Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Ekim 2015) () |
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Aralık 2022) |
Miheil Saakaşvili (Gürcüce: მიხეილ სააკაშვილი, Ukraynaca: Михайло Ніколозович Саакашвілі Mychajlo Nikolosowytsch Saakaschwili) (d. 21 Aralık 1967 Tiflis), Gürcü ve Ukraynalı siyasetçi ve hukukçudur. Gürcistan'ın 2004-2007, 2008-2013 yılları arasında iki farklı dönemde devlet başkanıydı.
| Miheil Saakaşvili | |
|---|---|
 | |
| Odessa Valisi | |
| Görev süresi 30 Mayıs 2015 - 9 Kasım 2016 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| 3. Gürcistan Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 20 Ocak 2008 - 17 Kasım 2013 | |
| Yerine geldiği | Nino Burcanadze (vekaleten) |
| Yerine gelen | Giorgi Margvelaşvili |
| Görev süresi 25 Ocak 2004 - 25 Kasım 2007 | |
| Yerine geldiği | Nino Burcanadze (vekaleten) |
| Yerine gelen | Nino Burcanadze (vekaleten) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 21 Aralık 1967 Tiflis, Gürcistan |
| Partisi | |
| Evlilik(ler) | Sandra Roelofs |
| İmzası |  |
Saakaşvili, Mayıs 2015'ten Kasım 2016'ya kadar, Ukrayna'nın Odesa Oblastı'nın valisiydi. partisinin kurucusu ve eski başkanıdır. Saakashvili, 7 Mayıs 2020'den beri Ukrayna Ulusal Reform Konseyi'nin yürütme kuruluna başkanlık ediyor. Şu anda Gürcistan'da, görevi kötüye kullanmak ve muhalefet milletvekilinin ağır şekilde yaralanmasını organize etmek suçundan hapis cezasını çekmektedir.
Yaşam öyküsü
Lisans eğitimini Kiev Üniversitesi Uluslararası Hukuk Fakültesi'nde alan Saakaşvili, yüksek lisansını New York'taki Columbia Üniversitesi'nde yaptı. Hukuk doktorasını ise Washington'daki 'nde tamamladı. Strazburg 'nden de diploma alan Miheil Saakaşvili, 1995'te Gürcistan parlamentosunun reform ve hukuk komitesine başkan seçildi ve 1999'da milletvekili oldu.
Eduard Şevardnadze'nin 2000 yılının Ekim ayında Adalet Bakanı yaptığı Saakaşvili, hükûmette bulunduğu süre içinde olup bitenlerden rahatsızlık hissetti. Adalet Bakanlığı görevine gelişi bir yılı bile bulmamışken, yolsuzlukları gerekçe göstererek 2001 yılının Eylül ayında görevi bıraktı.
Hükûmetteki görevinden ayrılan Saakaşvili, ardından adlı siyasal oluşumu başlattı. Partisi Haziran 2002'de yapılan yerel seçimlerden zaferle çıktı. Ardından Saakaşvili, Tiflis şehir konseyi başkanlığına getirildi.
2 Kasım 2003'te yapılan parlamento seçimlerine hile karıştığını iddia eden Saakaşvili, Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze'ye karşı muhalefet başlattı. Aynı dönemde bölgede birçok ülkede aynı anda, bir düğmeye basılmış gibi ortaya çıkıveren "Kadife Devrim", "Turuncu Devrim" gibi hareketlerin benzeri, Gürcistan'da da, tarihin en önemli devlet adamlarından ve birçok uzman tarafından stratejik deha olarak tanımlanan Şevardnadze'ye karşı ortaya çıktı. Bunun sonucunda Gül Devrimi adıyla anılan barışçı halk hareketinin baskılarına dayanamayan Şevardnadze istifa etti; 4 Ocak 2004'te yapılan seçimlerde devlet başkanlığı koltuğuna ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük desteğini arkasına almış olan Saakaşvili oturdu.
Ekim-Kasım 2007'de muhalefet partilerin yönetime karşı ortaklaşa kitlesel gösteriler yapması ve başkent Tiflis'teki mitingin 7 Kasım'da güç kullanılarak dağıtılmasının ardından Saakaşvili, görevinin dolmasına daha bir yıl varken başkanlık makamından istifa etti. 5 Ocak 2008'de başkanlık seçimlerini ilk turda yüzde 53 oy oranıyla kazanan Saakaşvili yeniden devlet başkanı olarak seçildi. Bölgede ortaya çıkıveren gelişmelerin ve Saakaşvili iktidarının Gürcistan millî menfaatlerine etkileri, yıllarca Şevardnadze'nin stratejik dehasıyla büyük bir diplomatik başarıyla idare edilmiş Osetya meselesinin gelmiş olduğu durumla ve sonuçlarıyla da net olarak görülebilir.
Koyu bir Batı ve AB yanlısı olan Saakaşvili, evli ve iki oğlu var.
Ölüm iddiaları
Bir iddiaya göre Rus Ordusu Gürcistan'a girmiş ve Saakaşvili'yi öldürmüştür. Ancak Gürcistan Devlet Başkanı'nın Basın Sözcüsü olan Manana Mancgaladze, bunun üzerine açıklama yaparak, Rusya'nın ülkesine saldırı tehlikesinin bulunmadığını açıkladı.
Devlet başkanlığı döneminin sonu
Batı yanlısı politikalar izleyen Saakaşvili’nin 2008’de Rusya ile savaşa girmesinin ardından ekonomik ve siyasi alanda etkinliği giderek azaldı. Yasa gereği aday olamadığı 2013 Ekim'inde yapılan başkanlık seçiminde Bidzina İvanişvili’nın desteklediği aday Giorgi Margvelaşvili yüzde 62 oyla Gürcistan'ın dördüncü devlet başkanı seçildi. Saakaşvili’nin desteklediği eski meclis başkanı sadece yüzde 22’lik oy oranıyla ikinci oldu. Saakaşvili, 17 Kasım 2013'te görevini Giorgi Margvelaşvili'ye devretti.
Sonraki yaşamı
Aralık 2013 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki , öğretim üyesi ve üst düzey devlet konumunu kabul etti. 7 Mart 2014 tarihinde Saakaşvili, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in 22 Şubat'ta devrilmesinden sonra Ukrayna'daki kargaşa bağlamında ve Kırım'da 16 Mart 2014 tarihindeki referandumdan önce, "Putin, ülkemi işgal ettiğinde" başlıklı bir yazı kaleme aldı.
İmedi televizyonunun kurucusu Badri Patarkaçişvili'nin mülküne el konulması ve görevini kötüye kullanmakla suçlanan Saakaşvili'ye Tiflis Mahkemesi tarafından 1 Ağustos 2014 tarihinde ''gıyaben tutuklama'' kararı verilmiştir.
