Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Aralık 2016) |
Mihaloğlu Gazi Alâaddin Ali Bey (1425 - 1507)
Mihaloğlu Hızır Paşa’nın oğlu. 1425 yılında Plevne’de dünyaya geldi. Macarca, Romence, Lehçe ve İtalyanca bilen Alaâddin Ali Bey aynı zamanda Mihaloğulları ailesinin Plevne kolunu devam ettirmiştir.
Mihaloğlu akıncılarının komutanlığı yapan Mihaloğlu Ali Bey, Fatih Sulltan Mehmed ve II. Bayezid dönemlerinin önemli komutanlarındandır.
Faaliyetleri
1462 yılında Fatih Sultan Mehmed ile birlikte Eflak seferine katıldı. Târgovişte gece baskını sırasında Fatih Sultan Mehmed’in karargahına saldıran III. Vlad’ı kovalayıp Eflak’ı tekrar Osmanlı topraklarına kattı.
Fatih Sultan Mehmed tarafından 1460 yılında Braniçevo subaşılığına getirilen Mihaloğlu Ali Bey sırasıyla Vidin, Semendire ve Niğbolu sancakbeyliği yapmıştır.
1460 yılında 20.000 kişiden oluşan Macar ordusunu yenerek Macar ordusunun komutanları Michael Szilagyi Greguvar Labatan ve Macar prensleri esir aldı. İstanbul’a gönderilen esirler Fatih Sultan Mehmed’in emri ile 1461 yılı Ocak ayında idam edildi.
İzornik muhasarasının Matyas tarafından ref’inden iki ay sonra kralın amcası Michael Szilagy ile Gereguvar Labatan Semendire kurbinde Bezasis namındaki mevkide Ali ve İskender Bey kardeşler tarafından mahsur ve teslime mecbur olarak İstanbul’a götürüldüler.
1463 yılında Sırbistan'da bulunan Golubac (Güvercinlik) subaşılığına getirildi.
1461-1466 yılları arasında Macaristan’a yapılan akınlara komutanlık yaptı.1466 yılında Macaristan Kralı Matyas Corvinus'u yenen Mihaloğlu Ali Bey Macar kralının kızı Maria’yı esir almıştır. Macar kralının kızı Maria, Mehtap hanım adını alarak Müslüman olmuş ve Ali Bey ile evlenmiştir.
Nüzhet;’’
… Bu muzafferiyette ‘asakir-i şâhânenifi yedine külli ganâ’im ve esir hattâ Matyas’ın kerimesi dahi gâzi-i müşârü’nileyh ‘Ali Beğ tarafından bil-igtinâm kendilerine tezvic eylemişler ve ismi de Mehtâb Hânım tesmiye olunup bundan Gâzi Hasan Beğ dünyaya gelmiştir. Müşârü’n-ileyhâ Pilevne’de Gâzi Ali Beğ türbesi civarında medfünedir’’.
1472’de Akkoyunlu seferi öncesinde Fatih Sultan Mehmed tarafından Sivas Subaşı’sı olarak Doğu Anadolu’daki sınırları korumakla görevlendirildi. Mihaloğlu Ali Bey savaş sırasında öncü birlik olarak görevlendirildi.
Pâdişâh eydür: Mihâloğlı 'Ali Beğ'i gönderun, varsun ol vilâyeti eli irdiği yire değin ursun ve yıksun, âdemlerin esir itsun, didi ve hem pâdişâhun emrini yerine kodılar. 'Ali Beğ'i Rumelinin yarar akıncılarile gönderdiler, vardı, Kemâh'un ilini urdı. Ermenileri esir itdi, mübâlağa toyumlukla oldı ve bunun kışşaşı çokdur, fakir ihtişar itdüm.
1474 kışında 7 bin kişilik büyük bir akıncı ordusu ile Macaristan’a girdi.
Mihâloğlı Ali Bey yedi bin akıncı cem ’idüp Ungurüs vilayetine girüp… dirler iki şu vardur, ol şuları Türk geçmiş değüldi, geçüben Ungurüs’un, Varad ulu şehrini ki tahtudur, gâyet mu’azzam şehirdür, ardından gelüp haberleri yoğ iken sekizinci gün siğirdim verdi. Gelüp Varad şehrini yağma kılup harâb idüp ol kadar ganimetler çıkardılar ki hisâbını Allah bilür.
1475 ve 1476’da Fatih Sultan Mehmed’in Boğdan seferi öncesinde Macaristan’a düzenlenen akınlara komutanlık yaptı.
