Messana Muharebesi

Messana Muharebesi (MÖ 265-MÖ 264), Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasındaki ilk askeri muharebedir. Yüzyılı aşkın bir zaman sürecek olan Pön Savaşları'nın başlangıcıdır. Bu dönemde İtalya’nın güneyinde hakimiyetini kuran Roma, giderek Sicilya’da güç kazanmaya başlar. Ancak adada Roma yalnız değildir; batı sahillerinde Kartaca, güneydoğuda ise Siraküza kentinde egemendir. Ayrıca Siraküzalı Agatokles döneminde adaya getirilmiş olan paralı askerler olan de kuzeydoğudaki Messana kenti çevresinde hakimdirler. Agatokles’in ölümü üzerine şehirde denetimi ele geçirmişlerdir.

Messana Muharebesi
Birinci Pön Savaşı
Kartaca ordusu tarafından alınan Rota
Tarih MÖ 265 – MÖ 264 Bölge Messana, Sicilya Sonuç Roma zaferi
Taraflar
Roma Cumhuriyeti	Kartaca Siraküza
Komutanlar ve liderler
Appius Claudius Caudex
Güçler
9.000	12.000
Kayıplar
1.340 ölü	yaklaşık 6.000 ölü

Arka planı

Muharebeye varacak gerilimler, Messana’yı ele geçirmek isteyen II. Heiro tarafından başlatılmıştır. MÖ 270-265 yılları arasında Mamertinlere üstünlük sağlayan II. Heiro şehri almak üzereyken Mamertinler Kartacalıları yardıma çağırınca II. Heiro geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bir tehlikeyi savuştursalar da bu kez Kartacalıların denetimine girmekte olduklarını gören Mamertinler Roma’ya çağrı yaparak müttefiklik önerisinde bulunurlar. Yunan tarihçi Polybius ünlü eseri Tarihler’de durumu anlatır:

“	Uzun bir değerlendirmeden sonra Roma senatosu Messana’ya yardım göndermeyi reddetti; böyle bir şehir kurtarmanın sonuçlarının, bu tür bir askeri harekâtın yaratacağı siyasi dengesizliğe değmeyeceği görüşündeydiler. Ancak olası bir zaferin getireceği büyük kazançlar ve ganimet söz konusu olunca yardım gönderme teklifi halkın da baskısıyla konsüller tarafından kabul edildi. Kararın alınmasından sonra konsül Appius Claudius Messana’ya giden kuvvete komuta etmekle görevlendirildi.	„
— Polybius

Bundan sonra Mamertinler Kartacalıları şehirden atacak ve Romalıları şehre alacaklardır. Kartacalılar ise yanlış karar alarak şehri terk eden garnizon komutanı Hanno’yu korkaklıktan suçlu bulacak ve çarmıha gereceklerdir.

Muharebe

Hem Roma hem de Kartaca Sicilya’ya oldukça büyük ordular gönderir. Adaya ilk ulaşan batı sahillerindeki Lilybaeum’a çıkan Kartaca Ordusu olur. Buradan güney sahili boyunca ilerleyen Kartacalılar II. Hiero ile ittifak yaparlar. Buradan kuzeye ilerleyen Kartaca Ordusu Messana şehrini kuşatır. Bu sırada adaya iki lejyonla gelen Romalı konsül Appius Claudius kendi donanması olmamasına rağmen adaya çıktığı bölgeden Messana şehrine askerlerini sokmayı başarır. Kartacalıların bu aşamada Romalılara saldırmaması ve şehre girmelerine engel olmamaları Roma ile henüz bir sıcak çatışmanın olmayabileceğini düşünmelerinden ileri gelir. İki taraf arasında görüşmeler sürer, Claudius II. Heiro’yu geri çekilmeye iknaya çalışır.

Görüşmeler sürerken Claudius şehrin dışında kamp yapan Kartacalılara ve müttefiklerine saldırı kararı alır. İlk önce II. Hiero’nun Siraküza birliklerine saldırır. Roma süvarisi yenilse de ağır piyadeler Siraküzalı süvariler, paralı askerler ve hoplitleri bertaraf eder. Yenildiğini anlayan II. Hiero geri çekilir. Daha sonra Kartacalılara dönen Roma Ordusu düşmanı yenemese de oldukça kayıp verdirir. II. Hiero’nun desteği olmadan Messana’yı alamayacağını bilen Kartacalı komutan şehirden geri çekilerek kuşatmayı kaldırır.

Sonuçları

Claudius kesin bir zafer kazanmasa da güney kıyılarına inecek Siraküza’nın batısındaki Echetla’daki Kartaca kalesini ele geçirmeye çalışsa da başarılı olamaz. Emrinde bir donanması olmadığından ve görece küçük ordusu yüzünden Siraküza’yı ele geçirmeye çalışmaz. Konsül döneminin sonunda Sicilya’dan ayrıldığında Messana’da sağlam bir garnizon bırakmış ve Roma’nın yeni müttefiklerini Kartaca boyunduruğundan kurtarmıştır. Ancak buna rağmen adaya barış gelmemiştir.

Kaynakça

1. ^ İlgili alıntı 5 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 22 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir
2. ^ Hannibal’in oğlu ile karıştırılmamalı
3. ^ Polybius’dan alıntı 7 Haziran 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce) 22 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

• Birinci Pön Savaşı
• Siraküza