Yanukoviç'in devrilmesiyle birlikte Petro Poroşenko tarafından Ukrayna'ya davet edilmiş ve Ukrayna vatandaşlığına geçmiştir. Bununla da sınırlı kalmayıp Yanukoviç'in devrilmesiyle beraber Rusya karşıtı bir politika izleyen Poroshenko yönetimi tarafından 30 Mayıs 2015 tarihinde Odessa valisi olarak atanmıştır.Odessa Güney Batı Ukrayna'da bulunan ve nüfusunun çoğunluğu Rus yanlıların oluşturduğu bir Karadeniz şehridir. Ukrayna'nın Odessa Valisi ve Gürcistan eski Devlet Başkanı Miheil Saakaşvili, Gürcistan vatandaşlığından Aralık 2015 itibarıyla çıkarılmıştır. Gürcistan Devlet Başkanı Giorgi Margvelaşvili'nin, Odessa Valiliği görevini yürüten Saakaşvili'nin vatandaşlıktan çıkartılmasına ilişkin kararnameyi onayladığı açıklanmıştır. Saakaşvili, Gürcistan hükûmetinin, kendisinin 2016 yılındaki parlamento seçimlerine katılmasının yolunu kesme çabası içinde olduğunu iddia ederek, tüm bu gelişmelerin arkasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev'in bulunduğunu da ileri sürmüştür.
Aralık 2015 tarihinde hükûmet tarafından Gürcistan vatandaşlığından çıkartıldığı açıklanmıştır.
7 Kasım 2016'da Saakaşvili Odessa Valiliği görevinden istifa ettiğini açıklayıp, Kiev yönetiminin yolsuzlukla mücadele etme konusundaki isteksizliği nedeniyle bu kararı aldığını belirtti. Dört gün sonra, Yeni Kuvvetler Hareketi adlı yeni bir siyasi parti yaratma amacını ilan etti. Bundan sonra "Hedefimiz, mümkün olan en kısa sürede yapılacak erken parlamento seçimleridir" dedi. 27 Kasım 2016'da parti (şimdi Yeni Kuvvetler Hareketi olarak anılmaktadır) ilk toplantılarını Kiev'de gerçekleştirdi.
- Ukrayna vatandaşlığından çıkarılması
26 Temmuz 2017 tarihinde Saakaşvili'nin Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko tarafından Ukrayna vatandaşlığının geri aldığı bildirilmiştir. Söz konusu vatandaşlığın geri alınmasının Saakaşvili'nin vatandaşlık alımı esnasında yalan beyanda bulunduğu gerekçesiyle alındığı ifade edilmiştir.
Saakaşvili, vatandaşlığın kaldırılmasına tepki olarak şunları söyledi: "Tek bir vatandaşlığa sahibim, Ukrayna vatandaşlığı ve bundan mahrum kalmayacağım! Şimdi beni zorla mülteci olmaya zorlayan bir girişim var. Bu olmaz! The Economist'e göre, gözlemcilerin çoğu, Poroshenko'nun vatandaşlığının "sadece siyasi bir rakibin ortadan kaldırılması olarak" görüldü (Saakaşvili'nin siyasi partisi Yeni Kuvvetler Hareketi'nin varsayımsal bir erken seçimde yaklaşık% 2 civarında olmasını sağladı). 28 Temmuz (2017) tarihinde Saakaşvili Newshour'a "oradaki eski yolsuz seçkinlerden kurtulmak" için Ukrayna'ya geri dönmek istediğini söyledi.
4 Ağustos'ta Saakaşvili Polonya'da ortaya çıktı; Litvanya'ya "Avrupa'da seyahat edeceğim" iddiasıyla 4 gün sonra ülkeyi terk etti. Saakashvili 16 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, 10 Eylül'de (2017) Krakovets kontrol noktasından Ukrayna'ya geri döneceğini ve kontrol noktasında kendisiyle görüşmeye çağırdığını söyledi.
10 Eylül'de Saakaşvili'nin Ukrayna'ya girmeye çalıştığı tren, Polonya Przemysl'deki bir tren istasyonunda tutuldu. Ardından aynı gün otobüsle Medyka-Shehyni sınır kapısına gitti ve burada Ukrayna sınırındaki Polonya kontrol noktasından geçmesine izin verildi ancak geçici sınır muhafızları tarafından Ukrayna kontrol noktasına ulaşımı geçici olarak engellendi. Sonunda, kendi taraftarı olan bir kalabalık zorla Ukrayna tarafına girdi ve bu kalabalık Saakaşvili'yi Ukrayna'ya aldı. Ukrayna'nın ceza kanununa göre, bu suçun üç yıla kadar hapis cezası, altı aylık tutukluluk veya elli minimum maaş ödemesine kadar para cezası bulunmaktadır. 12 Eylül'de (Lviv'deki Leopolis Otelinde), Ukrayna Sınır Muhafızı Servisi, Saakaşvili'ye idari ihlal konulu protokolü "Yasadışı geçme veya Ukrayna devlet sınırının yasadışı geçişi girişiminde bulunduğunu" söyledi.
13 Eylül'de batıdaki Chernivtsi kentinde düzenlenen bir toplantıda Saakaşvili, destek toplamak amacıyla diğer bazı şehirlere seyahat ettikten sonra 19 Eylül'de Kiev'e döneceğini açıkladı.
22 Eylül'de, Lviv bölgesindeki Mostysky Bölge Mahkemesi Saakashvili'yi devlet sınırını yasadışı olarak geçmekten suçlu buldu. Mahkemenin kararına göre, vergilendirilemez minimum 200(3400 UAH) ceza ödemesi gerekiyor.
2017 yılının ilk yarısında ve Aralık 2018 ve Ocak 2019'da Saakashvili, "Zik" TV kanalında siyasi talk-show'lara ev sahipliği yaptı. Saakashvili, programının 2019'da yayınlandığını, çünkü Yulia Timoşenko'nun 2019 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimine adaylığı konusundaki görüşünün çarpıtıldığını iddia etti (TV şovunun tam tersini önerirken adaylığını desteklediğini iddia etti).
