Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Argişti (Ermenice: Արգիշտի, Argişti), MÖ 785 yılından MÖ 763 yılına kadar hüküm sürmüş bir Urartu kralı. Günümüzdeki Ermenistan'ın başkenti olan Erivan kentinin temelini oluşturan Erebuni Kalesi'nin kurucusudur.
| I. Argişti | |
|---|---|
 Urartu Kralı I. Argişti'nin alçak kabartması. | |
| Urartu kralı | |
| Hüküm süresi | MÖ 785 - MÖ 763 |
| Taç giymesi | MÖ 785 |
| Önce gelen | Menua |
| Sonra gelen | II. Sarduri |
| Doğum | Urartu |
| Babası | Menua |
Yaşamı
Asurlular'a karşı zaferler kazanarak günümüz Suriye'sinin kuzey kısmını ülkesinin topraklarına kattı. Böylece, Urartu Krallığı'nı Orta Doğu'nun en güçlü devleti haline getirdi. Ayrıca, imparatorluğun sınırlarını kuzeyde Sevan Gölü'ne kadar genişletti.
Urartu'nun en debdebeli devri
I. Argişti iktidarı döneminde Urartular askeri ve ekonomik açıdan tam bir zirve noktasına eriştiler. Batıda ülkenin sınırları genişletilerek Asur ticaret yolları üzerinde kurulmuş yerleşim birimleri ve Transkafkasya'daki Erebuni kalesi Urartu topraklarına dahil edildi. Geliştirdiği sulama kanalları ve yollardan Urartu Krallığı sathında bir ağ inşa etti.
Argiştihinili şehrinin kurulması
Argiştihinili (Urartuca: URU AR-gi-iş-Ti-N-hi-Li ) - Eski bir Urartu şehir devleti. M.Ö. VIII-VI yüzyıllarda Urartular'ın Kafkaslara doğru yayıldığı I. Argişti zamanında Urartu Devleti'nin Başkenti olarak kuruldu ve kral Argişti'nin onuruna şahre Argiştihinili adı verildi. Argiştihinili Armavir Kentinin 15 kilometre güneybatısında bulunan Argiştihinili Kalesi kalıntıları Nor-Armavir ve Armavir-Merkez köyleri arasında Aras nehrinin kıyısında Ermenistan'da yer almaktadır.
Argişti'nin Aras Nehri ile onun bir yan kolu olan Kasakh nehri arasında sulama kanallarından oluşturduğu ağ şehir ile ayni zamanda inşa edilmişti. Bugün hâlâ bazı kanallar gözle görünebilmektedir. Bu kanalların açılması 160,000 metre küp toprağın yerinden çıkarılmasını gerekli kılmıştı.
Argiştihinili antik kentinden arda kalan harabeler
Argisztihinili 5x2 km planı ile boyutları dikdörtgen şeklinde inşa edilmişti. Batı ve doğu bölgelerinde şehre ait yapılar tepeler de büyük bir kale bulunmaktadır. Argisztihinili, yaklaşık 1.000 ha alanda etrafı duvarlarla çevrili ve çevresinde toplam uzunluğu yaklaşık 40 km'ye varan ve kısmen günümüzde bile kullanılan sulama kanalları mevcuttu.
| Argiştihinili antik kentinden arda kalan duvar bölümleri | ||
|---|---|---|
 |  |  |
| Yirminci yüzyılın yetmişli yıllarında gerçekleştirilen arkeolojik kazı çalışmaları sayesinde şehir surları yeniden inşa ve tamir edilerek, arda kalan parçalar sergilendi. | ||
Bilim adamlarına göre, bu kanalların inşası için 160,000 m³ toprak getirtildiği, kaleler için ise 40,000 m³ kaba volkanik-bazalt taşı kullanıldığı zannediliyor. Yine buralarda araştırmalar yürüten bilim adamları, savaş esirlerinin bu kanalların yapımında sıklıkla kullanılmış olabileceğini öne sürmektedir. Argisztihinili antik şehri, ayni zamanda Ararat Vadisinin idari ve ekonomik kontrol merkezi konumunda bulunmaktaydı.
