi
- Menisküs olan bacakta oynayan lif çıkıntısı
Hastalığın tedavisi
Menisküsle savaşta oldukça önemli 4 uygulama mevcuttur. Bunlar:
- Dinlenme
- Buz uygulama
- Bandaj
- Dizin vücuttan yukarıda tutulması
Yine de ağrı ve şişliği gidermeye yönelik ağrı kesici ilaçlar önerilebilmektedir. Fizik tedavi ve kas güçlendirici egzersizlerden faydalanılabilir. Menisküsün 1/3'lük bir bölümünden kan dolaşımı geçmektedir. Bu bölge iyi bir dinlenmeyle düzelmektedir. Ancak 2/3'ünde kan dolaşımı bulunmamaktadır. Bu nedenle bu bölge onarılamamaktadır. Ağrının ısrarla devam ettiği durumlarda, cerrahi müdahale önerilmektedir. Yırtığın bulunduğu menisküsün alınması en bilinen yöntem ise de, bu tür müdahaleler hastanın kireçlenme ve kıkırdak aşınması sorunlarıyla karşı karşıya kalmasıyla sonuçlanmaktadır. Başka yöntem ise, menisküsteki yırtığın dikilmesidir. Bu yöntem ilkine göre daha zahmetli olsa da çok büyük oranda iyileşme gözlenmektedir. Bu yöntem usta cerrahlarca uygulanmalıdır.Büyük oranda rahatlama görülür. Tipik bir cerrahi müdahale sonrası, hastalar koltuk değnekleriyle 1-2 gün içinde yürüyebilmektedir ve menisküsün alınmasına kıyasla daha uzun bir sürede spora başlayabilmektedir.Ayrıca Türkiye'de henüz kullanılmayan menisküs nakli dünyada yaygınlaşmaya başlamıştır.
Kaynakça
- ^ "http://www.webcitation.org". 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ [1] 27 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Menisküs hakkında
- ^ Menisküs yapısı
- ^ kutuphane.uludag.edu.tr 21 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Menisküs hücreleri, PDF dosyası
- ^ . 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ http://www.genbilim.com 5 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Menisküs anatomisi
- ^ . 24 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "http://www.nlm.nih.gov". 1 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "http://www.netdoctor.co.uk". 1 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ . 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "www.healthsystem.virginia.edu". 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
- ^ . 3 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "http://www.medterms.com". 23 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı () - ^ . 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
|başlık=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meniskus insan dizinde yer alan kikirdak dokudan olusmus bir yapidir Doku dizde ustte ve altta yer alan iki ana bacak kemiginin birlestigi yerde bulunmaktadir ve bu iki kemigin surtunmesini engellemekte onemli rol oynamaktadir Meni sozcugu Yunanca da ay anlamina gelmektedir Bu baglamda bu dokunun sekli de yukari donuk hilal ayi bicimindedir Terim halk arasinda bu kikirdagin yirtilmasiyla olusan hastaligi tanimlamak icin kullanilir Meniskus dokusunun semasiDizin ve meniskusun semasiMeniskus dokusuMeniskus dokusu kikirdaklardan olusan bir tur eklem yapisidir Dizdeki hareketleri kontrol eden meniskusler bacagin ustundeki ve altindaki iki kemigin hareket esnasinda birbiriyle surtunerek asinmasini onler Meniskus dokusu icinde kan dolasiminin yer aldigi dokulardandir Doku oldukca incedir ve yaklasik 3 5 cm uzunlugundadir Meniskusun yer aldigi dokuda yuzeyde ince uzun kikirdak hucreleri derinde ise oval kikirdak hucreleri yer almaktadir Yine bu doku hucrelerinde az sayida mitokondri bulunmasi nedeniyle bu hucreler oksijensiz de yasayabilmektedirler Ayni dogrultuda meniskus hucrelerinin 74 u sudur Meniskus dokusunun bir baska onemli ozelligi de kikirdak doku ozelliginin yani sira