- Yasal kovuşturma (Ukrayna'da)
5 Aralık 2017'de, o sırada hükûmet karşıtı protestolara öncülük eden Saakashvili, Kiev'in merkezindeki oturduğu apartmanının çatısında bulunan Ukrayna Güvenlik Hizmeti tarafından geçici olarak gözaltına alındı ve evi arandı. Polisin elinden büyük bir protestocu grubu tarafından serbest bırakıldı. Saakashvili’nin avukatı, politikacının Ukrayna’nın anayasal sistemini devirmeye teşebbüs etmek için gözaltına alındığını bildirdi. 8 Aralık'ta Ukrayna Başsavcısı Yuriy Lutsenko, Ulusal Polis memurlarının, Saakashvili'nin yerini bulduğunu, tutuklandığını ve geçici bir gözaltı merkezine yerleştirdiğini açıkladı. Ertesi gün, Saakashvili, zorunlu beslenmeye yönelik her türlü girişime karşı olduğunu iddia ederek belirsiz bir açlık grevine başladı. 11 Aralık'ta bir Ukrayna mahkemesi onu gözaltına aldı.
12 Şubat 2018'de Saakaşvili Polonya'ya sürüldü. Ukrayna sınır servisi "Bu kişi yasadışı olarak Ukrayna topraklarındaydı ve bu nedenle tüm yasal prosedürlere uygun olarak geldiği ülkeye geri gönderildi" dedi. Saakashvili'nin daha sonra Ukrayna sınır hizmetleri tarafından Ukrayna'ya 2021 yılına kadar girmesi yasaklandı. Saakashvili son aylarda, Gürcistanlı korumalarının ve destekçilerinin kaçırıldığını, işkence görüp Gürcistan'a sürüldüğünü iddia etti. 14 Şubat 2018'de Hollanda'da ailesiyle yeniden bir araya gelmek suretiyle daimi ikamet hakkı verildi.
Ukrayna'ya dönüş
Mayıs 2019’da, Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı Volodımır Zelenskıy, Saakashvili’ye tekrar Ukrayna vatandaşlığını verdi. 29 Mayıs’ta (2019) Saakashvili, Ukrayna’ya döndü; ancak kısa bir süre sonra Ukrayna'da siyasi hırslarının olmadığını belirtti.
4 Haziran'da Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko, partisine katılmak ve UDAR ile Temmuz 2019'daki erken parlamento seçimlerine katılması için Saakashvili'ye teklif verdi.
Saakashvili, 22 Nisan 2020 tarihinde Facebook sayfasında, Başkan Zelensky'den Shmyhal Hükûmetindeki reformlar için Ukrayna'nın Başbakan Yardımcısı olma önerisini aldığını yazdı. Saakashvili Financial Times gazetesine şunları söyledi: "Başkan Zelensky, IMF ile görüşmelerden sorumlu olmamı istiyor ... Tecrübem var" şeklinde konuştu. Ukrayna parlamentosu, 24 Nisan ve 30 Nisan 2020'deki toplantılarında konuyu değerlendirmedi. 7 Mayıs 2020'de Başkan Zelensky, Saakashvili'yi Ulusal Reform Konseyi'nin başına atadı.
Gürcistan'a dönüş
1 Ekim 2021'de Saakashvili, sekiz yıllık bir aradan sonra Gürcistan'a döndüğünü iddia etti ve takipçilerini başkent Tiflis'e yürümeye çağırdı. Ancak Gürcü polisi, Saakaşvili'nin ülke sınırını geçmediğini iddia etti. Daha sonra 1 Ekim 2021'de Gürcistan'da tutuklandı ve hapishaneye gönderildi.
Saakaşvili, devletin kendisini ve Gürcistan'ı yok edeceğini söylediği suçlamalarla kendisine adil bir yargılama yapmayı reddetmesini protesto etmek için açlık grevine başladı. 10 Ekim 2021'de özel doktoru, tutuklanmasından bu yana açlık grevine devam ettiği ve sağlık durumunun kötüleştiği iddia edildiğinden yetkililerden onu hastaneye kaldırmalarını istedi.
8 Kasım 2021'de Saakashvili, Gldani cezaevi hastanesine taşındı. 9 Kasım'da Uluslararası Af Örgütü, Twitter'a Saakashvili hakkında şu açıklamayı yükledi: "#Gürcistan: eski Devlet Başkanı #Saakashvili (açlık grevinin 5. haftası) şiddetli bir şekilde cezaevi hastanesine transfer edildi; iddiaya göre tehdit edildi; haysiyet, mahremiyet ve yeterli sağlık hizmeti verilmedi. Sadece seçici değil adalet ama görünüşte siyasi intikam."
Gürcistan'ın insan hakları ombudsmanı, Saakashvili'ye uygun tıbbi bakım verilmediğini ve diğer mahkûmlar tarafından istismara uğradığını belirtti. 18 Kasım 2021'de ABD Dışişleri Bakanlığı, Gürcistan Hükûmetini Saakashvili'ye adil davranmaya ve onun adil yargılanma hakkını güvence altına almaya çağırdı ve ayrıca hapishane koşullarını eleştiren bağımsız sağlık ekibini övdü.Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski de, Saakashvili'nin 2015 yılında Gürcistan vatandaşlığından çıkarılan bir Ukrayna vatandaşı olduğu için Saakashvili'nin serbest bırakılmasını sağlamak için çalışacağını belirtti.
Saakaşvili, sivil bir hastaneye götürülmek istemesine rağmen Gori'deki bir askerî hastaneye götürüldü. Saakashvili'nin doktoru Nokoloz Kipshidze ve avukatı Nika Gvaramia'ya göre, 19 Kasım 2021 itibarıyla, yetkililer onu hastaneye götürmeyi kabul ettikten sonra 50 günlük açlık grevini sonlandıracaktı.
12 Aralık 2021'de, Gürcistan'ın insan hakları komiseri ile bir doktor olan Otar Toidze, Saakashvili'nin yurtdışında uzman tedavisine ihtiyacı olduğunu söyledi.
Muhalif liderlere ve medyaya göre 29 Aralık 2021'de hastaneden Rustavi hapishanesine götürüldü, sağlık koşulları hala kötüydü ve avukatı Nika Gvaramia'ya göre hala kilo vermeye devam ediyordu.
28 Haziran 2022'de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Mikheil Saakashvili'nin yurtdışındaki özel bir kurumda derhal muamele edilmesi gerektiğini söyledikleri beyan yayınladı.
1 Aralık 2022'de Saakashvili'nin avukatları, mahkemeye Saakashvili'nin cezasının ertelenmesi veya tıbbi gerekçelerle hapishaneden serbest bırakılması için itirazda bulundu.
24 Ocak 2023'te Saakashvili'nin COVID-19 testi pozitif çıktı.
1 Şubat'ta Saakaşvili mahkemede uzaktan ifade verdi. Çıkıntılı kaburgalarını ɡösterdiği gibi, çok fazla kilo kaybetmiş gibi görünüyordu. 195 cm boyunda, sadece 69,7 kilo olan Saakashvili'nin avukatına göre, 1 Ekim 2021'den bu yana 52 kilo vermiş ve tekerlekli sandalye olmadan hareket edemiyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, Gürcistan hükûmetini Ukrayna vatandaşı Saakaşvili'ye "alenen işkence yapmakla" ve onu "öldürmeye" çalışmakla suçladı.