 |  |
| Tercüme: Menua oğlu Argişti konuşuyor. Heybetli bir kale inşa ettim ve ona kendimden bir isim verdim: Argiştihinili. Arazi el değmemiş, bakımsız ve çoraktı. Üzerinde hiçbir şey inşa edilmemişti. Üstünde akan ırmaklardan tam dört tane kanal inşa ettim. Daha sonra üzerinde üzüm bağları ile meyve bahçeleri birbirlerinden ayrıldılar. Orada pek çok cesaretli girişimlerde bulundum ve büyük başarılar elde ettim...Menua oğlu Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi. | Tercüme: İlâh Ḫaldi'nin azamet ve ululuğu sayesinde, Menua oğlu Argişti bu su kanalını inşa etti. Arazi tamamen ıssız ve tenha idi, üzerinde yaşayan hiçbir kimse yoktu. Argişti bu sulama kanalını yüce Ḫaldi'nin lütufları ve yardımları sayesinde yaptı. Menua oğlu Argişti, güçlü kral, yüce kral, Biainili kralı, Tuşpa'nın hâkimi. |
 |  |  | |
| Yukarıda: En parlak çağında Argiştihinili şehrinin planı; Solda: Argiştihinili şehrinin uydudan görünümü; Sağ tarafta ise: Kral I. Argişti anısına konulan Dikilitaş görülmektedir. | |||
Kaynakça
- ^ ; Edwards, I. E. S.; Hammond, N. G. L. (5 Ağustos 1982). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press. ISBN . 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
- ^ Мартиросян, А. А. (1974). Аргиштихинили (Rusça). Ереван: Издательство Академии наук Армянской ССР.
- ^ Burney, Charles Allen; Sagona, A. G. (2004). A view from the highlands: archaeological studies in honour of Charles Burney. Peeters. ss. 206-207. ISBN . 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
- ^ a b Меликишвили Г.А. (1960). Урартские клинообразные надписи. Москва: Издательство Академии наук СССР.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Menua | Urartu kralı MÖ 785-MÖ 763 | Sonra gelen: II. Sarduri |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Argisti Ermenice Արգիշտի Argisti MO 785 yilindan MO 763 yilina kadar hukum surmus bir Urartu krali Gunumuzdeki Ermenistan in baskenti olan Erivan kentinin temelini olusturan Erebuni Kalesi nin kurucusudur I ArgistiUrartu Krali I Argisti nin alcak kabartmasi Urartu kraliHukum suresiMO 785 MO 763Tac giymesiMO 785Once gelenMenuaSonra gelenII SarduriDogumUrartuBabasiMenuaYasamiAsurlular a karsi zaferler kazanarak gunumuz Suriye sinin kuzey kismini ulkesinin topraklarina katti Boylece Urartu Kralligi ni Orta Dogu nun en guclu devleti haline getirdi Ayrica imparatorlugun sinirlarini kuzeyde Sevan Golu ne kadar genisletti Urartu nun en debdebeli devri I Argisti iktidari doneminde Urartular askeri ve ekonomik acidan tam bir zirve noktasina eristiler Batida ulkenin sinirlari genisletilerek Asur ticaret yollari uzerinde kurulmus yerlesim birimleri ve Transkafkasya daki Erebuni kalesi Urartu topraklarina dahil edildi Gelistirdigi sulama kanallari ve yollardan Urartu Kralligi sathinda bir ag insa etti Argistihinili sehrinin kurulmasi Argistihinili Urartuca URU AR gi is Ti N hi Li Eski bir Urartu sehir devleti M O VIII VI yuzyillarda Urartular in Kafkaslara dogru yayildigi I Argisti zamaninda Urartu Devleti nin Baskenti olarak kuruldu ve kral Argisti nin onuruna sahre Argistihinili adi verildi Argistihinili Armavir Kentinin 15 kilometre guneybatisinda bulunan Argistihinili Kalesi kalintilari Nor Armavir ve Armavir Merkez koyleri