Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Morava mimari okulu, Orta Çağ Sırbistan'ında Nemanjić Hanedanı ve takipçileri tarafından 1370 sonrası dönemi kapsayan, geç dönem bizans sanatı içerisinde değerlendiren mimari okuldur. Orta Çağ Sırp sanatı içerisinde en özgün ve bağımsız stil olarak değerlendirilir.
Morava okulu kuzey Sırbistan'da 1370 ve 1459 arasında belirleyici bir rol oynamıştır. Lazar Hrebeljanović (1370 -1389), Stefan Lazarević (1402–1427) ve Đurađ Branković (1427–1456) dönemlerinde mimaride, resimde ve hatta edebiyatta bile Sırp sanatının en özgün örneklerini ortaya koymuş, saray sanatı haline gelmiştir. Bu mimari okul zaman zaman doğu avrupa rönesansı dahilinde de değerlendirilir. Ancak bu terim henüz sanat tarihçileri tarafından tam olarak tanımlanmış ve kabul edilmiş değildir.
Morava okulunun ortaya çıkışına gerek doğu kültürleri (süsleme) gerekse batı kültürleri (rölyef) etkili olmuştur. Ancak stilin temelini oluşturan bizans sanatıdır. 17. yüzyıla kadar morava okuluna uygun bir biçimde birçok kilise Sirem'de inşa edilmiştir. İlk olarak Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları ile birlikte Sırp dini mimarisinde barok etkileri görülmeye başlamıştır.
Kökenleri
Morava okulu, nemanjic hanedanı önderliğindeki Sırp İmparatorluğunun ilk dönemlerinde ortaya konan mimari gelenekleri takip ederek ortaya çıkmış bir mimari akımdır. Morava okulunda kendini tamamıyla gösteren bizans stili kendinden önce tarihsel olarak bu gidişatı yansıtan ve Batı Avrupa'nın romanesk sanatından etkilenen Raška (örneğin Studenica, Žiča, Sopoćani ve Visoki Dečani manastırları) ve Kral Milutin devrinde Paleologos rönesansı ışında gelişen Vardar mimari okulunu (örneğin Bogorodica Ljeviška ve Gračanica) izler. Bu zengin temel üzerine dönemin sanatçıları özgün stillerini yaratmayı başarmışlardır.
Başta Hilandar olmak üzere Aynoroz Manastırlarından devr alınan kilise planları Morava okulunun öncülü sayılabilecek yapılarında kullanılmıştır. Bu yapılara 1370 yılında inşa edilen Ravanica manastırı ya da 1345 yılında Stefan Dušan tarafından mozole olarak inşa edilen bugünse bir hayli zarar görmüş olan Prizren'deki başmelek manastırı örnek olarak verilebilir. Kayser Dušan'ın inşa ettirdiği yapıların mimaride sonraki dönemlerde örnek alarak alınıp geliştirilmesi, Sırbistan yönetimini ele geçiren Lazar Hrebeljanović'in kendi yönetimini Dušan geleneğine bağlı kalarak meşrulaştırması olarak görülebilir. Bu kiliseler çoğunlukla 5 kubbeli inşa edilmişlerdir.
Mimari
Morava okulunun mimarisi genel olarak Aynoroz kiliselerinden temel alınmıştır ve belirli özellikleri yansıtır. Kiliselerin apsis kısımlarında apsidiyal alan genelde 3 parçaya ayrılır. Burada yine mimariye örnek olan Aynoroz manastırlarından Hilandar manastırıdır. Yükseklik genelde körkemerler ve tamburlar üzerinde yükselen kubbelerce belirlenir. Yapıların dış yüzeyinde kiremit kullanılarak çeşitli örme yöntemleriyle süslemeler yapıldığı görülür.
Plan tipleri
Morava mimari okulunda değerlendirilen plan tiplerinden 2 plan özellikle öne çıkmaktadır. Bunlardan birincisi tek kubbeli trikonchos olarak da adlandırılan Lazarica, Kalenić, Ljubostinja, Novo Hopovo, Naupara, Vraćevšnica und Krušedol manastır kiliseleridir ve genellikle soylular tarafından inşa ettirilen kiliselerde bu plan yapısının tercih edildiği görülür. Büyük 5 kubbeli yunan haçı planlı kiliseler ise ki bunlara Ravanica ve Manasija örnek olarak verilebilir genellikle hükümdarların inşa ettirdiği yapılarda karşılaşılan bir plan tipidir.
