Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rūm milleti (millet-i Rûm) ya da "Roma milleti", Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Doğu Ortodoks Hristiyan cemaatinin adıydı. Cemaat, Osmanlı siyasi sistemine tabi olmasına rağmen, belirli bir iç özerkliği vardı.
Kuruluşu ve gelişmesi
Adı, Osmanlı İmparatorluğu'nun eski Doğu Roma (diğer bir deyişle Bizans) tebaasından türetilmiştir, ancak tüm Ortodoks Yunanlar, Bulgarlar, Arnavutlar, Arumenler, Megleno-Rumenler ve Sırplar ile Gürcüler ve Orta Doğu Hristiyanları, etnik köken ve dil farklılıklarına rağmen aynı milletin bir parçası olarak kabul edilmiştir. Bu Ortodoks topluluğuna ait olmak, sıradan insanlar için etnik kökenlerinden daha önemli hale geldi. Bu topluluk, içindeki tüm etnik gruplar için temel bir sosyal örgütlenme biçimi ve kimlik kaynağı haline geldi ve çoğu insan kendilerini basitçe "Hristiyan" olarak tanımlamaya başladı. Bununla birlikte, Osmanlı yönetimi altında etnonimler hiçbir zaman kaybolmadı, bu da bir tür etnik kimliğin korunduğunu gösteriyor. Bu, İmparatorluğun Balkan topraklarındaki etnik grupları şu şekilde sıralayan 1680 tarihli bir Padişah Ferman'ında açıkça görülmektedir: Yunanlar (Rum), Arnavutlar (Arnaut), Sırplar (Sirf), "Ulahlar" (Eflak, Arumenler ve Megleno-Rumenler) ve Bulgarlar (Bulgar).Ermeni Apostolik Kilisesi'ne mensup Hristiyan Ermeniler, kendilerine ayrı bir millet verildiği için dahil edilmedi.
Hristiyanlara bazı sınırlı özgürlükler güvence altına alındı, ancak müslümanlar ile eşit olarak kabul edilmediler ve dini uygulamaları, çeşitli diğer yasal sınırlamalara ek olarak, Müslümanların dini uygulamalarına riayet etmek zorundaydılar. Konstantinopolis Ekümenik Patriği, tüm Ortodoks tebaalarının en yüksek dini ve siyasi lideri veya etnarch'ı olarak kabul edildi. Ekümenik Patriğin vesayeti altındaki özerk Doğu Ortodoks Kiliseleri olan Sırp Peć Patrikliği ve Ohri Bulgar Başpiskoposluğu, 18. yüzyılda Fenerli Rumlar tarafından ele geçirildi. 1774 tarihli Küçük Kaynarca Antlaşması, Rusya'nın Osmanlı Doğu Ortodoks tebaasına müdahale etmesine izin verdi ve Bâb-ı Âli'nin siyasi baskı araçlarının çoğu etkisiz hale geldi. O zamanlar Millet-i Rûm'un büyük bir gücü vardı - kendi kanunlarını koyar ve kendi vergilerini toplar ve dağıtırdı. Fransız Devrimi'nin etkisiyle Avrupa'da milliyetçiliğin yükselişi Osmanlı İmparatorluğu'na kadar uzanmış ve Millet-i Rûm kendi okulları, kiliseleri, hastaneleri ve diğer tesislerinin kurulmasıyla giderek daha bağımsız hale gelmiştir. Bu faaliyetler, Hristiyan nüfusunu etkin bir şekilde Osmanlı siyasi sisteminin çerçevesinin dışına taşıdı.
Osmanlı yönetimi sırasında, millet içindekilere belirli koruma ve ayrıcalıklar sağlandı ve Katolik Hristiyanlara göre ayrıcalıklı muamele gördü. Girit gibi bazı bölgelerde, hem Müslümanların hem de Ortodoks Hristiyanların yerel Katolik nüfusun dinin değiştirmeye çalışmasına izin verildi. Ortodokslara yönelik bu koruma, millet içindekilerin sadakatini güvence altına almaya yönelikti. Yeni fethedilen vatandaşların iç bölünmelere daha az ve Ortodoksluk ile Katoliklik arasındaki çatışmaya daha fazla odaklanmasını sağlamaya çalıştı. Dini gümüş eşyalar, kaftanlar ve kadehler yapan Ortodoks zanaatkarların daha fazla teşvik edilmesi, İstanbul'u, Osmanlı yönetimi altında olmasına rağmen, Ortodoksluğun hala canlı bir merkezi haline getirdi.
Milliyetçiliğin yükselişi ve Millet-i Rûm'un gerilemesi
19. yüzyılın başlarında, Rum Ortodoks aydınları Millet-i Rûm'u yeniden kavramsallaştırmaya çalıştılar. Yeni, etnik bir "Roma" ulusal kimliği ve yeni bir Bizans devletini savundular, ancak gelecekteki bir devlet vizyonları tüm Balkan Ortodoks Hristiyanlarını içeriyordu. Bu Megali İdea, yeni bir Yunan devleti kurarak Doğu Roma İmparatorluğu'nu canlandırma hedefini ima ediyordu. Arumen, Slav ve Arnavut kökenli kentsel nüfus arasında yayıldı ve kendilerini giderek Yunan olarak görmeye başladılar. Öte yandan, 19. yüzyılın ortalarında Osmanlı Tanzimat reformları, ayrılıkçı tabi milletler arasında Osmanlıcılığı teşvik etmeyi ve imparatorluk içindeki milliyetçi hareketleri durdurmayı amaçlamış, ancak başarılı olamamıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde milliyetçiliğin yükselişiyle birlikte Millet-i Rûm, dini akidenin etnik milliyetle sürekli özdeşleştirilmesiyle bozulmaya başladı. İçindeki her etnik grubun ulusal uyanışı karmaşıktı ve grupların çoğu birbirleriyle etkileşime girdi. 1870'te Osmanlılar tarafından tanınan Bulgar Eksarhlığı, tek taraflı olarak 1833'te Yunanistan ve 1865'te Romanya otosefal Ortodoks Kilisesi ilan edilmesinden sonraki bir dizi olayda yalnızca bir bağlantıydı.
93 Harbi, Balkan Yarımadası'ndaki Osmanlı gücüne kesin bir darbe indirdi. Sırp Ortodoks Kilisesi de 1879'da otosefal oldu. Arnavutların, yaşadıkları toprakların komşu Karadağ, Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan arasında paylaşılacağı korkusu, Arnavut milliyetçiliğinin yükselişini körükledi ve Prizren İttifakı kuruldu. Arumenlerin 1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda ayrı bir millet () olarak tanınması, bu Balkan milliyetçiliği yarışmasında bardağı taşıran son damla oldu. Sonuç olarak, 20. yüzyılın arifesinde Makedonya'da Balkan halkları arasında yoğun etnik ve ulusal rekabetler ortaya çıktı. Bunu bölgedeki Rum, Sırp, Bulgar ve Arumen toplulukları arasında bir dizi çatışma izledi. 1908 Jön Türk Devrimi, 1878'de Padişah tarafından askıya alınan Meclis-i Mebûsan'ı geri getirdi. Ancak, monarşik kurumların yerini alma süreci başarısız oldu ve İmparatorluğun Avrupa çevresi, yerel isyanların baskıları altında parçalanmaya devam etti. Daha sonra, Balkan Savaşları (1912-1923) ve I. Dünya Savaşı (1914-1918) ile Osmanlı İmparatorluğu, Küçük Asya'dakiler dışında neredeyse sahip olduğu toprakların çoğunu kaybetti. Bu savaşlar ve müteakip Türk Kurtuluş Savaşı'nın Türk-Yunan Cephesi (1919-1922) Millet-i Rûm'a fiilen son verdi. 1923'teki Lozan Antlaşması, yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin tanınmasına ve Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesine yol açtı.
Türkiye
Türkiye devletinin kuruluşu itibarıyla ülkede yaşayan Rumlar aşağıda listelenmiştir;
- Yunanlar
- İstanbul, Doğu Trakya ve Batı Anadolu Rumları. mübadele sonrası yasal olarak sadece İstanbul ve Gökçeada-Bozcada Rumlarının kalmasına izin verilmiştir.
- Karadeniz Rumları, bölgenin doğusundan iç kesimlerde Kars ve çevresinde yaşayanlara "Kafkas Rumları" da denir.
- Kapadokya Rumları; içlerinden Karamanlılar olarak adlandırılan bir bölümü yerel Türkçe ağzını benimsemiştir.
- Antakya Rumları (Arap Rum Ortodokslar)
- Hayhoromlar (Ermeni Rumlar)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ "Encyclopædia Britannica online, Eastern Orthodoxy (Christianity)". 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ Detrez & Segaert 2008, s. 36.
- ^ Karpat 2002, s. 17.
- ^ Roudometof & Robertson 2001, ss. 68-71.
- ^ История на българите. Късно средновековие и Възраждане, том 2, Георги Бакалов, TRUD Publishers, 2004, ISBN 954-528-467-6,, s. 23.
- ^ Sharkey, Heather J. (2017). A history of Muslims, Christians, and Jews in the Middle East (İngilizce). Cambridge, Birleşik Krallık. ISBN . OCLC 995805601.
- ^ Isa Blumi, “The Role of Education in the Formation of Albanian Identity and Myths,” in Stepanie Schwander-Sievers and Bernd J. Fischer, eds, Albanian Identities, Myths and History; C. Hurst & Co. Publishers, 2002; , pp. 49–60.
- ^ Cristian Romocea, Church and State: Religious Nationalism and State Identification in Post-Communist Romania; A&C Black, 2011, , p. 129.
- Genel
- ; Segaert, Barbara (2008). Europe and the Historical Legacies in the Balkans (İngilizce). Peter Lang. ISBN . 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- Karpat, Kemal H (2002). Studies on Ottoman Social and Political History: Selected Articles and Essays (İngilizce). BRILL. ISBN . 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- Roudometof, Victor; (2001). Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ISBN . 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- История на българите (2004). История на българите (İngilizce). TRUD Publishers. ISBN . 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
Konuyla ilgili yayınlar
- Millet-i Rûm Anayasası: Γενικοί Κανονισμοί περί της διευθετήσεως των εκκλησιαστικών καί εθνικών πραγμάτων των υπό του Οικονομικού Θρόνου διατελούντων ορθοδόξων χριστιανών υπηκόων Της Αυτού Μεγαλειότητος του Σουλτάνου. Constantinople. 1862..
- Young, George (1905–1906), (Fransızca), Oxford, İngiltere: Clarendon Press - Millet-i Rûm Anayasası'nın Fransızca çevirisi: Volume 2 of 7, pages 21-34.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rum milleti millet i Rum ya da Roma milleti Osmanli Imparatorlugu ndaki Dogu Ortodoks Hristiyan cemaatinin adiydi Cemaat Osmanli siyasi sistemine tabi olmasina ragmen belirli bir ic ozerkligi vardi Sultan II Mehmed ve Patrik II Gennadios Mehmed 1453 te Istanbul un Fethi nden sonra Ekumenik Patrikhanesi nin aktif kalmasina izin verdi Kurulusu ve gelismesiAdi Osmanli Imparatorlugu nun eski Dogu Roma diger bir deyisle Bizans tebaasindan turetilmistir ancak tum Ortodoks Yunanlar Bulgarlar Arnavutlar Arumenler Megleno Rumenler ve Sirplar ile Gurculer ve Orta Dogu Hristiyanlari etnik koken ve dil farkliliklarina ragmen ayni milletin bir parcasi olarak kabul edilmistir Bu Ortodoks topluluguna ait olmak siradan insanlar icin etnik kokenlerinden daha onemli hale geldi Bu topluluk icindeki tum etnik gruplar icin temel bir sosyal orgutlenme bicimi ve kimlik kaynagi haline geldi ve cogu insan kendilerini basitce Hristiyan olarak tanimlamaya basladi Bununla birlikte Osmanli yonetimi altinda etnonimler hicbir zaman kaybolmadi bu da bir tur etnik kimligin korundugunu gosteriyor Bu Imparatorlugun Balkan topraklarindaki etnik gruplari su sekilde siralayan 1680 tarihli bir Padisah Ferman inda acikca gorulmektedir Yunanlar Rum Arnavutlar Arnaut Sirplar Sirf Ulahlar Eflak Arumenler ve Megleno Rumenler ve Bulgarlar Bulgar Ermeni Apostolik Kilisesi ne mensup Hristiyan Ermeniler kendilerine ayri bir millet verildigi icin dahil edilmedi Hristiyanlara bazi sinirli ozgurlukler guvence altina alindi ancak muslumanlar ile esit olarak kabul edilmediler ve dini uygulamalari cesitli diger yasal sinirlamalara ek olarak Muslumanlarin dini uygulamalarina riayet etmek zorundaydilar Konstantinopolis Ekumenik Patrigi tum Ortodoks tebaalarinin en yuksek dini ve siyasi lideri veya etnarch i olarak kabul edildi Ekumenik Patrigin vesayeti altindaki ozerk Dogu Ortodoks Kiliseleri olan Sirp Pec Patrikligi ve Ohri Bulgar Baspiskoposlugu 18 yuzyilda Fenerli Rumlar tarafindan ele gecirildi 1774 tarihli Kucuk Kaynarca Antlasmasi Rusya nin Osmanli Dogu Ortodoks tebaasina mudahale etmesine izin verdi ve Bab i Ali nin siyasi baski araclarinin cogu etkisiz hale geldi O zamanlar Millet i Rum un buyuk bir gucu vardi kendi kanunlarini koyar ve kendi vergilerini toplar ve dagitirdi Fransiz Devrimi nin etkisiyle Avrupa da milliyetciligin yukselisi Osmanli Imparatorlugu na kadar uzanmis ve Millet i Rum kendi okullari kiliseleri hastaneleri ve diger tesislerinin kurulmasiyla giderek daha bagimsiz hale gelmistir Bu faaliyetler Hristiyan nufusunu etkin bir sekilde Osmanli siyasi sisteminin cercevesinin disina tasidi Osmanli yonetimi sirasinda millet icindekilere belirli koruma ve ayricaliklar saglandi ve Katolik Hristiyanlara gore ayricalikli muamele gordu Girit gibi bazi bolgelerde hem Muslumanlarin hem de Ortodoks Hristiyanlarin yerel Katolik nufusun dinin degistirmeye calismasina izin verildi Ortodokslara yonelik bu koruma millet icindekilerin sadakatini guvence altina almaya yonelikti Yeni fethedilen vatandaslarin ic bolunmelere daha az ve Ortodoksluk ile Katoliklik arasindaki catismaya daha fazla odaklanmasini saglamaya calisti Dini gumus esyalar kaftanlar ve kadehler yapan Ortodoks zanaatkarlarin daha fazla tesvik edilmesi Istanbul u Osmanli yonetimi altinda olmasina ragmen Ortodokslugun hala canli bir merkezi haline getirdi Milliyetciligin yukselisi ve Millet i Rum un gerilemesi19 yuzyilin baslarinda Rum Ortodoks aydinlari Millet i Rum u yeniden kavramsallastirmaya calistilar Yeni etnik bir Roma ulusal kimligi ve yeni bir Bizans devletini savundular ancak gelecekteki bir devlet vizyonlari tum Balkan Ortodoks Hristiyanlarini iceriyordu Bu Megali Idea yeni bir Yunan devleti kurarak Dogu Roma Imparatorlugu nu canlandirma hedefini ima ediyordu Arumen Slav ve Arnavut kokenli kentsel nufus arasinda yayildi ve kendilerini giderek Yunan olarak gormeye basladilar Ote yandan 19 yuzyilin ortalarinda Osmanli Tanzimat reformlari ayrilikci tabi milletler arasinda Osmanliciligi tesvik etmeyi ve imparatorluk icindeki milliyetci hareketleri durdurmayi amaclamis ancak basarili olamamistir Osmanli Imparatorlugu doneminde milliyetciligin yukselisiyle birlikte Millet i Rum dini akidenin etnik milliyetle surekli ozdeslestirilmesiyle bozulmaya basladi Icindeki her etnik grubun ulusal uyanisi karmasikti ve gruplarin cogu birbirleriyle etkilesime girdi 1870 te Osmanlilar tarafindan taninan Bulgar Eksarhligi tek tarafli olarak 1833 te Yunanistan ve 1865 te Romanya otosefal Ortodoks Kilisesi ilan edilmesinden sonraki bir dizi olayda yalnizca bir baglantiydi 93 Harbi Balkan Yarimadasi ndaki Osmanli gucune kesin bir darbe indirdi Sirp Ortodoks Kilisesi de 1879 da otosefal oldu Arnavutlarin yasadiklari topraklarin komsu Karadag Sirbistan Bulgaristan ve Yunanistan arasinda paylasilacagi korkusu Arnavut milliyetciliginin yukselisini korukledi ve Prizren Ittifaki kuruldu Arumenlerin 1905 te Osmanli Imparatorlugu nda ayri bir millet olarak taninmasi bu Balkan milliyetciligi yarismasinda bardagi tasiran son damla oldu Sonuc olarak 20 yuzyilin arifesinde Makedonya da Balkan halklari arasinda yogun etnik ve ulusal rekabetler ortaya cikti Bunu bolgedeki Rum Sirp Bulgar ve Arumen topluluklari arasinda bir dizi catisma izledi 1908 Jon Turk Devrimi 1878 de Padisah tarafindan askiya alinan Meclis i Mebusan i geri getirdi Ancak monarsik kurumlarin yerini alma sureci basarisiz oldu ve Imparatorlugun Avrupa cevresi yerel isyanlarin baskilari altinda parcalanmaya devam etti Daha sonra Balkan Savaslari 1912 1923 ve I Dunya Savasi 1914 1918 ile Osmanli Imparatorlugu Kucuk Asya dakiler disinda neredeyse sahip oldugu topraklarin cogunu kaybetti Bu savaslar ve muteakip Turk Kurtulus Savasi nin Turk Yunan Cephesi 1919 1922 Millet i Rum a fiilen son verdi 1923 teki Lozan Antlasmasi yeni Turkiye Cumhuriyeti nin taninmasina ve Osmanli Imparatorlugu nun sona ermesine yol acti TurkiyeTurkiye devletinin kurulusu itibariyla ulkede yasayan Rumlar asagida listelenmistir Yunanlar Istanbul Dogu Trakya ve Bati Anadolu Rumlari mubadele sonrasi yasal olarak sadece Istanbul ve Gokceada Bozcada Rumlarinin kalmasina izin verilmistir Karadeniz Rumlari bolgenin dogusundan ic kesimlerde Kars ve cevresinde yasayanlara Kafkas Rumlari da denir Kapadokya Rumlari iclerinden Karamanlilar olarak adlandirilan bir bolumu yerel Turkce agzini benimsemistir Antakya Rumlari Arap Rum Ortodokslar Hayhoromlar Ermeni Rumlar Ayrica bakinizRum Millet Osmanli Imparatorlugu Rumeli Fenerli Rumlar Istanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi Millet i ErmeniyanKaynakcaOzel Encyclopaedia Britannica online Eastern Orthodoxy Christianity 14 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Detrez amp Segaert 2008 s 36 Karpat 2002 s 17 Roudometof amp Robertson 2001 ss 68 71 Istoriya na blgarite Ksno srednovekovie i Vzrazhdane tom 2 Georgi Bakalov TRUD Publishers 2004 ISBN 954 528 467 6 s 23 Sharkey Heather J 2017 A history of Muslims Christians and Jews in the Middle East Ingilizce Cambridge Birlesik Krallik ISBN 978 0 521 76937 2 OCLC 995805601 Isa Blumi The Role of Education in the Formation of Albanian Identity and Myths in Stepanie Schwander Sievers and Bernd J Fischer eds Albanian Identities Myths and History C Hurst amp Co Publishers 2002 1850655723 pp 49 60 Cristian Romocea Church and State Religious Nationalism and State Identification in Post Communist Romania A amp C Black 2011 1441183183 p 129 Genel Segaert Barbara 2008 Europe and the Historical Legacies in the Balkans Ingilizce Peter Lang ISBN 978 90 5201 374 9 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Karpat Kemal H 2002 Studies on Ottoman Social and Political History Selected Articles and Essays Ingilizce BRILL ISBN 90 04 12101 3 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Roudometof Victor 2001 Nationalism Globalization and Orthodoxy The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans Ingilizce Greenwood Publishing Group ISBN 978 0 313 31949 5 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Istoriya na blgarite 2004 Istoriya na blgarite Ingilizce TRUD Publishers ISBN 978 954 528 467 0 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2022 Konuyla ilgili yayinlarMillet i Rum Anayasasi Genikoi Kanonismoi peri ths diey8ethsews twn ekklhsiastikwn kai e8nikwn pragmatwn twn ypo toy Oikonomikoy 8ronoy diateloyntwn or8odo3wn xristianwn yphkown Ths Aytoy Megaleiothtos toy Soyltanoy Constantinople 1862 Young George 1905 1906 Fransizca Oxford Ingiltere Clarendon Press Millet i Rum Anayasasi nin Fransizca cevirisi Volume 2 of 7 pages 21 34 Dis baglantilar