arasinda Aras nehrinin kiyisinda Ermenistan da yer almaktadir Argisti nin Aras Nehri ile onun bir yan kolu olan Kasakh nehri arasinda sulama kanallarindan olusturdugu ag sehir ile ayni zamanda insa edilmisti Bugun hala bazi kanallar gozle gorunebilmektedir Bu kanallarin acilmasi 160 000 metre kup topragin yerinden cikarilmasini gerekli kilmisti Argistihinili antik kentinden arda kalan harabeler Argisztihinili 5x2 km plani ile boyutlari dikdortgen seklinde insa edilmisti Bati ve dogu bolgelerinde sehre ait yapilar tepeler de buyuk bir kale bulunmaktadir Argisztihinili yaklasik 1 000 ha alanda etrafi duvarlarla cevrili ve cevresinde toplam uzunlugu yaklasik 40 km ye varan ve kismen gunumuzde bile kullanilan sulama kanallari mevcuttu Argistihinili antik kentinden arda kalan duvar bolumleriYirminci yuzyilin yetmisli yillarinda gerceklestirilen arkeolojik kazi calismalari sayesinde sehir surlari yeniden insa ve tamir edilerek arda kalan parcalar sergilendi Bilim adamlarina gore bu kanallarin insasi icin 160 000 m toprak getirtildigi kaleler icin ise 40 000 m kaba volkanik bazalt tasi kullanildigi zannediliyor Yine buralarda arastirmalar yuruten bilim adamlari savas esirlerinin bu kanallarin yapiminda siklikla kullanilmis olabilecegini one surmektedir Argisztihinili antik sehri ayni zamanda Ararat Vadisinin idari ve ekonomik kontrol merkezi konumunda bulunmaktaydi Argistikhinili antik kentinin temellerinde bulunan I Argisti nin yazdirdigi Urartuca civi yazisi kitabeler Tercume Menua oglu Argisti konusuyor Heybetli bir kale insa ettim ve ona kendimden bir isim verdim Argistihinili Arazi el degmemis bakimsiz ve corakti Uzerinde hicbir sey insa edilmemisti Ustunde akan irmaklardan tam dort tane kanal insa ettim Daha sonra uzerinde uzum baglari ile meyve bahceleri birbirlerinden ayrildilar Orada pek cok cesaretli girisimlerde bulundum ve buyuk basarilar elde ettim Menua oglu Argisti guclu kral yuce kral Biainili krali Tuspa nin hakimi Tercume Ilah Ḫaldi nin azamet ve ululugu sayesinde Menua oglu Argisti bu su kanalini insa etti Arazi tamamen issiz ve tenha idi uzerinde yasayan hicbir kimse yoktu Argisti bu sulama kanalini yuce Ḫaldi nin lutuflari ve yardimlari sayesinde yapti Menua oglu Argisti guclu kral yuce kral Biainili krali Tuspa nin hakimi Argistihinili kentinin kalintilari arsinda yer alan muze binalari Ermenistan Armavir Etnografya Muzesi Yukarida En parlak caginda Argistihinili sehrinin plani Solda Argistihinili sehrinin uydudan gorunumu Sag tarafta ise Kral I Argisti anisina konulan Dikilitas gorulmektedir Kaynakca Edwards I E S Hammond N G L 5 Agustos 1982 The Cambridge Ancient History Cambridge University Press ISBN 978 0 521 22496 3 27 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2012 Martirosyan A A 1974 Argishtihinili Rusca Erevan Izdatelstvo Akademii nauk Armyanskoj SSR Burney Charles Allen Sagona A G 2004 A view from the highlands archaeological studies in honour of Charles Burney Peeters ss 206 207 ISBN 978 90 429 1352 3 27 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2012 a b Melikishvili G A 1960 Urartskie klinoobraznye nadpisi Moskva Izdatelstvo Akademii nauk SSSR Resmi unvanlarOnce gelen Menua Urartu krali MO 785 MO 763 Sonra gelen II Sarduri