Duvar resimleri
Morava stilinde ortaya konan freskler Orta Çağ sırp sanatı içerisinde en iyi fresklerdir.
Ayrıca bakınız
Literatür
- Slobodan Ćurčić: Some Uses (and Reuses) of Griffins in Late Byzantine Art. In: Byzantine East, Latin West: Art-Historical Studies in Honor of Kurt Weitzmann, edited by Christopher Moss and Katherine Kiefer, pp. 597–604. Princeton, 1995.
- Slobodan Ćurčić: Religious Settings of the Late Byzantine Sphere. In: Byzantium: Faith and Power (1261–1557), edited by Helen Evans (The Metropolitan Museum of Art, New York, 2004).
- Vojislav J. Djuric 1967. Slikar Radoslav i freske Kalenica / Le peintre Radoslav et les fresques de Kalenic.Zograf 2, pp. 21–29.
- Vojislav J. Duric: La peinture murale de Resava: Ses origines et sa place dans la peinture byzantine. In: Moravska skola i njeno doba: Nauchmi skup u Resavi 1968 / L'École de la Morava et son temps: Symposium de Résava 1968, edited by Vojislav J. Duric, pp. 277–91. Belgrade, 1972.
- Helen C. Evans, ed., Byzantium: Faith and Power (1261–1557), exh. cat. New York: Metropolitan Museum of Art; New Haven: Yale University Press, 2004. 658 pp., 721 color ills., 146 b/w.
- Nadežda Katanić: Dekorativna kamena plastika Moravske škole. Prosveta, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, Belgrad, 1988. ISBN 86-07-00205-8.
- Tania Velmans: Infiltrations occidentales dans la peinture murale byzantine au XIVe et au début du XVe siècle. In: Moravska skola i njeno doba: Nauchmi skup u Resavi 1968 / L'École de la Morava et son temps: Symposium de Résava 1968, edited by Vojislav J. Duric, pp. 37–48. Belgrade, 1972.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Morava mimari okulu Orta Cag Sirbistan inda Nemanjic Hanedani ve takipcileri tarafindan 1370 sonrasi donemi kapsayan gec donem bizans sanati icerisinde degerlendiren mimari okuldur Orta Cag Sirp sanati icerisinde en ozgun ve bagimsiz stil olarak degerlendirilir Kalenic manastiri Gec bizans donemi trikonkhosu u 1407 sonrasiManasija Manastiri Resava despot Stefan Lazarevic in mezarini barindiran 5 kubbeli kilise Morava okulu kuzey Sirbistan da 1370 ve 1459 arasinda belirleyici bir rol oynamistir Lazar Hrebeljanovic 1370 1389 Stefan Lazarevic 1402 1427 ve Đurađ Brankovic 1427 1456 donemlerinde mimaride resimde ve hatta edebiyatta bile Sirp sanatinin en ozgun orneklerini ortaya koymus saray sanati haline gelmistir Bu mimari okul zaman zaman dogu avrupa ronesansi dahilinde de degerlendirilir Ancak bu terim henuz sanat tarihcileri tarafindan tam olarak tanimlanmis ve kabul edilmis degildir Morava okulunun ortaya cikisina gerek dogu kulturleri susleme gerekse bati kulturleri rolyef etkili olmustur Ancak stilin temelini olusturan bizans sanatidir 17 yuzyila kadar morava okuluna uygun bir bicimde bircok kilise Sirem de insa edilmistir Ilk olarak Osmanli Kutsal Ittifak Savaslari ile birlikte Sirp dini mimarisinde barok etkileri gorulmeye baslamistir KokenleriPrens Lazar in kraliyet kilisesi Krusevac Morava okulu nemanjic hanedani onderligindeki Sirp Imparatorlugunun ilk donemlerinde ortaya konan mimari gelenekleri takip ederek ortaya cikmis bir mimari akimdir Morava okulunda kendini tamamiyla gosteren bizans stili kendinden once tarihsel olarak bu gidisati yansitan ve Bati Avrupa nin romanesk sanatindan etkilenen Raska ornegin Studenica Zica Sopocani ve Visoki Decani manastirlari ve Kral Milutin devrinde Paleologos ronesansi isinda gelisen