Yanıt olarak Gürcistan Adalet Bakanı Rati Bregadze, Saakashvili'nin kendine zarar vererek hapishaneden kaçmaya çalıştığını söyledi. Saakashvili'nin işkence gördüğüne dair ilgili bir kanıt olmadığını belirtti ve "tıbbi reçetelere uymayı reddetmesi de dahil olmak üzere mahkumun kendine zarar vermesinden devletin sorumlu tutulamayacağını" kaydetti.
6 Şubat'ta mahkeme, Mihail Saakaşvili'nin cezasının ertelenmesine veya serbest bırakılmasına ilişkin davada savunmanın yaptığı önergeyi kabul etmedi.
Mart 2023'te Polonya, Saakaşvili'nin sağlığıyla ilgili endişeler üzerine doktorların Gürcistan'a gönderilmesini önerdi.
14 Temmuz 2023'te 44 Avrupa Parlamentosu Üyesi, Cumhurbaşkanı Zurabishvili, Parlamento Başkanı Papuashvili ve Başbakan Garibashvili'ye hitaben bir mektup yazarak eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakaşvili'nin Avrupa Birliği üye ülkelerinden birine transfer edilmesi çağrısında bulundu. Milletvekilleri, Saakaşvili'nin gerekli ve uygun tıbbi bakımı alması gerektiğini vurguladı.
Saakaşvili hapishanedeyken siyasi olarak aktif kaldı. Newsweek Ağustos 2023'te, Saakashvili'nin Gürcistan'a dönme kararını ve hapishanede karşılaştığı zorlukları yansıttığı kapsamlı bir görüş yazısını yayınladı:
Bir yıl önce, sağlığımın önemli ölçüde bozulduğu ve ölümün yakınlaştığı bir dönemde Gürcistan'na döndüğüme pişman olmuştum. Kendi kendime, eğer bu çileyi atlatırsam, özgürlüğün tadını yeniden tadabilirsem, Gürcü siyasetini tamamen geride bırakacağımı düşündüm. Fedakarlığımın bir yanlış hesaplama, bir budalalık olduğunu hissettim. Ancak Gürcü siyasetine sırtımı dönmeye çalıştığımda bile Gürcü siyaseti bana dönmeye devam etti. Dışarıyla sınırlı teması olan bir mahkum olarak bile Gürcistan'ın geleceğinde oynayacağım çok önemli bir rolün olduğunu fark ettim; bu, öylece bırakıp gidemeyeceğim bir rol..
Özel hayatı
1993 yılında Strazburg'da tanıştığı Hollandalı dilbilimci Sandra Roelofs ile evlidir. Saakaşvili akıcı derecede İngilizce, Fransızca, Rusça ve Ukraynaca konuşuyor ve biraz Osetçe ve İspanyolca bilmektedir.
2014'te yapılan haberde, Saakaşvili egzersiz yapmaktan hoşlanır ve genellikle bisikletleriyle halk arasında görülmekteydi.
Kaynakça
- ^ Georgian Saakashvili quits as Ukraine Odessa governor 15 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC News (7 November 2016).
- ^ Statement of the Prosecution Service of Georgio 14 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (1 October 2021).
- ^ "'Cumhurbaşkanı öldürüldü'". 22 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2010.
- ^ "washingtonpost.com: "When Putin invaded my country" (Saakashvili) 7 Mar 2014". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ "Saakashvili Confirmed As Governor Of Ukraine's Odesa Region". (RFE/RL). 29 Mayıs 2015. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2015.
- ^ "Georgian ex-President Saakashvili named Ukraine regional governor - BBC News". Bbc.com. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2015.
- ^ . M.euronews.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2015.
- ^ . 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2017.
- ^ Saakashvili Announces New Political Force, Calls For Early Ukraine Elections 2 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radio Free Europe (11 November 2016)
- ^ We will create new political force, our goal is early parliamentary elections, change of Ukrainian political elites 17 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (11 November 2016)
- ^ Poll shows seven parties would qualify for Ukrainian Rada if elections were held early 10 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (14 December 2016)
Saakashvili announced the title of his party – the “Movement of new forces” 10 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (19 November 2016) - ^ Saakashvili Holds Rally In Support Of New Political Movement In Ukraine 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radio Free Europe (28 November 2016)
- ^ "Saakaşvili Ukrayna vatandaşlığını da kaybetti". 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017.
- ^ . 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017.
- ^ "Georgia's Saakashvili has Ukrainian citizenship restored". bbc.com. 28 Mayıs 2019. 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
- ^ Kyiv Court Rules Saakashvili Eligible To Run For Parliament 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radio Free Europe (21 June 2019)
- ^ "Сакварелідзе розповів, чому Саакашвілі відмовився очолити «Удар»". Главком | Glavcom. 7 Haz 2019. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ Saakashvili says he received offer from Zelensky to become deputy PM on reforms in Ukraine 13 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (22 April 2020).
- ^ . www.aljazeera.com. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Political Explainer: Ukraine’s System of Government 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Mikheil Saakashvili appointed to spearhead reform drive in Ukraine 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Financial Times (7 May 2020).
Georgian Ex-President Saakashvili to Get Ukraine Reform Role: Sources, New York Times (6 Mayıs 2020). - ^ . РБК (Rusça). 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ a b . Meduza (Rusça). 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ "Georgian ex-leader detained after returning ahead of local election". Reuters. 1 Ekim 2021. 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2021.
- ^ "Jailed, on hunger strike and humiliated on camera: how Georgia treats its ex-president | Natalia Antelava". the Guardian (İngilizce). 19 Kasım 2021. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Hunger-striking former Georgian leaisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Amnesty International". 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ a b "Former Georgian president Saakashvili ends 50-day prison hunger strike after transfer to military hospital". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "Treatment of Former President of Georgia Mikheil Saakashvili". United States Department of State (İngilizce). 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "Georgia's Ex-President Saakashvili To End 50-Day Hunger Strike". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ Reuters (12 Aralık 2021). "Georgia's ex-president Saakashvili needs treatment abroad, doctor says". Reuters (İngilizce). 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.
- ^ "Mtavari tv". 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ "Mtavari TV". 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ . 25 Ocak 2023. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ nikoladze, Tatia (1 Şubat 2023). . 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Şubat 2023. 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Agenda.ge. 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . mtavari.tv. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Mikheil Saakashvili: Poland offers medics to examine Georgia ex-leader". BBC News (İngilizce). 13 Mart 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
- ^ . Newsweek (İngilizce). 8 Ağustos 2023. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Profile: Mikhail Saakashvili". BBC News. 25 Ocak 2004. 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ Barry, Ellen (2008). "Mikheil Saakashvili". The New York Times. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ Murray, Don (29 Şubat 2008). "Can bountiful Georgia escape the Russian bear?". CBC. 2 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ Smock, John (13 Ağustos 2004). . EurasiaNet. 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ Horowitz, Jason (19 Eylül 2014). "Mikheil Saakashvili, Georgia's Ex-President, Plots Return From Williamsburg, Brooklyn". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2019.