kas dokusu benzeri bir kivama sahiptir Meniskus dokusu oldukca konforlu bir eklem dokusudur Oyle ki menuskusun 15 34 unun cikarilmasi temas basincini 350 oraninda artirmaktadir Yine menisektomili bir dizin sok emici etkisi 20 oraninda azalir Meniskus yirtigiMeniskus dokusu ani donme hareketleri basta olmak uzere dizdeki travmalar sonucu yirtilabilmektedir Bu tahribat daha cok sporcularda goruldugu icin meniskus yirtigi bir sporcu hastaligi olarak gorulmektedir Ancak meniskus rahatsizliklari sadece sporcularda degil dizini herhangi bir sekilde zorlamis hemen hemen herkeste gorulebilir Meniskus yirtigi dizde agri kilitlenme hareket kisitliligi ve sivi toplanmasi gibi cesitli sikayetlere neden olur Hastaligin sebepleri Meniskus asagidaki gibi durumlarda yirtilabilir Trafik kazalari Diz ustune dusmeler Dize gelen tekmeler Ayak yerde sabitken govdenin diz uzerinde donmesi Futbol veya kayak gibi sporlarda dizdeki donme hareketleri Ayagin takilmasi Yaslilarda devamli olarak dize alinan kucuk darbelerin birikmesi Hastaligin belirtileri Hastalik kendini yurumede zorluklar dizde genel bir agri olarak gostermektedir Bunlara ek olarak asagidaki belirtiler de hastaligin habercisi olabilmektedir Agri ve sislik Eklemin hareket acikliginda azalma Diz icinde sivi birikmesi Takilma Kilitlenme Dizde sivi akisi hissi Meniskus olan bacakta oynayan lif cikintisiHastaligin tedavisi Meniskusle savasta oldukca onemli 4 uygulama mevcuttur Bunlar Dinlenme Buz uygulama Bandaj Dizin vucuttan yukarida tutulmasi Yine de agri ve sisligi gidermeye yonelik agri kesici ilaclar onerilebilmektedir Fizik tedavi ve kas guclendirici egzersizlerden faydalanilabilir Meniskusun 1 3 luk bir bolumunden kan dolasimi gecmektedir Bu bolge iyi bir dinlenmeyle duzelmektedir Ancak 2 3 unde kan dolasimi bulunmamaktadir Bu nedenle bu bolge onarilamamaktadir Agrinin israrla devam ettigi durumlarda cerrahi mudahale onerilmektedir Yirtigin bulundugu meniskusun alinmasi en bilinen yontem ise de bu tur mudahaleler hastanin kireclenme ve kikirdak asinmasi sorunlariyla karsi karsiya kalmasiyla sonuclanmaktadir Baska yontem ise meniskusteki yirtigin dikilmesidir Bu yontem ilkine gore daha zahmetli olsa da cok buyuk oranda iyilesme gozlenmektedir Bu yontem usta cerrahlarca uygulanmalidir Buyuk oranda rahatlama gorulur Tipik bir cerrahi mudahale sonrasi hastalar koltuk degnekleriyle 1 2 gun icinde yuruyebilmektedir ve meniskusun alinmasina kiyasla daha uzun bir surede spora baslayabilmektedir Ayrica Turkiye de henuz kullanilmayan meniskus nakli dunyada yayginlasmaya baslamistir Kaynakca http www webcitation org 21 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2008 baslik dis baglanti yardim 1 27 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Meniskus hakkinda Meniskus yapisi kutuphane uludag edu tr 21 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Meniskus hucreleri PDF dosyasi 5 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim http www genbilim com 5 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Meniskus anatomisi 24 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim http www nlm nih gov 1 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim http www netdoctor co uk 1 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim 13 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim www healthsystem virginia edu 21 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2008 3 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim http www medterms com 23 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2008 baslik dis baglanti yardim