1476 yılında emrindeki akıncılar ile birlikte III. Vlad’ı (Kazıklı Voyvoda) yakalayarak öldürdü.
1477’deki Arnavutluk seferindeki akınlara komutanlık yapan Gazi Alaâddin Ali Bey, 1478’de ordu gelinceye değin İşkodra’yı kuşatmada tuttu.
Arnavutluk Bey’i İskender Bey’in ölmesi üzerine Venediklilerin eline geçen, Akçahisar (Kroya) kalesini 16 Haziran 1478’de ele geçirdi.
1479'da Mihaloğlu İskender Bey, Malkoçoğlu Bali Bey, Evrenosoğlu İsa Bey ve Hasan Bey ile birlikte 43.000 akıncı ile düzenlenen Osmanlı tarihinin en büyük akınına başkomutanlık yaptı.
Mihaloğlu Gazi Ali Bey ile birlikte Sırbistan, Macaristan ve Bosna seferlerine katılan Şair Süzi Çelebi, Mihaloğlu Alaâddin Ali Bey’in akınlarını yazmış olduğu 15.000 beyitten oluşan Gazavatname adlı eserinde yazmıştır.Eser, akıncı gazalarını anlatan tek örnektir;
Cihanda müşrikonol vurdu boynun Ol oynadı Ali ve Hamza oynun Ol ettirdi Varad şehrini yağma O saldı Engerus’a şever-ü gavga Ol etti Esfilay oğlun giriftar, O kıldı sancağın küfrün hak-i sar, Tuna kurbınde kurmuşdu otağı Adünun canına urmuşdıtağı Zehi sürur ki bunca iler açdı Tunayı üç yüz otuz kere geçti’’
Alman tarihçi Franz Babinger ; (Encyclopedia De L’İslam’da Mikhaloğlu)
Mihaloğlu Hızır Bey’in üç oğlu vardı. Gazi Ali Beg, Gazi İskender Beg ve Bali Beg. Bu üç oğlun ilk ikisi tarihte mühim bir rol oynadılar Gazi Ali Beg, 1461’de Vlad’a (Kazıklı Voyvoda) karşı yapılan harbte temayüz etti. 1473’te Uzun Hasan’ın (Akkoyunlu) memleketini tahrib etti. 1475’te kardeşi İskender Beg’le Macaristan’a akınlar yaptı. 1476’da Arnavutluk İşkodrası önünde Akıncıları kumanda etti.
Batılı tarihçiler Mihaloğlu Gazi Ali Bey'in 1492’deki Laibach akınının dönüşünde Alman İmparatoru Maximilian’ın kumandanlarından Rodolf dö Keves tarafından pusuya düşürülüp tutsak alındığını, daha sonra da idam edildiği yazmaktadır.
Osmanlı tarihi kaynaklarına göre sonraki yıllarda Semendire sancakbeyliğide yapan, H.901/M.1496 tarihli vakfiye ile Plevne’de vakıf kuran, vakfiyesinde adı Alâeddin Ali Bey İbni merhum Hızır Paşa İbni Mihal Bey olarak geçen Mihaloğlu Gazi Alâeddin Ali Bey’in 1507'de Plevne'de vefat ettiğini yazmaktadır.
Geleneği
Mihaloğlu Gazi Alaâddin Ali Bey’in Mahitab Hatun ve Selimşah Hatun olmak üzere Hristiyan asıllı iki eşi vardır. Mihaloğlu Gazi Ali Bey ile evlendikten sonra Müslüman olan Mahitab Hatun Hasan Bey, Ahmet Bey ve Aynişah Hatun’un annesi, Selimşah Hatun'da Gazi Mehmed Bey, Gazi Hızır Bey ve Gazi Kara Mustafa Bey’lerin annesidir.
Mihaloğulları ailesinin Plevne kolunu devam ettiren Gazi Ali Bey Plevne'de çok sayıda eser yaptırmıştır.
Bulgar tarihçi Yordan Trifonov ; (Mihalbeyoğlu)
’’Şehirlerimizde vakıflar te’sis eylemiş ve böylelikle isimlerini tarihimize bağışlamış Mihalbey oğulları içinde en dikkate şayan ve en maruf olanı Plevne’li Gazi Ali Bey’dir. Tarihi malumatlada mukayesesi yapılmış olan vakıf hakkındaki vasiyetnamesi, bize onun kim ve nasıl bir zat olduğunu, neden gazi lakabını taşıdığını, nasıl te-sis ettiği vakfa Plevne, Niğbolu ve Vidin’deki emlak şöyle dursun, Plevne şehrinin ve Plevne ile Lofça civarında, hatta Trakya’da 27 köyün öşrünü de vakfedilmiş olduğu imkânını veriyor. 30 seneden fazla kardeşi İskender Bey’in yardım ettiği Gazi Ali Bey, Sultan Mehmed’in Eflak, Boğdan, Macaristan ve Venedik’de yaptığı bütün büyük harplerde komutanlık vazifesi görmüş, müteaddid zaferler kazanmış, sayısız insanlar esir etmiş muazzam servetini vakıf suretiyle haleflerine bırakmıştır. Gazi Ali Bey varislerine iradın üçte birini bırakmış, diğer üçte birini hayır işlerine tesis eylemiştir. Bu sebeple Gazi Ali Bey te-sis eylediği vakıflarla tarihimizde ister istemez bir mevki almıştır.’’
Mihaloğulları ailesinin Plevne kolu Gazi Ali Bey'in ahvadı ile devam etmiştir.
Kaynakça
- ^ (1) http://tayyibgokbilgin.info/wp-content/uploads/2012/05/Article-112.pdf 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (2) http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=300024&idno2=c300018 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (2)http://www.academia.edu/15574039/Orta%C3%A7a%C4%9F_ve_Osmanl%C4%B1_D%C3%B6neminde_Vidin https://tr.wikipedia.org/wiki/Semendire_Sanca%C4%9F%C4%B1
- ^ (4) Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - NICOLAE JORGA
- ^ (5)Joseph von Hammer - Büyük Osmanlı Tarihi - Cilt 3 S.77https://hacikaanonaran1.files.wordpress.com/2014/12/cilt3.pdf 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (5) https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=381887 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (6) Yaşar GÖKÇEK : Kösemihaloğulları (İ.Ü. Ed. Fak. Mezuniyet Tezi 1950)
- ^ (7) http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=300025&idno2=c300019 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (8)http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=280402 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (8)http://trend.mynet.com/draculanin-az-bilinen-hikayesi-fatih-sultan-mehmete-suikast-girisimi-1055707 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (10) http://tayyibgokbilgin.info/wp-content/uploads/2012/05/Article-112.pdf 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (12) Agah Sırrı Levend : Gazavat-ı Namaler ve Mihaloğlu Ali Bey'in Gazavat - Namesi
- ^ (11) Franz Babinger Encyclopedia De L’İslam’da Mikhaloğlu
- ^ (9) http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=340302 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (14) Yordan Trifonov : Mihalbeyoğulları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2016 Mihaloglu Gazi Alaaddin Ali Bey 1425 1507 Mihaloglu Hizir Pasa nin oglu 1425 yilinda Plevne de dunyaya geldi Macarca Romence Lehce ve Italyanca bilen Alaaddin Ali Bey ayni zamanda Mihalogullari ailesinin Plevne kolunu devam ettirmistir Mihaloglu akincilarinin komutanligi yapan Mihaloglu Ali Bey Fatih Sulltan Mehmed ve II Bayezid donemlerinin onemli komutanlarindandir Faaliyetleri1462 yilinda Fatih Sultan Mehmed ile birlikte Eflak seferine katildi Targoviste gece baskini sirasinda Fatih Sultan Mehmed in karargahina saldiran III Vlad i kovalayip Eflak i tekrar Osmanli topraklarina katti Fatih Sultan Mehmed tarafindan 1460 yilinda Branicevo subasiligina getirilen Mihaloglu Ali Bey sirasiyla Vidin Semendire ve Nigbolu sancakbeyligi yapmistir 1460 yilinda 20 000 kisiden olusan Macar ordusunu yenerek Macar