Menua (Ermenice: Մենուա), Doğu Anadolu'daki Urartuların bilinen beşinci kralı. Yaklaşık olarak MÖ 810 ve MÖ 786 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır. Yaptığı fetihlerden çok inşa ettirdiği yapılar ve kentlerle ülkenin gelişmesini sağlamış, ülkenin refah seviyesini yükseltmiştir.
Menua | |
---|---|
Urartu kralı | |
Hüküm süresi | yak. MÖ 810-786 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | I. Argişti |
Veliaht(lar) | I. Argişti |
Babası |
İkili krallık dönemi
Menua, babası 'nin son yıllarında yine babası tarafından tahta ortak edilmiştir. Komşu ülkelere karşı birçok sefer yapan Menua krallığı büyütmüş ve birçok yazıt yazdırmıştır.
'nın başkenti Şaşilu'yi ele geçirerek ülkeyi haraca bağlayan ve merkezî idareyi güçlendiren kral ayrıca Iğdır Ovası içine inşa ettirdiği de aralarında olmak üzere birçok kale-kent de inşa ettirmiştir.
Tek krallık dönemi
Babasının ölümü sonrasında ülkeyi tek başına yönetmeye başlayan Menua ülkede yasal reformlar gerçekleştirmiş ve teokratik bir devlet yapısı oluşturmuştur. Kendisini tanrı Haldi'nin yeryüzündeki temsilcisi olarak tanımlamış ve ülke genelinde tapılan tanrıların isimlerini ve görevlerini değiştirmiştir. Kendi oluşturduğu yapıda seksen tanrı belirleyen Menua Haldi'yi savaş ve devlet tanrısı, 'yi güneş tanrısı, 'yı fırtına ve gök tanrısı olarak tanımlamıştır.Urartucayı resmî dil ilan etmiş, yazı sistemi olarak çivi yazısı ve hiyeroglif yazısının kullanımına ise karışmamıştır.
Daha önce inşa ettirdiği kale-kentlere yenilerini eklemiş, var olan savunma sistemlerini güçlendirmiş, yeni saray ve tapınaklar inşa ettirmiş, Thospitis kıyısına iskeleler yaptırmış, yollar döşetmiş ve tüneller açtırmıştır. Fakat en önemli icraatı ülke boyunca uzanan bir su sistemi yaptırmasıdır. Başkent Tuşpa ve birçok kente su taşıyan su kanalları inşa ettiren Menua ayrıca barajlar, bentler, göletler ve sarnıçlar da inşa ettirmiştir.
Menua tarafından açtırılan 'ndan çıkan kaynak suyunu ovalara taşıyan 51 kilometrelik günümüzde hala kullanılmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Meinua." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 24 Ocak 2012
- ^ Chahin, Mack (2001). The Kingdom of Armenia (İngilizce). Routledge.
- ^ Bingöl, Akın (2003). "En Eski Çağlardan Urartu'nun Yıkılışına Kadar Kars ve Çevresi".
- ^ Özmenli, Mehmet (2009). "Kars Şüregel'de Yerleşen Topluluklar". atauni.edu.tr. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.[]
- ^ a b Tarhan, M. Taner (2011). "Başkent Tuşpa". Urartu: Doğu'da değişim (1. bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 290. ISBN .
- ^ "Dünyanın ilk hidrolik uygarlığını kurdum". NTV Tarih, 48. Ocak 2013. ss. 74-76.
- ^ Yılmaz, Mehmet Ali (2012). "Urartu Yerleşimlerindeki Kanalizasyon Sistemleri". atauni.edu.tr. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.[]
- ^ "Canal of Meinua." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 24 Ocak 2012
Hükümdar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Menua Ermenice Մենուա Dogu Anadolu daki Urartularin bilinen besinci krali Yaklasik olarak MO 810 ve MO 786 yillari arasinda hukumdarlik yapmistir Yaptigi fetihlerden cok insa ettirdigi yapilar ve kentlerle ulkenin gelismesini saglamis ulkenin refah seviyesini yukseltmistir MenuaUrartu kraliHukum suresiyak MO 810 786Once gelenSonra gelenI ArgistiVeliaht lar I ArgistiBabasiIkili krallik donemiMenua babasi nin son yillarinda yine babasi tarafindan tahta ortak edilmistir Komsu ulkelere karsi bircok sefer yapan Menua kralligi buyutmus ve bircok yazit yazdirmistir nin baskenti Sasilu yi ele gecirerek ulkeyi haraca baglayan ve merkezi idareyi guclendiren kral ayrica Igdir Ovasi icine insa ettirdigi de aralarinda olmak uzere bircok kale kent de insa ettirmistir Tek krallik donemiMenua Kanali ve kitabesi cizimi Babasinin olumu sonrasinda ulkeyi tek basina yonetmeye baslayan Menua ulkede yasal reformlar gerceklestirmis ve teokratik bir devlet yapisi olusturmustur Kendisini tanri Haldi nin yeryuzundeki temsilcisi olarak tanimlamis ve ulke genelinde tapilan tanrilarin isimlerini ve gorevlerini degistirmistir Kendi olusturdugu yapida seksen tanri belirleyen Menua Haldi yi savas ve devlet tanrisi yi gunes tanrisi yi firtina ve gok tanrisi olarak tanimlamistir Urartucayi resmi dil ilan etmis yazi sistemi olarak civi yazisi ve hiyeroglif yazisinin kullanimina ise karismamistir Daha once insa ettirdigi kale kentlere yenilerini eklemis var olan savunma sistemlerini guclendirmis yeni saray ve tapinaklar insa ettirmis Thospitis kiyisina iskeleler yaptirmis yollar dosetmis ve tuneller actirmistir Fakat en onemli icraati ulke boyunca uzanan bir su sistemi yaptirmasidir Baskent Tuspa ve bircok kente su tasiyan su kanallari insa ettiren Menua ayrica barajlar bentler goletler ve sarniclar da insa ettirmistir Menua tarafindan actirilan ndan cikan kaynak suyunu ovalara tasiyan 51 kilometrelik gunumuzde hala kullanilmaktadir Kaynakca Meinua Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc 24 Ocak 2012 Chahin Mack 2001 The Kingdom of Armenia Ingilizce Routledge Bingol Akin 2003 En Eski Caglardan Urartu nun Yikilisina Kadar Kars ve Cevresi Ozmenli Mehmet 2009 Kars Suregel de Yerlesen Topluluklar atauni edu tr Erisim tarihi 24 Ocak 2013 olu kirik baglanti a b Tarhan M Taner 2011 Baskent Tuspa Urartu Dogu da degisim 1 bas Istanbul Yapi Kredi Yayinlari s 290 ISBN 978 975 08 1857 8 Dunyanin ilk hidrolik uygarligini kurdum NTV Tarih 48 Ocak 2013 ss 74 76 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Yilmaz Mehmet Ali 2012 Urartu Yerlesimlerindeki Kanalizasyon Sistemleri atauni edu tr Erisim tarihi 24 Ocak 2013 olu kirik baglanti Canal of Meinua Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online Encyclopaedia Britannica Inc 24 Ocak 2012 Hukumdar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz