Mirza Celal Yusufzade (1862, Şuşa - 1931, Şuşa, DKÖO) Azerbaycanlı şair, yazar, editördür. "Ferhat ve Şirin" operasının yazarlarından biri, Tacik dilinde yayınlanan ilk gazetenin yayıncısı ve editörü, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası ve "Difai" partisi üyesi.
Mirza Celal Yusufzade | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1862 Şuşa, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 1931 Şuşa, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
Meslek | Şair, Yazar |
Dil | Azerbaycan dili, Farsça |
Vatandaşlık | Rus İmparatorluğu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği |
Hayatı
Mirza Celal Yusufzade, 1862'de Şuşa'da doğdu. İlk eğitimini burada almış, Arapça ve Farsça dillerini mükemmel bir şekilde öğrenmiştir. Daha sonra eğitimine Tebriz'de bir medresede devam etti.
Faaliyeti
Ülkeye döndükten sonra bir süre öğretmenlik faaliyetlerinde bulundu. Sanatsal yaratıcılıkla da ilgileniyor, gazel ve manzum hikâyeler yazıyor. "Hayat", "İrşad", "Taze Hayat", "İttifak", "Hilal", "Asari-haqiqat", "Sedayi-haqq" ve diğer gazetelerde "C.C.Y", "Celal Karabağı", "Celal Yusifi", He "Mirza Celal Yusufzade" ve diğer imzalarla yazmıştır.
6 Mart 1911'de Mirza Celal tarafından yazılan ve Mirza Zeynal tarafından bestelenen "Farhat ve Şirin" operası Bakü'de Nikit'in kardeşlerinin sirkinde sahnelendi. Bakü'de ana dilinde "Hagigati-efkar" (Düşüncelerin gerçeği) gazetesini çıkarmaya başladı. Opera librettosu Mirza Celal Yusufzade tarafından "Rahmetli Şeyh Nizam'ın asari-nazmiyesinden seçilmiş ve uyarlanmış bir aşk hikayesi" adı altında yazılmış ve 31 sayfalık bir kitapçık olarak yayınlanmıştır.
Daha sonra Yeni Buhara şehrinde çıkacak olan ilk Tacik gazetesi "Buharayi-şerif"e editör olarak davet edildi. Mart 1912'den Ocak 1913'e kadar 153 sayı çıkan "Buharayi-Şerif" gazetesinin editörlüğünü yaptı. Gazetenin dört sayfa uzunluğunda ve haftada 3 kez çıkan "Turan" adlı Özbekçe-Türkçe ekini basıyor. Bununla Tacik ulusal basınının temellerini attı. "Buharayi-şerif" dergisinin ilk sayısının yayınlandığı 11 Mart, Tacikistan'da "Ulusal Basın Günü" olarak kutlanıyor.
1913 yılında Bakü'ye dönen Mirza Celal Yusufzade, "Sadayi-hakk" (1912-1915) ve "İqbal" (1914-1915) gazetelerinde çalıştı. "Ferhat ile Şirin" operası "Safa" tiyatro topluluğu tarafından yeniden sahnelemeyi başardı. 1918 başında Transkafkasya Seymi üyeliğine seçildi.Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası'nda "Musavat" ve demokratik tarafsızlar grubunda temsil edildi.Azerbaycan Cumhuriyeti döneminde "Azerbaycan" gazetesi ile aktif olarak işbirliği yaptı. Cumhuriyetin yıkılmasından sonra Cebrail ilçesinde ve Bakü'de öğretmenlik yaptı. 1926 yılında oğlu Ali Yusif Bakü'de düzenlenen Birinci Türkoloji Kongresi'ne katip olarak katılmış kendisi de çevirmen olarak katıldı. Mirza Celal Yusufzade Difai Partisi'nin Karyagin şubesinin bir üyesiydi. Cemaatin Ermeni militanlara karşı savunmasını organize etti.
Mirza Celal Yusufzade 1931'de Bakü'de öldü.