ordusunun komutanlari Michael Szilagyi Greguvar Labatan ve Macar prensleri esir aldi Istanbul a gonderilen esirler Fatih Sultan Mehmed in emri ile 1461 yili Ocak ayinda idam edildi Joseph von Hammer Izornik muhasarasinin Matyas tarafindan ref inden iki ay sonra kralin amcasi Michael Szilagy ile Gereguvar Labatan Semendire kurbinde Bezasis namindaki mevkide Ali ve Iskender Bey kardesler tarafindan mahsur ve teslime mecbur olarak Istanbul a goturulduler 1463 yilinda Sirbistan da bulunan Golubac Guvercinlik subasiligina getirildi 1461 1466 yillari arasinda Macaristan a yapilan akinlara komutanlik yapti 1466 yilinda Macaristan Krali Matyas Corvinus u yenen Mihaloglu Ali Bey Macar kralinin kizi Maria yi esir almistir Macar kralinin kizi Maria Mehtap hanim adini alarak Musluman olmus ve Ali Bey ile evlenmistir Nuzhet Bu muzafferiyette asakir i sahanenifi yedine kulli gana im ve esir hatta Matyas in kerimesi dahi gazi i musaru nileyh Ali Beg tarafindan bil igtinam kendilerine tezvic eylemisler ve ismi de Mehtab Hanim tesmiye olunup bundan Gazi Hasan Beg dunyaya gelmistir Musaru n ileyha Pilevne de Gazi Ali Beg turbesi civarinda medfunedir 1472 de Akkoyunlu seferi oncesinde Fatih Sultan Mehmed tarafindan Sivas Subasi si olarak Dogu Anadolu daki sinirlari korumakla gorevlendirildi Mihaloglu Ali Bey savas sirasinda oncu birlik olarak gorevlendirildi Asikpasazade Padisah eydur Mihalogli Ali Beg i gonderun varsun ol vilayeti eli irdigi yire degin ursun ve yiksun ademlerin esir itsun didi ve hem padisahun emrini yerine kodilar Ali Beg i Rumelinin yarar akincilarile gonderdiler vardi Kemah un ilini urdi Ermenileri esir itdi mubalaga toyumlukla oldi ve bunun kissasi cokdur fakir ihtisar itdum 1474 kisinda 7 bin kisilik buyuk bir akinci ordusu ile Macaristan a girdi Oruc Bey Mihalogli Ali Bey yedi bin akinci cem idup Ungurus vilayetine girup dirler iki su vardur ol sulari Turk gecmis deguldi gecuben Ungurus un Varad ulu sehrini ki tahtudur gayet mu azzam sehirdur ardindan gelup haberleri yog iken sekizinci gun sigirdim verdi Gelup Varad sehrini yagma kilup harab idup ol kadar ganimetler cikardilar ki hisabini Allah bilur 1475 ve 1476 da Fatih Sultan Mehmed in Bogdan seferi oncesinde Macaristan a duzenlenen akinlara komutanlik yapti 1476 yilinda emrindeki akincilar ile birlikte III Vlad i Kazikli Voyvoda yakalayarak oldurdu 1477 deki Arnavutluk seferindeki akinlara komutanlik yapan Gazi Alaaddin Ali Bey 1478 de ordu gelinceye degin Iskodra yi kusatmada tuttu Arnavutluk Bey i Iskender Bey in olmesi uzerine Venediklilerin eline gecen Akcahisar Kroya kalesini 16 Haziran 1478 de ele gecirdi 1479 da Mihaloglu Iskender Bey Malkocoglu Bali Bey Evrenosoglu Isa Bey ve Hasan Bey ile birlikte 43 000 akinci ile duzenlenen Osmanli tarihinin en buyuk akinina baskomutanlik yapti Mihaloglu Gazi Ali Bey ile birlikte Sirbistan Macaristan ve Bosna seferlerine katilan Sair Suzi Celebi Mihaloglu Alaaddin Ali Bey in akinlarini yazmis oldugu 15 000 beyitten olusan Gazavatname adli eserinde yazmistir Eser akinci gazalarini anlatan tek ornektir Cihanda musrikonol vurdu boynun Ol oynadi Ali ve Hamza oynun Ol ettirdi Varad sehrini yagma O saldi Engerus a sever u gavga Ol etti Esfilay oglun giriftar O kildi sancagin kufrun hak i sar Tuna kurbinde kurmusdu otagi Adunun canina urmusditagi Zehi surur ki bunca iler acdi Tunayi uc yuz otuz kere gecti Alman tarihci Franz Babinger Encyclopedia De L Islam da Mikhaloglu Mihaloglu Hizir Bey in uc oglu vardi Gazi Ali Beg Gazi Iskender Beg ve Bali Beg Bu uc oglun ilk ikisi tarihte muhim bir rol oynadilar Gazi Ali Beg 1461 de Vlad a Kazikli Voyvoda karsi yapilan harbte temayuz etti 1473 te Uzun Hasan in Akkoyunlu memleketini tahrib etti 1475 te kardesi Iskender Beg le Macaristan a akinlar yapti 