Vardar mimari okulunu ornegin Bogorodica Ljeviska ve Gracanica izler Bu zengin temel uzerine donemin sanatcilari ozgun stillerini yaratmayi basarmislardir Basta Hilandar olmak uzere Aynoroz Manastirlarindan devr alinan kilise planlari Morava okulunun onculu sayilabilecek yapilarinda kullanilmistir Bu yapilara 1370 yilinda insa edilen Ravanica manastiri ya da 1345 yilinda Stefan Dusan tarafindan mozole olarak insa edilen bugunse bir hayli zarar gormus olan Prizren deki basmelek manastiri ornek olarak verilebilir Kayser Dusan in insa ettirdigi yapilarin mimaride sonraki donemlerde ornek alarak alinip gelistirilmesi Sirbistan yonetimini ele geciren Lazar Hrebeljanovic in kendi yonetimini Dusan gelenegine bagli kalarak mesrulastirmasi olarak gorulebilir Bu kiliseler cogunlukla 5 kubbeli insa edilmislerdir MimariLjubostinja Manastiri Morava okulunun mimarisi genel olarak Aynoroz kiliselerinden temel alinmistir ve belirli ozellikleri yansitir Kiliselerin apsis kisimlarinda apsidiyal alan genelde 3 parcaya ayrilir Burada yine mimariye ornek olan Aynoroz manastirlarindan Hilandar manastiridir Yukseklik genelde korkemerler ve tamburlar uzerinde yukselen kubbelerce belirlenir Yapilarin dis yuzeyinde kiremit kullanilarak cesitli orme yontemleriyle suslemeler yapildigi gorulur Plan tipleri Morava mimari okulunda degerlendirilen plan tiplerinden 2 plan ozellikle one cikmaktadir Bunlardan birincisi tek kubbeli trikonchos olarak da adlandirilan Lazarica Kalenic Ljubostinja Novo Hopovo Naupara Vracevsnica und Krusedol manastir kiliseleridir ve genellikle soylular tarafindan insa ettirilen kiliselerde bu plan yapisinin tercih edildigi gorulur Buyuk 5 kubbeli yunan haci planli kiliseler ise ki bunlara Ravanica ve Manasija ornek olarak verilebilir genellikle hukumdarlarin insa ettirdigi yapilarda karsilasilan bir plan tipidir Duvar resimleri Manasija Manastiri nda bulunan Stefan Lazarevic portresi 1407 1418 Morava stilinde ortaya konan freskler Orta Cag sirp sanati icerisinde en iyi fresklerdir Ayrica bakinizOrta Cap Sirp mimarisiLiteraturSlobodan Curcic Some Uses and Reuses of Griffins in Late Byzantine Art In Byzantine East Latin West Art Historical Studies in Honor of Kurt Weitzmann edited by Christopher Moss and Katherine Kiefer pp 597 604 Princeton 1995 Slobodan Curcic Religious Settings of the Late Byzantine Sphere In Byzantium Faith and Power 1261 1557 edited by Helen Evans The Metropolitan Museum of Art New York 2004 Vojislav J Djuric 1967 Slikar Radoslav i freske Kalenica Le peintre Radoslav et les fresques de Kalenic Zograf 2 pp 21 29 Vojislav J Duric La peinture murale de Resava Ses origines et sa place dans la peinture byzantine In Moravska skola i njeno doba Nauchmi skup u Resavi 1968 L Ecole de la Morava et son temps Symposium de Resava 1968 edited by Vojislav J Duric pp 277 91 Belgrade 1972 Helen C Evans ed Byzantium Faith and Power 1261 1557 exh cat New York Metropolitan Museum of Art New Haven Yale University Press 2004 658 pp 721 color ills 146 b w Nadezda Katanic Dekorativna kamena plastika Moravske skole Prosveta Republicki zavod za zastitu spomenika kulture Belgrad 1988 ISBN 86 07 00205 8 Tania Velmans Infiltrations occidentales dans la peinture murale byzantine au XIVe et au debut du XVe siecle In Moravska skola i njeno doba Nauchmi skup u Resavi 1968 L Ecole de la Morava et son temps Symposium de Resava 1968 edited by Vojislav J Duric pp 37 48 Belgrade 1972