Hakkında
Azerbaycan edebiyatında ilk defa Mirza Celal Yusifzade hakkında özlü ve doğru bilgileri Mir Muhsin Nevvab tarafından 1892 yılında hazırlanan "Tazkireyi-Nevvab" kitabında bulmaktayız. Mir Muhsin Nevvab doğum tarihi, mesleği ve karakteri hakkında bunları yazmış:
“ | Bay Ahund Mirza Celal Ahund Hacı Mirza Alakbar oğlu Karabağ ilinin nüfusundandır. 1277'de(Hicrî takvim) doğdu ve şu anda 33 yaşında. Hoş ve iyi huylu bir genç adam. Eşsiz güzel bir kişiliğe sahiptir. Karabağ ulemasındandır. Kirman'da, Bay Haji Mohammad Khan bin Haji Karim Khan bin Zahir ad-Devlet İbrahim Khan on yıl boyunca bilim okudu. Bazen Türkçe ve Farsça şiirler yazar. Aşağıda yazılan şiirler o beyefendiye aittir. 1310'da kendi el yazısıyla yazmıştır. | ” |
Mehmed Emin Resulzade, 20 Ocak 1914 tarihli İgbal gazetesinde yayınlanan "Ferhat ve Şirin" operası hakkında yaptığı incelemede M.C. Yusufzade'yi "aydınlanmış bir bilim adamı ve açık bilgiye sahip bir oryantalist" olarak nitelendirdi.
Ailesi
Mirza Celal Yusufzade'nin ilk eşi Leyla'nın ölümünden sonra ikinci kez Ziba hanım ile evlendi. İlk evliliğinden Ali Yusuf adında bir oğlu, Şahba ve Şahla adında iki kızı vardı. İkinci evliliğinden Alim Yusufzade adında bir erkek çocuk dünyaya geldi.
Oğlu Ali Yusuf, Cumhuriyet öğrencilerinden olup, 1919 yılında hukuk öğrenimi için Paris'e gönderildi. 1937'de siyasi baskı kurbanı oldu.
Kaynakça
- ^ Savalan Fərəcov (11 Kasım 2016). "Bir maarifçinin ömür yolu və yaradıcılığı" (Azerice). Mədəniyyət. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2022.
- ^ a b c Asıf Rüstemli (30 Eylül 2015). "Milli mətbuatda Mirzə Cəlal Yusifzadənin rolu və "Həqiqəti-əfkar" qəzetinin yeri" (Azerice). 525-ci qəzet. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2022.
- ^ a b c Ali Şamil. "Ali Yusuf" (Azerice). ali-shamil.tr.gg. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2021.
- ^ "Издана первая таджикская газета «Священная Бухара»" (Rusça). eurasia.expert. 11 Mart 2022. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
- ^ "Azərbaycan Milli Şurası" (Azerice). axc.preslib.az. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
- ^ Enver Çingizoğlu (27 Mayıs 2020). "Mirzə Cəlal Yusifzadə: mövhumatdan maarifə" (Azerice). xudaferin.eu. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
- ^ М.Зейналова. "Алиага Юсифзаде: репрессии за образование и последнее пристанище в Узбекистане" (Rusça). azerhistory.com. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mirza Celal Yusufzade 1862 Susa 1931 Susa DKOO Azerbaycanli sair yazar editordur Ferhat ve Sirin operasinin yazarlarindan biri Tacik dilinde yayinlanan ilk gazetenin yayincisi ve editoru Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Surasi ve Difai partisi uyesi Mirza Celal YusufzadeDogum1862 Susa Rus ImparatorluguOlum1931 Susa Azerbaycan SSC Sovyetler BirligiMeslekSair YazarDilAzerbaycan dili FarscaVatandaslikRus Imparatorlugu Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sovyetler BirligiHayatiMirza Celal Yusufzade 1862 de Susa da dogdu Ilk egitimini burada almis Arapca ve Farsca dillerini mukemmel bir sekilde ogrenmistir Daha sonra egitimine Tebriz de bir medresede devam etti FaaliyetiUlkeye dondukten sonra bir sure ogretmenlik faaliyetlerinde bulundu Sanatsal yaraticilikla da ilgileniyor gazel ve manzum hikayeler yaziyor Hayat Irsad Taze Hayat Ittifak Hilal Asari haqiqat Sedayi haqq ve diger gazetelerde C C Y Celal Karabagi Celal Yusifi He Mirza Celal Yusufzade ve diger imzalarla yazmistir 6 Mart 1911 de Mirza Celal tarafindan yazilan ve Mirza Zeynal tarafindan bestelenen Farhat ve Sirin operasi Baku de Nikit in kardeslerinin sirkinde sahnelendi Baku de ana dilinde Hagigati efkar Dusuncelerin gercegi gazetesini cikarmaya basladi Opera librettosu Mirza Celal Yusufzade tarafindan Rahmetli Seyh Nizam in