Dış bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- Gürcistan Devlet Başkanlığı resmî sitesi16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynak hatası: <ref> "nb" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="nb"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Ekim 2015 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde veya sayfa baska bir dilden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Aralik 2022 Miheil Saakasvili Gurcuce მიხეილ სააკაშვილი Ukraynaca Mihajlo Nikolozovich Saakashvili Mychajlo Nikolosowytsch Saakaschwili d 21 Aralik 1967 Tiflis Gurcu ve Ukraynali siyasetci ve hukukcudur Gurcistan in 2004 2007 2008 2013 yillari arasinda iki farkli donemde devlet baskaniydi Miheil SaakasviliOdessa ValisiGorev suresi 30 Mayis 2015 9 Kasim 2016Yerine geldigiYerine gelen3 Gurcistan Devlet BaskaniGorev suresi 20 Ocak 2008 17 Kasim 2013Yerine geldigi Nino Burcanadze vekaleten Yerine gelen Giorgi MargvelasviliGorev suresi 25 Ocak 2004 25 Kasim 2007Yerine geldigi Nino Burcanadze vekaleten Yerine gelen Nino Burcanadze vekaleten Kisisel bilgilerDogum 21 Aralik 1967 56 yasinda Tiflis GurcistanPartisiEvlilik ler Sandra RoelofsImzasi Saakasvili Mayis 2015 ten Kasim 2016 ya kadar Ukrayna nin Odesa Oblasti nin valisiydi partisinin kurucusu ve eski baskanidir Saakashvili 7 Mayis 2020 den beri Ukrayna Ulusal Reform Konseyi nin yurutme kuruluna baskanlik ediyor Su anda Gurcistan da gorevi kotuye kullanmak ve muhalefet milletvekilinin agir sekilde yaralanmasini organize etmek sucundan hapis cezasini cekmektedir Yasam oykusuLisans egitimini Kiev Universitesi Uluslararasi Hukuk Fakultesi nde alan Saakasvili yuksek lisansini New York taki Columbia Universitesi nde yapti Hukuk doktorasini ise Washington daki nde tamamladi Strazburg nden de diploma alan Miheil Saakasvili 1995 te Gurcistan parlamentosunun reform ve hukuk komitesine baskan secildi ve 1999 da milletvekili oldu Eduard Sevardnadze nin 2000 yilinin Ekim ayinda Adalet Bakani yaptigi Saakasvili hukumette bulundugu sure icinde olup bitenlerden rahatsizlik hissetti Adalet Bakanligi gorevine gelisi bir yili bile bulmamisken yolsuzluklari gerekce gostererek 2001 yilinin Eylul ayinda gorevi birakti Saakasvili ve George W Bush 10 Mayis 2005 te Gurcistan daki Ozgurluk Meydani nda Hukumetteki gorevinden ayrilan Saakasvili ardindan adli siyasal olusumu baslatti Partisi Haziran 2002 de yapilan yerel secimlerden zaferle cikti Ardindan Saakasvili Tiflis sehir konseyi baskanligina getirildi 2 Kasim 2003 te yapilan parlamento secimlerine hile karistigini iddia eden Saakasvili Devlet Baskani Eduard Sevardnadze ye karsi muhalefet baslatti Ayni donemde bolgede bircok ulkede ayni anda bir dugmeye basilmis gibi ortaya cikiveren Kadife Devrim Turuncu Devrim gibi hareketlerin benzeri Gurcistan da da tarihin en onemli devlet adamlarindan ve bircok uzman tarafindan stratejik deha olarak tanimlanan Sevardnadze ye karsi ortaya cikti Bunun sonucunda Gul Devrimi adiyla anilan barisci halk hareketinin baskilarina dayanamayan Sevardnadze istifa etti 4 Ocak 2004 te yapilan secimlerde devlet baskanligi koltuguna ABD ve Avrupa ulkelerinin buyuk destegini arkasina almis olan Saakasvili oturdu Ekim Kasim 2007 de muhalefet partilerin yonetime karsi ortaklasa kitlesel gosteriler yapmasi ve baskent Tiflis teki mitingin 7 Kasim da guc kullanilarak dagitilmasinin ardindan Saakasvili gorevinin dolmasina daha bir yil varken baskanlik makamindan istifa etti 5 Ocak 2008 de baskanlik secimlerini ilk turda yuzde 53 oy oraniyla kazanan Saakasvili yeniden devlet baskani olarak secildi Bolgede ortaya cikiveren gelismelerin ve Saakasvili iktidarinin Gurcistan milli menfaatlerine etkileri yillarca Sevardnadze nin stratejik dehasiyla buyuk bir diplomatik basariyla idare edilmis Osetya meselesinin gelmis oldugu durumla ve sonuclariyla da net olarak gorulebilir Koyu bir Bati ve AB yanlisi olan Saakasvili evli ve iki oglu var Olum iddialari Bir iddiaya gore Rus Ordusu Gurcistan a girmis ve Saakasvili yi oldurmustur Ancak Gurcistan Devlet Baskani nin Basin Sozcusu olan Manana Mancgaladze bunun uzerine aciklama yaparak Rusya nin ulkesine saldiri tehlikesinin bulunmadigini acikladi Devlet baskanligi doneminin sonu Bati yanlisi politikalar izleyen Saakasvili nin 2008 de Rusya ile savasa girmesinin ardindan ekonomik ve siyasi alanda etkinligi giderek azaldi Yasa geregi aday olamadigi 2013 Ekim inde yapilan baskanlik seciminde Bidzina Ivanisvili nin destekledigi aday Giorgi Margvelasvili yuzde 62 oyla Gurcistan in dorduncu devlet baskani secildi Saakasvili nin destekledigi eski meclis baskani sadece yuzde 22 lik oy oraniyla ikinci oldu Saakasvili 17 Kasim 2013 te gorevini Giorgi Margvelasvili ye devretti Sonraki yasamiAralik 2013 yilinda Amerika Birlesik Devletleri ndeki ogretim uyesi ve ust duzey devlet konumunu kabul etti 7 Mart 2014 tarihinde Saakasvili Ukrayna Devlet Baskani Viktor Yanukovic in 22 Subat ta devrilmesinden sonra Ukrayna daki kargasa baglaminda ve Kirim da 16 Mart 2014 tarihindeki referandumdan once Putin ulkemi isgal ettiginde baslikli bir yazi kaleme aldi Imedi televizyonunun kurucusu Badri Patarkacisvili nin mulkune el konulmasi ve gorevini kotuye kullanmakla suclanan Saakasvili ye Tiflis Mahkemesi tarafindan 1 Agustos 2014 tarihinde giyaben tutuklama karari verilmistir Yanukovic in devrilmesiyle birlikte Petro Porosenko tarafindan Ukrayna ya davet edilmis ve Ukrayna vatandasligina gecmistir Bununla da sinirli kalmayip Yanukovic in devrilmesiyle beraber Rusya karsiti bir politika izleyen Poroshenko yonetimi tarafindan 30 Mayis 2015 tarihinde Odessa valisi olarak atanmistir Odessa Guney Bati Ukrayna da bulunan ve nufusunun cogunlugu Rus yanlilarin olusturdugu bir Karadeniz sehridir Ukrayna nin Odessa Valisi ve Gurcistan eski Devlet Baskani Miheil Saakasvili Gurcistan vatandasligindan Aralik 2015 itibariyla cikarilmistir Gurcistan Devlet Baskani Giorgi Margvelasvili nin Odessa Valiligi gorevini yuruten Saakasvili nin vatandasliktan cikartilmasina iliskin kararnameyi onayladigi aciklanmistir Saakasvili Gurcistan hukumetinin kendisinin 2016 yilindaki parlamento secimlerine katilmasinin yolunu kesme cabasi icinde oldugunu iddia ederek tum bu gelismelerin arkasinda Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ile Rusya Basbakani Dmitri Medvedev in bulundugunu da ileri surmustur Aralik 2015 tarihinde hukumet tarafindan Gurcistan vatandasligindan cikartildigi aciklanmistir 7 Kasim 2016 da Saakasvili Odessa Valiligi gorevinden istifa ettigini aciklayip Kiev yonetiminin yolsuzlukla mucadele etme konusundaki isteksizligi nedeniyle bu karari aldigini belirtti Dort gun sonra Yeni Kuvvetler Hareketi adli yeni bir siyasi parti yaratma amacini ilan etti Bundan sonra Hedefimiz mumkun olan en kisa surede yapilacak erken parlamento secimleridir dedi 27 Kasim 2016 da parti simdi Yeni Kuvvetler Hareketi olarak anilmaktadir ilk toplantilarini Kiev de gerceklestirdi Ukrayna vatandasligindan cikarilmasi 26 Temmuz 2017 tarihinde Saakasvili nin Ukrayna Devlet Baskani Petro Porosenko tarafindan Ukrayna vatandasliginin geri aldigi bildirilmistir Soz konusu vatandasligin geri alinmasinin Saakasvili nin vatandaslik alimi esnasinda yalan beyanda bulundugu gerekcesiyle alindigi ifade edilmistir Saakasvili vatandasligin kaldirilmasina tepki olarak sunlari soyledi Tek bir vatandasliga sahibim Ukrayna vatandasligi ve bundan mahrum kalmayacagim Simdi beni zorla multeci olmaya zorlayan bir girisim var Bu olmaz The Economist e gore gozlemcilerin cogu Poroshenko nun vatandasliginin sadece siyasi bir rakibin ortadan kaldirilmasi olarak goruldu Saakasvili nin siyasi partisi Yeni Kuvvetler Hareketi nin varsayimsal bir erken secimde yaklasik 2 civarinda olmasini sagladi 28 Temmuz 2017 tarihinde Saakasvili Newshour a oradaki eski yolsuz seckinlerden kurtulmak icin Ukrayna ya geri donmek istedigini soyledi 4 Agustos ta Saakasvili Polonya da ortaya cikti Litvanya ya Avrupa da seyahat edecegim iddiasiyla 4 gun sonra ulkeyi terk etti Saakashvili 16 Agustos ta yaptigi aciklamada 10 Eylul de 2017 Krakovets kontrol noktasindan Ukrayna ya geri donecegini ve kontrol noktasinda kendisiyle gorusmeye cagirdigini soyledi 10 Eylul de Saakasvili nin Ukrayna ya girmeye calistigi tren Polonya Przemysl deki bir tren istasyonunda tutuldu Ardindan ayni gun otobusle Medyka Shehyni sinir kapisina gitti ve burada Ukrayna sinirindaki Polonya kontrol noktasindan gecmesine izin verildi ancak gecici sinir muhafizlari tarafindan Ukrayna kontrol noktasina ulasimi gecici olarak engellendi Sonunda kendi taraftari olan bir kalabalik zorla Ukrayna tarafina girdi ve bu kalabalik Saakasvili yi Ukrayna ya aldi Ukrayna nin ceza kanununa gore bu sucun uc yila kadar hapis cezasi alti aylik tutukluluk veya elli minimum maas odemesine kadar para cezasi bulunmaktadir 12 Eylul de Lviv deki Leopolis Otelinde Ukrayna Sinir Muhafizi Servisi Saakasvili ye idari ihlal konulu protokolu Yasadisi gecme veya Ukrayna devlet sinirinin yasadisi gecisi girisiminde bulundugunu soyledi 13 Eylul de batidaki Chernivtsi kentinde duzenlenen bir toplantida Saakasvili destek toplamak amaciyla diger bazi sehirlere seyahat ettikten sonra 19 Eylul de Kiev e donecegini acikladi 22 Eylul de Lviv bolgesindeki Mostysky Bolge Mahkemesi Saakashvili yi devlet sinirini yasadisi olarak gecmekten suclu buldu Mahkemenin kararina gore vergilendirilemez minimum 200 3400 UAH ceza odemesi gerekiyor 2017 yilinin ilk yarisinda ve Aralik 2018 ve Ocak 2019 da Saakashvili Zik TV kanalinda siyasi talk show lara ev sahipligi yapti Saakashvili programinin 2019 da yayinlandigini cunku Yulia Timosenko nun 2019 Ukrayna cumhurbaskanligi secimine adayligi konusundaki gorusunun carpitildigini iddia etti TV sovunun tam tersini onerirken adayligini destekledigini iddia etti Yasal kovusturma Ukrayna da 5 Aralik 2017 de o sirada hukumet karsiti protestolara onculuk eden Saakashvili Kiev in merkezindeki oturdugu apartmaninin catisinda bulunan Ukrayna Guvenlik Hizmeti tarafindan gecici olarak gozaltina alindi ve evi arandi Polisin elinden buyuk bir protestocu grubu tarafindan serbest birakildi Saakashvili nin avukati politikacinin Ukrayna nin anayasal sistemini devirmeye tesebbus etmek icin gozaltina alindigini bildirdi 8 Aralik ta Ukrayna Bassavcisi Yuriy Lutsenko Ulusal Polis memurlarinin Saakashvili nin yerini buldugunu tutuklandigini ve gecici bir gozalti merkezine yerlestirdigini acikladi Ertesi gun Saakashvili zorunlu beslenmeye yonelik her turlu girisime karsi oldugunu iddia ederek belirsiz bir aclik grevine basladi 11 Aralik ta bir Ukrayna mahkemesi onu gozaltina aldi 12 Subat 2018 de Saakasvili Polonya ya suruldu Ukrayna sinir servisi Bu kisi yasadisi olarak Ukrayna topraklarindaydi ve bu nedenle tum yasal prosedurlere uygun olarak geldigi ulkeye geri gonderildi dedi Saakashvili nin daha sonra Ukrayna sinir hizmetleri tarafindan Ukrayna ya 2021 yilina kadar girmesi yasaklandi Saakashvili son aylarda Gurcistanli korumalarinin ve destekcilerinin kacirildigini iskence gorup Gurcistan a suruldugunu iddia etti 14 Subat 2018 de Hollanda da ailesiyle yeniden bir araya gelmek suretiyle daimi ikamet hakki verildi Ukrayna ya donusMikhail Saakasvili 2019 Mikheil Saakashvili 2020 Mayis 2019 da Ukrayna nin yeni Devlet Baskani Volodimir Zelenskiy Saakashvili ye tekrar Ukrayna vatandasligini verdi 29 Mayis ta 2019 Saakashvili Ukrayna ya dondu ancak kisa bir sure sonra Ukrayna da siyasi hirslarinin olmadigini belirtti 4 Haziran da Kiev Belediye Baskani Vitali Klitschko partisine katilmak ve UDAR ile Temmuz 2019 daki erken parlamento secimlerine katilmasi icin Saakashvili ye teklif verdi Saakashvili 22 Nisan 2020 tarihinde Facebook sayfasinda Baskan Zelensky den Shmyhal Hukumetindeki reformlar icin Ukrayna nin Basbakan Yardimcisi olma onerisini aldigini