1476 da Arnavutluk Iskodrasi onunde Akincilari kumanda etti Batili tarihciler Mihaloglu Gazi Ali Bey in 1492 deki Laibach akininin donusunde Alman Imparatoru Maximilian in kumandanlarindan Rodolf do Keves tarafindan pusuya dusurulup tutsak alindigini daha sonra da idam edildigi yazmaktadir Osmanli tarihi kaynaklarina gore sonraki yillarda Semendire sancakbeyligide yapan H 901 M 1496 tarihli vakfiye ile Plevne de vakif kuran vakfiyesinde adi Alaeddin Ali Bey Ibni merhum Hizir Pasa Ibni Mihal Bey olarak gecen Mihaloglu Gazi Alaeddin Ali Bey in 1507 de Plevne de vefat ettigini yazmaktadir GelenegiMihaloglu Gazi Alaaddin Ali Bey in Mahitab Hatun ve Selimsah Hatun olmak uzere Hristiyan asilli iki esi vardir Mihaloglu Gazi Ali Bey ile evlendikten sonra Musluman olan Mahitab Hatun Hasan Bey Ahmet Bey ve Aynisah Hatun un annesi Selimsah Hatun da Gazi Mehmed Bey Gazi Hizir Bey ve Gazi Kara Mustafa Bey lerin annesidir Mihalogullari ailesinin Plevne kolunu devam ettiren Gazi Ali Bey Plevne de cok sayida eser yaptirmistir Bulgar tarihci Yordan Trifonov Mihalbeyoglu Sehirlerimizde vakiflar te sis eylemis ve boylelikle isimlerini tarihimize bagislamis Mihalbey ogullari icinde en dikkate sayan ve en maruf olani Plevne li Gazi Ali Bey dir Tarihi malumatlada mukayesesi yapilmis olan vakif hakkindaki vasiyetnamesi bize onun kim ve nasil bir zat oldugunu neden gazi lakabini tasidigini nasil te sis ettigi vakfa Plevne Nigbolu ve Vidin deki emlak soyle dursun Plevne sehrinin ve Plevne ile Lofca civarinda hatta Trakya da 27 koyun osrunu de vakfedilmis oldugu imkanini veriyor 30 seneden fazla kardesi Iskender Bey in yardim ettigi Gazi Ali Bey Sultan Mehmed in Eflak Bogdan Macaristan ve Venedik de yaptigi butun buyuk harplerde komutanlik vazifesi gormus muteaddid zaferler kazanmis sayisiz insanlar esir etmis muazzam servetini vakif suretiyle haleflerine birakmistir Gazi Ali Bey varislerine iradin ucte birini birakmis diger ucte birini hayir islerine tesis eylemistir Bu sebeple Gazi Ali Bey te sis eyledigi vakiflarla tarihimizde ister istemez bir mevki almistir Mihalogullari ailesinin Plevne kolu Gazi Ali Bey in ahvadi ile devam etmistir Kaynakca 1 http tayyibgokbilgin info wp content uploads 2012 05 Article 112 pdf 22 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 http www islamansiklopedisi info dia ayrmetin php idno 300024 amp idno2 c300018 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 http www academia edu 15574039 Orta C3 A7a C4 9F ve Osmanl C4 B1 D C3 B6neminde Vidin https tr wikipedia org wiki Semendire Sanca C4 9F C4 B1 4 Osmanli Imparatorlugu Tarihi NICOLAE JORGA 5 Joseph von Hammer Buyuk Osmanli Tarihi Cilt 3 S 77https hacikaanonaran1 files wordpress com 2014 12 cilt3 pdf 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 https www tarihtarih com Syf 26 amp Syz 381887 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Yasar GOKCEK Kosemihalogullari I U Ed Fak Mezuniyet Tezi 1950 7 http www islamansiklopedisi info dia ayrmetin php idno 300025 amp idno2 c300019 22 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 http www islamansiklopedisi info dia ayrmetin php idno 280402 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 http trend mynet com draculanin az bilinen hikayesi fatih sultan mehmete suikast girisimi 1055707 1 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 http tayyibgokbilgin info wp content uploads 2012 05 Article 112 pdf 22 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 Agah Sirri Levend Gazavat i Namaler ve Mihaloglu Ali Bey in Gazavat Namesi 11 Franz Babinger Encyclopedia De L Islam da Mikhaloglu 9 http www islamansiklopedisi info dia ayrmetin php idno 340302 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 Yordan Trifonov Mihalbeyogullari