asari nazmiyesinden secilmis ve uyarlanmis bir ask hikayesi adi altinda yazilmis ve 31 sayfalik bir kitapcik olarak yayinlanmistir Daha sonra Yeni Buhara sehrinde cikacak olan ilk Tacik gazetesi Buharayi serif e editor olarak davet edildi Mart 1912 den Ocak 1913 e kadar 153 sayi cikan Buharayi Serif gazetesinin editorlugunu yapti Gazetenin dort sayfa uzunlugunda ve haftada 3 kez cikan Turan adli Ozbekce Turkce ekini basiyor Bununla Tacik ulusal basininin temellerini atti Buharayi serif dergisinin ilk sayisinin yayinlandigi 11 Mart Tacikistan da Ulusal Basin Gunu olarak kutlaniyor 1913 yilinda Baku ye donen Mirza Celal Yusufzade Sadayi hakk 1912 1915 ve Iqbal 1914 1915 gazetelerinde calisti Ferhat ile Sirin operasi Safa tiyatro toplulugu tarafindan yeniden sahnelemeyi basardi 1918 basinda Transkafkasya Seymi uyeligine secildi Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Surasi nda Musavat ve demokratik tarafsizlar grubunda temsil edildi Azerbaycan Cumhuriyeti doneminde Azerbaycan gazetesi ile aktif olarak isbirligi yapti Cumhuriyetin yikilmasindan sonra Cebrail ilcesinde ve Baku de ogretmenlik yapti 1926 yilinda oglu Ali Yusif Baku de duzenlenen Birinci Turkoloji Kongresi ne katip olarak katilmis kendisi de cevirmen olarak katildi Mirza Celal Yusufzade Difai Partisi nin Karyagin subesinin bir uyesiydi Cemaatin Ermeni militanlara karsi savunmasini organize etti Mirza Celal Yusufzade 1931 de Baku de oldu HakkindaAzerbaycan edebiyatinda ilk defa Mirza Celal Yusifzade hakkinda ozlu ve dogru bilgileri Mir Muhsin Nevvab tarafindan 1892 yilinda hazirlanan Tazkireyi Nevvab kitabinda bulmaktayiz Mir Muhsin Nevvab dogum tarihi meslegi ve karakteri hakkinda bunlari yazmis Bay Ahund Mirza Celal Ahund Haci Mirza Alakbar oglu Karabag ilinin nufusundandir 1277 de Hicri takvim dogdu ve su anda 33 yasinda Hos ve iyi huylu bir genc adam Essiz guzel bir kisilige sahiptir Karabag ulemasindandir Kirman da Bay Haji Mohammad Khan bin Haji Karim Khan bin Zahir ad Devlet Ibrahim Khan on yil boyunca bilim okudu Bazen Turkce ve Farsca siirler yazar Asagida yazilan siirler o beyefendiye aittir 1310 da kendi el yazisiyla yazmistir Mehmed Emin Resulzade 20 Ocak 1914 tarihli Igbal gazetesinde yayinlanan Ferhat ve Sirin operasi hakkinda yaptigi incelemede M C Yusufzade yi aydinlanmis bir bilim adami ve acik bilgiye sahip bir oryantalist olarak nitelendirdi AilesiMirza Celal Yusufzade nin ilk esi Leyla nin olumunden sonra ikinci kez Ziba hanim ile evlendi Ilk evliliginden Ali Yusuf adinda bir oglu Sahba ve Sahla adinda iki kizi vardi Ikinci evliliginden Alim Yusufzade adinda bir erkek cocuk dunyaya geldi Oglu Ali Yusuf Cumhuriyet ogrencilerinden olup 1919 yilinda hukuk ogrenimi icin Paris e gonderildi 1937 de siyasi baski kurbani oldu Kaynakca Savalan Ferecov 11 Kasim 2016 Bir maarifcinin omur yolu ve yaradiciligi Azerice Medeniyyet 8 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2022 a b c Asif Rustemli 30 Eylul 2015 Milli metbuatda Mirze Celal Yusifzadenin rolu ve Heqiqeti efkar qezetinin yeri Azerice 525 ci qezet 8 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2022 a b c Ali Samil Ali Yusuf Azerice ali shamil tr gg 9 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2021 Izdana pervaya tadzhikskaya gazeta Svyashennaya Buhara Rusca eurasia expert 11 Mart 2022 9 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2022 Azerbaycan Milli Surasi Azerice axc preslib az 9 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2022 Enver Cingizoglu 27 Mayis 2020 Mirze Celal Yusifzade movhumatdan maarife Azerice xudaferin eu 9 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2022 M Zejnalova Aliaga Yusifzade repressii za obrazovanie i poslednee pristanishe v Uzbekistane Rusca azerhistory com 8 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2022