yazdi Saakashvili Financial Times gazetesine sunlari soyledi Baskan Zelensky IMF ile gorusmelerden sorumlu olmami istiyor Tecrubem var seklinde konustu Ukrayna parlamentosu 24 Nisan ve 30 Nisan 2020 deki toplantilarinda konuyu degerlendirmedi 7 Mayis 2020 de Baskan Zelensky Saakashvili yi Ulusal Reform Konseyi nin basina atadi Gurcistan a donus1 Ekim 2021 de Saakashvili sekiz yillik bir aradan sonra Gurcistan a dondugunu iddia etti ve takipcilerini baskent Tiflis e yurumeye cagirdi Ancak Gurcu polisi Saakasvili nin ulke sinirini gecmedigini iddia etti Daha sonra 1 Ekim 2021 de Gurcistan da tutuklandi ve hapishaneye gonderildi Saakasvili devletin kendisini ve Gurcistan i yok edecegini soyledigi suclamalarla kendisine adil bir yargilama yapmayi reddetmesini protesto etmek icin aclik grevine basladi 10 Ekim 2021 de ozel doktoru tutuklanmasindan bu yana aclik grevine devam ettigi ve saglik durumunun kotulestigi iddia edildiginden yetkililerden onu hastaneye kaldirmalarini istedi 8 Kasim 2021 de Saakashvili Gldani cezaevi hastanesine tasindi 9 Kasim da Uluslararasi Af Orgutu Twitter a Saakashvili hakkinda su aciklamayi yukledi Gurcistan eski Devlet Baskani Saakashvili aclik grevinin 5 haftasi siddetli bir sekilde cezaevi hastanesine transfer edildi iddiaya gore tehdit edildi haysiyet mahremiyet ve yeterli saglik hizmeti verilmedi Sadece secici degil adalet ama gorunuste siyasi intikam Gurcistan in insan haklari ombudsmani Saakashvili ye uygun tibbi bakim verilmedigini ve diger mahkumlar tarafindan istismara ugradigini belirtti 18 Kasim 2021 de ABD Disisleri Bakanligi Gurcistan Hukumetini Saakashvili ye adil davranmaya ve onun adil yargilanma hakkini guvence altina almaya cagirdi ve ayrica hapishane kosullarini elestiren bagimsiz saglik ekibini ovdu Ukrayna Devlet Baskani Volodimir Zelenski de Saakashvili nin 2015 yilinda Gurcistan vatandasligindan cikarilan bir Ukrayna vatandasi oldugu icin Saakashvili nin serbest birakilmasini saglamak icin calisacagini belirtti Saakasvili sivil bir hastaneye goturulmek istemesine ragmen Gori deki bir askeri hastaneye goturuldu Saakashvili nin doktoru Nokoloz Kipshidze ve avukati Nika Gvaramia ya gore 19 Kasim 2021 itibariyla yetkililer onu hastaneye goturmeyi kabul ettikten sonra 50 gunluk aclik grevini sonlandiracakti 12 Aralik 2021 de Gurcistan in insan haklari komiseri ile bir doktor olan Otar Toidze Saakashvili nin yurtdisinda uzman tedavisine ihtiyaci oldugunu soyledi Muhalif liderlere ve medyaya gore 29 Aralik 2021 de hastaneden Rustavi hapishanesine goturuldu saglik kosullari hala kotuydu ve avukati Nika Gvaramia ya gore hala kilo vermeye devam ediyordu 28 Haziran 2022 de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Mikheil Saakashvili nin yurtdisindaki ozel bir kurumda derhal muamele edilmesi gerektigini soyledikleri beyan yayinladi 1 Aralik 2022 de Saakashvili nin avukatlari mahkemeye Saakashvili nin cezasinin ertelenmesi veya tibbi gerekcelerle hapishaneden serbest birakilmasi icin itirazda bulundu 24 Ocak 2023 te Saakashvili nin COVID 19 testi pozitif cikti 1 Subat ta Saakasvili mahkemede uzaktan ifade verdi Cikintili kaburgalarini ɡosterdigi gibi cok fazla kilo kaybetmis gibi gorunuyordu 195 cm boyunda sadece 69 7 kilo olan Saakashvili nin avukatina gore 1 Ekim 2021 den bu yana 52 kilo vermis ve tekerlekli sandalye olmadan hareket edemiyor Ukrayna Devlet Baskani Volodymyr Zelensky Gurcistan hukumetini Ukrayna vatandasi Saakasvili ye alenen iskence yapmakla ve onu oldurmeye calismakla sucladi Yanit olarak Gurcistan Adalet Bakani Rati Bregadze Saakashvili nin kendine zarar vererek hapishaneden kacmaya calistigini soyledi Saakashvili nin iskence gordugune dair ilgili bir kanit olmadigini belirtti ve tibbi recetelere uymayi reddetmesi de dahil olmak uzere mahkumun kendine zarar vermesinden devletin sorumlu tutulamayacagini kaydetti 6 Subat ta mahkeme Mihail Saakasvili nin cezasinin ertelenmesine veya serbest birakilmasina iliskin davada savunmanin yaptigi onergeyi kabul etmedi Mart 2023 te Polonya Saakasvili nin sagligiyla ilgili endiseler uzerine doktorlarin Gurcistan a gonderilmesini onerdi 14 Temmuz 2023 te 44 Avrupa Parlamentosu Uyesi Cumhurbaskani Zurabishvili Parlamento Baskani Papuashvili ve Basbakan Garibashvili ye hitaben bir mektup yazarak eski Gurcistan Cumhurbaskani Mikheil Saakasvili nin Avrupa Birligi uye ulkelerinden birine transfer edilmesi cagrisinda bulundu Milletvekilleri Saakasvili nin gerekli ve uygun tibbi bakimi almasi gerektigini vurguladi Saakasvili hapishanedeyken siyasi olarak aktif kaldi Newsweek Agustos 2023 te Saakashvili nin Gurcistan a donme kararini ve hapishanede karsilastigi zorluklari yansittigi kapsamli bir gorus yazisini yayinladi Bir yil once sagligimin onemli olcude bozuldugu ve olumun yakinlastigi bir donemde Gurcistan na dondugume pisman olmustum Kendi kendime eger bu cileyi atlatirsam ozgurlugun tadini yeniden tadabilirsem Gurcu siyasetini tamamen geride birakacagimi dusundum Fedakarligimin bir yanlis hesaplama bir budalalik oldugunu hissettim Ancak Gurcu siyasetine sirtimi donmeye calistigimda bile Gurcu siyaseti bana donmeye devam etti Disariyla sinirli temasi olan bir mahkum olarak bile Gurcistan in geleceginde oynayacagim cok onemli bir rolun oldugunu fark ettim bu oylece birakip gidemeyecegim bir rol Ozel hayati1993 yilinda Strazburg da tanistigi Hollandali dilbilimci Sandra Roelofs ile evlidir Saakasvili akici derecede Ingilizce Fransizca Rusca ve Ukraynaca konusuyor ve biraz Osetce ve Ispanyolca bilmektedir 2014 te yapilan haberde Saakasvili egzersiz yapmaktan hoslanir ve genellikle bisikletleriyle halk arasinda gorulmekteydi Kaynakca Georgian Saakashvili quits as Ukraine Odessa governor 15 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 7 November 2016 Statement of the Prosecution Service of Georgio 14 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 October 2021 Cumhurbaskani olduruldu 22 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2010 washingtonpost com When Putin invaded my country Saakashvili 7 Mar 2014 4 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 17 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2015 Saakashvili Confirmed As Governor Of Ukraine s Odesa Region RFE RL 29 Mayis 2015 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2015 Georgian ex President Saakashvili named Ukraine regional governor BBC News Bbc com 22 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2015 M euronews com 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 7 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2015 9 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2015 Arsivlenmis kopya 22 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2017 Saakashvili Announces New Political Force Calls For Early Ukraine Elections 2 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Free Europe 11 November 2016 We will create new political force our goal is early parliamentary elections change of Ukrainian political elites 17 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 November 2016 Poll shows seven parties would qualify for Ukrainian Rada if elections were held early 10 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 December 2016 Saakashvili announced the title of his party the Movement of new forces 10 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 19 November 2016 Saakashvili Holds Rally In Support Of New Political Movement In Ukraine 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Free Europe 28 November 2016 Saakasvili Ukrayna vatandasligini da kaybetti 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2017 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2017 Georgia s Saakashvili has Ukrainian citizenship restored bbc com 28 Mayis 2019 30 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2019 Kyiv Court Rules Saakashvili Eligible To Run For Parliament 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Free Europe 21 June 2019 Sakvarelidze rozpoviv chomu Saakashvili vidmovivsya ocholiti Udar Glavkom Glavcom 7 Haz 2019 14 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2024 Saakashvili says he received offer from Zelensky to become deputy PM on reforms in Ukraine 13 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 22 April 2020 www aljazeera com 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Political Explainer Ukraine s System of Government 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mikheil Saakashvili appointed to spearhead reform drive in Ukraine 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Financial Times 7 May 2020 Georgian Ex President Saakashvili to Get Ukraine Reform Role Sources New York Times 6 Mayis 2020 RBK Rusca 1 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2021 a b Meduza Rusca 1 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2021 Georgian ex leader detained after returning ahead of local election Reuters 1 Ekim 2021 1 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2021 Jailed on hunger strike and humiliated on camera how Georgia treats its ex president Natalia Antelava the Guardian Ingilizce 19 Kasim 2021 21 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Hunger striking former Georgian lea isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Amnesty International 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 a b Former Georgian president Saakashvili ends 50 day prison hunger strike after transfer to military hospital Washington Post Ingilizce ISSN 0190 8286 21 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2021 Treatment of Former President of Georgia Mikheil Saakashvili United States Department of State Ingilizce 20 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2021 Georgia s Ex President Saakashvili To End 50 Day Hunger Strike RadioFreeEurope RadioLiberty Ingilizce 21 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2021 Reuters 12 Aralik 2021 Georgia s ex president Saakashvili needs treatment abroad doctor says Reuters Ingilizce 12 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2021 Mtavari tv 15 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 Mtavari TV 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2022 25 Ocak 2023 25 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi nikoladze Tatia 1 Subat 2023 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Subat 2023 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Agenda ge 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi mtavari tv 6 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mikheil Saakashvili Poland offers medics to examine Georgia ex leader BBC News Ingilizce 13 Mart 2023 20 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2023 Newsweek Ingilizce 8 Agustos 2023 9 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Profile Mikhail Saakashvili BBC News 25 Ocak 2004 13 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2008 Barry Ellen 2008 Mikheil Saakashvili The New York Times 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2008 Murray Don 29 Subat 2008 Can bountiful Georgia escape the Russian bear CBC 2 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2008 Smock John 13 Agustos 2004 EurasiaNet 11 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2008 Horowitz Jason 19 Eylul 2014 Mikheil Saakashvili Georgia s Ex President Plots Return From Williamsburg Brooklyn The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 3 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2019 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarGurcistan Devlet Baskanligi resmi sitesi16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak hatasi lt ref gt nb adinda grup ana etiketi bulunuyor ancak lt references group nb gt etiketinin karsiligi bulunamadi Bkz Kaynak gosterme